XxempU fanHà*
rum W ilma,
Lmutd earnalü*
L <t licit fpirituilü
S E R MO DO CT, M A R T , LV TH ,
I E S V S.
DOMINICA OYASIMODOGENITI,
Chriftiànifsimus Dcxftor Marcinus 'Lutherus Euangelic*
vcritatisrcftauratör, IriîauôremîPrincipis Ender'ici, nec non Do-
mini Doâoris R^ifenbiifch, Prxceptoris ih lichtenberg,
prædicauit ffiunc fcrnsoncm-dc S, Anthonio,
qua Feftum dedicarionis illo „
die ibidem»
■ Ætamini in Dômino 8c exültate iufti. Pfalm. ji,
Exultent iufti in eonfpeftu Del Pfalnv<î8. Exültate iufti in
Domino. Pfaltn.j'j, Sanftorum vitas populoprxdicandasdo-
ect Paulus âffHebrx. 1 1 » cap*vbimulta Patrum excmpla pro.
ponit ad'fidem in Deu'm-proüoe’anda'm,V t Chriftus Matth.a:,
inuitatis ad nuptias dkit,Tauri nici & altïfia mea oceifaIunt,
id eft, fahfti Patres ad gentium fidem & motum prxdicationem,&Augufti-
libiconfcCT: confitetur fe cxemplis Sanftorum'auditis conuetfum: allegans.
îllùd Pfalm.ia o. Sagittæ potentisacuta:cum earbbriibusde iolatorijs; Etva-
ftantomncm impictatem, Hoc cft, verbum Deicum cxemplis Sanftorum,
Primoqûidem defolanturmal* eupiditates, conuertuntür fortifier peccato-
res. Exempla Sanftorum ilia iunt, vtiliorâ,' in quibus plura de fide, quamde
operibus & miraculis docentur. Quia fides eft prior & ncceiïaria ad opera, fed
opera fieri poflunt fæpiusüne fide. ChriftusenimMatth. 24. prxdixitfururos,,
qui prodigia & figna daturi funt, vtmerroremducant,fi fieri poffer, etiam
Eleftos, Nullis operibus aut miraculis tft fidendum, nift fidem prabcam
& iuuent.
Cum autem noftra Profefeiö pfïtcipuum habeat S. Anthonium,
8c officio noftro ineumbat cundcm Sanftum per orbem commen-
dare.Deiq; gratiam in eo prxdicàre,quæ gratia fidei in Deum mirabiliterin
eoexeelluit:Stami ex eius Legenda breuemdc infignem partem deeèrpere &
in ea nobis exeinplum tantivitiproponere: Lcgimus itaque in vita S, Antho1
nij (vt beams Hieronymus in vitas Patrum cap. 5 6. refert) Quod aduerfus
omnes tentationes & quafeunq; tnbulationes(quibus nos omnes quotidie
agiramur) breuem dedit Difciputis luisdoftrinam,talcm feilicct, Quod flu-
dendum fit omni homini fpiritualem lxtitiam habere,hanc & fic cfficaccm
contra omne malum,Vt Dxmones non aliud xqueodiant in homine, qua»
fi viderint cum fpiritualitcrgauderct cum ipft lint fpintus triftieix, Hoc vitio
maxime fagittanr,vt homines factanttriftes,dcieftos, graues corde & anxios,
quatentationeimpediantin illisbonaopcra, multis aduerfitaribus eos pul-
fanr, vt fpiritualem lxttciam extinguant.
Eft autem laeticia alia earnali$,quae öfitur ex affiuentia &
quiete rerum corporaliutn, vt funt fanitas, fortuna, diuitix, dignitas, fauor,
potential amicitia & fimilia. Et hxc nihil profunt, imoaugenttrifticiamin
temporeaduerfi’tatis,quia ficutres,in quibus Jxtatur,non funt Vers, fed falls-
, ces èc temporales.Ita & gaudium in eis nitens fallut eft Sc temporale. Ideo
notanter dicit, lxticia fpiritualis, qua: oritur ex rebus fpiritualibus, Spirituales
autem tes funt inuifibilia dona Dei,& qux in cor hominis non afeenderunt)
quxoculusnon vidir,necaurisaudiüit, vt I. Corint. 2.
