37« I N E P I S T.
Ecenim fi etiam nullus effet eius ti- i
mor, prouocat tamen confcientia vt
illi obediamus ac fubiiciamur. Qua-
reneceffe fubijci. Neceffe eftigitur,
inquic, ptincipibus fubijci,non folum
propter iram Dei , quæ aduerfus il-
los prouocatur qui nonlubduntur po-
teftati. Sed etiam propter confeicnttaml\
hoc cft , ne videaris confcientia carer
e, & ingratusaeperfiduseffe, qui
bene de te riierito acDeiminiftronon
fubdaris. Plurimis fiquidem benefi-
ciis afficiunt nos principes : nam per
cos vita noftra confiftit: eo quodni-
fi ipfi effent, omnia périrent : ijs qui
potentiores funt, pifeiumin modum,
minores deuorantibus. Etiam propter
confcientiam. ] Propter iram quidem,
praui etiam nolentes fubduntur : propter
confcientiam verb, qui probi funt
fponte fubdi debenc & cum animi ala*
critate.
Siquidem etiam propter hoctributa
Jolmtis. Tfiam minijhri Deifimt,in hoc
ipfum incumbentes. Reddite ergo omnibus
débita : eut tributum, tributum-,cui
vecligal, vefligal : eut timor, timorem:
cuti honor, honorem. Nemini quic-
quam debeatis, nijl hoc vt vos mutuo
ailigatis.
Et adeo inquit, verum eft quod beneficium
ptæftét poteftates,quod ideo etiâ
tributapenditis:tanquâgubernationis
ac prouidentiae mercedem pratbentes.
N .un rmmftrt Dei/ùnt. ] Ho c eft,Deifub-
diti&inhocDeominiftrantes: vtve-
ftri cura liabeant ficun Dcus:Dei enim
complent voluntatem.Inhocipfuml\ Vt
veftri,curam habeant.Inc/tmientet.JSua.
inquit,négligentes, vacat curis pro nobis
fufeeptis .Reddite ergo omnibus débita:
cuitributum,tributuml\ Oftendit debiti
feu crediti effe negociü,proptcrca dixit
Débita,& Reddite, tanquam videlicet
• creditu his quibus vari j principatus co-
crediti süt.Ei cui tributü debetur,quod
videlicet iwp«Mra">dicitur(népepro fin-
gulis capitibus exolutum) redde tributum,
cui verb vedtigal, fiuecollatio aut
côtributio, nempepro terra eqempta,
redde vedligal. Nec folüpccunias de-
bemus fed & timoré,hoc eft,pudoré &
Sc reuerétiâ ac fubiedtü honoré. Subiü-
git ergo : Cui honor honorem.] Timor liquidé
duplex eftivnus quidé quo timét
delinquétes. qui exmalicôfciétiapro-
cedic, quem in fuperioribus interdixit
ID ROMANOS
CT yb X-4V N'btie il ÿôCos àov, i czcnt'd^
ois tie ’djara.yjtluj antic c t dzamraybd
<$9 aidfxn Kztoomastdf,. SL-
ydfxti duo, Çhoi , -nue afiyçtmy rdztztivlast£f)t
» fjjsm 2^ 3.' tloo ipydoo TV %oS lUd irf 7
put KzcriTgoao/ub/iay v ^^ytyo^Syiitw, Aj-
5® ij tiw ozwtidr.oiv, vvrtçjy, iia. pjj
SiZtfC doztutldvme he s?) £ dytdpsov , tof
ûàtpyiv dj t t S 2d&xjy<ç> tv %otf p d Kzmmosôfjb/
joc- paydAae yb éJtpyivtfm lopd;
oî ctfirgme- A* cu/irfy yb 0 ßioc dpt^f ozcul-
rztTzu. de i l yi pb boAp, tràp-m ai a^tv, t
dloua.’mvpcoy peu ooSs5Sçt£yî$
75.15, Slx/eo .IpQÙav. X, Tlu i CZCOiiSy.T.l
Aid pi tUd bpylov, ot Cpantel d pu! JtEst-
ve r\_czmrxojornv, Q tUo ozoè/tldnoiy,
bçtiAsuny ol amuStpoi iyjme xj ozco raçj-
Jvpua. 'dtammasieOttf.
