IN ï. E P IS T : A D C O R I N T H I O S
A cxxouo /usitw JihPtcGJcfe, /wrUo^stl
5"xyfv'tytcL'nç movoic, cdcLSl^/tS^oç , hmydryi
m Isttul1^ "änixf mlfifyloi T&vdi . iKSt-Wi
'tin ‘iS[$v [McSvt A jlftixi , XL/ T i$l$v wnm ,
fXMQVOVp^ XiyOiU , fXtlStt OL^UfltlTZO 6 *t5tAöJfi
■ SlSdattor. til y> Ki) xJdcóiAwjzii 1 mf
AStoV y 'Xeiçvtf it$97roi£3£ > ^ fft/xi>oAsy4-
oSe^ oc SoÿÇS u « «fiJitcrxttAîJ , oiui 34
. pucdor A»■ fetal, f j dirXcfi , 1 Xvut *Tj
*nV ‘xa7n)('. tiret tTT&iputi Qtt orhtov o
mtrÇj.yfxa. , ■ /ft Tnçml/iS/joç t7i nbprmi eçaj
o juioSlf , f ©soif 3>y>, Çnmi , co^tei» ro-
B wpjj!,} «/ut /‘.op tl'/rFf ùm , o AstjW'jyJ-
rav c «TïJköxaAia^ , A mXo
r^&vStfwiç , oil Ö*cc7 àçi O epyst y UÿTt 00
$% ISfgiai^côaf f w npw ll dunt, /W-Moï jj’
nwdfdpi (£ itomifv , ( ivtv y> tmotpyav,)
3 ill lifsmi^eóo) ij /uteJiQly èfêpcov ij m-
Mpala» . sim ’GttfSf\, rrtJ’ àvtd ■ ? 'doroSii-
%eco( ppffifSfiof tyvln, oTi y ppgp wr&pt/Ut-
cQap -nv ?&l> asçjtmmii oAcoç. Qsoa yidf-
ytly iql , cpm3 , &icó oixeSipuf. 7! ïtA'tr^'n-
A t f it i iaolsii , d»o'p ©eoif e?) W o/a«JW-
Asif ai«L'ri%/od/ioi ; . K am w ÎJ/9P JWOTr.
E7niiS) £rtXtf lw isll Vlt/iloi UStfSsi^X 77Sei
ried ctosliiav 7nçl> payv/Mni^tp fpieózq,
ttiulfAf/feç éi f f ) 7tbp^4 kcLv pMxflf k£ ii
/ulyM Tlf , Ijvpp czoo<\/ojif>cïu , iïj%ü>{ tw-
T» ^»JoJTap, |V e/ffi , , «5 S
yt«; Sïwa.cSÇy àlàj 5" «à^apopTîÿ ©s«u ttAsop
7/ TtoiYiaap. êtteÎ oatv mrçjç rlcà aim-rnSimt,
ixÿ.çli , Çm , t il 'itfsi xlm» TïP fMtôa» m
44*
Vanè igitur ptatdicas ,fruftrafuftinehs
pro prardicatione laborcs: huiufmodi
refellens obie£tiones fubiunxit:Vnuf
quifque fuam mercedem accipict iux-
ta fuum Jaborem : dicens pröpemo*
dum : nequaquam animo-angatur qui
bene docec : quanquam enim prohi-
betur , ne Chrifti populum diuidac,
lrbsque vendicec , '& inter vos tan-
quam prxceptor fefc iaftec : atta*
men mercedem accipiet , neque id
temerè , fed iuxta fuum laborem .
Deinde rem amplius attoücns , Sc
confirmans quod ömnino erit mer-
ces. Nam Dei . inquic, cooperatores.
fiimus ; fimul quidem vc dixi doflri-
n^ opus illuftrans , fimul ctiam rur-
fum fubindicans quod opus Dei fit.
Itaque non oportec aut fibi vendica-
re aut illud diffcindete , quin potiüs
coniungere & vnirc : nam hoc eft
cooperari. fibi autem vindicare ac di-
uidere , inimicorum eft Si hoftium.
