'V. Cat. a i.
^ Encomia
^ 'Baptifimis
i)iabo!us -in
infidiis. .
b Heb. i n . $.
Eide & dc-
•votionc cal-
-candus.
WM M lSId.
Cat. I.
•Jfai. xivix-1*
c V. Cat. 3. ».
3. & Cat. 1 7 .
»> 5J.
S. C Y R I L E l H I E
quando tamqnam Ecele&e fydera 1 -corpore
iplendidi & anima lucidi ingredieinini.
XVI. Magna res eft fane, quod vobis propo-
nicur baptifma : eaptivis pretium, peccatorum
remiflio, mors peccad, anima: regeneratio, lu-
minofum indumentum, 1 fignaculum lanftum
indiflolubile, vehiculum ad coclum , paradili
delicix, regni obtinendi caufti, adoptionis donum.
Cxterum draco juxta viam tranfeuntes
obfervat : cave ne te infidelitate mordeat :
cam mulcos videt qui falvi hunta & quxrit
quern devoret. Ad b patrem fpirituum ingrede-
ris, fed per ilium draconem tranfeundum eft.
quomodo igitur tu ilium pertranfibis?Calcea pedes
tu os in pr.ep arat tone EvangcUipacis,ut etiamu
dentem infigat, non ladat tarnen, .fidem inha-
bitantem habe, fpen\ firmam , calceamentum
forte, ut per hoftem occupato aditu ad Dominum
ingrediare. Prxpara cor tuum ad reci-
piendam doctrinam, ad fanctorum myfteriorum
participadonem. Frequentius ora, ut coeleftibus
& immortalibus myfteriis te digneturDeus. ne-
que die neque nafte cefla : & cum fomnus ab
oculis tuis recefferic, tunc mens. tua orationi
vacet. Si quam turpem cogitationem in men-
tem tuam infilire videris^, fiiccurrat tibi cogi-
tatio judicii, qua: te falutis admoneat. tuam ad
condifcendum cogitationem occupa, ut prava-
r-um rerum oblivionem capiat. Si quern videris
dicentem tib i: Tune illuc ingrederis in aquam
defeenfurus ? 3 norme recèns balnea urbs habet
? Scito draconem maritimum hxc tibi ma-
chinari. ne ad voces loquentis, 'fed ad Deum
i. Corpore fplendidi, Qcq}pol tu vdftaij. ] Defignat candidam
Neophytorum veftem , ut fupra num. ?. nuptialcm vellem , quam
foppofoic candidam, appcllac fyßu&ai Eodem modo
B,afil. in Pf. i8. p- 168, & Greg. Nyff. Orat. de S. Melet. pag.
5 88. nuptialia indumenta nuncupant.
* ßUnhepa. ] Ea verba fequentia ufque ad Sfixus, defunt
in Re®, cod. Ea forte hue accefferunt cx homilia fan£h Bafilii
exhortationem ad baptifmum continente, ubi eadem prorfus verba
paucis admodumimmutatis Iegunturpag. 413. tom. 1. Quamquam
ex Cyrillo potuit fumfiffe Br.filius vererum folers indagator. Tarnen
hsc & alia hujufmodi baptifmi encomia ita Cunt in omnium
Patrum ore , ut magis cx ufu communi quam ex cujufquam
imitatione accepts videantur- Vide Greg. Nazi brat. 40. n. 3, p.
<38. cadem Se multo phira congerentem.
1. Signacutum fanilum bidifiolubile. j Prsclarum hoc, ut Sc
tnuha alia paffim apud Cyrillum occurrentia , baptifmalis figna-
éuli feu ut Theologi poft famftos Patres loquuntur, characieris
teftimonium. Hoc imprudenter , cx feóts fuse prsjudiciis, cum
altero confirmationis charaftere, de quo etiam Cepe Cyrillus,
confodit Thomas Millcs in fuis ad hujus orationis fincm notis.
Quamvis aliquando Cyrillus utriufquc mentionem ita permif-
ceat ut obfeurum fit quodnam c duobus commemoret, propriis
tarnen ambo defignavit notis. Nam alterum , nempe Conlirmatio-
nis vocatCat. 18^ num- 33. ftgnaculum ctmmunicationis Spiritus
fanili: baptifmalem vero Cat. 1. num. 1. ilium quo in lavacri
regeneratione rationabili Chrifti gregi accenferpur. Ilium dicit
Cat. i i . n. 7. animse imprimi dum frons oleo chrifmatis inu'n-
?itu r: hune Car. 5. n. 4. appellat fignaculum per aquam, rlu>
vS'a.-ns e<pqcf.y.$<t. Priorem póft baptifma collatum figuificat Cat.