A td vSv y> CT çbçpn TSA^Tî. A<(nop-
y>) y) 9i2 eioiv, tic àtSS tVT5 r&Çyrx.dLp'n-
çÿuu'tts. 'drnli'n Swo moi '(gd o’^Ast'c, ttS
tiy Çoggv, T tpiçyv. teS t tpèZoy, t epoCoy.
•ref S teAss. to ttAsç. trS tiw ‘ItpiAù,tbù
, h.plu/. puiStv) ptuSiy èpelMtCyii ptijti dya-
Ko) Xsotofby, <Prnv, SkpyctÇoiy dj î$oun%
eti X) Qogfic TtAfn, pucôit âeanp trie >ot/Sï-
pavias dj -tic raçjyolas Pismvpyi
yt> 9«5 eioi^msçlv '\zsmjpyji %S dj Afavoysuottt
tic in ÇgyrrtQt dpSjtf de 0 %lf.
food yb 'nTCrçploi JcArput. tic dJQ tîJtî. 70
rutÿf xaibteQetf. rxvçytmcLpyTtgpuutie. tW 0/-
xelm, (prod, dpceEstw-ne, tic Igl Itpftli
cp^yTlJVe dm^Alu/iep, Areihtt out) 7TCL-
) 01 'Ige , ttS ’rar ,<plçyv , 15y tylçyl.
pfftoc oy is azrgß.ypiA. 0^3 i »Jto yb
<<p<l?&e elm , ct 70 's<T5iftTE, de ^gtoe tw
AfStÇio^te ip.Tti7n&vpóf!i>ie, W iiv
1 ppppcoctu/i&fia, itytuu tIuj Aejj>/u$/jlco
xatpa.AifbcJyct, ^575^0$ 15V cpóayy. ,rzS, 75' it-
2&S ö, nyfiuo nhjj 1 5^ yyç. ozeo<{<rtpopay,
15 uAss. CT pdvoy yeipui(g,, 'Atf\d
CT cpoCoy, ‘doteejy ajS'd ct &lA&&Gtayt ct
Üntllg^SpUo hpiaj. irrdyi ysitu rreS 7buo
lau , 7 itu ly.pclcu. o epiZoe *y^p Serie- o
pófj , oy QoCoumaf ei 'zfjaéovrts , o cao t5cT
myr.çyj ounQ-iSirtc, Sy aiutipa d?n,"ppÜAi
C O M M E N T A R I V S. 3 7 7
o Annette- b ÿnôV oi dya/merzie tspoe A Apoftolus .• aliter vero quem habent
nt« dyatm/iApVe, '(timely U v^Ê*jJvca
typt!1. hscJd eiftimi,ohceeiy v<tifnpst i5i« ?»
Cvpöpoie ddSy. r yb 6jAs do<(eu> •dzaro-
SciAsl. ei put <5 dyarràp, ^M«A9«. ‘Qn rlcu
purti^p tV dyapfdy rA% r dydteUu,
Xfli dwrlw P(gj.oe SoAp dj oepAvpa.
O yb dyantzov-Tov'ktegpy, vopay vttTrtre-
diligentes erga eos quos diligunt : hoc
eft,excelles honor, de quo dictum eft,
Non eft inopia timentibus eum, reue-
rentiam enim hie indicat. Niß hoc vt
vosmtttuodiligatisl\ Admatrem bonorum
peruenit,nempe mutuam charita-
tem,oftendens hanc creditumeffe ac
debitum.
Nam qui diligit alterum,legem com-
paxe. o yb, V poi^tvo^e, V ipoyAimjc, V >ç\t- pleuit. Siquidem illud , AIon adulte-
V ■ löoSbpfp'Tttfircnle , du. Çkfyj[Mi<r\e, rium commutes : non occides : nonßt-
CT it heett^p omAv, öoTsvieo teS ?&ya> raberis : non falßtm teßimonium dices:
ipaxitpuAaiptaji dt tel, dys.TTHo\e toy ctAr-
dov-ovv cos eanroy. '
Enu bihutet it S xipbhe tde dya/me■ o il,
epnoiy,dIgo’dw 7iA.’>ifeSv,'dy vbpav oAsyotAti-
gfi. CT Ai-y\ neue- n J s à dycEimt-r orAn-
doy, 155 yàpuy motAdjicotuv ; «ûi^9v StiAov.
dyettttoV yb, Qpc bp TV aycctttapbp'ii 15y ya,-
pay Sl$pb%tj , tie dSQ <S xaçdAstioy TV ß ‘ou
KbÊovA âjcov , ct fypQdy to y q>iAsu^V»r.
