* I. P et. y. S.
Cultus Dei ex
na doélrina,
& piis operi-
bus coultat.
b ColoJf.ii. S.
Prxdatores a-
nimarumGen-
ciles, Judxi,
Hxrctici.
cP rov.y.j.
dTit. i. 10.
c lfai. XLVI.
Matth, xxrv.
* hoc eft Sym-
bolum.
g Heb. V. 14.
ibid. it .IJ.
P S . C Y R IL L I H IERO SO L . A R CH ÏEP :
Diabolus, devoremur. * Circuit enim tamquam I
leo rugiens _> qtwrens qaem devoret, ut ait Scrip-
tara..1 Idcirco admonet Ecdefia 3 idcirco præ-
fens .auditorium inftituitur 3 idcirco lectiones
fiunt.
II. Nam ratio divini culms ex liis duobus
confiât, piis dogmatibus , 6c a&ionibus bonis 3
neque doçlrina fine operibus bonis accepta
Deo 3 neque opera recipit Deus à religiofis
dogmatibus fejuncta. Quid enim prodell de
Deo (entire re&è, & turpiter fornicari ? quæ ]
verô contra uti litas pudicum eflè laudabiliter,
& impiè blafphema profari ? Pretiofa igitur
poflèflîo dogmatum notitia eft : cui rei vigilan-
ti mente opus eft, quandoquidem multi funt
quib per philofophiam & vanam fallaciam præ-
das agunt. Ac Gentiles quidem per fuavilo-
quentiam in diverfà trahunt :c Mel enim dijHl-
lat ex labiis muLicris meretricis. d Qui vero ex
circumcïfione funt, per divinas feripturas, quas
pravè falfis interpretamentis torquent,acceden- ^
tes decipiunt 3c à pueritia ufque ad leneclutem
commentantes, 6c iii ignoratione rerum confe-
fiefeentes. Hæretici verô, f per blandiloquen-
tiam 6c dicendi fuavitatem fimplicium corda
decipiunt, Chrifti nomine quafi melle, venenata
impiorum decretorum jacula contegen-
tes. de quibus omnibus fimul ait Dominus :
Videte ne quis vos in errorem inducat. Propter
hoc 6c * Fidei dodrina traditur, 6c in earn ex-
pofitiones fiunt.
I I I . Sed antequam ea quæ ad Fidem perti- -
lient tradam, præclarè adurus videor, fi brevi
çompendio fumma neceflariorum dogmatum
nunc capita percenfeam : ne dicendarum rerum
multitudo , 6c interceflurum totius làndæ
Quadragefimæ dïerum fpatium, eorum animis
qui inter vos fimpliciores funt oblivionem inducat
: fed ut nunc capimlatim feminantes ,
eadem latiùs in pofterum exculta ac pertrada-
ta non oblivifoamur. Patienter verô ferant,
g qui habitu mentis perfediores fiint, 6c exer-
citatos jam fonfus habent ad diferetionem boni
pariter 6c mali, cum audient tenera ilia exordia,
6cladeam velut iiitrodudionem : ut fimul 6c ii
quibus catechefi ( feu inftitutione) opus eft,ud-
litatem capiant 3 6c qui feientiam habent, eorum
quæ jam novere memoriam fibi redinte-
grari gaudeant.
1. idcirco pr&fetis auditorium.] Hic, 8c infranum. i . tria nu-
iftierat ad Catechumenorum inftitutioncm ab Ecclcfia ufurpata.
