pieces j Benedi&us Pereiius 8c Andréas Wiilecus in He- A
xap. in Epift* ad Rom. . . ..<
A d num. 19. c 5. To %vhov 70 dyov ça sxwp* (ftpiupêi, & c .]
• De ligno Crucis vide quæ fupra ad Catech. IV. §. 3. no-
tavimus. Interea tarnen non eft diffimulandum effe ali-
quos, qui tarn ex hbc loco quam ex aliis, in quibus ligni
Crucis ad hodiernum ufquc diem manentis mentio fada
cft , argumentum, uti exiftimant non leve, ducunr, quod
hæ Gatechefes àCyrillo fcriptaç neutiquam fixeront. Voces
enim illæ, inqujunt, longum temporis
præteriti intervallum deiîgnant cum tarnen inventio
Crucis adeo recens fueric, ut ei intereffe ipfe potuerit
Çyrillus : ex his ergo cplligunt hæc verba aut additiiià
efle, vel hafccCatcchefes poItCyiilli tempora fuifTe fcri- B adducm
ptas. Verum enim veto hoc quiçquid eft fcrupuli ex animo
fuo eximct quicunque perpenderit quod voces xftæ
yiyv- m,ui&v etiam breve temporis elapfi intervallum
aliquando dénotant. Sic Matt, xxyii. 8. deagro figuli di-
cit Evangelifta turn vocatuni fuiflê agrum fanguinis itfj P
| | P f f | Et, ne plura exepjpla in re adeo manifi fta pro-
feram, Matt, x x v iii. chvulgatum eft -verbum tftud ( difci-
pulps nempe Chrifti corpus clam furripuilfe) apud Ju-
d<tos wyfit inS.utesv- Manifeftum autem eft Evangeliftam
Utrobique loqui de re non longe præterit.a.
C A T . E C H E S I S XI .
C A T E C H E S I S XI I l .
Ad num. 38. p. 201. d 1 m » onua. Kaia^ct, Jia.4 Oxon.n. i<
viw èfti/dof, JWwJW* •« xei^dyvt «?*« Am -Hm J)w*iuv. ] De f-iSj.not.
domo hac' Caiaphsc , quam fummorum Pontificum pala-
tium fuiffe exillimo, in qua primum Judas fe Dominum
noftrum Jjidjeis traditurum pöllicitus eft, Matt. xxiv. 14.
15. & poftea Chriftus tanqujm blafphemus a fynedrio con-
demnatus fuit, ibid. fr. 66. non una eft opinio SS. Patrum.
Euthymius bane domum eamdcm cum domo Anna: fuifle
credidit, Auguftinus vero eamdem cum Pilati prsetorio
exiftimavit: ideoque in Tr adat. 114. in Joan. Sc lib. 3. de
Confenfu Evangelift. S. Joan.illud x vm. 28. ubi legimus,
nt ergo Jcfum a Caiapha in pretorium, legit ille, ad
Caiapha in pretorium. Verum uterque fallitur : nam domus
Anna: &Caiaptae & Pilati pretorium ab Evangeliftis
aperte diftinguuntur. Hane Caiapha: domum fuis tempo-
ribus dirutam fuiffe bis verbis innuit Cyrillus.
C A T E C H E S I S X I V .
Ad
Oxon. edit. Ad I , 15. p. jj<f. a J. i (M\ 0 Ti-®;.
7ps.fi\yvf,u. ] His verbis Catechum.enps contra netandum
Arii dogma munit Cyrillus, qui filium quidem a Patrc
genitum , verum neque ab «ecerno, neque ex efknria Panis
genitum, agnofeebat: Deumque Filium fuum initium
creaturarum ex nihilo, feji non extantibus fecifle aflere-
bat. Audi ipfum fententiam fu.am in libro fuo celeberri-
moThalia d id o , apud Athanaf. Orat- 2. contra Arian. p.
