%
prêtes Spirnu-
fanfto infpi-
Soli libri legendi
, qui ab
apoftolis &
clefia legun-
S. CYRILLl HIEROSOL. A RCHIEP.
nam fint veteris Teftamenti libri, qui vero J.
npvi : neque mihi quidquam apocryphorum
le^as. Qui enim ea qux ab omnibus agmta
confefta funt nefeis , quid circa dubia
& concroverfa infelix operam perdis ? Divinas
lege feripeuras, hos veteris Teftamenti libros
vidnti duos : quos feptuaginta duo Interprètes
tranftulerunt. •
XXXIV. Alexandre enim Macedonum rege
defimdo, regnoque ejus in quatuor princi-
patus divifo , Babylonianv 6c Macedoniam ,
Afiam & Ægyptum 5 unus eorum qui in Ægy- ?
pto regnarunt , Ptolemæus .cognomine Phi-
ladelphus, litterarum ftudioftflimus princeps ,
dum libros undecumque colligeret, à Deme-
trio Plialereo bibliothecæ procuratore, de di-
vinis legis 6c prophetarum feripturis audivit.
Ac multo fatius judicans, non.ab invitis per
vim libros parare , fed donis potius & amici-
tia pofteftores demereri -, cum feiret, id quod
vi extörquetur, eo quod præter voluntatem
detur, fæpenumero dolo corrumpi, quod vero
fponte exhibetur, id cum omni finceritate
donari : roiffis ad Eleazarum fummum tune
temporis Pontificem , plurimis ad ornandum
Hierofolymorum templum ifthic pofitum donis,
fenos de fingulis duodecim Iftaëlis tribu-
bus, qui libros interpretarentur ,.ad fe delegari
fecit. Deinde autem ut experiretur an libri
, necne, divini forent -, pjroljpiciens ne inter
fe mifli interprétés convenirentf, eorum unieui-
que in loco ,qui dicitur Pharus fecus Alexan- ■
driam ftto, propriam ædem attribuit, fingulif-
que univerfas feripturas interpretari mandavitt
Cum vero illi intra dies feptuaginta duos negotium
abfo]viflènt, Rex omnium fimul tranfla-
tiones, quas feparatis domiciliis, ad leie miituo
non accedentes elaboraverant, in unum con-
ferens, non in fententiis folum , fed & ipfis in
verbis plane confentientes reperit. Non enim
verborum inventio , & humanorum fophifma-
tum artificium erat id opus ; fed Spiritus-fandi
■ inflatu, divinarum Icripturarum à lando Spiritu
- didatarum confeda interpretation
XXXV. Harum lege libros duos & viginti,
3 niiiilque cum apocryphis habeto commune.
. Eos folos ftudiofe meditare 6c verfa, quos etiam
in Ecclefia cum certa fiducia legimus. multo
I prudentiores & religiofiores te erant apoftoli,
6c veteres epilcopi Ecclefiæ redores qui eos
7CitAct\ct<, Sfÿ>â»M}Ç ß iG t e i , 3 r xjivnç. Key f-M
fjLttSiv’ir ~c>vnxfô(pC0V(LvcLyimeice.' o y ) 7zt rntciv
of.^Asy^/w^ct* ftl , ri v&t to ctft<piCct?AÔyfa(t '
TUÀcLfTTWùiiç fMLrioj ; “ eLvctytvcûtnit 7a s % l<*4 »
<pctçy 7nç gïxooi Sv o ß iC A V i rm>Xcu,<*t ZAfcftâvwç
<(gUJ7ZtÇ , 7K$ d f ó ££Sb{AHX0V71X. Süo g
ij>jxuoéo%iazo;.