Primum, leftioncs facrx, quæ tum Catcchefcs præcedebant, tum
in aliis ecclefiafticis convenribus fiebant : altcrum, Lymboli tra-
ditio : tertium, fymboli expofitio ; quæ ambo poftrema his ver-
bis defignat num. %• Procter hoc & pidei doçlrina traditur, & in
•am expofitiones fiunt.
et S'tyftdrtiy àü<nSâ>. ] Addicur in editis iagiZilas, piortim dogmatism
accuratione. Eam voeem in codd. Coiflin. Roe, Cafaub.
omiflam videntes delevimus. Hæc porro feritentia iifdem prorfus
verbis refértür à S. Nilo , lib z. epift. 16y. tacito tamen Cy-
TÎlli nomine. O' Tr,s SivotZttco; içlir&cje Soo rirai evrismet, S'aynJ.rar
3&V:bar, £ repayai Ùyzââi- SicttÇJ)i ytf Suréçju Ù XÇ9 Sjÿ&jyrôfn,
Paulo poft, anre ©t3, articulum rS adjccimus ex mfT. memora-
ïis & Ottoboniano.
Z Sit ] Ira reperimus feriptum in cod. Octob.
quam ad feripturam accedit cod, Coifl. qui fert, as i\w. In
AtalCop^sv •\jzirD'7?ißüo^pnreC rz&c~-
yd 6)C /\èui> c‘
0 t y%cL<p-AV. t S tq m E k ^ oicc m % ts
TV™ tol <7$>QV7a. , Sfefi TVizi tos drcLyvctiajj.
d.70. yivovTOjf.
ß 'r O ' ß T i i JioodZelcct TfoTni cm, S vo 'tXt& v
Gu/Ji<p\x6 y * Sbf^ixtiy Aim^cov t dycL~, *
W bTE 7K Sby/jstfct. y epyoy d y x ^ v .
©ÉCÖ' «TE 73! fx n (J.&T ü f* .
/d^rct/v epyce TEAgw/t^*-'* ) sGr£3 <rSiyi7ad o T i;
y> 0<peAs$ , (EritivcCj u nx. ©goef SbyfMttfg. X£C-
mpvAjeiy ccjpgcJs 5 7} ew Tctt,Aivo<pe?y$ or»*
<P(yv§v / x ,3t, ßÄctaxbn/Uiiv d.<n&cJ$; /uèyi<p>v
loivuo K % / d S h S h f / A j c r u v / J t g f y f j i c L ' dj j
, 67r<|i\j 7reMo/giVrv 01 ovAa.yoy'avTiCy
^ qnAso&piccs ä , x.evne ct7raT>?5. K«*{ oi $ E m «-
P if , Sfcfi t * AJyAco'Tjic^ tfjL^ovpüoi * M eA i “
"^on^iAtcov yjvccixos Tnpvy\$. 01 $ldxj,dèd(9/MfCi
2dcfi T %(ct)V ygot,<pJ‘vß d$ ^pe^yivTtti fl
sGrgßoipyg/UevXs dLTra.'rctxnv' <yx> '7ntj<tiv /ueAe,f f i rt t (
ea>$ yypcoï, ^ dv dfjudfret, s^c'Tayijpav're^. AïpZTDc&v
Ö y Sfefi V^v\cp)Asyleti ^ y AjyAcoTjictt ct7ra- v
Tïtlöï 7K$ KetpSiat T djH&XXAV UCUtip /UeAllI J M :
X g / ^ c T (12Cj<JYi')Sej.CL TU. T SïlOJ^CcSv Shf/j^TZtlV io~ ..
CoAsh ovfk^AvTrloi'TEc. óv cLTmvTWV a/ush A è y j
K b 1 * &io$’ B A ewets /un 7 v/ü& c 'ffA.cLUDay. Sfep'Vd'n n
dj n £ F I Jï SïuvlclA icl , ^ cujtUu $vyycr<ls
^ ytVOVTULf.