413. his verbis declarantem: Non femper erat Filius, neque
enim erat prius quam fieret, nec ex Patre.erqt, fed ex
non entibus emerfif, neque Patris fubftantiam fibi proprium
habuit. Ideo autem Filium ex non exiftentibus fadum
■ affërebat Arius, ut nimirum hoe lpquendi genere eum
ex Patris fubftantia genitum negaret, fed ex nihilo more j
reliquarum creatmaium pr.edudum. .
I. Ibid. 4. k’a ' iäi 3Vt« «V MoZtdar ]> Dicehant
Aiiani Chriftum aliquando non. extitiflê: »x «« ln/ 0 tfot.
mv-mv Sfc.inquit Ariusin Thalia,apud Äthan. '
orat. 1. cpntra Arianos, p. 409. Non femper fut Filiust
nam cum omnia ex nihilo fint orta, refque omnes creat&fint
.0 fable , ipfum quoque Dei verbum ex nihilo fattum eft,
fuit aliquando cum non ejfet, nec erat antequam fieret, fed
habuit creationis initium«, Erat enim folus Deus, Sec.
C A T E C H E S I S X I I .
p.i+s.»
Ad I ni. I, p. 163. c 4' Sïoxcfj/«. ] Nomine &to\oyv
infignicur Joannes > non folum in tkulo Apocalypfeos, ve- E
rum etiam apud Chryfoftomum orat. 36. tom. 7. Quid
quod apud Athanaf. orat. contra Gentes p. 41. nuperæ
edit, adpellatur Snohóy>t { feu, uti aliqui codd. habent )
SnoKÓjtde «y»p- Hoc vero titulo præ aliis feriptoribus 3«a-
wdfsa/r gaudet Joannes, quia difertius quam cæteri de
Chrifii divinieate feripferit. ■ v ■
Ad num. 5. p. 165. d 2. »hier <açj‘w-ïtJA'n
0 W*1 ê,,A*Ä,• ] Ptorogativam hominis præ cæteris
rebus creatis in eo præcipuc pofitam fuifle afïèrunt Patres,
quod cum hæ folo mandato divino fîdæ fuerint ',
il;e qnafi manibus Dei formatus erat. ■ Ita Tertullianus de
Refurred. carnis c. 5. Caro autem, inquit, (3 fermone Dei
conftitit propter formam , neqtttd fine fermone. Faciamus f
enim hominem ante premißt : 0 amplius manu propter pre-
lationem, ne univerfitati imparetur. Item. S. Profper de
Provident.
------------ ----------- -— Dédit pptimus Autor
Hoc. homini fpeciale de eus j quumque omnia verbo
Conderet, hunc manibus, quo plus genitoris haberet,
Dipnatur formare fuis.
Poftremo Cyrillus alter Glaphyr. lib, 1. hominem cæteris
animalibus præftantiorem d ick, quod Deus w •sny&vV
vsi/ja , euirvpft.a. 70 -nyenm \ Deliberations manualique
operations ejus ftrfttiuram dignatus eft.
num. IJ. p. 212. d 3. McwSeuof 0 li 70 (oafyt~ Oxon. ». !
hm , e% ïJi yJes-f Û7V ] S. Matthæi Evangelium f- 1«
Hebraico feu potins Sytiaco fermone, feriptum fuifle his
verbisafferitCyrillus; q u o cümconfentiuntpeneomnes, •
qui hujufee rei mentionem fecerunt, Patres. Papias apud
r Eufebium hiftor. lib. 5, c. 39. Mattheus Hebraico fermone
divina fcripßt or acuta. Irenæus quoque lib. 3. c. 1. ( cujus
verba exilant etiam apud Eufebium hiftor. lib. 5. c- 8. )
Mattheus apud Hebreos propria eoYum lingua confcriptum
Evangelium edidit. Idem de hoc Evangelio feribit Orige-
nes apud Eufebium hiftor. lib. 6. c. 25. Primum Evangelium
feriptum eft à Mattheo, qui illud Hebraico fermone confcrü-
ptum fudeis adfidem converfis publicavit. Eadern etiam
de ifto Evangelio feribunt Eufebius, hiftor. lib. 3. c. 24,
Hiéronymüs in Præf. in quatuor Evangel. Sc Epiphanius
non uno in loco. / t ~ <t o
Ad num. 21. p. 216. a 1. 'vmi-n lexaCç., tw iauvs Oxon.n.•.