^aa’ Gt*& pùajtplyoïe pfîçy-e oTtAioi ctt
non ïoncupijces , & f i quod aliud efl
B proeceptum, in hoc verbo recapitulatur,
nempe : Diliges proximum tuum ficut
teipjum.
Oftendit deinde quod lucrum pro-
ueniat ex dileûione : Nam qui liane
complet, inquit, totam legem complet
: & quo id modo fiatdicit. Quo- Phot.
modo is qui proximum diligit, legem Nota.
compleuerit. hinc manifeftum eft.
Nam qui diligit, dile&i comugem ne-
quaquam violabit, in ipfum vita: caput
infidias parans, & dileétum dam-
no afficiens: fedneque cruentas mae
»t/, i pLd Qr y-Al'fity Qt^pyio4,ÙJl q nus aduerfus eum armabit : neque fu-
dtAuc ome tie 'Qrfpipùcu hne datif ct-
<(g.epfi, depcpfiioKge, ßia. Asfiöuiy. ddèy yèp
Isv-miy ’Ht tpiAsuproe- V pdou G'cSi p^ptu-
fjq'v rfi TV otAnoiov pfp'tvpyitfi,
*dhtOpKzy opxßv opoenj. ouxTtçp 5* CT
rtiçp , noie b 155 HÀHOÏQ5 (piAcfy OU Aj3~
tptçfrteae ÇlAbod dj hpJlß ; Ttoie ß Xyi û
%iov Qttt de dArjdc Ifi I Are aan/ tde KA-p-
fiae ct °? oAne vie i^/ooc ai/nf ayo-Tmo<{
CT £b%oAsynei ; b q Isvtïic tout55
m , 715/05 lïAiuu , 7toje (CtÇjÇripYi/
ufyjati V 55oc/ao^Yiod CT ozoua.çt^'TUnli
t î 0 dyarrmv 155 •nAndoy, oAs5 105 yoptv m
otAroonede fil tin. tira- drei 75 vie a-ya.-
7VC ovopioo tidjoooiv oi dvdppprtti c t dk\
dW alaJ^lav, Ctfopjeotay v e XArotae ^ut-
vie hfi-yaf , 'dztooygoLtplw dove doQc ~Aem-
, 715105 e?Hot5 dyetstrUo rrttÇAÇite da
itwttf •'drutßv 75V yopav, ct ovlrtpcoAgi -
oSo5aj rV. ^atvJy 15 rrArffoe- to a-yetm
ybyo , Quay , uS tcplto oioudas]ovm ton
oiAnoioy X>A»A9JÇ , oîivoe tyortotti, cos tnfi-
v-çjy i^i'ivçyv byiitôat toy mwei<p%vm,
^VA<t vopdQêiv , àlM.05 «ûS't bij ctoiïyov.
raw conabitur: nec vllo alio modo ob-
firmatus in concupifcentiam alicuius
eorum qua: ipfius funt, facia violenna
auferet. Horum enim nihil eft dili-
gentis. Neque falfum teftimonium
aduerfus proximum feret: neque iuf-
iurandum peierans iurabit. Patrem
autem & matrem an non eximie dili-
get & honorabit qui proximum diligit
J Quomodo verb is qui eiufmodi
eft, diuinitatem ipfam non vere ex
toto corde fiio & ex tota fortitudinc
fua amabitac glorificabit! Qui autem
his feipfum muniuit, quamaliamvir-
tutem cum prardidtis non augebit ac
perficiet! Itaque qui proximum diligit,
totam legem compleffe dici po-
terit. Deinde quia folent homines
nomen dileftionis etiam apponereaf-
fedibus, hac yocatione indignis, ip-
fe ttadit eius deferiptionem quam
dixerit dileclioncm , afferens totam
complcfti legem , ac fummatim col-
ligere virtutum multitudinem. Nam
diledio , inquit , quam dicebam,
proximos mutuo coniungens ita
vnic , vt quifque non alium effe
ducat eum qui. coniundtus eft,
imo ipfum exiftimet effe' feipfum.
I i iij