Multi , inquit, fuut qui feruati fuut, A oh toäoi elott ci oioooptétoi , vpttiç
quo- fed Vos ignoratis. Etenim Elias quo IH H HH . Hi HI Hi
que folus putabatur efTc reliclus ; verum
audiuit Sc alios effe. Ita Sc nunc
multlfunt ex Iudæis fideles , fed vos
id ignorantes, me folum elle putatis.
Mt cgsrt!ictus fin joins] Quod fi Elias
ignorabat quod folus non effet, mul-
tominus vosfcire poteftis. Scdquiddi-
citipfioraouldmf] Hoc eft, fèrmo Dei.
Porro vox Reliqui, dcfignat qubdpo1
tiffima pars gratis erat.
Sic igitur &■ in hoc tempore reli-
quia fecundum eleSlionem gratine fa ßte
funt. Quod f i gratia , iam non B
..ex 'operibus :■ quandoquidem gratia
iam non efigratia. Si autem ex ope-
‘ rihus, iam non efi gratia. Nam opus
iam non efi opus.
Qüemadmodum ergo tunc ex omni
populo fepcem milita placuerunt, ita
& nunc pauci placent : Sc illi repu-
tantur in fernen Abraham, nec exci-
dit promifiio De i. Et in hoc tempore.]
Ita tempore Elis gratia feruati funt.
Nam hoc fignificat coniunclio vs, id
cb , Sc. Acrurfum. Sicut in Elia,
inquit, ita & nunc reliquia? funt eo- p
rum qui placent, qui fecundùm gratiam
eleâi funt. Dicendo autem Ele-
ftionem , oftendit etiam eleâorum
probationem . Non probati enim ,
nequaquam eleâi effent. Dicendo
verb Gratia , oftendit Dei donum.
dpuod fig ra tia .] Si gratia eligimur, facile
eft accedere ,~Sc in Chriftum credere.
neque enim opera nobis nccef-
faria funt vtad ipfum curramus &cre-
damus , fed fola mens Sc voluntas fuf-
iîcit : fecundùm gratiam enim & non
propter opera nos fufcipit. Itaque fi
ctyto^m. X) f i H àla( , f i n s aero fisao-
AeA-ftpya/ , X v f ihftuoit fipj *3 (tMerç. Ilrca
dj two , Çtiot, tw/'Aoi eint 0! 6% lovbx/at m -
çbi , A>A vpnis .fiytoouores , e f i f i t o t o ’ie-
cjt.. K bpyd fijnreAe\epSiw fi to s . Ei 0'
HAi'*$ ryto] 07i f i n s Of* lev , ypAsI y dl
i/M li eWtóm. AtAoi 7/ AiyJ cLutcS 0 ppy-
uoctiopcis ; T to t e s t 0 Asyss TV Q eo S , tvt>
■ fi Ai f i 0 ygtifxjtncfis. <5VAsI 3 ’S xtcriXl.
not, it 1 V 0e»tTfijaros ltd 3 noAv fiqps.
Olims óuo f i on r z f tuo to/1“ A^fjL/jut.
ustrc datAoylw fietro s fiysnr. ei ÿ fie tn ,
du. en ‘J% epyat. im) « fie ts cbteti
f i f ‘s- epyov , eb t tri ’é ji y fifis,
tmi 3 è ffil , ebt tri ’Ais epyt.
O -ifif óuo tote , ç f i t , dot, reepros tv
A »td èrfax ifiA io i djtipfiwu , olim ißt)
two oAiys( dùcupesoooi , to <ù!Q A sfityt-
rui S ts ampfau. 7 o f ASgjict/t, y. eb t 3%t-
mmt » e ir e f j^ i* TV 0£oS. K aj d# r t f
tuo >cçupa>. Ovouo ‘£?n tv H a/» fiït r i
eou$*crdp. TV to yOÿ i j è , itiAs? ozui-
Sloptos. rfij itaAit. asaSp dt HAiä , tpoott ,
■ O&oAj/uptct eb t djetpeseet , tyc70c yaO-t
'QnAffijmv. to f Si Q jm T i, dot As fia ) , e-
WZe tfii rfyf ThAejIp TZtJV tUu SbYAlxU/J. öü
<$ eiSbJUJuoi rtcS Si &{~
m it, pfieiri , tSfi,e riui tv ©eocT Supectt.