18. num. 33. poftcriorem ait baptifmatis tempore confcrri Cat.
4. n. 16. xum 1S 'Zartu-pa-nt, Sc Cat. i t . n. 14. oi Cudliof^-n;
ut uno tempore aqua corpus abluat, fpintus vero animam fi-.
-gnet Cat. 3. n. 4. ri fS/j i to tp ft n>uW
rlui Et n. iz. co tempore quo baptizandus in aquam
defeendit, ait gratia: invocatione animam fignari, ne ab draco-
nc , cujus in aquis Cedes eft , forbeatur- Tamdem a Prelbytcris
& Diaconis validum baptifma datum agnofciif, & Spiritum-fan-
Äum in eo praefentem animas obfigriaturum fpondet Cat. 17. n.
45. Nemo autem dixerit chrifmatis facramcntum a Diaconis um-
cjuam adminiftratum. Utrumque char after cm ä Spiritufanfto imprimi
ftatuit ,'idcircoquc fpiritale vel Spiriius fanfti fignaculum
appellat. Illud autem indijfolubile hic,'& indeltbile num. 17. clip
alleverat.
C 7tx£ip riii oft*. ] Ex codd. Reg Roe, & Cafaub. fexipfimus:
cum in ediris Sc verf. Grod. legatur «fei, circa viam. De-
R O S O L. A R C H I E P .
A ccp&fi'ncLi. o te, cocarif ct<ppe$ 'r .E x .xw o ia t , G-fotA-
(3t}TE <p.ctfd}301 T t S <mjua.n, icj (pcoT^voi t >i |
< c f . M i-ycLy'n rf&Zßx&l/tdjuov' ßa-Tjiopccf ajQyj&ls.u - a
TOli ÄVTfOV dy&Q'Tn/J&'TCOV cLty&Olt' favcLTOS (Lfxap-
'rteci’ 7mAiynn o -icc 4 - ^ 5’ ei»iib'/P(5£-(p£öT<ji'or(rq>^-
ctydL &H3 C.7BcAvrn $ ' 0 % czrOit ougyvor
A lo v ßtunAetoti sarCßZwor ijo%aictiyctticryKSC.
AMct tycLx&v f o$>VT»f>$'Ttü(<z&ara,- c
•n u o rn s , ß A e m pm tvcl.7n$lcc> ß A e v n i toovß
TV s <7 0 ) ^ 0 , J6, § 1TE? TlVOi YJATCCim. F lgp? I I a - “
'ngßt, 71V(h(Jüoswv zioipyy, TV d)cct.-
oeiü curtov y S ieA jiy t j X thoS^ozcj v
to J V s 0 9 I'M (J&tncL 5" eucLyrtAW^ tifwvvt’ ha, **
X.-CLV £u>xy, /ah' ßA&Tfiy. 7nsiv evoncov \ y i , npjp,Ttycy
gA7rldbUy -AfnTciSbu i^ j& v , iva A eA A ijs t
it) eifftA$v$ tnrCßi tdi< SicanrrUo. T>jv ortoTd itOfSictp
iVA/ACCODV 61$ r\JZ3T>&by£u> JiS±L<ma>Alct$ J ei$ xsivcavtap
cLyioov /xu<^eJ.cov. E hyßt 7rvyu>oTi£$v, ha. o Q eo$ ■
Q (A t(jt7a^ldo7t e ivc'tigy.vicdv, ^ d.'ya.va.’TWV (Wqr\~ p
gjoii'. /ad'te Yi/U6^t,v a p y iy /aijte vvx.7zc A V v’ £ oretv
o u 7ryo$ c/x* *r hpxfxa/nnv ov entire<rn, tots v ZA^cpvoia.
0V 61$ ^Ag.^TU -\ K a V J^)?$ AaytafAov
aje^oy civa.(ocLV7tt 6i$ t S^cpvoia.v o v , AgtCe yp to su i ^
evvotav rCs&vfMnclWV A & n v t Sf&voiav
' 6i’$ £ /A&% h , pcl (pavAcov fZ^ß-y/A^TCDV.
