i 5« S. C Y R I L L I H I E R O S O L . A R C H I E P.
mus: corn autemde divina poteftatefermoeft, A %g}w ùiùJaufSp OEt i j fkUf Siuid-
Cat. 7. ». 5.
Cat. 4. ». 7.
Filius noi
clic ad clic.
Non funt
principia
bÎKviï
c Math. I.
temporis expers eft generatio. Et ficut*per£epe
di£tum fuit, nequaquam ex non ente ad efle filium
transduxit, neque eum qui non erat in
adoptionem adfcivit: verum aiternus exfiftens
Pater,xternum genuitßc inenarrabiliter unum
folum filium, qui fratrem non habeat. 1 Neque
duo funtprineipia: fed a caput filiiPater, unum
eft principium. Pater enim filium genuit Deum
verum, bEmmanuel appellatum. porro Emmanuel
c interpretatum redditur N ob ifc um Deus.
, iyßßvosb yivvvots. Kaj K&3&Ç elpv™* toMä-
m , checou * pub ovv>$ ÇAi'S i l )T ijov
G>h>%T pufbnu ij Q%duvvycyp‘ dïfioç covb
7TÄTVpy dïSlCHÇ b'ß/JVVM Kj (tMctyçejl.c&ç LjOV g'vet piJ'/OVy
dfoAQoV CVX ïj£V7Bt. O ü T B Svo ei<nVetpf0f'^<Moi JC«-
ÇccAv V tfVO Tm-rvp, /Met V cqj^tr 7TWTvp y> tjOV b’ßpVV*
ai Qeov ctAn^i'oi', E/UjttctvV^À tnrCftozc^spôobpôpot*
0 St EpipicLVMvA Jj$ b/dffl b Qeoç ■ èppi/cu&je*).
X V. Vis autem cognpfçere Deum effe eum B iè. Ko) yveovcq on 0 go$ ’&U, d çau
chriftum cire Su* ex Patre natus eft, pofteaque homo fadus ?
Dcum. audi prophetam dicentem : Hic eß Deus no ft er.
jg. non reputabitur alius advejsus cum* Invenit
omnem viam feientix , dr dedit earn Jacob ptiero
fu o , & Ifrael diletto a fe. Poß bac in terra vifus
eß y dr cum hominibus converfatus eß. - Cernis
Deum poft legem per Moyfèn latam inhuma-
natum? Accipe & alterum divinitatis Chrifti
teftimonium quod modo ledum eft. d Thronus
V-J7-
mÈ
fyvyjïli è ôtav^ypyrvoeo; $ cixjve y
<P*I7ÿ A g j s O ütbç 0 0gcç r/J%fy ii Jsyicdboe)
tTtçjç dum. cßjeupe iracnfyj aSbv’£fa<pipunç, )L <
èSüucev cÙjtUu Ictx&G nxS 7TstfJi eà/tify xj Itr^tnÀ tcS '
r\yL70ff^iicp U7T W . ({$ TVto 'Qn £ yv\i u(p£v, ^ «
rniç ctàf^pTwç azu/etviçpoicpT). j3Ag7rs/$ '©gou W Ê *
T lAoùoicùi vo/M)%<nctjp d9et)(§zy-7rti<rd\ß(&; Aè^cy ^
^dj’XiçefX pAJp'WçJictV £ Xe^ÇBcf T cLpTlCHÇ
dHeh.j. s. ex tdds, Deus, in fcculum ficuli. nam 1 ut ne ex C eLnyaua/xivtiu. ov, o©go$, G-/$ t «tföJrcc <
?ƒ»/. xuY. 6. occafione ejus in carne adventûs ad hæc loca,
v etjavoç. ivct y) pu/, éfejl r hGpnov r cd^gûj%o fyo- t
pQ/jlto 'T&Xtnwyfo/Mcdv /l$ (&U7u Çjç r&£ßyto'7vlut
ià.%lv %o'pnoçi Aepj aztcpcff Aid tV7® g «
0 0go$ j 0 0go$ <M “ eÂctfov etj-ctM/cfcWaç afrfepL <
piiTo^Vi CM. ßÄi7iUf Xe/çsV irafQi ©g» c
pgJLopd/JOV i
i<r'' ©ßA^$ Si^etcôctf x&j 'VÇjniuj fâp'ct)ej.aui £
XetçTJcf %oWro$ j «!xot/g Hoztj'x hty>rn>ç ’Ejc57n- <
WB*
crederetur eum ex profedu ad Deitatis eul-
, men poftea perveniflè, dicit apertè : Pr opterca
9- unxit te 3 Deus, Deus tuus oleo exfultationis ultra
10. ». confortes tuos. viden’ Cliriftum Deum à Pâtre
WsK Deo undum ?
