Liltram Mrtitri
D. M A R T .L V T H E . O P ER A T .
'"* i ? Vbinunc oft liberum arbitriumlvbi virtutes morales>vbï prudentia *
ftientM pradic* dircftriccs hominum in agibilibus? Vitia fciKcct funt natui
re.feupotiusdóna Dei,por vitia nature,id eft,caxitatem mentij nihil intclli.
genus,& prauuatcm affeüusnon quasrentis quas Dei funt,inquinata, abomi.
nata & reprobara,
ÖBWes àecltnaucrunt fimul inutilesfu éli funt,non eBctui fjc ió t
bo»um,non cftvfquc ad vnutpt*
5 intomtjVtömnes homines in-
. mm
Pberifti.
Pecc4tK fetich er
vutoltet omnet.
Déclinât!»•
Incrédulités,
Tiet*.
/"VVantiseccc fuperfluis verbis ii
V ^ u o lu a t Sc neminem cxeipiat.Primo.omnesait, Deinde, fimul, Tertio,
n°n cftetianvvnus.Eftautcm aduerbium fimul,Ebraifmus,quo multi-
tudmemm vnum colleüam fignifkat,vt Pfal.raa.Cuius participatio eius in ™
Z ( »! „,lp1um'‘d ^ftjlerufalem aflbciatur cifimul eum omnibus qui in eafunt. Et L
X n'",,,f4m^ a^+-ExaltemuSnomencius in idipfum.idcft.omnesin vnum fimulcon-
gregati.Ita hie,fimul inutiles funt,id eft,omnes in vnumfumpti. *J tefpe&um Prophet* obferuarc oportet.qui inter homines videbat
à tos quidem videri re&einecdcre,Deoappropinquarc,vrilcseffe, bona face*
rc>vc „ u C10/ ° Su^‘ciarios>°Pcrarios legis,qni à vulgo mahifeftario peccato-
rum,Pharu*i,id eft,fcparati,& feparata longeq;dilfimili vit*& morum con-
luetudinc mfignesccnfentur.Proptcr hospotilfimum fic repetit Sc ingemi-
nar,omnes,fimul,nee vnüs.vt peccatis féliciterinuoïuat & rcos faciat,feu,vt
Apoftolus air,vtomneosobftruatur,& obnóxius fiatomnis mundus Deo,
qui nrniium mfeliciter fefe explicuemnt.ne fosdis titalis,dcclinandi,inutilita-
ti&non racti bonijcommuniearc vidcrcntur*
T n a dicitrDecIinaueruntomnês,Inutiles faéïi funt,Non facï-
UntbonarrUDeclinano pcrtinètad impietatem feu incredulitatem.qu* fon*
occaput cft öialomm,Sicur ecQntra, pietas feu fideseft initium bonorum.qua
ad Deum propinquamus.Oporret cnimaeccdentem ad Dcum credere,vtdi-
1 A poftolus Ebre.ii.Atqi quod hic dedinantibus tribuit.fcu rcecdentibus, fcwi'J
i u difecdchtibus (cft enim idem hoe loco verbum,quod Pfal.M Difceditci i f c
me,&c»)fuperius infipientibus dedit,dicentibus in corde fuo: Non eft Deus.
S S k u i a Deo,& dieercin corde, non effe Deum,idem funt, fcilicet, SP *•***
rit iilttfiio, optant * r •. ,d ,Nlfi PnmuiM vcn«it difeeffio feu defeaio, (id
* txpomtur, Romani imperij defcaioncm ego inreliigo
diftam à Paulójfcihcfcr.vbi deferto principe & Autore fidei Iefu Chrifto.ho -
S p K S S S ï f * 1 M S M È i f f i S # exponir 1. Tim++.
d a t e n t quidam i
o l ; r fm r ! P i b^ Crt0tis,&dOârinisd*moniorum,iri hypocr.fi lo-
Çâjiteriatam habentium confcicntiam.piohibcntitvranniH
e ibus,E)uravcrba,afpcra (eptemia in Romanarum lcgum
tyxannidem ,quam fmscoloribusgraphicedepingit.
‘‘^ ^ i c l t . v t e p s quoqj inüoïuat,qui-maxime proqui
m * 9 Ë
c«cîL?ûostn nnt,S 'V,tmtem cius abncg»nt, cum iuperbls.blifphcmfs &
c is.quosm nouiflimis penculofisqi temporibus futurospredicir, Imo
propter
Ómnes declinatie-
tune*
propter hos hypoeritas(vt dixi) omnia potiffimum dicuntur hoc Pfalmo,
quod ij.qui maniiefte peccant, minus noxij fint.quam hypocrit* ifti.cum Nanttit fyp*-
fpecie fua.qui nihil eorum ad le pcrtinere,tum ipfi crcdunt, rum alijs perni-
ciofcperfuadent,quxde malis& impijsdieuntur.