Ectu i^>j$ Tivd. ovi A e p vm - Kct^ tU A v$)vp
%$,7itClufctf; cLpTi y b C& c 6^ 617roAls ßeLA&vfcv, * ytvu-
<nti 07i o SpcLxav JttA^.c^'Hi^LO’m cm nst7u<nt&ja.-
^ei. /Aij fG tfJ 'n y t Tof$ y s iA tn * TV A&Asuoto$ a d(AcL $
funt in Reg. cod. verba : rnft7n s efoircmorrctf , ßh!m. Verba *<*ƒ
£vrei, cum hoc addimento exhibet idem codex. Kaj fuyvißfits 2 $
rijv Sancutiecf &c. invidid percitus quer it &e.
y äiitäqs. ] Reg. napttänt. Mox idem, vaeftreti rSs uoS'uf <rx.
Sic etiam videtur legiffe Grodecius. Vox non habetur in
citato Scripturx loco.
2 ta, iicußptlai, xaj ciSttutrae fcvfveJoi». ] Defunt ea verba in
cod. Reg. & verfione Grodecii.
e o'&» o.uvttf. ] Articulum « adjecimus; & «§«» pro o-n, pofuimus
CX mlf. Reg. Roe, Cafaub. Ex poftremis quoque duobus codicibus
addidimus on poft 2jg.yotd. i
C, Kflvius tftoia*, See. ] Vocem cx mlT. Reg. Roc, &
Cafaub. repofuimus : ambo poltcriorcs pro \xn>fty^cixet habent,
P vsnfttnnxfa. Idem ftylo Cyrilli videtur elfe vsnftnjcixif oarr.gjmi,
ac vatfttqcixi' euriest*. Sequentem phrafim %oXuott, See. ufque
äd £*> <Af cxcl. paulo aliter legitur in Reg. cod. ad hunc moveftrum
advertite ad difeendum, qu'anam quidem fine prava Dia-
boli opera, & btc oblivifcamini; qusnam vero bona & falutaria,
in his interdiu noBuque verfamini.
t) ytiiiixi. &c. ] Hunc locum ita exhibet Reg. cod. yiwrxt Sp
t%t(J)S ß/i id r2 0*2 , «bosCflAwoV ft J&lxait, b fab-m <rtl xufoixJjx-
tu<. ■ uqjaxt, &• N over is hoflem quidem Dei, diabolicum vero
maris draconem ejfe, qui id contra te infiruit.
S rS A«Ao»-r#-. ] Adjunxit Reg. cod. to f t Am fUf&Si. Turn fub-
(buAaost, Sec. fenfus eft. Ne attende labiis ejus qui dot of a tibi
F verba loquitur; fid fpiritui incredulitatis & erroris qui in ipfo operatur.
3. Nonne recent balnea urbs habet > ] Balnea hare a Conftanti-
no feu Helena modi xdificata dicere videtur. Unum cx his for-
taflis eft •illud a tergo ecclefia: Rcfurreftionis pofitum , de quo
Itincrarii Hierofolymitani author fic anno 333. loquebatur. fufiu
Confiantini lmperatoris Bafilica facia eft, id eft Domtntcum mir a
fulchritudinis, -habeas ad latus exceptoria unde aqua levatur; ($•
balneum a tergo ttbi infantes lavantur, nifi dc ecclefia: baptiftcri©
fic fermo. Diabolum paulo poll appcllat draconem maritimum,
authoritate Ezcchielis cap. 31. verf. z. vel Ifaia: cap. 17. ir. 1.
ubi multi Patres legere «VeA« ti> Spetxtfe c* SxAaasy, quamvis
hunc ea verba in fola Complut. lxx. editione Jegantur , ex Äqui-
Ia vel Symmacho probabilitcr defumta. V. Cat. 3. n. 11. Morale*
hujus appellacionis caufas tradunt paifim Patres. Adifis Origcncm
in Pf. 17 . v. 1. in Catena Cordcrii , Eufebium in Pfal.88. h, iq,
Se i i . See. Thcodorctum in citatum Ifaia; locum*
P R O C A T
to/ OV c f'ß lüJ'7 06®. t L u OTLU tv
* 07an ç ctAh77?o$ y lw p e t t h e’Â7n<hj k a * -
çfiVOfASÇ yiV?l OZitTHÇjicti CUUVM.
