\À\iri tntnm
tua Drniiiu.
H tm Bä.
Vei.
G ihr.
D. M A R T . îiV T H E * O P E R A J ,
cA l inimicis manus tux Domine,* fancis de term dimde ets in vite
eorum.de abfcondttis tuis adimpletus t ft venter eotunt ,/aturati
funtflijs,
Dtmifirunt reliquiae fuas paruulis fuis»
% J N u s éft ifte v e r fu s itiE b ra ro ,p rö leq u am u re rg o ,v t ccepimiiS}
V locum hune obfcuriiïimum, liquid poffumus* Primurn translation«
vid camus, Ex noftra nihil potcft accipi, multo minus ex Hicrohytnii
qui fie tranftuiit. À viris manus tua Domine,qui mörtiiifunt in profuhdö,
quorum pars in vita,& quorum dc abfeonditis tuis replcfti Vebttem.qUi fatu-
rabuntur filijs,$t qui dimittent rcliquias fua? paruulis fuis. Obfccro, quid au»
dimusi peflimo çogor vt Magiftro.id cft,meipfo, idco fine praiudicio & tc-
tueritatc fabulabor.iuuet me,qui habet meliora, qui non habct,mea aquuS
ludicct.Vcrto primum ad verbum. . .
t^ iviris manus tua,Domine,* viris de fubft anti*,port io eoruminvttts,&
abfcondttis tuis replcbis ventrem corum , (aturabuntur filijs, repofuerunt reliquiae
fuas paruulis fuis, , , , .
Qutnque membris confiât prior pars Verfus,pofterior vno abfoluitur,
Exponir autem his verbis mira tapmofi refertis, quis fit impius file gladius ^
Dei,à quo eripi petijt animam fuam,& fex not is earn depingit,
PRima eft* A viris manus eux Domine,Quod idem eft,ac fi di-
cat, A viris perditls & rcprqbis in sternum damnandis.Sicenim viros ma- |
nus Domini videtur appellarc,propter id quod Exod.i+.dtcitur , Vides
runt Aegyptios mortuos fuper 1 ictus maris,& manum magnam, quam cxer-
cuetat contra cos.Et Deut.3 2.Si acuero vtf ulgur gladium roeum,& a r r ip u e ^ i1
nt iudicium maflus mea,reddam vltiohcm hoftibus mcis,& ijs, qui the. ode- ^ ^
runt,retribuam. liai, 9. In his omnibus nonefi auerfus furor cius,fed adhuc
manus eiusextenta.Hiob.xp.Quia manus Domini tetiglt me.Hinc St alemanice
in cos,qui apoplexia pcrcutiuntur, dicitur, -©tt -fjdtlî) ®0ftC8 Çdt jit QW
rutet. Videtur autem Prophet* huic familiare,manum Deipto vindiâa Dei J
accipcre, vt Pfal.i 0. vidimus, Vt tradas cos in manus tuas, fieut & Pfal.a 1 . ^ 1
lnueniatur manus tua inimicis tuis. Et 39. A fottitudine manus tus ego defe- Ein.i«,
ci.Hinc & ApoftolusEbræ.io.tonat,Horrendumeft inciderc in manus Dei
viuentissvt Pfal. Io , latius didtumeft.
SEcunda,A viris defubftantia,Pro quo Hieron, Quimortui
funt in profundo.Eadcm enim per omnia di&iocft.hic.a viris,qua prima
nota,4 viris manus tua,quanquam nonnihil vtraquccum mortis vocabu-
lo affinitatis in Ebrao habcat.Vt nulla ftet ratio Hieronymo.cur illie, a viris,
hic,qui ihortui funt.reddere volucrit,aut enim vttobiquca viris,feu abijs qui
ihortui funt,aut vtrobique 4 viris reddendum fuit.