A ^ , AAgij'cti'ttyV y> V WlcLKeSbvcùV ß<taAea>$ te -
A^Jtmc^Psç, X, 7* ßtooiAeux G-Ù 'naxt&é Sicqfe - •
% i'otiç à f y i ç 3 te T R clC vA cùvicu) Xj T Mctxe<$^-
vîcw, Am o u t e , è r A ‘/yo7rjoir £$$ r £ A ß c t-
oiAéjôvTWV, r Ï 7®AgfAciioi o ^ lA s t^ A <poç, Ç i/^ A sy u -
‘(gisTQÇ ß s ta iA e v f , 70\ç X/ 7rWI
y $ctAnpgw$,^ 'ß ßl~
C aioJvw ç nv&vo-nnû3<z& Ï t v o fM ^ v è
%ia>v ypcLtyçov iirrMouoGu;’ tcvA u
is cLxjVTZtiv d v c t f^ ç c o ç 7 a ß iC A ic t ,
ctM* c^iAécdffrtco^ iÿ<piAicç tous ^ v-
' t& 4 ' W ytVOXPCCàV 071 2 ) fi. CLVaLÏi&çOV SbAV70^ 7U>A-
ActXAÇ^ cifGrÇJCLfpiTWÇ , S f t CAO ( V r Ç j -
enaç ß uia) ctAvi%icc 71 im a i Styf tïTzq' p
EA ECL^Ctf Cel T t S TOTE f» *7T?\.eiÇTC 4
" l& ç Ç A i T XïçÿovAv/JMv v&ov,
ÇvAUo T àüfoxst. TV I<T£$«j'A (ßvAcSv , tOOTOV
£■ /$ lo jxU v iicu i im l ia iv 'àm q iiA c ij. (ira. (C V , ■ %ict£
V 7K $ ß iC A V s t f ) >v A&f*Ccùva>v "* h n 7 n i@ b V y ^ îc j v
(GrÇjï to /toi ozuj&vcLeTzq ctMfjAVç rovç'ihtsça.-
AïV^sMy * rÙ & V 7r]âjffX4 ‘ OV ’n.Aeyfi/Ufoy $clj>Cj>> T» * Forte
(CS£9$ AAt$icLvtyilCtl> XZlfifyjjyy T5 /ZSfyf.$t>OA&t)CÙV ^
ei f f j i l u t é j ' f f î î y j j ç 't o Ÿ Jïov o h o v ’sb rv vei/A cL ç, e x sc ç 'c o
Ttàcrscç 7X4 y ç cU p d i i 7n 7Ç t 'l* v if/nluMocm/. T ovtzsv
q <£» iC ch f jJ iy jf lg . lÿ Sv o i/Uepctji v <ZD-çy.yfj.a> «ttA hpCùOZtlTZilV
, 7UÇ 0fAX 7ra>V7Zt)V,ipjuliVilc(4 , <iç Sfyu-
QopMç cik Vç , ^AAiAsiç /ou) rfSCfrtëU'rtS émiiiezfyuTd,
azu/c/.ya.yoüv 'f k i to cwto' V [mvov dv vóv\/aj/.oiv ,
^ dv Ag^g<nv evptv a v^ e sv o u ;. 5* y ) evptm A syc t ^
yjiifyoox&jv <To(pKquc&7ZtJV cd($&7ni'ü)v l d n? ytvo/u&fjor
ATA’ d fo d y iü y i 'm 'i d y ta Tl «
A s t A %lcov y^a.(t>cSv ipf/j/mlob azu / ènAe iro .
Ag. l Ùt& v 7&ç e ikooi S\jo 0 iCa v $ cLvcLylwaxf
rtsÇJÇ ö 'tu. ~dmxÿu(ÇcL fjJiSiv ey e yginv. <& J 7tx.ç/jwvccs
(jutAeTn. azrov$)z)ü!<;,à.ç d» nfiLicxAtfincL v ty nrappicnaç
eLVcLyvccenco/L^/j. m A v ov (p^vi/oupretyi, ^ Âj’AgtCg* ç
riazt» o7 CL7TDÇ0A91, X)0< tipyoCjOI ’tönffHOTTDl j oî
a àtuy.i»TKe, &c. ] Ante id vcrbumileguntur in mff.'Ottôb/ma- .
joribus litteris in tituli formant ca verbà : A ir /w n ir^ w ; S««f
TW 7r*\w\v; , -mi v a • rm ef> tç-
■ fzKit&Sp ieftijfdjSuffcef. Legit aivtnas fcripturas, vigmti duo veteris
Teftamenti libros, à lxxii Interprétons converfos. Facile credide-
rim concionantem. tenuifle manu, & auditoribus dcmonflrade co,-
dicem Bibliorum ; & force numero }j. ex indice fingulos libros le-
giile. Çluapropter lin. 6. poft inferuimus tcxtui voeem
■ O.j’tsAi ex mff. Roc , Cafaub- & Coifl. defumtam. fed Coifl. o/nictic
TOîfequens. Mulca in hoc Gyrilliano de Scripturarum catalogo,
& Septuaginta-virorum tranflationis hiftoria, nôtanda veniunc,
quie in Dilfcrcationc tertia fufius exeuffimus..
f ] Editi Ne vox cadera ineademlincâbis
repctcreïuv, fcripfitims m R s»»» ex Coifl.Roe, Cafaub- & Grod.
