\
If '
©. M A R T :L V T H E * OP E R A T .
impjtrntmt nitrt la{jxi enim,quam gentes conari<lunt,vt Martyr« rcddcfent pufillanimcs in
fiAm&'jpcm' fidc Dei,non iolum cos pcrfcqucndo,fed ctiam dc adiutotio Dei infultandp,
' fiait&Chrifto incruccfecerunt,illudPlalmi dicentcs.Deus dereliquit cum, uy
perfequimini eum & comprchcnditc,quia non eft qui eripiat.Adco non fatis ' *'
habent impij,quod corpora oceidunt.nifi & fidem & fpem tenrent occidcrc,
Vnde Ebriis,verfu. pneedente, obliuifeentes Deum, poflunt intclligi non
modo qui ipfi obliuifeuntur,fed qui id agunt.vt crcdatur Dcus oblitus pan.
perum. Quern fenfum plane diflcritHier.in fuocommentario.
Confoiirt LiScr. Dukiflime autem nosconfortat his verbis Spiritus.vt feiamus,fcu verba,
feu cogitationcs, qu* nobis diffidentiam, pufillanimitatem, defperationem
mouent.non efleex Deo,fed vtoptime Pfalmus4a.d0eet.cx diabolovel ho-Pyy.4,
minibus,diccns,Quareoblitusesmci,& quare eontriftatus inccdo.dum afFli-
gitmcinimicus meus, dum confringuntur offa mca, exprobrauerunt mihi
Pitre, extreiuti inimici mci.dum dicunc mihi per fingulos dies, Vbi eft Dcus tuusflta vide-
in fid, <3 fie. musS. Patrcs vehementer fuifle in fide & fpe cxercitatos & eo>cruditos,vt
non dubitent pronunciare pufillanimitatem fuam eile quidem a Deo,fed ta-
men per diabolum& hominem.qui verbodc cogitauone moueant hanccordis
molcftiam, Casterum alienum eft opus hoc a Deo,qui operari contra fc-
ipfum non poteft.Ideo ad fc diligendu m, fpera ndu m .eredendu m ,Rta nd u m,
operatur.quo impleatur prasccptum cius primum,quo prsecepir,Non habebis
Dcosalienos.praucr me. #
Cwufm&torhi Ita & hie verfus fanfta indignatione fe fufeitat aduerfus cos,qui Deum
•pup, tr u it». 0kjjmm ciusjntcntant.dicenSjNon crit in finem obliuio pauperis, Talibus
cnim verbis opus habent,pafli,morientcs & afflifti.ne pufillanimcs fiant.Scti-
ptanamqifuntad noftramdoftnnam.vt per patientiam & confolationem
Scripturarum,(petM habeamus.Obferua,patientiam dicit.Et hie eoncedit ob-
liuioncm Dei,fed negatin finem duraturam,dcferit enim nos aliquantum.vt
iliifidamus,iednon in finem,ncdeficiamus*
Paupirt*g>irhw. Patientiapaaperum,id c&,cxpc(kitioi{fii&orum,AU\id enim nomen
paupettatis,hic,quam partepriore habctur,hoc enim,vt lupra diftum eft, af*
fliftionctn quoq; fignificat,(eiliect paupertatem fpiritus,hoc eft,qui fine cons*
iolatione funt.De quibus fupra,Non eft oblitus clamorcm paupcrum.id eft,
affliftorum.lta hie dicir,id quod expeftantpauperes(magts enim expeftandi
quam patiendi vetbumcft)non fruftraexpeftant, Veniens vcnict Dominus
Saluator.quem expcftant.Sic Pfal.sy. Non dabitin sternum fluftuationem Pftltf.
iufto.Quod enim differt non aufert,inquit hoc loco Hiero.modofit,qui fuf.
fcrat.Expcftandum itaqs eft,non tentandus Dcus prsfentaneoauxilio.
Exurge Etemine,ntn aonfortetur Heme,iudke»tur Gentesin
fonjpcttu tuo.
COncludit Pfalmum duobus Verfibus orantibus pro ijs,qu*
fuperius & fa ft a & futura cecinit,hoe eft,vt impij conuertantur & pere-
ant,eognitoiudicio Dei,&augelcat populus Chrifti, Appellat autem eos
Non cmfortttur vocabulo defpeftu hominis,Non confotteturfinquityhomo.id eft, cum fint
Horn. Enos & vere miferabiles, vt quid infiantur.erigunturq; aduerfus Sanflos tuos
in tuperbia & abufione,fidcntes in magnitudinc potentiat, fapientia, iuftjcias
fus> DeGnat ergo corum robur Sc infirmentur.jnec finas cos prsualerc fanftis
tuis in finem, Quin potips increpcntur & iudicenturin confpeftu tuo, hoc
eft.eognofeatureis Dominus iudicia faciens.tcrrorc eorripiantur & tremen-
tes fua impietate intclkfta,qusrant humilitetmifcricordiam tuam,
Aliud
/ *
• ? :.*■ - ; Aliud enim eft iudicari in confpeftu Dei,aliud in confpeftu hominum T
ludicium Dei ferutatut renes &corda,&neminem 1 nuenit itinoccntem ,ideo- iuiktm vit.