«tJfexipa, imnoorf) '5 <a&>7V f nu&ixsttt tcwvh- ] Jacobuin f-l99.»,
iftum, quem SS. Matthäus xm . 55. & Marcus vi. 3. Do-
) mini fratrem adpellant, Epiphanius & Patres Græci fere
omnes Jofephi filium ex priori matrimonio fuifle perhi- .
bent. Verum Otigenes hanc famam ex libris Petri & Jacobi
nominibus falfo inferiptis orram exiftimat. Quare
Hieronymi potior eft fententia , qui arbitratur Jacobum
hunc Domini noftri confobrinum fuiffe ; utpote qui natus
effet ex Maria illa altera, quæ Joan. xix. 25. fororB. Vir-
ginis dicitur. Confobrinum vero fratrem adpellari non
folum apud Heb ræos ufitatiffimum fuit,verum etiam Græ-
cis §c Romanis non ignotum. Hunc virum eximium primum
Hierofplymorum epifcopum ab ipfoChrifto, vel ,
uti quidam arbitrantur, poftea ab Apoftolis conftitutum
fuiflê narrat Nicephorus lib. 2.c. 38. fr, induit, de Jaco-
bo , dAMof n xuefu ihtym, 7b" Iz&.ck\v(m>v w/mio'iw
«gçfi™ obviesf Xefsr« ifxAy fieiw , de «As 77n s , ä, -nnfft
r am&Kov wr* «W». Indeque à Photio Epift. X17. dicitur,
Princeps Epifcoporum, 0 qui de manu Domini unüio-
nem facram 0 Hierofolymitanum epifcopatum accepit. Et in
Catalogo epifcoporum Hierofolymitanorum, quem Epiphanius
hæref. 66. n. 19. nobis exhibet, primo in loco po-
nitur Jacobus.
C A T E C H E S I S XV.
Ad num. 24. p. 237. b 2. bntrnmvt b>A* a&Ctent ç5t tçiv Oxon.n.u
cMlva, » 0 dvSpmij>§to%v/dyov. ] Patrum nonnulli,quumde h‘Ll% not‘l
numéro Angelorum differunt, earn dicunt effe rationem
multi,cudinis Angelorum ad hominum nuroerum, quæ eft
nonaginta novem ad unum. Har.c nempe proportipnem
eliciunt ex parabola ilia , Matt, x vm . 12. hominis, qui
quum centum oves habuerit, unam amittens, relidis cæteris,
hanc quæfitum iv it, repertamque humer is repor-
tavit; non unicam illam ovem humanam naturam eile
volunt, undecentenas vero reliquas Angelos effe credunt*
Ita Greg. Nyflên. contra Eunomium. Ideo qui omnem créa- .
turam rationalem paftit, rehElo in excelßs non errante, ac
fupermundano grege, ad errantem ovem , noftram videlicet
naturam, pre amore hominum accedit. Eft enim multefima
minimaque portio natura humana,fi cum univerfo fompat
Parabola,retur, que fola, ut eft ; rationalis < e per A
malitiam aberravit.