Mox loco 7Îif sr2«, quod manifeftum mendum continet, pofui-
mus i j *Jrp, ex iifd. ralf. & Ottob. Colb. ac Bodl.
rai, experturus, quod legicur in cod. Ottob. fed delcndum foret
Xupfitéiay, quod ibidem habetur.
<T KsM t%es t» y.tj, Sec., ] Totus hie locus fequens in éditis* mire
corruptus erat. ex mfT. facile emendavimus. Ac primum prxpofi-
tionem fzik ante -n ulj, addidimus ex codd. Coifl. Ottob. Roe ,
Cafaub. tametfi minimc neceflaria videatur. Loco \xmrr<stircci lego
inoTTTdjras, nihil tarnen in textu miT. authoritate deftitutus mu-
tavi. hare duo verba apud Clem. Alcx. promifcue fumuntur.
Ante aSiti^ardiren addidi ex Coifl. Roe, Cafaub. & Grod. v» a-^jSy-
t&. & poft relativum «f,cx Roe & Cafaub. Deinde vocem
imircum, in duas voces {reefou* n diftraftam, eonjunximus
ex Coifl. Roe & Cafaub. Pro ruoxyu^r, fcripfimus ruuay*ya?, ex
• Coifl. Ottob. Roe, Cafaub. Tamdcm loco <roft<pi»ix>foi fcripfimus
ruy-édixs ex cifd. De ccllulis & infpirationc lxx interpretum fuit
eadem multis longo ordine Patribus communis opinio, qua: in hac
litterarum luce nullam jam Adem liabet.
c n ™ï. ] tui fcripfimus loco .ex codd. Coifl. Roe, Cafaub:
Ottob. in noc vero legitur *?*sn, & omittitur mdjn&ti.
C, £ tSute/Sért&i. ] Ha-c addidimus ex codd. Coifl. Ottob. Roc,Caf.
C A T E C H E S I S IV. de decem dogmat i bus .
$ càox,\iTisii tTsÇftç&Tty j oï <(cu)'(cf4 ij'TE?. cv A trudidere. tu ergo filius Eccléliïc cum lïs,'t
■CM w S Ê Ê Ê ^ M m OÜJÜ , TE MOV £ Ejc)(À1CIc(4
%ojÈtv$. I Ka) ^ f i irkAatjcu SfyfyxM, ui eïpn&i,
7ttç elxßtn Sdo /xiAeizt /3/<oAV5* dV, &l <ptA9ftccd)iç TvJyz.i'fcjèuoJ Aeys/ÇpÇfOVOjUsoçi /M^ii>yc3tt] azmj-
Sboovv. T v vo/xü $ yip &}<rtv cy Mucncoi
vcèvTt ßlC'A9i, rgVgaiÇj E%oSb$, A&jitikov, A oüysi,
A-ôoTigftVOfMOvA^li SijlmMÇ LjO^Nö^W ^Oj^TodW'
KeAT$f,/JLs T> PÜJiyftlCAloVfëCSbflSV CL&O/USU/IUVOV.
leges pofitas tranfverte. Et veceris quidem
Teftamenti, ut dichim eft, duos fupra viginti
libros meditare 5 quos, ft dilcendi ftudib tene-
ris, nominatim, me recitahte , memoria infi-
gere ftude. Legis enim funt, primi quinque
libri Molis, Genefis, Exodus , Leviticus, Numeri,
Deuteronomium. Indejefus filius Nave: 1
6c Judicum liber, qui und cum Ruth feptimus
. numeratur. Cxteromm vero hiftoricorum li-
T W 3 ?&7m>v iwzix&v fiiCAicói/, v\ rzs&TH X) Yi Süu- 13 brorum , Regnorum primus 6c fecundus, unus
tÉ ^ t JScunAfavi/MA lm ft ECp.etfoti $iCa9$'(Ma. eft apud Hebroos liber 5 unus item , tertius
XjY t c itm n*Tnupvi. o/xottes Q ooToii è t cum quarto. Similiterqiie apud eos Paralipo-
Tlcc^oA<{7n)/udpjce)vi 'zs&>.tm è i HjA^fAet,Tvfyo!- menon primus 6c fecundiïs? unus eft liber: Efv\
3 fCrn-mTV EorSjptt V Gr&rn è n [jjul primus & fecundus pro uno cenfetur.