Deinde in hoc infiftit eadem vtens
demonftrationis regula : quod omni-
no non oporteat populum perfonis
diftribuere. Dei , inquit, agricolatio
eftis, Dei ardificatio. Vtquidvofip-
fos deptimitis , id quod Dei eft, at-
tribuentes conferuis i Iuxta fuum laborer
»] Quoniam verifimile erat cos qui
amplius laborauerant circa illorum fi-
dem ftgniores reddendos , quum au-
dirent omnes vnum effc , fiue parum
fiue multum quifpiam contuliffct, illud
ftatim curat . Vnum, inquit,
funt in hoc quod nihil amplius face-
re polfinc abfque Deo, qui incremen-
tum tribuit. Nam quodadretributio-
nem pertinet, vnufquifque iuxta fuum
laborem habebit mercedem.
Nam Dei cooperatores fumus :
Dei agricolatio , Dei aaificatio eßis.
Iuxtagratiam Dei, qua data efimihi
, Dtfapiens architeihts ßundarnen-
t u m poßti: alius autem fuperadificat.
Torn quifque ojideat quom\>do (u-
peradificet. Nam fundamentUm aiiud
nemo potefl ponere prater id quod po-
fitum efl, quod eft lefts Chriflus.
Nos autem qui dogmata falutemcon-
cernentia vobis prsedicamus, Dei cooperatores
fumus. Siquidem ad Dei fco-
pum, qui vult omnes faluos ell'e coope-
rati fumus. Ac non ita qui vos nunc di-
diuidunt, ac diffenfionis caufa vobis
©tav y> ttruly etiwip'pi, ©sou yttlf-
D ytov, ©esu ohuSbjud i<ti, r f tUo
TV ©eov 7iw Sbftod/u /Ml , tè( OTCJ>«S
PffTiKTUt 5ï^Aji6C Tt^KSt' «Mec <îïs itm iu-
Sb/Lui. tyjtçvç î i 7rwt
fui. y) *Mor Ctrltiç Swjamjj ffiaf
75K xelfd/iot, o( iht hitniii Xejtçvs-
H fu7{ Si H 7BC rftTÇjÇ Qp'VlÇj.ip VfMV
nt xjifvÜ'ctrnç , 0gov itrjuèv azuief^l- W*
gxjttzü , Çyicn , nÇ 0gou TV ow&i %-
01 vuu:
vjActç njt,vxJïèAs/ityot, i&\ (Çff&y&W V[MV
C O M M E N 1
ç&crïüi i üoffyjùi. Qeou yicopyiov. X/uetç 4
0goy yicùpyiov ?^. FocpyiTS
, KM yicù^ytov W . yjd oÎMSbfW
0Sflü, ~^7Tû TV £ï<zuÔtov yjaX^cdrt] oCpgj-
AgTï , ebo ~2^ro vuo r&çjiqzÔTUV ùffij-
tXi'fPV y àf. iy» tV<Tè , f a iy*> TV«^ >_ rrct
ovo/jtxLViz (s^pc^v K^i r7iXouncày. £1$ G~
<pl)Ç ’^^ytTÎK.'JZtiy, £oÇ)OV êctVTOV ^aytriKTWoL
, Obc ivrsifvclv îcujiiv , ^Wct ßv-'
Xs.ctyuoç , 071 TVTO ’6Hv ’^f^TSlC'nVOÇ
ovtyov y Ö '[çiovtvy mfâij %fJkiov , (&vrnçl
W ebe iTrzqçjmç icumv 'b
pvjuct y ÇwA , tLcu y^fiv 7ici Sbfycnhp
[ADI y ebo ifASV U&TQpfyijü(ACL xiyW "S
QQq9 , ^W»ct 0 cOU TV J^ÿ^i'CVL/ttêfiOV. AMp$
^6 i7nnM$à,uet. tUo <?hti 'nvÀirmct$ «À-
% /fipfojLWècnv , imiycoSbu/ul n&XcJ\u, $4'
iv&ÇDU ßÄeTTZTZiS ÊHj£Ç0$ 7TCd$
QiyjSï/Uei 07h1 'roi/ 10» y Zujt£çl» tfpùjy tUü
7iî çl» cfMTO» to y , îh S ‘imfy dyct^viç
ifytLoteti, ®i/t$ÿov yX>f M«' Xsivuo
y Çyjoi y tsMg xstfgaAiXsfiïpon J-.
fMCt y CVt €Vi <tMo^ %(jÔÀiOÇ y 61 fXti X&t-
ÇV$ oV rTdV7Jtl i^oifUdeL , TOVTZal ^
r&ÇjoToXXr\%>/iè/j cù$ %fjèÿo» , TOVTOf liroi-
KoSbjLulja/i^) tÿj OJO mÀmiett 0/-
y^hfjLocl.