y . 'P ^ 3 ^ G& T PlVlV (Z$&SioUi>i y KecAcOS
e^tlv (Jsi Sbneiy vuo oivccxetpctAciiaicr^ czwvfxcp ^ u -
<mo3af dvctf^Ljcov fbljw-Ttar tra, [A*i 73,7rAv%Z
*r Atyfiruro/dkiafv y <è 3 5f vifiiepcev £
ecyteti TiojtLpßtxocpis d,Tra>(fYi$y A n$Uv èy/rniYioriT do
VfMV ^cC<PêA€<tïpCi)V TV A^cpmcc.' ItIA VtUJ X£<PcL- *
Aujü&UC gplTiCy [Ati ,QrtA&(J&/U$(L T OWTCuV
f7rA.cLTVTzpa$ ympyV/ifyoav üqigyv. ’ A n ty l c d a G d p
q t ^vfxn^oVTCüV oi TtA^o're^pi r dj tu ajcQtt-
■ Tveto, v A i yi.yjfjLHcLojj.ivct, gpjOVTE« c&CßS Sf&Xfunv
cLyafyQ te 3Cf w x j S , vtj7nü)Sïtjipcov cLx\savTZi dj £
ycLAst-XdcoSbv^ Ql<myoyn$' '/va, aL/ucLfy oi £ t&TV^v-
o ia 'i XfticLt t y j v n c y dqjiAnjoótn ' aye) oi t yvcooio
ey ovT tS j fiéèx uv (Grgßytvo!xniVoiv t imvllUju
cdoLCco7njpyJti)<n.
editis habetur, «r «F £?<!'/• *****: quas quidem male interpretantur.
id quidem Xäris reifte, fed nullo negotio fieri potuit ex Ieiftione
quam fequimur. Nam ita Cyrillum fcripfiile luadet,primum fa-
p miliaris ipfi fimilinm vocum ufus, ut rrufiKilwt1 *', xapmrpojrj,
Scc. tum deinde quód ccclcfiafticis fcriptoribus probatifiimis.,
ut Bafilio, Grcg. Nazianzeuo, Nilo, Scc. paflim ufurpantur voca-
bula 7rxpil>iytiScei ,
y djyxuritttc. ] Hujus vocis loco •fcribicur in codd. Roe ,
Cafaub. Sc Octob. iuMpixc, quemadmodum habetur in teftimo-
nio Pauli, quod hic rcfpicit Cyrillus. At in Otcoboniano ad
marginem cadcm manu & acramento feriptum eft djyXarriac.
è d<pi?itcip*r. ] Ex codd. Coifl. & Ottob. Vitiofe in editis
Jiirlpai, eorum qui cautiores ó ' firmieret funt; Contra. Cyrilli pro-
pofitum. Paulo poft , vbccs 'aurüi ir>.ttronpas ytapyi/fuiai ó f ,
ex codd. Coifl- Roe, Cafaub. & verf. Grodccii adferipfimus; quorum
loco dux tantum in editis hx voces habebantur, w«? wA«-
rirtpjt. Y. fimilem locum, Cat; i8> n. 17,
C A TECH ESI S IV.
P E P I © E O T .
d e D E O . ■[ P amy tdipuo vj/fffl '. t v 4 ^^TB%/UeAiiscôa I V .
B ? DECÇM BQGSJ ITIBOS,
A
iïoïys- 3 «$£ ©gocf'oV 0 ©êû^êU 'fèi fiLoyo
' tcyivvrfai } oLV.&p^oç, a.Tp&'zfjoç, oLVcL?Aoiccisi’ «?£ D<p’
étépu yayviyvfiàfioi, ete^ j»
f^ v ' Ôte dv.^gxtvcp y Qiv dp^ct/uSfjoc, « tewdtÈ t e -
Aûb'ffl'. w o r t cà)TOC &Hv jLydfyç Xj S l^ o ç - /vol id v .