1Q H acé?$ <(otu7u., ®$ oLi/Qpwnvi, it) (Zifip>ÿSyéAit)
(Jti) TTOPUJHTS $ S T dlXA&bulu'
VjUfyf fflTOV , H ÿ L j W 'h * f-A *
i f y K tiJtTCtUfi.èV'lOç , CóMct TCSinOZLTt 2>
e ft fp v , prfvmov dLfyje jo v\y xA t I/aIov;. o t
ip u i y tf> '$ 1 S 6^7^^, on 07>i y S y c a
06® <Ts 70 TEÀ^®£ray.NÆy>®o®/t4oT <$fycvolcti>'CritOTSl-
va/ißp) t Iu j \|a>'^60* bToifi&ott/iSp Tito X. c t f ji a y ’ <zxièl
<Vh$ Tçiy/Mpj''t^UCtfC0Vllj}V tZ D ^ y fi& T U V ^ iA T n fA
fiSp. Auc/CLTOÇ «Tfe 0 060$, ( 0 '(£$ K d fjic t ç V fA ^ ÎS iS ^ Ç y
fyytvùoTtaiv 7î$ / d p ’f â l y v *(n o çy 7?$ <Ts i\s& sx p iTH $ ) t
yv*tnov < p vA d ^ * l > T" r\jn ro x p ird t u 7nçoTH>irtactf.
SïtÙcLTOJl y d 0 060$ iù T' d,7Tl<p)V 7tlÇ07mYKJZtj , i<X9
« tneif. ] Editi habent foliimmodo nus ; fed mendum cft qüôd
corrcximus ex codd. Reg. Ottob. Roc, Se Cafaub. Codex vero Reg.
totum hunc locum cum ifta varictatc repræfcncat. l'ÛAxon TZà
etaviû tyoxlu , onus «ij; r* ntAifiU fa,X.«-
Hlf&tri , xiq ■ xxçÿ.fûm 1* TÎ ùyx3-îj tAzîft yi/lSou xAv,%$,ifMs xafii-ia-
Spi: (fortexedfifyuSiis) 4 ixngpnn xtqcqittln rurrj^ius. B/m7(, 8cC.Cuftodi
animam tuam ne mortiferis adverfarii molitionibus capiare ; at
permaneas in fpe bona te cceleftis ittrni falutis hareditatem divin
a dignatione atlepturum eJJ'e.
ß ùftay ] ita correxi cx codd. Reg. Roc Se Cafaub loco vpw ,
propter CtfftittSZ'ß/, fequens, in omnibus græcis libris retentum j
quamquam Grodecius legiÏTe videatur tjifttaâTjrf, dum vertic, detri-
mentum patiamini. Aate xxAdftlô ex codd. Roé St Cafaub. addidi
KSÙ, ur relponderet aliis *«/,fequentibus verbis «S51,& t*tyveA*i
■ pifu'us:praifixis*:
f V tè ra-ejtôééSeu. ] Editorum leftionem retjnuimu s quam exhibet
Reg. Se Otcob. codex, fupponicque verfio Grodecii, qui
fcripfit agere, cjufque verbi fenfus eft , admoverc mentem operi
fàciundo j docentis præceptis fuum alfcnfum ac fedulitatem ad-
jungerc. Ac forte Cyrillus refpicitcum locum Proverb, ix. -ÿ.u,
ft**!?, Ktq azySKoti « ft^tScu. Notum facito jufto, &
adjiciet ut recipiat : vel iftum Ecclcfiaftici xxi. f . i j . fccun-
dum Græc. 18. fecund. Vulgatam. Aojs» roi^oV ift àxeûe-y iirtçfaar
«jftaei durât, ko) in’ durit azf&qrtt. fecundum Vulgatam , Verbum
fapiens quodeumque audierit fcius, laudabit & ad je adjiciet. Mallem
vcrtcrc , & ad illud ( opere exfequendum ) fe applicabit.