Quæritur e rgo: tju om o d o p o te ftA om o g a u d e r e d e h is quit
non videt; nec audit: ncccomprehendit? Rcfpondetur. Deushic prxuidit
pulchrumremedium; quia ex quo res Ipfas nonpoffumus comprchcndcrc,
appro
D E S, A N T H O N IO E T C . 535
6pprehenderemusbasres,Qux funt verbum & Sacramentum, Verbum efl: Suramtntum.
promiffio.qua promittit res ipfas.Sacramentum eft lignum,quó oftendit res,
Si ergo promiffiohem & fignum eius apprehenderimus, verc res ipfas appre-
hendemus, Quare nihil iucundius,dulcius,efficacius, ad conlólandos nos in
hac vita.quam prötfiiÏÏÏo diuina & fignumeiuldem feu facramentum.Quid
autem promittit verbum feü Dei promiffio? RerpOUdeo,bon'a, qux maxime
cüpit homo. Quid cupit homo.? Viuere,nunquam mod,fine peccato Sc mala
confcientia effer bona & lxta confcientia agere, effe fecutUm a timore mortis
& inferni,effiugere extremum iudicium.Hxc enim,cum interrogasabho-
mine,Refpondet.' Sefetoto corde cupere,quia hxc ipfa funt qux omnem hominem
contriffant,vt fi omnia mUndi gaudia babeat,tarnen cot eius conten-
turn effe non poteft, donee mortem timet & peccamm fentit in fua maid
confcientia,
Adifta ergo malaeuitaiida Sc bona acquirenda omnes hö-
mines foliciti funt; nec eft vllus tam infenfatus, qni nolit vitam pro morte,
coelum pro inferno,iufticiam pro peccato.Sed pauciinueniunt vitam & locum,
in quo hxc inueniuntur.Necpoteft vllUs homo fpiritualiterlxtari, hifi
ifta inuenerit, Ideoquando S. Anthoniuslxntiam fpiritualem fic commen-
daovcfacra Scripturadocct,deberelxtatr&gloriariin Domino, fine dubio
vult,quod lstitia fpiritualis fit dé fecUtitatC peccdti, mortis,& ïnferni, Sc eer»
titudo dciufticia,vita,& falute,Sic Baruch,? .0 Ifraeldifee, vbi fit lapientia i
- Vbi fit virtus: vbi Intel leftus,vtfimul feias vbi fitiongiturhitas vitx & viftus,
- Vbi fit lumen oculorum & pax: Quisrnuenit locum eius, & quis intrauit in
thefauroseiusEEt feqUituritii. Quod multi Prih'cipe$fapiênri£ftudiofi, 8c.o-
mnes hominesquxfierunt earn,Sed non inuenetuntffdeo perierunt.
Vide ibi pulchrum in fine capituli,vbi ergo inuctiitur ifta lar-
titia,ifta fapientia,ifta pax Sc omnia iatn difta bona?Dum viam qUx'tunt homines
ad ea, Aliqui volunt per opeia fua & ingenia peruemre ad hanc via &
pacem.Quia dum vexanrur a peccatis,& confcientia fua, fiuetfmote mortis
& infetnfieuntalius Romam: aliusCompoftellam:Aliusieiuhat: fic,alius
hoc,aliusillud opus,aut locum,aut tempuSeligit, in quo fc cxerceat, vt pec-
catü mortemq; euadat,& lxtetur fpiritualiter i'n pace confeientix, Et omnes
hi fruftra quxrunt & pereunt cum illis,quos Baruch enumerat. Quia non in-
ueninntur ifta bona Ixtitix fpiritualis in vllo loco,opere,ccrtodie, ficutibidé
dicit, Quisafcendit in coelfi & eduxit earn de nubibusr quistransfretauic mare,&
amilitcahl fuperaurum eleftum? Non eft qui pöffit feire viaseius,ncq;
quiexquirat femitas eius.Rationes omnium ibi,vtdixij quia funt inuifibilid
bona,quxverboprOmiffionis tantum comprenendUhtur ( öpöftétergo hominem
ifta inuenire volentem,abdicatum effeomnibus viffbilibus & corpo-
ralibus rebusftocus itaque certiffimus.in quoinueniunturPax Sc Ixtiria cordis
protfus non éftalius,quam verbum diuinx promifflonis.
Quare qui in triftitia fua,feu mala confcientia,feuin pericuio mortis alio
currit & auxilium quxrit,quam in promiffionëDëi,huncimpofflbileeftnon
perire.vnde dicit Batuch. Qui nouitomnia,adinueniteam,& tradidit illam
lacob,nonaliter,quamin vetbo promiffionis.Quare fi vrget te peccatum, ft
tribulat mors aut infernus,aut quodcunq; periculum , aut tentatio diaboli,
Opus eft, vroculos auertasab ipfo malo, quod tcafFligit & ad promiffionem
Dei omnibus viribusteeonuettas,in eaemminuenics requiem 8c pacem 8c
lxtitiam ammx tux,quam totus infernus hqn polfit auferre,
. Quarrisautem.Quot fufit verba promilsionisdiuinierReipon#
4eo,quod multa.Primum quidé eft generale contra omne malfi fiuepecca-
liim fiue morcë fiuc tribulationê quameunqi.^/c«^ crediderit qrbaptifatus
T , 2. X x x x fucrit