713TE cLKVOVS Atysvjsç CLjpZTtlCoSy CtMoC itj T“ «A:
Rimiirn igicur fimdamenti inftar in
anima veftra dogma de Deo ftabilia.
tur. Qubd videlicet Deus unus eft folus,1 inge-
nitus, fine principio, converfionis omnis ac niu-
tationis expers: non ab altero generatus, neque
alterum liabens fuaz fibi vita: fiicceflorem j
qui. neque in tempore vivendi fumferit ini-
tium, neque finem unquam fit habiturus. quod-
N »/,. fpb, «'> q_v a ’o.v , m Pr» <luei(ien^ ipfe6c bonus 6c juftus eft: utfiquando
Ï, ^ $ t W B. h^ecicuB, aüdims dicenteHi, * alium effe qui
y. to t* ajpènçoç ioJôoAsv.7 E ToA/xtxsa.v.ydf Tive$ dozCcIc
't z va, ©ÊoV tZti As.yV- Ui Tlv.zç zItlov
CLÏÏ\OV /UL T Sy/Mty^V TVi J6, SltZDOTÙ/Jy CtMoV
^ Sé^TOVT OtOjUJ,Tte>V3d,y.O>)TUÇ 0,/Jj, Ç $L)0JzCuç eTieTbÇ/-
« OJLOVTtÇ. 7Wi yd Sü.0. YJUÇJ.CÙV 1 zU Sb.v foç VO diSf Jà-
9v Tîogy TV K uçj.'d A ty v T o ç dv éJcLynAioi^' O vS t\ çt
5j SïLua.Tcif Sim ku& qiç SbvAôoziv 3 E/$ odu ’tâiO&oi;
Z fiivoç y ^ 0 X) •^Jy&V è oto/nsi;tojv TCOIYITVC. ziç ’6hv 0
$\)fiUVpy>$ îsgyivQ <£ yttfiy dfyzAcov te è cLpytyfzAcov
tCOlVTVÇ. Q TCOAhcSvfiL S^l/AlîlpjJç , ZV0$ Q /MiV'ii 7CCLTVp
cyoùvcùv' zv.oç fjsvov « /novoyzvùg qv cù/cd v ku-
civ VjU$f LyooSyCaçoSyS/ V ZTnwoi Tmv'/g.yTBL
è 7X CLOçfffe..
g. Ot57o$ ô Tcarnp v* ^^V^IwoV'Xe^ÇB^» ô
ltfecyzyga.7i\cm df 7m tôtrep , ç>rvi ’&i (MxpÔTZoyç
1 iv ’s&v'ii' àjA ifya, T ’ SdxlvAw eû/rtf&ïenvoi V&-
t» V0^ ^}Vyv7mozc do TyJfyoLXA cured" 'hs/,tv^ tw1% §toç
S- ou imcnv •tHAs -J • 1 *\AX m »OÇIylC 7mVTUV COLTOC. M u V0LU771Ç cU /fif/* T"T t1 ur.nie o. .m. nibus elt ,oc extra
j I »\ V T-k « mÊÊ® a D len:i incidiorem, vel eidem
*]AioV <pû)T<lV0TZgfiV f v \<rov gf). 0 y) nAiov Ksféh-
oKéjçtouç rqrçj>TZ£fiV, oÇ>HA<{ JU&AA oy clovfxph
« Iïfel ©«5. ], Peeft hic titulus Sc fequentes in codd.Colb.‘8c e
quem edidit Morelius. Theodor et us ad ticulum pfalmi 91. ca
pue hoc Cyrilli de Deo fere tranferibit. De Deo uno, Pâtre, omnium
dpjniu.atore, Sc condicore, fufe agir Cyrillus Cacechcfibus
ß ry iluxy. ] Voccm hanc addidimus ex codd. Coifl. Roc, Cafaub.
&,Octob. in quo tarnen legitur rir-^oxJd. At vox vpeit defi-
deracur in codd. Coifl Roe.8c Cafaub. quorum duo poftremi n on,
ante n$i/M\iil&a, adjiciunt.
i ingenitus. ] Voeem quam vertimus ingenitum, ita
Cyrillus interprecatur Cat, 11. n. 13. »V »V» « ffi wn&t
•%a>, ingenitus eft qui patron non habet. Idemque refpicit dum j-.
