( ÎO N F V T A T IO 1 V Î H E R .A N A
outdvidfti? Quis me certurn fàciet,Pauli eile eum fepfutn? An non liccbit,
mihi de eius fcnfu dubitareï Non licet mihi fie muffitare mccum: Sanftus eft
file vir,fed quid û homo fit & hümanum hic fapiatï QUis fcit.fi almd in Apo-
ftolo lateat.quôdjlie non videat? præfertim cum Paulus tam libère St aperte
oeccatüm appellct.cum potuiffet.fi Vellet fie loqui.vtiftë loquitur* Quis illi
fus fecit nobis Legem ftatuendi & intclligcndiiNemo ex vobis legem facit,
dicit ChriftusiVeils tu L'atome cum tuis Sophiftis has pij cordis cogitationes
incendioautfufpcndib damnare? Quid fi non poffit aliter? & mfta fit ibi eaufa,
quia in Paulo Deum loqui cértus eft,cuids verba funt veneranda nee terne-
randa.ln ifto non eft cettus.OeuS in hbmoloquatur. •
QV id h ie faciemus?diq cs,Aid r a tio n em & c öm m u n em lenfutn
camus. Ago gratias. Libérait! ergo fumus ab omnium hominum autori-
rate in haccaufa,Ratio ergo tua erit.qus fefeex fidei articulo gkmetut
fluere.nempe.quod crcdimus in baptifmo omnium pcccatorum renailionem
donarUficutPaulusinmulrislocisdoeet.Namhæc&Patrumtuorumratiocft,
& mihi placet.Sed quid,quod Paulum ifta ratio nihil moucrit, quin pecca.
Jam,ft* ommunt tumappcllaretreliquumiftudremiffionis omnium peccatorum, Patresaute
ptecatorum dona* vt negét.vt tu dieis,peecatum. Vos inueniftis diftinftioncm pcccati,
twr in Bapulm. . j ^ jftam rationem & verbum Pauli,nó potentes vllo modo ifta duo
maium. conc0rdare,& tarnen ipfam hanc diftinäionem nullolocoScriptur* poteftis
orobare,fed eft humanum inucntum.vt non pqtcs negate,fed neceffanum(vt
videtur vobis)propter rationem prædidam,Nonne ita habent? Nonne ego
tuaintelligorStnihil contra hæcimprudensaut ignorans poful, vt te Magiftro
mihi plane nihil fuerit opus.
lam fi ego modum lüuftrante Spiritu inuencro.vt & pietas îllæfa maneat
* atticulorum fidei,& Paulus fimul illséfusVnon egens vlla vocabuli fui Metamorphofi
violenta Stinaudiu,fed fimpliciter.propric & germane,id quod
alias fio-nificare poffit,cum quo & fatisfiat ration! ilh vrgenti vos,ad *quiuo-
candum vocabulum Colb ifto loco,id eft,in Paulo,ac pratterea nufquam |
Scriptura,velles mihitu inuidereïatq; fi tu nolles amplefti,velles mequoque
meogaudiofpohare.quandoin rerufumroa pulcbre eonueniremus? At ego
à fimplicirate vetbortim Dei nen paterer meauclli,quae ft falua pietate fidei
poffem bono fcnfu intelligent, veftris humanis inuentis plane cedere nolletm
Dicisautem:Siinfummaconuenimtis,quid prophanas vocu
nouitates fufcitas,& noncitra fcandalum nobilcum communicas? Refpon-
deo quod malo de fonte quant de riuulis biberc, Aft tu me hoc prohibées.
Duoenim fuift qu* memoùent. Primum.quod feripturas in fuis ,» verbis puü
ras,abomnihöminuih,&mmSan&ortiiin,cofitaftu mundas,abomnitcrren
condimento fynciraS habere volo. Vos enim eftis.qui prophanas vocum nouitates
non Vitaftis.vt PauluSaitjfed humamsglofisveftire, Sc tcrtenisconoi
mentis condirc voluiftis fanftäV iftàs delitias Dei.Et anima mea naufeat, cuw
Ezechiele,panem comederc ftereöre humanoopertum, Scis quid hoc tigr^ j
ficat? Altcru,quod verbis iam non fyncerisnec fyncere myfterium iftud g
.;*& pcecati traâàre pomeritis,deinde nec intelligere, tandem necamare,
enim verbum dfuinoadditum.velaméeft veritanspuræ.imo vt“ “ d,x * »
Mw*. cushamànueft,quoopcritur,ficutinEzechielefiguratDominus,Mannâ
quod in vrftaaurca feruari yélic,non in manibus hominum îattari ot v .