El Si t1$ i-mntôSbfiei 'Qri to» %(iïÿoy tV-
itv y ^gvoiv y "èSfyjçjv y.Xi%t4 fyftloiç' Çtl-
y yofTW^y YjuxdfjJ/jj y injlçou, 'S èpysv
<pj\fjZgyii fyjÿjiTzq. Il y^f n/ueçy. S\iXcio?l
i l 1 d» 7TUÇJ. ^TTOf&Àtl'&rlèTCLj , iiÿlçüU b
07TMQV ’6Ï1 y <$ 7TV(>
b hf)3 V fi0 ïé 0 67TÜ) "oSbfinal y /UtoSdV À>1-
•^Aietf. g ï 7hoç ÿ , tlplAlCùAv)
0l 7Çi\ y CUiTOi si OZüJiiOlTBLj , QUT&Ç <4 $
Tà&ï*
Mg7zat tLuj 7nçiv ifyx.<no4 > X& o/-
TCôSbjXfJç ^6ieL. Ot fißx) Sl^jOl y Ymx,
^làiù) ^ '^ayv&Ci) A 1%IÇ ,
m ohutecs atrppyfp; itnnuSi/Mvot -zi 7tjçt( ,
oi ^6 yi cc/x^TryAai, vA leu pet J: tot, oJ^amtofiï/
jlw X, tv mi(_j6 dZlai. A A A O.
Oi SiSabtrKcilri , 7aî fja, 7rajûdjcunv , oi
Si cuutlomf , y f 3 rvl yidotoi dôjalft-
tn , 3 nxrçyxmot djgjeuï-mi. r f
tlui Tvs ‘QnÇàpi'cts tv Qrnçji rjftèçy-t,
efficiuntur. Deiagricolatio] Vos autem
Dei agricolatio Delq; ardificacio eftis:
qubdli agricolatio & ardificatio Dei e-
ftis,à Domino vos appellari oporcet,n5
abijs qui nunevobis prefunt.Dicebant
enim : Ego quidem huius fum, ego verb
illius, nempe fapientium ac diuitum
nomina exprimentes. Ft fafiens arebt-
teHus.) Sapientem architcftum vo-cat
ipfum non vc fe laudet : fed oftenderc
volens qubd hoc fapientis fit archite-
cti ponere huiüfmodi fundamentum,
hoc eft Chriftum. Et vt appareat qubd
non feipfumlaudancis fit verbum. Iuxta
gratiam, ait , qtu ejl data mihi: ] ac fi
dicat : Non meum eft fapiens hoefa-
cinus , fed Dfci, qui gratiofè donauit.
Alius autem fuperxdificat. ] Ad exhorta-
tionem quæ circa communcm con-
uerfàtibüem eft defeendic , fuperatdi-
ficationem vocans cuiufque aâioncs.
Videat igitur , inquit , vnufquifque
quomodo ædificer fuper fundamen-
tum : id eft, habens fidem ipfumque
.Chriftum V vc bonas faciat operatio-
nes. Nam fundamentum altud.] Neigi-
tur illis actelidatis , aie , qui vos di-
uidunc, quum aliud non fit funda-
mentum pr*ter Chriftum , quem an-
nunciaui. Hochabeamus, huic àd-
hæreamus tanquam fundamento : fuper
hoc ædificemus ædificia bonté con-
uerfationis.
ghtod f i quis JuperJlruat fuper hoc
fundamentum , aurum , argentum,
lapides preciofos : ligna , foenum ,
flipulam : cuiufque opus manifefum
fiet : dies enim acclarabit, quia per
ignem reuelatur ’ : & cuiufque opus
quale fit ignis prohahit. Si cuius o-
pus manjertt quod fuperfiruxit, mer-
1 cedem accipiet. Si cuius opus exuflum
fuerit, damnum patietur : ipfe 'vero
firuabitur, fie tamen v t per ignem.
Poft fidem enim opcracione ac ædi-
ficatione opus eft‘. Ac iufti auro
æquales & argento pellucentibuf-
que gemmis , fuas fuper fidem
ædüficanc actiones : peccatores verb
fyluam , quæ facile accendicur
futuroque igné digna eft . A u o
m o d o . Præceptores diuiha do-
cent , auditores verb iuxta feien-
tiæ eledlionem quod agendum eft
eligunt : fed die quo apparùè-
ric faluator probatio erit, exaclâ