Cat. 6. n- 7. Deum dicic ejufmodi efle, ut alter non fit cjus pater, D
» 7*?vp ** ««■ <» «Mo». Refpicit, ut puto, Gnofticos qiii condito-
rem mundi Deum, cxiftimabant.unum efle,ex angelis vel xonibus
ab innominato patre Bytho , feu mediate feu immediate produ-
ftum. Quamquam aueem explicanteCyrillo,propric defignet
eum qui patrem non habet, hic tamen latius parce ■ & fumi-
tur pro eo qui nee patrem nec conditorem agnofeit, ut Sc ufuc-
pac Cat. 6. num. 1;. huic enim vocabulo aliquando utraque vis
lube f t , ac de Deo patre utrumque eft verum. Forcalfis etiam
iypi>int hp.c fecundo tantum fenfu hic fumitur pro eo qui ab
alip. conditus non fit. ,hic enim Cyrillus communes tribus per-r
fonis divinitacis charadlcres edicit : Filium au tern quam vis 3
Patre genicum , àyUnrnt dici tanquam non fitäum, novum non
çft, cum de Chrifto propter duplicem naturam dixerir (anftu*
Ignatius, epift. ad Ephcf. n. 7. $>iv,rls È ns. Cerce Cyrillus
vocibus ylyoff&t & y.nisy&i, 'jjoinns ßc ytiijris palfim tanquam idem
fignificantibus abutitur.t r . p
y Entyr.ricr yxp nils.. ] Loco carum v.ocum quas ex codd. Çoifl.
Roc, Cafaub, Sc verf. Grodccii adferipfimus, una tantum, njtfcij-
crams,. Jegicijr in editis , Sc in Colb. qui habet nXftr.rarns.
S rlf r oauJ.rai. ] Priorcm articulum mafeulinum fupplevi-
inus ex mlT. Colb.. Coifl. Roc, 8c Cafaub. Error de alio corporis
atque animx opifice, fxpe ab C.yrillo caftigatus , proprius Mani.-
tlxorum quodammodo fuit, quamquam.cum ex fuperiorum hxre-
£eon colluvie 8c Platonis fontibus accepiirent.Nam ita fenfilfe Op.hi-
tas memorat Epiphauius hxrcfi 37. n. 4. At Manichxi proprium
fibi feccrc, ut patet teftimoniis Turbonis apud Archelaum difput.
cum Manecc num. 7. Serapipnis Thmuitani contra Manichxos ,
3 ibl.PP.Lugd. tom. y. pag. 16-1. d. Marii Viftoriui contra cofdem,
JWd. pag. 1S9. Philaftrii hxrefi 14.3. ejaft. Epiphanii hxref. 66.
num. 8, Vigil. Tapfi Ub. t . de Triunate , §cc. Quamquam corbonus,
aliuin vero qui juftus fit 3 ftatim admo-
nitus hærefeos venénatura jaculum agnoicas.
Aufi fiint enim nonnulli Deiim unicum nefario
ler'mohe diyidere : & aliqui dixerunt alium efle
animæ opificem ac dominum, corporum verô
alium , infipienter fimul 6c impiç docentes :
Quómodo enim dommorum duorum unus homo
fèrvus eflet, cum Dominus dicat in evan-
geliis : Nemo, fotcjl duobus dominis fervire ?■
Unus igitur eft Deus fblus, qui & animarum
C & corporum opifex. eft. unus eft conditor coeli
6c terræ 1 angelorum 6c archangelorum fatftor.
qui multarum quidem rerum artifexeft, unius
verô folks pater ante fecula : unius [ inquam ]
folks unigeniti filii fui domini noftri'Jefii Cliri-
fti,» per quem omnia fecit,b yifibilia 6c in vifibiiia.