' Either dnodedmus eft liber. & H. quidém
1 M M B B H H B W H M P I I I M H B Verfibus fcnpti font quinque : Job,
„Vs *v <3?? ' Ti ! ' c I I Pl*nomm liber , Proverbia Ëccleliaftes 6c-
• ,« Canücam- canricorum , cui liber eft decimus
»«■ feptimus. Sequunmr prophetic! quinque: duo-:
751$ 7W r&oQmxst- mm.' T■ Sü&W (t?0 <Pn'fW /out c decim prophetamm liber unus 5 Hefaïa: unus}
3- f i i C t e t j è Hjzt,/v f j l c t ^ ° lepe/MVfjuct 0 ( p B a & v y 'y Hieremia: cum Barucho , Lamentationibus Sc
dj ®pttóa>vj è Btz793Ai1^* e’t7tt Ie?zvuiA' X)i tv Act'. Epiftola, un^sj 'deinde, Ezechiel , 6c Daftie-
^efimum VeKr’s_ V ^ amen^. ^ c>iiid.us fupra- vi-
1 « m m ë XXXVI. Novi'autein Teftamenti funt qua- Caraiognsiè
BoaSyeAut' tcl j Asivm tuor duntaxat evangelia ■ nam cetera falfo ’
Tyj^di'<j- E^st-vJ^ü icjM<tviYtfoi){d®a/^v&ictfyi‘ inferipta'Hint, 6c noxia. Scripfërunt 6c Mani-
C Aiov,: oTéfi&jcoSicL ets^jctü'.uijucOi'Qci- ch^i fecundum Thomam evangelium , quod
e,vanSeli“ aPP^hationis fragrantia cólofatum,
a i V n H r a H i 9 ü limpliciörum ammascorrumpit. Sufcipe êc duo-
Ae^ Ö ^ T X w A w . D decim apoftolorum A d a: & infuper feptem
TovTóii ö' (t 7K$ E^ctjlctxJ^V, <£ FlgTfv, Iwccuj/V, è cathoHcas epiftolas, Jacobi 6c Petri, Johannis
Ivdd>csc%A/j(565'QctwAg.ï '^ciTXft^.yujjj.(t 3 T 7utv- Sc Juda:: deinde, quod omnibus eft pro li-
W H H M H H W B H B H W B B I gnaculq, & poftremum eft-difdpulorum iopus
Wmm , ^ \ ..I i H 1 M , Pauli quatuordecim epiftolas. Réliqua vero
M oTnroA&o-1 <*- 3 Asi7ra 7rttV7a, eCod xficCji» ov WÊm r i r ,, L.
. , \ ,i o , , i \ , i omnia extra m lecundo [ ac nullo ] ordine ha-
*>*7tn*n*i«4* beanttir: 6c quxcamque in ecclefiis non.legiin-*
r&u7u. k$ ozunov d v c t y v a o x e tiJcVcrox. tur, illa neque privatim legas, * licut jam -au-
Kct) y. tovtvv , ‘feZ™. difti. Ac de his quidem ha&enus.
A^'. §eZyi 3 S&CoAikIZ d/lpyias, %y j XXXVII. Fuge autem- omnem diabolicam
7tei9>V tzJ fyctxjvTi -tzS 'demgd.TM y os c% (tyt£v$ opejationem: nèque defedori draconi credas
t&svsztrtcitf cujTorts&ouip&sv t yomCoAlco. E qui ex boria natura ultro ac iponte mutatus eft •
Eft Barticbi
Teftamenti.