Quis,inquies,ergo tuuseft ifte modus ? Referam, & fi fufpieer, vobn
allium Sc pqponcs Aegypti anhelantibus, & iamdudum corruptopa^
nralehabentibus,non pliciturum*At mihi(atis fuctit,quod confutare eum
vos non poteritis,vosiautcm reosagere ille poffit,qui verba.Dei rorqueatis in
eum fenlum.quem in nulloalioloco habent,Id quam fitindignum audiridc
Chtiftianis>nedumTheologismemonon fentit, .
ÇCriptura diuina peccatum noftrum tradat duobus modis, t t o l Z Ù L
Jvn o per Legem Dci.altcro per Euangelium Dci.Hax funt duo Teftamen- />««/«».
taDei ordinataadfslutcm noftram.vt à peccatoliberemur. Lex aliter non Ltx‘
itaftat peccatum ,quam vt ipfum reuelctfficutdicit Paulus Rom, j .Per legem r“ ~'
eognitio peceati.Quæcognitio docet duo,eorruptionem naturæ St iram Del,
DeptioredicitRom.y.Concupifcentiamneiciebameffepeccatum,nifi Lex
diceret:NoncOneupifces.Nam prurirum ilium foedum natura non ditit pee-
tatum,fcd Vfum eius malum,in aiieno corpore,vt ftuprum, adulterium, for-
nicationem,ltairam Sc auaritiam nondiûabat peccatum, fed vfum eius, in
furto,fraude,malediâo,cæde,& ûc de ali;s.Ec haud fcio,an peccatum in Scri-
pturis vnquam aecipiatur pro operibus illis,qu® nos peccata vocamus, VideJ tufitaUf
mrenim ferme radicaleilludfermentum fie voeare quod fruftifiçat mala o-numï*
pera & verba.Nam hoc peccatum proprie rcuelat Lex, prius incognitum âc
mortuum.vt Rom, 5.dicit,quod Sc viuaeiflime latet fub fpeciofis operibus hy.
poctitarum.Nam fubhoc peccaroconcludi per Sctipturaro omnes hommes
dicit Paulus,licet latere nunquam poffit,auin fruftus fuos prodat,iti vno lie, - '
in alio fie.Sed nullum opus malum dare queas.fub quo omnes homines con-
cludere polfis,de quoaiias plura.De pofteriore dicit Rom.4.Lex iram opera-
lur.quia dicit Gal. j.Malcdiftus omnis, qui non permînec in omnibus, qute
feripta funt in libro hoc.vt faciat ea.Et Rom.5.Per peccatum mprs.Et 6.-Sti-
pendium peccati mors.Haâenusigftur lux Legis nos erudit, St fub corrupti- i^» cffiùum.
one St ira nos effe docens,atq; omnem hominctn St mendacem & filium iræ
toncludens. Atq; corruptioricm fortecontcmpfiffemus,St nobis in malono-
ftro placuiffcmus,nifi alterum malum irse nobis hanc inianiam non indulge-
Ktded obfifteret.terrore St pcricuiomortis St infcrni, quo minus pacem in
ptiore malo haberemus.Et plane maius malum nobis eft ira quam Cörruptio,
Iguiapoenam plusodimus quam culpam,
I a • Corruptio natura*
Igitur duplex malum Lex reuelat, IntCrnuin & externum» i~>x Jttpitx m**
Alterum.quodipfi nobis irrogauimus,peccatum feu eorruptionem naturæ,^
|Altetum,quod Deusirrogat,iram,mortem St mâlediaionem.Éftd.fî vis,ilia f««
duo,culpa St poena,fed nimis tcnuiter St frigide culpam St. pcenam fub ijs
vocabulis tradfauimus.Oefcioquasrclationcs St imputationes fingentes.Nos
«affeSt plane feenndum Scripturam peccatum feu culpam, feu internum
malum vniuerfam illam eorruptionem nàturæ vocamus,in omnibus mem-
ws.malam St ad malum pronam ab adolefcentia noftra.vt Geh.ö,.8.fcribi-
mr.Et hæc ira tanta eft, vtea qu* bona videntur nihil profint.vt funeartes,in-
Senia,ptudentia,fortitudo,continentia, St quidquid naturalium,moralium»
‘peeulabilium eft bonorum,in quibus nullum vitium, omnium hominum
communis fen fus deprehendere poffit,adeo,vt hodie etiam noftri Theologi
ca inter bona numerent,nihil illis mail tribuentes,quam quod extra gratiant
a«a regnumcoelorum non mereantur, Rurfum tarnen nec infernum neè
Poenam mereantur.parad plane afferere,ea coelum etiam mereri poffe, nifi
uendam auditum de gratia necéffaria concepiffent, Non enfin deeffe cis
H* quani putant, quod Lex requirar, fed quod gratia cxigat, Legi fatisfa-
urn docent,fed non Euangelio.
it f4|dd“nt;d€lli<l 'tantacffe hf6cbona,vtgratiam mereanturdecongrao . ■
111 allibiliter, ^t lie plena bona fiant.fi non proprio merito, tarnen
per