Eft fane vocabulum Ebrseum vtrobique mimethim, non ifeh aut gibor,
aut aliud quo vir egregius aliquis queat fignifkari, Scd quod aliquando pro
paucis & concern pris transferor,fieut Dcur. 4, Et remanebitis pauci, Quau rwi.+
fteem populi velit fignificarc,& viliflimos inter homines, Sicut Pfal. 1 2 . di: F/“ >
Xit, Cum cleuatifuerint viliffimi filiorum hominum, Etlfa. j.Puericrunt
principeseorum & effoeminatidominabunturcorum, Id forte mouit Interpretem,
vtdiceret.Apaucis,Non quod paucifintnumero,fed multb magis
conditions,quoru eft numcrusomniu nfaior,inter quos nullus aut pauci fint
egrtgij
/ y IN PSALM VM XVII. 181
gij operis Stnominis viri.vtlfa.j.dieit.Auferet Dominusilerufalem id o ta r& ‘
dafortem & vahduxn & vitum bellatorem,& reliqua,quapulchrehuius vo* T" ' f
cabuli vim explicant.Igitur vin viles funt & tantum ad Vindi&aiÀ Dei refer-
uati,inter quosnon fit virdignus Deo,& fi vehementer multi funr,
Defubftantia,Quodnofterdeterra,Hicrort. i t f p r o f u n d o -
tfanftulit,diaioeftcadem,qu*Pfa!.39.poniturabeodem DiuidfiEccemen- Um,x
liirabilcspofuiftidiesmeos,& fubftantia meatanquS nihil antettf, Vbi fub-
ftantiam volunt fignificate certam durationem temporis, QJL fubftantia
mea,id eft,id temporis,quo hie fubfifto & viuo,coram te nihilefEficut&Hi-
ob /.Nihil enim funt dies mei.quafignificatio mire placet. Sum pût cnimDa-"^^*r* ^ ^ <,,,^
uideum locum ex illo Pfal.Mole 9e.Quoniam mille annianteoculostuos,
tanquam dies hcfterna,qux prztefijr,&cuftodia in nodc.quzpro nihilo ha-
bentureorum anni erunt.Vnde & illud:Ecce menfurabilcs pofuifti dies me-
os, In Ebrxo.i menfura breui,fcilicctpalm* dicitur,Quafi 1ilud.Hiob.14.di-
eat.Homo natus de mulictc breui viuens tem pore,& i n fra : Breues dies hominis
funt.
Eft ergo fcnfus.Eripe animam meamâ viris de fubftantia,fiueà viris fub->
ftanti*(idcft,abhominibusviliffimis,qui huius tantum vit* funt breuiffi-
mae,hoeeft,àfiiijsfc<uùhuiusincertiffimi, qui nihil habent,nifi breuem dc
incertain huius vitae fubftantiam feu durationem) quia viniunt reprobi Sc
manus cuat.Ecid potuit interpres noftcr velle vidcri.quando dixit,à paucis
terradd eft,ab ijs,qui viliffithi funt &dc terra,terrena fapientes tantum huic
vit* temporali dedici.
TErtia,Portio eoruhf in v^is, Pluraliter enim vitas dicit,Sic
& Pfal.pr*cedente,Oftendis mihi femiramvitarum. Eft ergo fenluvSors
* * & beatitudoeorum non eftinfurura vita,fedin præfcntibusbonis, Du-
ednteniminbonisdiesfuos,vrHiobait:Hiscontentifunt,& pro nihilo ha-
bent terraih defiderabilem,recipiunt hie mercedem fuam,quia virl funt ma»
nus tux.
Viras pluraliter'dicit,propter varias vfus huius vitx.vt egregie Au^u. fu- Mul>* 1
per illud Pial.6 ) .Melior eft mifeneordia tua fuper viras, Multx, inquit, funt
vita human*,alius vitam raftieandi,alius negotiandi, alius mihtandi, alius
aliam ehgir,Sic &hodie variostvt vocant)ordinesfeu ftatus viuendi eligimus, tfmn *kmA
Scd pauci,qui ad mortem lcfe parent & xternam vitam defidcrcnt, omnes
mallentin eo,quo funt,ftatu manere.tariquam portionc vita fua content!,
quam mori.In qua cruditatc,maximefuntimpij ilAiyrpocrita,qui omnium
maxime funt vita cupidi,mortem formidantes & atern* vita incuriofi, ficuc
ludaiin deferto.
Nonne ergo tapinofis mira eft.efTc impios viros huius miferrima ran-
tum vitacupidosi’m qua content! funt,quam inuitc d é fe ra i,Nee* mirum,
cum fide,pèecati & mortis viftricc, qua eft mifericordù^^Dei^^ melior fuper
Omnes vitas,non fold careanr.fed earn etiâimpugnentrotis viribus, licet non
iliud faciant,quam quod fcfimulentappetciitès vira, mortis concernptores,
eleftos,& aterna vita cupidos,verum dolus eft in Spiriru eorum,& faAisne-
gant.
QVarta,Et abfeonditis tuis repTebis ventrem eorum. Quid eft ®»•«•»» *-
hoe aliud,nifi quod fu nr a n i mi lia )vén tns, & fruges cohfumere natx?
Diâü eftn.Pfal,4.5.iô.i4.MagiftrisimjSiératis,paiïimîn fcripturis tribut
auaritiam & curam ventris.dc quibus <5c Apoftolusdiext,Quorum Deus
T‘ a- venter