'E EI ST Ö L A M A R TINIX VT H E RL
ac fubcücis CL.V. propterea impendere viderentur, inprimifqut
mihiipfi,vt cui iamedidis,fulmine, 5c autoritate Pontificia Sc
C x farea damnato,5c quanta in ipfis fuie,infra mortuosamanda#
Mo,lmguIis horisvidlentus interitusexpedandus fit. Verum quid
faciam ? Vrgent mecaufiei neuitäbiles, Deus cogit 5 c vocat. Hie
ntiili creature tergiuerfandum eft, Age,fiatigiturin nomine le-
lu Clrrifti,quieft Döminusvita: & mortis.
NE tarnen ignorât, Clemèntia veftra caufas mei fadi iuftas
5c neceffanasycoriftitui non nullas, quibusiam praecipue
moueor, fideliterCL.V^com memo rare.
Erincipioautem non fic intelligat hoc meum fadum, quafi
fallu quodam indudus,5c contemptu.potentiæ Cæfaris,aut CL.
V.aut vllius denique Magiftratus hoc mihi coepërim confilij.
Quanquam enimacciditinterdum,vt humanatpoteftatisimpe-
çiüm detredandum fit.Verbi caufa, Si -décernât nliquid üerbo
Dei eontrarium'feu repugnäns, Tarnen nunquamipfa poteftas
contemnendajfemperveroinfignihonore^fticienda eft. Nec
enim Chriftus,quia Pilati fententiam non iuftificabatyïèd im*
probabat,idcirco vel ilium, vel Cælarem de folio detrudebat,
aut infolenter Sc fuperbe defpiciebat.
PRimaeaufa confilij mei eft ha:c,Quod vocatusfum literisEo
clefiæRc populi Vuittembergenfis, idque preeibusac folicita-
tionjbusiane multis.Cum igitur negari minime poffit,quod per
me harcemendatio dodrinæ religionis in hac Ecclefiaccepta fit,
Sc faterimecogarprope addidum 5c debitum miniftrumillius
Ecclefiar,ad quam me Deus vocauit,non potui vllopado.de me
recufare,quin accurrerem,nifi Chriftiantecharitatis fidelitati 5c
open renunciare vellem.
Etfiautem mihi nota Hunt iudicia multorum,qui totum hoc
negocium,5c dodrinæemendacionëm , tanquam diabolicam
fementemdeteftantur,condemnant,5c hanc,quam attuli,cau-
lam,prorfusfutiIem & nullius momenti elfe,ftatuunt, Etminiis
abhorrercabæquicateputant,fi VVittemberga Scquidquid ibi
diuinitus inchoatum eft, omnibus dirisdeuotum, immenfis terra:
hiatibusablorbendum, relinqueretur, Ob horum tarnen
ego impietatem nonexcufor, Nam Deus me non iudieabit le-
cundumaIiorum,fiue multi,fiuepaucifufcrint,fidem aut incre-
dulitaternjcdiuxta méæ confcientiæcertitudinem.Çerto autem
Icio, 5c firmifsime perfualum habeo meum verbum, feu initium
mei Euangelijnon àmeyled à Deoprofedum eflë. Nec vllum
genus mortis aut pcrfecutionis Deo iuuante hoc mihi excutiet,
aut dmerlum docebit,Etvideor mihi rede diuinare, nullis ter-
ronbus aut læuitia hanc Iucemaboleri poflè.
. ALtera
IM q v A e x c v s a t r è d it v M ETC.
ALtera caufa eft,Quod VVittemberga:,me abfente,Satanäs m
ruit in gregem meum, 5c vt iam vbiq; om nium clam ores te#
ftantur,idq; verilsime,tantum excitauit turbarum, vt mihi feri-
ptisduntaxat hostumultusreprimere 5c ledarenon fic ihcegru,
Sed necefle eft me viuum,pr*(entem,loquentem 5ä»audientem
ibi agere,adefre,prarefle 5c prodefle.ltaq; nullius morse ipacium
aut dilationem vlteriorem mca confcientia ferre potuit, Nec fo-
lum CL.V» vel offenfionem vel beneuolentiam, led etiam totius
rnundi vel odium vel furores,tantx Ecclefise necefsitati poftha-
benda duxi,Hicenim certe eft Grex meus,aDomino mihicom-
miflus5c tradittiSjhi funtfilijmeiin Chrifto»
Quare hie omnis dubitatio mihipratcifa,5c dilputatio fub*
lata eft, cefländumne, an accurrendum eilet ad'eos, pro quibus
vitam quoq; profundere 5c mortem oppëtere debeo, Quod 5c
faciam cupide 5c alacriter,Deo iuuante, quemadmodum requi-
ritä nobisChriftus lohan.i o.Quod filiteris, vt hadenus, tanto
vulneri mederipotuiflem, nec opus fuiflèt meaccerfi, etiam in
perpetuum carerè confpedu VVittemberga: non dubitarem,
cum etiam hunefanguinem 5c hanc animulam proximo mco
debeam.
'TT’Ertia caufa eft,quod admodum vereot (valdeqjangor ani-
1 mo me nimis vera timere) ne qua magna 5c horribilis ledi-
tio in Germania oriatur, qua natio Germanica graues peenas det
contemptus 5c ingratitudinisbeneficiorum Dei. Videmusenim
quanta cum approbatione, applaufu, gratulatione 5c concurlu
Euangeliumaplurimisaccipiatur.Sed in populo multi hoc beneficium
carnaliteraccipiuntjcernunt apertis oculis veritatem,
nec tarnen ea,vt debent, vtuntur.
Hisfaceraadmouentilli,quosmoderatione fua banctem-
pefta!tem fedareoportuit,aggrediuntur manifefta vi 5cimmanitäte
ad hoc diuinitus accenium lumen extinguendum,ncc lend-
lint animos hominum hacamentia magis magifque exacerbari,
5c ad conckandam feditionem quafi clafsicum cani. Ac mihi
quidem de induftria hoc moliri,hoc agere videntur,vt vel fe,vel
certepofterosfuospeflundent,Quod citra dubium ita confilijs
Dei gubèrnatiir in pijenam illorum, Namtyrannis Ecclefiaftica
iamdebilitata 5c fradaeft, quam ego folam mihi propofitam
habui leribendo. Nunc video Deum vlterius progredi,5c ali-
quando idem fadurum,vtfecit Ierofolyma:,cum 5c Ecclefiafti-
cam gubernationem 5c polidcam, perlecutione Euangelij 5c
aliisfuroribusabipfisconturbatafundituseuertit. Ego n. recens
hoc difee re ccepi,non tantum ecclefiafticam aut fpi ritualem, fed
etiam politicam 5c ciuilem potefiatem cedere Euangelic? opor-
tere,fine cum bona fiue cum mala gratia, vt omnes hiftoriae bib#
lica: euidenter oftendunt, * Cum