E‘ ^ Ei fififnt CAcAlyfi&a , pa-
Sfat 3 ngçpoeAfit fi} m^tSoap Xg/çw.
cddi f i ïpyot Stófilai , Çfis Ö ençjstya.-
pwv ewnS rfi mteStmi, fit A à f it » y à -
/an TO (wofiptms "fixai, y f f i f i |
per gratiam vocat & fufcipit , nullano- D ^ ^ f i ' ^ f i f ;
bis ad hoc operum neceffitas. Nam U ^ w ^ f. a«Tt &( yafi
nobis neceffe effet habere opera, iam ^ TO rnrOfS'ifi.mi , c b t ty o fiu els
tXrc pfiilSp epyat. em) Oi’ ypstat fit)-
fip epyatt, cb t tri fie a s tf f i f i s , Sfjl
V epyv , els airl/MoSiao 'fix is a /fir . O slo
cb t est fififit n rstp is. O d f it at 3 firo
cuwAsoJitoi 3 alroreot, eat tofioafip ori $
i f i t ipyot (Erls 3' fsnyiTEA^V Tn^tcftra/
, <VAa ft erepjt djutuot. el f i 2% ep-
yw mrC^neiapl $i[> tiptois to fio a fip , SH?^t
cos firipnnu » fififis. em) 6 d f it fippn-
rtq, o r * erl Cadi 3 epyt f it ] epyt, res
Effects cbt ecofftis I Acts ’dpyt fimostitcLf,
fix *
gratia non maneret gratia, nempeper
opus in mercedis retributionemcom-
mutata. Jpuandoquidem gratia iam non
eft gratia. ] Non folum autem id ab-
furdi confcquetur, fi arbitremur quod
operibus nobis opus fit ad acceden-
dum Sc credendum in Chriftum, ve-
rumetiam aliud fiinile. Nam fi ex
operibus acccdcre oportere nos ar-
bitrabimur, manifeftum eft quod ex-
cifa fit gratia. Si enim cxcifa non eft,
iam neque opus manet opus, quum
gratia non permittat opus fubfiftete,
C O M M E N
rafieS, "del clotAsyfij 'f/nbjutv'pit- A
vrs- rapfftt-W U f i dre XvoiAw rp cftlfi,
fia t s d) eplft. TO s f i fa f y ? > im rai tu-
c3is,$AA « fio -s- n S ifie a s d i^ r ^ .^ X ^
alrififiia, fix o t cos Stoppt (c (pifiupjaaS\i-
Ast óuv orl fis fic tie s r Xiepyetnaa fipeyg-
filn s, eins o’/emi C tfi t tp y o ttfijjm s "djn-
AaJ]t, a la jp i rhu) fipjtv O.oovt ye e<p e a tfi,
TO V fi/i] f i f t s en » fitte - mnA.it 3 c f A
m e p y a f i p ] e p y a . r iw f i o h ctiat où o a Ç S i
Çvoti, emi ms epyis /mo3os, AaA ou yp-Cts
dxoAj>v%7. f i s fiftCPS pppriyoens rlw
eùepyeoiat , Kept ris S i iepyat ‘Stóms rv^eit j
ntifi)em, els /aotrlui Içoty m' mipcf.,panre rV
ïpyot, epycot ?èr1 Slwd.fif i t fiwpxeltaj. Ù f i
etpsq %irms f i f i o s , ms f i t t v s anCSAsfiou-
ms, OT pcctrttiomitoworos AseC-fr S ’ epyat, 0
rtüü'TO fivéyet » fiets- A À A f l S. Ei
f i t ß i , Cftim, cbt en C%. epyav.èm) el ovl-
yàp«5» S epyat, jßilprra1 è f i t t S f i fH
t?). otAiii el c>| epyat,cbt er1 fie ts - è-
7te) el ovfmpH^li n' f i e t s , cb t en f ip ] ro
epyt epytt. Opt en Hz, epyat. itat pxn Aeya-
010 07161 TO (GrÇjtynmi ratCjeTçenot, i} o f i s ^
tfirèfi-A]', to H fififiAaens î)(4Pn tw tiptoes
mieux/, oisprnv/tla yo/Ctps epofttey, <ie~
ta, ^ iy^ djarmuimtfit, C tfi rtJrei, eprot,
■fiets ’f i i 70 Ttrf/J , f ii ù ygeta epyat els ro
Ynyebocxj, Qrfi f i'o î mtcpreftldtres, CAj.fi ep-
•yx. raCpfpiôiJfiia. ’aJE,iôypeoi rarÇjs rlw tçfient
eSblçat, Ümoi! fie t s %ofi ’@1 70 m)yj. em)
ro epyst. el f i «' f i f i s epytt dira/reitet/,
oef a rl ’ip y t (fix e% ’6ht epyv, ms f i -
etms mTÇjA&Qoims , f i . ms epyot,
f i «J cl^aSoumems ro e p y t, dot 3" ê?) ep-
. fed gratis elcffioncm fieri oftendat.