14.' Ad num. 27. ip. 239. c 5. vs htynv, Sv uvri -n
<tu 7ïao; vi rdauM 0 Xe/?of B Marcellus & Photinus
Chriftum filium Dei ante fecula non fuifle afferebant,
verum'ex quo camera humanam ex B. Virgine affumplent
; Sc ficut ex illo tempore regnum ejus initium Ixabuifle
fomniabant, ita poft interitum mundi, fupremumque judicium
finem etiam habiturum exiftimabant. Ita Socrates
hill. lib. 2. c. 19. e*7»7S Xexsvv^auAv yepvivcu, kA dfv n
©*a, § r »4onifds ©«• f orap^M (mpy& ?s , 77-
-TfoMunoy S^ay'vmi- h.vm r XetsoV genaas
3*A«« > %A 7SAos tui-rlw (u-m -diu ayvnKtuu xpiow.
-ntvm Si eioiv 01 inn Maputo.* >y\f*>T«vK, r dfiw&ja.W'mv,
oi t <Er£foiuvtov tlarap^h n , iff %z°tiiv>s Xe^sco , ly t *7tAdj~
7H79V 'aim tcirto&av cfioias aStmoiv.
’id. Adnum. eumdem ibid. ^54 l-nKfMmvh-wv , ova wpsèr.
motos éf-saSwV , vns «C miiep. ndhiï * k*Av3«f iuv &f. ]
Ad hunc Cyrilli locum illuftrandum apprime faciunc
Theodoreti illa quee lib. 2. cap. 10. habet de harefi
Marcelli: Marcellus Galata negavit hypoftafeon trinitatem.
Extenfionem vero quamdam divinitatis Patris in Chriftum
venijfe dixit, 0 hanc Deum Verbum appellavit. PeraFla autem
univerfa (economie, rurfus attraüam effe reverfamque
ad Deum, ex quo extenfa fuit.
C A T E C H E S I S X V I .
Ad num. I. p. 285. b 5. P -f dytSnipyes h ^ cü/«ça.maC Oxon 1
ihrns.] Similiter Tertullianus de carne Chrifti c. x. Fidu- t-i-S9 ni
cia Chriftianerum refurrettio mortuorum. Et Epiphanius in
- Ancorato , In qua, id eft, in refurredtione, ponitur nofter
omnis tbefaurus-, 0 fapientis fiducie fundamentum, boneque
operationss Jpes. Haiic Chriftianerum fiduçjam fruftrart
aggrefll funt Ethnici, qui crematorum Martytum cineres
in fluvium Rhodanum projecerunt. Vide Eufeb. hiftor.
lib. 5. c. 1. *
Ad num. 8. p. 288. d 2. rfis, ®f/f9y l^70 ^’mpyctm-n <poc- Oxon.n
vii&. ] Hoc argumentum, quo ad ptobandam refurre<5fcio- f
JJ nem utitur cum hoc loco Cyrillus , turn Clemens Rom.
. ij Ad num.4..p. 245. a 3. *-nomKthoup>iv, as 2«t&>Atoe, lp-
yafópjiba.. ] Vide qu££ de Sabellii hzrefi fupra ad Catech.
IV. §. 5. & Catech. XI. §■ <5. Quibus adjicere non abs re
eric quee Epiphanius hteref, 62. n. 1. de Sabellii errore tra-
d it : Horum opinio eft, eumdem ejfe Putrem, 0 Filium , 0
Spiritum-fanSlum, ut ad eamdem hypoftafin tres appellations
convenient. . . . Quod 0 folis fimilUudine declarant; in
quo cum una'fit hypoftafis, triplex mhilominus ellus eft: nimirum
illuftrandi vis 0 calefaciendi 0 orbicularis figure.
Ac vim quidem illam calefaciendi , hoc eft, colorem atque
eftum Spiritui rejjtondere; illuminandi vero vim Filio; Putrem
denique totius hypoftafis velut quamdam ejfe formam.
De utriufque yero, nempe Arii & Sabellii, impietatê fi-
C A T E C H E S I S X V I I I .
milia eis qua: a Cyrillo dicuntur, funt Vincentii Lkinenfis 1
ifta: Oms, inquit, ante facrilegum Arium Trinitatis unita-
tem difeindere, quis ante Jheleratum Sabellium unitatis Trinitatem
confundere auf us eft ?