que omnes pauefacit & humiliât vehementiftimc, conucrtens peccatores in
infemum. Af indicium hominumnatatin iupcrficiccarnis,(5c neminem intu^ Widamfomi-
inuenitnoccntem,idcoq; blanditur &decipit Omnes,qui confiduiit in ipfum, *>m‘
i Sicut ifaiæ 9,dicit,Et erunt qui beatificatie populum iftum feduccntcs,& qui
beadficantur,præcipitati.Mihi inquit,J,Cor,4,pröminimo eft,vt à vobis iu-
dicer,aut ab humano dic,nec meipfum mdkö.qui autem me iudicat Dominus
eftJdeo quando impijs fruftra omnia dieunruf ,eanuntur,gcruntur, cum
•nee verbis ncc operibuS nèc miraeülis cedant,fintq; generatio ilia adultéra,de -
quibus Matth.i i* Cecinimus vobis & non faltaftis.lamcntati fumus & non
planxiftis,Solum illud reliquum eft,vt pro zelo eis impreeemur,argui in con*1
fpeftu Dei,hanc enim increpationem non fuftinent. . \
»■ , Cenflttue Domine Ugulateremfuper ees%v t friant gent es,
: quttmam hommesJunt, Seia,
T T le ro nym u s : P on e D om in e terrorèm cisi^ciatît gentes h om i-
i x n e s elfe fc.VcrnmEbræus fie diftinguit verlum:Pone DomineLegislatoremÇfiueterrorcm^
eis.fdant gentes,homines ipfi. Sela, DiftioEbraea, Mmh.
Morah.quam nofter Legislatorem,Hieronymus,terrorem vertit.vtrum ger-'
mane fignificet, non aufimdefinirc. Meo tarnen iudicio magis à verbo doeen*-
di videcur venire, vnde &thora dicîtitr,pcr legem fignificat,Nani hi quiB, An- rim .
guftinum fcCuti Antichriftum hoc loco aut tyrannos intelliguntj mihi non
fatis faciunt. Videturcmm lerifus huius verius alilis non efle,nifi quod optât
gentibuslegis fenfum aperiti, Q^d. Imprecatus fum.vtiudiccntur gentes in
confpeftu tuo,qubd qüomodbinteMigamjdicö,ncmpevt ponas in éis legis
verum intelleftum,tunc fine dubio agnofeentfefe,Per legem enim,cognitió
l pçcçati,Rom.7.Etherum4-Lex iram operatur, Eu.C0r.s5, Virtus pcccaü•^!,^ ^ r<B,,
fe.4. lex Quod enim itiipij fine fine fupcrbiunt.alia caufa non eft,hifi quod legem,
I'M & Vim eins nondtlm ihtdligunt,ignorant enim elfe fpirituàlèm,&dcciden»
tem per litetârà fuàm ómnes homines,deqùa re Apoftolusad Rom, & Gal.
toulta.imo omnia traftat.Qusc nil! iam plus fatis traftata client,& vobis nota,
hie q'uoque latius prbfeqlieremur,
Vnde etgo,MorahjCum fit nomen deriuatiuum fignificans id quo velut
medio iiuifpiam eruditur& feiens efficitur, transferrem legis poffeflionerp,
leu legisemditionem,hoc eft,vt legis vim cognofcercnt,aii quam mox fequl- wnm leg «
tutjtcrrorconfcienti* & horroriudicij.Id quod Hiero.tranftulit. Nop enitn baeBgamamje-
Legislator yllum ferret,donee lex ipfa refte intelligatur, Tiinc fequitur, Scf- qm“r urm
äntgentes,ide(f,fcientes erunt,quiante legem peccatum fuum ignorabant.
j^hfolutum eft enim verbum,quod vèrfum medium fententia fuà finit ûc; Ec
I7. fciehtgentes,idcft.pofitakge erunt éruditi'& intelligentes. Sieur Rom,7,
toncupifcentiam nefciebam eflfe pcccatum. Ego autem fine lege viuebam
àiiqhàndo.CuüVautë vcnitlex.reüixit pcccat'hm. Atqs idhimirftm eft, quod
toties in Prophctis dieitur,Et fcictis quia ego Dominiis,& feient quia cgoDo#
minus,& feiet quoiliam ego Dominus, Quod legis intclligentia hominem
in fuicognitionein pcrducit.cogit mifericordia Dei intelligere'& implorare.
Altera pars vérfus: Hommestpß. Sela, Infigni Icilicpt affeftiis nota
jndkat,quam fit homo res nihili & mifcrrima,Q,d, Agant, quanta poffunt,
fimulent,oftehdent,valeant, & fi quid aliud magnificum deeis dici potcft.ta- '*
I then homines funt.De mhltttjci^th/id eft,Enos & miferabiles. Ac reuera
magnußh eft'ié hominem effe cognofeere,id éft, Enos,y t hie dich, quod
T , 2, V Plalm.