Gratia fiquidem Sc opus, natura a fe
mutuo diftinfta funt: Sc quidem ad
opus mcrces fequitur, fed non gratia:
porro gratia datur non vt retributio,
fed vt donum acmunificentia. Manifeftum
itaque eft quod quum gratia
beneficentiamprsftat, fiquis haefrui
arbitretur per opera , gratiam quantum
in fe eft tollit, & gratia iam non
manet gratia : rurfumque opera iam
non manent opera : propriam enim
non feruantnaruram, quoniam opera
confequitur merccs Sc non gratia.
Gratiaigitur beneficentiamdifponen-
1 tc, fi quis ctiam per opera hanc affequi
nitatur,invanumerit nifus, nequeo-
perum eric vt opera adhuc permanere
poilint: neque his erit merces, priores
partes fumente gratia: fruftraquela-
borabit vtper operaaccipiat,quodgra-
tis prsbuit gratia. A iiom o d o . Si
gratia,inquit, iamnonexoperibus. Si
enim concedatur quod fit ex operibus,
ablata eft gratia ne fit gratia. Rurfumque
fi ex operibus, iam gratia non eft,
quia fi concedatur gratia , iam opus
non manet opus. Iam non ex openbtesi]
Ne dicant quhd licetprophetar exhor-
tabamur, &: Deusaduocabat, ipfaque .
ad atmulationem prouocatio fufEcicns
erat vt nobis perfuaderet: tamen gra-
uiaquxdamanobis petebantur, &ua
non obtemperauimus : propterea di-
cip: Gratia eft to tares, necvlla operum
neceffitas eft ad credendum. Neque
enim ij qui accefferunt, propter
prasafta opera idonei ad vocationem
vifi funt, fed Dei gratia eft tota res,
Nam opus iam non eft opus , prio-
res fumente gratia, qua: iam facia
eft opus, Sc velut repellit opus ne
fit opus.
y ft-
T i euo-, 0 ’Qnifini la-ppetiA,Toorov cbt emrvyev
; « 3 d«,Asyri emrvyfit • 0i 3 Asirw'i
èrmpu'fieAfJ XAcfis yeyçottfla/. eSuxet dfihs
0 %os meUpisc Hstrdpolsea.s, lep’fix.Aptóiis §"
pttt' lpoAse1 m■ itU, iAo aTu x 7V- /jet] Axov' ]i t' Uec.'o s m>s mG -
fxtçpt iptepas. à) Accv'iSl Aeyj. fifin'fiim »
rç<tm fi ettfiSt els rmyiSa. , è els üfipat t o
tls eneaoSa-Asv, x. els adroernSb/Jux. ojfisls. ax$-
tidfiimcé.p ol oefifitA/toi cuwfiv Ü fJJi ßA6 -
m it, t o rot tcJrot cumjt Cfifi nà/Jros tretï-
Q u id ig i t u r f Q u o d inq uirit ifr a ë l,
hoc non efl confequutusf eledîio v ir a ejh
confequuta^ateri autem excoecatifunt.
Quemadmodumfcrijnum e f i:D ed ite is
TJ eus fp ir itum compunéiionis , o cu lo sE^'
o jtn on n id e a n t, & a u r e s v t non a u -
d ia n t , rjfquead hodiernum diem. E t
D a u id d t c it : F ia tm e n fa eorum in la -
queurh & i n captionem & in o f f e n d i - r
culum, & in-rethbutionem ipfts. O b te -
nebrenturoculi eorum n e v id e a n t , &
tergumeorum fem p e rincu ru a.H