V. Hic domini noftri Jefu Chrifti pater- ,■
1 non aliquo circumfcriptus eft loco,, neque minor
eft coelo. verùm c opera digitorum ejus funt
copjh d-& univerfa terra in pugno ejus cqntine-
tur. hic in omnibus eft 6c extra on^nia. Ne fo-
parem arbitre-
re. qui enim priùs folem fabricavit, debet ille
citra comparationem multô major ac lucidior
Id Car.7.;
= ?<«->»■ ■
b Colojf. j.:
pus Sc animam, diverforui
it. Vide Augidlin
. Fauftum, cap. 4
prmcipjort
«.»crfiuias, quam oçcnas partes efle diceban
libro de duabus animabus , 8c lib. n . cor
Nazianz. carm. arcan. 4. pag. 166. di
• e us <J»Ao(. J Loco JStos habebatur *óes°s cöntrario fenfu
quod corrcxit Milieflus ex codd. Anglicanis,cæteris fiifFra^antibiis.
1 1 ^ 'b 1*?’ '] Conjun<^i°ncm £ ^adjeci ex Coifl Colb. Roe,
8c Cafaub. Poft,
rba fcquentia, fit ich , Scc. ufque ad alterum
i codd. fine .dubio
cem srM«r«r bis repeticam omifla, refticui ex codd. Coifl. Roe,
Calaub. Ottobon. Sc verf. Grcd. Scquentia verba iris Jï ftó,* ■ *«-
codd. Coifl. Roe & Cafaub. Sc lie
habetur locus Vftay i,«S x&tf
&c. à fanClo ]ol
| 1 1 » A?
r.p 1h a , See. Ea fententia, multarum quidem
c Damafcenp tranfcripca videtur, tacirö tarnen
«unions uomine, lib. 1. De Fide orthod. cap. 8. Hanc alitem Gy-
ryllus iifdem verbis repetit , Cat. 7. n. y. quod turn adverfus ]u-
dasos dlcit, qui Deum neeabant filii patrem, Cat! 7. n. z. tum
adverfus hxreticos, qui Chriftum altcrius quam crcacoris 8c Ju-
dxorum Dei filium aiebant, ibid. num. 6. Sc aliis locis : tum de-
pique adverfum Arianos filium ad creàturæ cohditionem releo-an-
tes , Cat. 11. n. 17. In cod. Ottob. prxtermittitur phràfis iii/ui-
X* , ufque ad Si i , exclufiVc.
% non aliquo circumftribitur loco.] Hæc adverfum Manichxos
qiifta puto, qui duabus fuis deitatibus divifa habitationis loca 8c
imperia afliguabanr; quos refellic Cat. 6. n. 13. vel forte Anthro.r
pomoxphitas petit, dequibus dicic ibid. n. 8. aut etiam Valenci-
nianos qui Deum Patrem Pleromate per Horum finiri, conditorem
vexo mundi non adtingcre ufque ad Plcroma dicebant : quam in-
faniam caftigat Ircnxus lib. 4. c. 19. n. 3. Cum Deum foie m i-
.norem aut eidem parem <Uci vetat, refpicit vel Gentiles -, vel Manichxos
, qui cunvfolem 8c Iunam in aftra referrenc, Cat. iy. n. 3.
Deum fane qui fol erat, foli parem ; qui luna erat, foie minorent
adferebant. Quando iterum Deum negat fato fubjeâum ., vel
Scoicos petit, quorum ea fententia erat ex Cic. lib: 1. de Nat. Dco-
rum i vel Manichxos, quos omnibus aftrologiæ fuperftitionibüs
obligatos fuifle conftat ex Epiph. hxref 66. ri. 13.
1 ««»(«A«», digitorum. ] Coifl. habet %fpâi manuum, ut in pfal.
CI- V- pC. queih in ilia legendi ratione refpiçeret Cyrillus.
3 Mij teftfaps. ] Kanc leétionem quam exhibent codd. Roe & Ca-
faub. ut fequentibus convcnicntiorem prxtuli alteri editorum ac
.cæterqrum codjcum leftioni, quæ ita eft. M« rtfehrys ««ri» faiisptixçfi-
71 £9', 9 vM ùreq. Ke exiftimts ipfum foie minorem,aut eidem parem ejfc