XVI . Vis & tertium tibi dari divinitatis
Chrifti teftimonium ? audi Hefàïam dicentem:
v j. Laboravit Mgyptus dr negotiatio Ætbiopum. ÔC a >/ n \» 1 a > ' \ * r
poft pauca : Et in te fupplicabuntI quoniam in te D ■
Deus eft y & non eft Deus prater te. Tu enim es ™ <W*b\orw M à m c?0 g ^ ^ ,^ Q P 6 ■
Deus , & nefeiebamus , Deus ifraelis Salva- ^ ....... r^.. 0 .
tor. Vides Deum filium, habentem in fèmet-
ipfo Deum patrem : tantum non hoc ipfum
. 11. dicentem, quod in evangeliis dixit : Pater in me,
dr * go in Pâtre. Non ait., Pater fum ego s fed,
Pater in me, dr ego in pâtre, rurfum, non dixit,
Ego dr pater unum fum ; fohan.x. 5«. fèd, Ego & Pater unum
ut neque abalienemus, neque filio-pa-
&!*• i ternitatis confufîonem faciamus. i Un u
*Çl %oç n%.lu/ CM. ov y ) gî b ©gbçt xj Qpt iiStlptyij ,
Oeoç M I <xçy.y\\ vamp, ßtecwç %ov t- tjov16j 9i/&ct
ieuntf ©g01» t Tcarrigy,' pyi/oyMyg “<è cùni \îy>Kg^y
crz^* do âjctiyiÂiois e/pnxfv’ O n&?yp dp è/toi 3
itetyn ov 7xS ivt'TÇj. Ope upuxeVyO TntTvip eipu iyù’
yO imTHp ov i/Miy ^ ttctyà ôv rrtS cmid. KßH 1
mtAiv C&c tÎ7n' iyo ^ b cmrnip iv iî/xt' «cM*, ’Eyv
£ xj o mratp ev ioptiV ivct purn tL'mtfwrÇAcàoa/id/j,
pro- pxti'n azioct?$i<pUo vioTnunejatt bp-yxauffàa.. Ev
i Neque duo funt principia. ] Duplex vocis àfxv fignificatio du-
bium facic num vercendum fie principxtus : hune cnim fenfum fua-
derc videcur fumtaà Cyrillo propoficionis fuæ probatio ex Apo-
ftoli loco, Caput chrifti Deus. nam caput, dominium & principa-
tum fignificat, ut& hune lociun retraâans author Cat. 13. n. 13.
vkletur fumerc, fed ad humanitatem referens. Pra:terea , eodem
modo intelligunt Orientales epifeopi in formula anni 344. apud
Ath. De fynod. num. iC. art. 3. & 9. quem locum Cyrillus præ ocu-
lis videtur habuific. Eum tarnen hic principium intelligere fatis argument!
eft. i°. quod idem fit error quem refellit, duo cZfXaé 8c
duo ingenitos admittere. t*. quod probet unam cfie âffflv ex eo
quod Pater filium genuerit. Verum hæc fecum non pugnant. nam
principatuin Cyrillus ex rationc principii dcducit j & quamdam Filii
, generationis titulo, admittit fubjeftionem erga Patrem. Vide
Çat. 10. n. 9.