Id. Cat. 6. n
« KSM rot. ] Ante hæc verba lcgit Grodecius titulum, D« libris,
qnem in nnllo mf. codice reperimus. Paulo poft, xctSà; pofui-
Cafaub fimi
ex codd; Coifl. Ottob Roe, Cafaubcnlos
» ante 8i , ex iifd. ScOttob-
Cum in hiftoricis libiis primum & fecundum Efdrx citât, primi
nomine intellexiHc vrdetdr apocryphum nóftrum tertium ; & (e-
cundi, noftros primum & fecundum: nam hune non fub Nelicmiæ,
fed fub Efdrx laudat nomine, Cat. i f n. z8.
y s‘%eÇÿi.] 1 ta codd. Colb. Roc, Cafaub. Editi vitio libraiiorum
Qiiamquam tres duntaxat Salomonis libros pro canonicis
memorct, Ecck-fiaftici tamen & Sapicntix libris, eodem modo quo
exteris utitur,pôlteriorem etiam Salonioni tribuens Car. 9. n. x .& .
16. Hos force habuit in dubiis de quibus n. 33-non ccrce in noxiis. J
3 n^L< y.K». ] Voeem ftU, ad diftinftioncm & perfpicuicatem
texcus opportunam adjecimus ex cod. Roe. Minores prophetas
majoribus prxmittit, ut in multis veterum catalogis, & Grxcis
Bibliorum mff. ordinantur. Danielcnr-lcgcbat ut nos ex Theodo- -
tionis verfione : nec 3 ut mentitur Rivetus, Canticum trium puero-
rum, Belis Se draconis hiftoiiam, ac Sufannx eventum , uti apocrypha
rejiciebat hxc enim paflîm uti è Danicle nullo diferiminé >
citât imo Sufannx hiftoria ipfi Danielis exordium erat, ut pacet
ex Cat. 1 6. n 31-.
I ] Hanc voeem addidimus ex.Coifl. Roe, Cafîiub- & Grod.
K °xh dft la, &c.] Particulam imrtç inter has voces incerpofi- -
tam eliminavimus,author, codd. Coifl. Ottob. Roc, Cafaub Colb.
Bodl Morel. & Grod- Poft «^^u^iiw addidi participium
/*'»»>, ex codd, Colb. Bodl. Morel. & Grod, Melius videretui:
y.iZz/.rOpoi tinftum, quod habetur in codd. Roc, & Cafaub &
rilpte legitur in Coifl eV^«e*.7"W'. at camdcm vim habet •
imy-tz^aridfioi, a zqftrnt vel y$u% dediufta; qux vox in bonis
thöribus fragrantiani quamdam ex tinduia emanantem defigi
Cyrillus .Cat* xi. n. 1. ait Chriftum, dum in Jotdanc- baptizs
abluerctur , tinchiram
Vel Zi<ÓTU1 ,TKf StÓTrTi
conccpernnt, Procat. 1
ràtione de frudtu veti
fux div aquis indidiffe, r
P1 /"?r3)ss roït '63un ; unde ipfæ fraprantiam
n. ij . Certenon odoriS quidem, fe'd faporis
to dicit Greg. Nyff.Orat. in xl martyres,
dam colore & voluptate gußus coloratus. Apocalypfim’non nume^
rat Cyrillus in indice növi Teftamenci, camque uti apocrypham
répudiai vidctjir Cat. 15. num. 13 So 16. Ejus tarnen tefti-
moniis fxpe ac vcluti imprudens , ex familiari ejiis confuetudine,
utitnru
tlu. ] Yosrea non habetur in codd. Coifl. Ottob.Roe, Cafaub.
& Grod. qtiafi exteros libros non extra canonem , fed lecundo ran-
tum loco haberi juberet Cyrillus, fed ille', quamvis re quofdam
diftinxerit, quos jn cänone nön includens fecundo tamen
a protocanonic’is I j cryphorui . ______
loco habuit, ac nullo diferi
ien dnplie
nodö-fequentibus verbis patet. Itaquevoxci Aoftça
tantum, fed nullo in loco^ atque idem quod "&< fignifica
infolens apud authores hujus vocis ufurpatio. Sic Na?, ca:
pag xp. b. TO /Ml uv# r,nÿts 3<dj-rrgu xeteSu Xiyu. 9 u i ad nOS
nent nullo loco habete.
ici
w^s Hsv< (la alu
A/etpuy
?lf* * xrg@j, ß tamdin poft tempus occurri.