Ad num. 12. p. 249. d 2. mot ft ovfuygnw y\dar» <s&s
avfiae. ] Per aopiae intelligebanc veteres tarn Ethnici quam
Chriftiani rerum o.bfcuriflimarum five divinarura, five
humanarum feientiam. Per Kopy veto aortas, quern inter
S. Spiritus ytL£i<yj.asm. recenfet Apollolus 1. Cor. xi 1.8.
Theodoretus in loc. ipfam chriftianx religionis dodri-
nam intelligit: Sermonem fapientie vocat, non eloquent lam,
fed veram dotbrinam , cujus ipfe etiam divirtus Apoftolus
gratiam acceperat, 0 dtvus ’Joannes Evangelifta, 0 divus
Petrus, & c . .. • Neque enim potuiffent p r .......
0 manu jH>i viftum par antes , 0 litter arum plane tgnari,
(one tones habere 0 fcribere,0 qua dicebant 0 feriptis man-
dabant virtute maxima implere, nifi a divino Spiritu veram
fapientiam accepijfent. Per <so9uu veto Gyxillum vo-
luifle exiftimo donum Spiritus-*fancli, quo Chriftiani graves
fententias quales in Salomonis libris eoncinentur ,
abfque fludio & Jabore efferre atque eloqui valuerunt.
Ibid, d 5. 4m* pav^fi T voprirda.. ] Per er&ipn-
7-euty hoc loco Cyxillum nihil aliud velle exiftimo quam
tMtvxIw , five prasfenfionem quamdam & praedüftionem
futurorum. Nam donum facras Scripturas intexpretandi ,
quod alcerum erar munus Prophetce , his ejus verbis fe-
quentibus defignapur ., £to$> § aiJUn tp/diutoim W SeZas
Ad num.23.p.250. d i.»ft to ^ e*e humpy do \eBosttoo'-
Ap*. ] Audtor Epiftolse ad Hebraeos Angelos homini mi-
niftrare aflerit, Heb. 1.14. Quod vero fuus cui’Iibec homini
Angelus, tanquam cuftos, adfiflit, id difertis^acrae
Scripturae. verbis probari non poteft. Patres tarnen tarn
Grteci quam Latini id afTerere non reformidant. Origenes
lib. 8. contra Celfum uniufeujufque hominis Angelum cu-
ftodem preces ejus Deo offerre dicic: Et Angelus.. '.'. femper
preces ejus in cotlum offert per unicum Pontificem fummo
Deo. Idem etiam aflerunt SS. Bafilius 8c Hieronymus.
Tertullianus, Epiphanius, five quis alius Phyfiologi audtor
eft, defumitur ex# male interpretato loco Pfal.xcx. 13.
ubi dicitur quod de <pdivi% eyburh Patres nimirum
non arborem , fed Phoenicem avem fabulofam his
verbis intelligi fomniabant.
C A T E C H . X I X . MY S T AG . I.
Ad num. 2. p. 306. d 3. einom (Qçft-nv tùi r <B&<whiov m
obier. ] Perm QajUiçvtf*oïm nemo non videt au-
dorein noftrum defignare locum baptifmo recipiendo con-
ftitutum. Hujufmodi loca (paveies*, 8c , uti hic Cyrillus,
^a-nbréeix., pifeinas , aulas baptifmales ,baptifmales ecclefias,
Q oracula , & c . adpellant prim* & mediæ vet.uftati9 aùcto-
Oxo».». i.
p.i-jZ.not.i.