Quamobrem vocem fervantes, vertimus aggredi ad
opus. Quam interpretationem firmat leftio codicis Regii fubji-
cicnda. In aliis codicibus legitur , prop outre : cui ferpiptùræ
fufFragari poteft quod hujus orationis initio fincerum ab
auditqribus propofitum, f p g & i ï , poftulat, quo vocati effefti,
oblatis fibi a Deo baptifmi bonis fruantur. Hunc porro locum
Regius cqdoi cum _hac paraphrafi repræfentat : E» (>«i fiip U n i
Ü ri xajpmcftâZa, rou'rtirrL nù^t^@tQ^ ft J ^ t iS n u ]
& manfuram tor urn qua agenda funt èfficacinL. tuum autem ijü
gredi, & tor urn experientiam profequi : Dei vero pcrficére ; <ÿ* ïn-
concujfam in te eorum fidem euftodire. Mentem >fratres, roboremus :
Sec. Quamlibct harum leftionum ampleftare , nulla ad oppu?-
nandam gratiæ præycnientis neccflitatcm nifi inepte trahi poteft.
Neque vero ilia defenfionc utar , eodem modo plurimos
Patres fine ulla gratia: ad incipiendum neceffaria: injuria, Ic®i_ -
timo fenfu fcripfiile quod noftrum effet inciperc , vellc , propo-
nere ; Dei vero perficerc : hic enim de gracia baptifmi ’ Se prx-
parationibus eidem præmictendis agi tota hujus orationis feries
clamat ; Se fimiles loci Cat. 1. n. 4. Se Cat. 17. n tt plane
evincunt. Turn vcrofolemnc authori noftro cft baptifmi gra-
tiamperfeftionis vocabulo nuncupare. V. Procac. n. 1 Vtinam
fiHBm p ,fia», St Cat ; n + Ita autem fuum elfe
.J.cintfxc „ » e r t , St auditotum obfequi, ut tarnen uttumtrue
divini munciis effe coijitcatui. V. Cat. n. 8. ©: S n e i ,
.at‘ I6‘ l i ,Cat- 17■ n* 34- ut omittam frequentes illas prcca-
tiones.-SnguIatumpenc Catechefeon 6ni affilas , quitus 1 Ceo
It w l u a ï é f i ^ “ ?” * dCd“ ’ “ ,a “dito™”> atiimisinfeulpae,
Z>e immortalibus donis contendimus. Deus auttm &c. ut jbfc-
E C H E S I $: %
A operantem adeende. cuftodi animam tuam nc
nulla arte capi poffis- ut in fpe perfeverans,
litres sterna: falutis efEciaris.
X V I I . Nos quidem ha:c uti homines & de-
n&nciamus & docemus: ne autem noftrum xdi-
ficium feenum, & ftipulam & paleas efficiatis,
nt non cum opus arferit, detrimentum patia-
mur : ied opus facite aurum & argentum &
lapides pretiofos. Meum eft dicere, tuum verb
aggredi ad opus, Dei vero perficere. Firmemus
mentem , contendamus animam , prxparemus
cor j de a anima enim nobis certamen eft, & rerum
xternarum fpes propofita. Potens eft autem
Deus, (qui novit corda veftra, & perlpedum laa^. -
bet quifnam fit fincerus, quifiiam vero fimulator)
fincerum quidem fervare, hypocritam vero
f & fimulatorem ] fidelem efficere. Poteft enim
Deus etiam infidelem fidelem facere, 1 fi modo
habetit ftxuioft juftus- Priorem vocem poftulat oppofitio cumverbo
vznxearvf.AC manifefta in membro fequenti vocum jam pofitarum
u Q repeticio. Pro xifdmiîjvai hàc Se fequenti linèà reperirtir in
- codd. Röe, Se Cafaub âc Reg. g /sir nnijaui ; at vox niton»fao
■ Cyrillo noftro familiaris adhibetur multis locis. flirojvoj«, Cv-
‘ rillo Alcxandrino idem eft ac nirns ippaÇihcu . Thcfauri Affert1
: 31 - pag. z%9. quo in loco hæc habet ad illilftrandum præfcni
; . tem locum maxime idon'ea. Probans enim Dei cfiê fidèles ' homines
cfficcrc, aft : Ihri ßp ri nirosroiSt, ®tS ft xdltt
tntm eft ( qui titulus Deo fiepe attribuicur in Scrhituris ) Sfth?