Simulimttilcs fa tti funt. Eadem fententia eft,quam fupra dixit: Gorrupc-
runt Sc abominata fccerunt fi udia fua.id quod pertinct iam ad möres & opera
apoftataruni feu deelinantium, Quid enim impius & infidelis faciat, nifi
inuti)e,abominabile,corruptum & putridum in oculis Dei,licet in oculis hominum
omnia vtilia & bona videanturlSic Ifai* 5 9-Tel* comm non erunt Turinlommnm
in veftimentum,neq;opcrienturopcribus fuis,^opera eorum,opera inutilia,&.impiorum Jupum
opusiniquitatisin manibuseorum.Et iterum addit(fimul)vt.vtramq; hominum
impiorum tutbam comptehendat, eorum, fcilicet, qui manifeftispecca-
tisimpietatem cordis produnt.Steorum qui bona fpccieimpietatcm vcftiunt,
renientes in veftimcntis ouium.intus Lupi rapaces.
Non elf quifoei ut bonum.non csl vfa «d vnum. Quo a rguit eorum omiifio-
ncm,Vt qui nontantum mala faciant Sc incrcduli fint,fed etiam nunquam
bona fociant & nunquam pij fint.Vt fic per affirmarionem maiorum Sc ne*
gationcmbonorum.abfolute & penituscomprehendatomneseffe peccato-
res.filios hominum,Nam quod & hic addir,Non cft vfq; ad vnum,vniucria#
lsm negatiuam facit, ficut in prioribusduobus vniuerfalem affirmatiuam.Ite»
rum propter hypocritas.nc patent fefe bona faccrc,pré cattens manifefte ma-
lis,Nullus(inquit)eorum facit bonum,id eft, nullus eorum habetfidem Sc ***
bona opera,fed aut maia manifefte,aut tantum fpecie.
Proinde quando fpiritus.tanta verborum vi.afïïrmationes & negationes
componat,& vniuerfalitcr omnes pronundet effe malos & non bonos, Mi-,
rum eft,qua fubtilitate Neutralis illa AriftotclisThcologia per medium affir- ^"*'*1* T*‘*"
mationis & negationisvniuerfalium repere queat,& fic clabi,vt libere audc- ”
at fpiritui contra pugnare de diccre,Non omnia funt mala hominum opera,
(edquxdam funt bona,liceth*cemnia-fint non meritoria,feu nee meritoria. .
necdcmcritoria.VerumoportctScripturam effe fignum cui contradicatur,. " ’X n-’- X -
& aquam contradi£honis,iüxtaquam iurgantibus fiiijs lfracl,iudiccs Sc clc- tur.
fti Ifrael abforbebantur.
Hxc tria Paulus Tiu.brcuibus lie explicat.Cum fint abominati, &incre-
dibilcs.öt ad omne opus bonum reprobi.Abominati hic inutiles, putridi &
corrupt! dicuntur,Incrcdibiles,feu inobedicntes,hic dedinantcs,feu reccdcn-
tesjimpij & infidclcs.Reprobi veroad omne opus bonum,hic non facerc vl-
lum bonum,dicuntur.Cöfitentur tarnen fc noflcDeum,faQis autem negant,
in quo hypocritas paritcr inuoluit,ficut Sc hoe loco Pfalmus facit.
lam vide,quod eadem ttia repetita funt,hoe tertio verfu,qu* primo di-
Aa funt,fed-hoe intereft,quod primo vctfufuam fententiam Prophcta pro- ^Oomhwl.
fert,Tertio confirmât earn lcntentiadiuina,quas non modo fcc um coneöt-
datjfcd etiam latius & vniuetfaütct loquitur,quod idem feilicetdccoeloDo-^"^0*“'***
-min,us,quodipfeintcrraviderlt. Rinc ApoftolusRom.j.folumadducitid,
quod Dominum de coelo profpexifie & definijfie Propheta dicit, quod &
magisad inftitutum Pauli faciebat,qui vniuerfalitcr omnes Sc omnium opc-
ralfub pcccato comprehcndercpropofucrat,vt humilia ti gratiam neceftariam
agnqfecrent.
T. 2. Cc Scput'