res. Tcmporibus quidem nafeentis Ecclefiæ nulla loca
Chriftianis baptizandis deftinata exritiflè apertum eft :
verura uti S. Joannes in Jordane, 8c Petrus , referente
Tertulliano cap. 1. de baptifmo , in Tiberi tinxit, ita
quoque poftea fucceflores eorum baptifmum quolibet in
loco celebrabant, non folum in fluviis 8c ftagnis, præfer-
tim in Jordane , fed etiam in ædibus ptivatis, ac démuni
proprer perfecurionis fervorem iij ipfîs earceribus. Cuixi
vero baptifteria ac templa rérum divinarum minifterio
exftruiSta fuernnt, nonnifi in publico, præfenteChriftiaT
nocum coetu, baptizare Ücitum erar. Inde Tertullianus t
Manu , inquit, faPla ambire gratiam pro baptiz/mdts fru-
Buoftus pjfymus ; 8c libellus quem MonaChi in conciL
lus pfumu
Conffttaannctixülbßpp.. 1V. Mennse patriarchse obtulere ; cos., qui
per domum baptizAnt, ejice for as. Baptiftetia autem in loco
ab Ecclefia fejiindlo faepe pofita fuere , nimitum vel in
privatis sedibus , vel in loco aliquo abdito extra urbem ,
v el, quod ufitatius fu it, deque baptifterio, cujus hisvei>
bis meminit Cyrillus, verifimillimum videtur, in ipfo Ecclefia:
veftibulo. Indeque inProcatechefi §. 1. Catechu-
meni dicuntur effe -afe« vUu ev&djjhty r ßaffiheia. Et Greg*
Naz. Quamdiu in Catechumenorum nurnero es , in pietatis
veftibulo es. Ecclcfia nempe regio palatio comparatur, in
cujus potticu KohviiCndpa. ad finiftram partem fita fuir. No«
tandum vero eft Cyrillum per voces iftas r <a&ajjh,
....... ....................... ßct-.n..h..a.i.e.j.i.u fimplicirer baptifteri , fed por.tipotuiffent
homines pifeatores, E cum feu veftibulum baptifterii denotare, in que
baptifmi , de .quibus in hac Catechefi diflerit, pro more
ecclefiæ Hieroiolymitanæ peragebantur. Nam in Catech.
feq. §. I. pollicetur fe reliqua quæ ad baptifmum perti-
nerent, explicaturum, nimirum to b> ioaiipa orta ye/ó^a..
Que in intertori domo peraPla fuere.
Ad num. 4. p. 307. b 9. cvmvlosofiM 001 %cuaya. ] Vox
fignificat valere jubeo, nuntium remit to, ei que
opponitur vox vwrmosoyM, quæ talem vim habet, ut fi-
gnificet una cum aliis aciei ordine me coüoco. Unde <nwm-
jfdulpof acie injlmüa it er faciens apud Xenophon t. & om>-
Tc-mfutvn vdhciyZ apud Plutarch. Indeque apud Chryfo-'
ftomum in fine honnil. 21. ad pop. Anriochen, &totokso/mu
F col 2<wtipét.........>y oiwviocofAM ooi ygiçï. qu. d. Satané fer*
vit uti renuntio ,0 in Chrifti mihtiam me adferibo. Hujufee
renuntiationis in omnibus ecclefiis eadem ferme erar for*
•mulâv Ecclefiæ Hierofo'lymitanæ formulam in hac Catechefi
pulchre deferiptam habe mus. Baptizandus nimirum
flans, facie ad occidentem folem converfa , protenfaque.
manu dicebat'primo, Sm-moso/M ooi "Za-mva. Deinde ly
voit 6ç)oi< o*- Tum vero >y 7mo» vif oùv*. Demum
vf hxvfeid. o*. Quibus congrua funt quæ de renun-
tiatione in Conflit. Apoft.. lib. 8. c. 41* reperias: Quum
renuntiat qui baptizjitur ita recitet : Renuntio Satané & ope-
nbus ejus t 0 pompis ejus 0 cultibus ejus. . . . . 0 adfcribor
Oxon. r.
p.i-jÿ.no