ejficcrc , Dei rurfum deos efficere : uti videlicet lummis opus pro
prium eft illuminate. Ac ea vox non foli Deo fidem intus infunJ
demi , fed etiam hominibù's alîbs in fidè per dôftrihâm infor-
mantibus accommodari folct. Sic conftic. Apoft. lib. t. can
t« WmBi S S * m ™ ******&*' M « « Ä ; tos confirmamus, & Cateihumenos in fide informumus. A Cyrillo
autem ctiam argumentis fidem fâcicntibüs cribuitùr Catech 13
D B Cat. 14. n. a. Non eft oriiittendum ea voce apud Cyrillum
aliquando non initia & informationem fidei, fed firmioreih
& plenam eonviftiohem eorum quæ jam crcdébamûr défignari
Ita ufurpacur ab co Cat; 13. n. y. 8e in Cat; 3. n. iy. n%i, &
meende, ita diftinguit quàfi hxc fit mcrces & compl'ementum
altériUs. Ac genciatim apud authores xirrxetw certo perfuaderi
& convinctre fignificat. V- Örigenetn lib. i; coût. GcJf. pao-. f
Bafil. in Pfal. 14. pag. 133. Hic tamen dc initio fidei agitur. '
ac de difpofitione qua hypocrica in fidelem mutatur : codemque
modo Cat. 13. n. j9. nttmitl&cu fumitur pro ftatu hominis ab
încredulitatc & dubitationc ad fidem & perfuafioncm tranîeun-
tis. Locus hic totus ita repræfentatur in cod. Reg; Q ‘ f t Q(s'r *
0 ms xeop f l û t flatlet ftIf, xdj tJP‘ÇÛ» ms nzpettfitres, xeq ns ßji y t£.
mot*knçUv.Tit ft-JmxeaM mrit no.^u Lb,*hi ß f , &c. Dms
autem qut corda noftra novit, & antmorum motus intuetur. quif.
E. nam (interns & ver us fervus fit, quit vero fimulator (fi [purius ;
fincerum quidem cuftodiat, fimulatorem. vero fidelem efficiat. Poteft
*■ fi m.°*° cor pabuerit. ] Non hic præviàm ad gratiam
fidei cordis'prajparationem poftulat, fed neccffariam humana:
mentis à Deo cxcitatæ & motæ cooperationem , camquc ita ft-
betam , ut fine hac libertate ullum neget meritum hominis fore
Cat. 4. n. z i. Nec tamen in ilia humani arbitrii ob’tempcratione
nulls font Dei partes. Nam ut co in ipfo loco quo S. Augufti-
. nus aitDc fpir. & litt. cap. 34. n. 60. Confentire vocations Dei
vel ab ta diftentire proprit voluntatis effie; addit nihilominus ip (urn
veUe credere Deus operatur in homine ; ita Cy tillus ipfom fidei âdlum
ut credamus , quod non fit nifi per liberum ronfenfom voluntatis
gratis moventi acquiefcentis, donum Dei effc a®nofcit his ver
bis Cat. 14. n. x8. Prafter autem omnibus tiobis ( vel vobis ) ere
F . j * eum ?«« refurrexit Sic. Ec Cat. 13. n. 8. Prtftet f i nobis
qm loqumur , dicer t , f i vobis qui auditis credere : quod à Deo
B B iB i i l lM U E S B I t t l ™»* !p&. nectere & appheare voluntates. Nam ut art Auguftinus epift
117. n. 7. Inamter f i perfunBorie potius quam veraciter pro eis
ut doBnnt, cui adverfantur, credtndo confondant.fimdimus preces-
fi ad ejus non pert,net gratiam converter ad fidem fuam ip f, fide)
y ipfom in cordibus inAfcBntn
a Deo hen non dubitabat Cynllus,ut patet ex his qus Cat. 13.
r°L- Caj- ü l n‘ ï 9,.& ,? aV J +' B de potentia Crucifixi
in lubigendis foo cultur aliemflimis ab eo hominibus cradic : &
his qus Cat. 17. n. z i. Sc feqq. narrat de viBrice Spiritus-fanfti
gratia, qus poft. Pcntccoften, Apoftoforum minifterio tam
multa hoftium Chrifti miUia convertit Se fanftificayit.
infra Cat. i.n .
6. fi j.
lem poteft fi-
delem efficere,