z ut ne ex occafione, &c. ] Pauli Samofatcnfis fententia erat
quam fæpe CyxilJus ferit, Chriftum cum homo tantum effet ex
profedu aflècutum ut Deus ficrct. V. Cat. 1 z. n. 3. Ncc multum.
difumilis Aiianorum fententia, aientium Deum hujus ptofedus
præfcium gratiam divinitatis Chrifto anticipatô contuliffc. Vide
Atnan. orat. i. n. 44. & 49. Cyrillus itaque ut hanc opinationcm
eyertat, Deum ipfum, non hominem, undum ex æterno à Deo
fuiilè probat hoc Pfalmi vcrficulo; quem tarnen Athanafius loco
citato, Bafilius Pfàlmum iftum interpretans, ad humanitatem
Cbrifti referunt. De divinitate cum Cyrillo intelligit Eufeb. Cæ-
far. Gregor. NyfTcnus, ac pauçi alii interprètes.
« tXaio,. ] Ita editi omnes & mff. cxcepto Roc , & Cafaub. in quibus
habetur yiïÿjp. Tarn in Apoftoliquam in Pfalmorum textu ligitur
: coque modo iterum legit CyrilluS Cat. z i. n. 1. Linea
fequenti, voccrn ht it quaè poli pofita erat, ex codd.
Ottob. Coifl. Roe, Cafaub. ante \asro »«taçot collocavimus : 8c ex
cifd. vocem S1«» hic neceflariam adjecimus. Notandum in cxpli-
cato à Cyrillo Pfalmi teftimonio, voces i htès vocandi cafu fumi,
ficut vulgo à Patribus. Videfis Eufcbium in hune Pfalmi verficulum.
p xûyà ci. tJ * * ! ? [ .] Défunt hæc verba in Coifl. Roe, Cafaub!
& Grodecii yerfione.^ Paulo poft très pofteriores loco verbo-
rum, «y» (È « îr*T,> tt tiftt, habent Ey» «>« i ***>,(. In cod. Ottob.
utraque leguntur fie : cm , « uarif tifti iyà » ,’y®
È « narr,p it ûfu : a» ,, tyù, &c. Loco «'•»' « quod nihil fignificat le-
p gendum conjiccrem , i «»«r. non dixit : Fater fum ego ,v el aliter:
.Bgo & pater unum fumj fed, &c.
3 Vnum propter divinitatis dignitatem, tc c .] Quadruplicem
commendat Patris & Filii unitatem : divinitatis, regni, volunta-
tis, & operum : contra Arianos qui divinitatem Filii, nuncupa-
tionis folius efTe aiebant, ut vidimus nota 3. pag. 133. regnum filio
propter voluntatis ejus profedum', poft crucem mcrcedis ioco da-
tum> vcl amplificatum aiebant-, & Pauli Samofatenfis fententi*
faltem fufpedi étant ex Athanafio orat. 1. n. 37. & 38. voluntatem
nlu mutabilem admitcebant, ex eodem, num. 33. item aliam*Pa-
tris & Filii voluntatem efle concludebant ex verbis: Non mea voluntas,
fed tua f i a t , apudEpiph*. hæref. 6y. n. 38. Tarndém créatures
dividebant, aliud quidem opificium Patri, alia vero Filio
tribuentes, apudAthan. orat. 1.num. Z3. fitupirt -m £ rj>’»
tKpcupJw, , £ liffy r i xuifit tfv>t ,TÙ f i r i tjS t,fian t ïpy* , dum
nempe foli Patri creationem filii, filio cæterariua t^rum crcacio-
ucm dabant.
» C A T E C H E S I S XI. d e F i e i o D ëï u n i g e n i t o , 6çc. 157
Ö k$ T%ôrnf& d$,\<jù[AcC 0 wc$ %ov ipévvnoiv. Apter divimeatis dignitatem : fîquidem Deus .
tV S 10 T ßcLOlMlav* V yb etM0)1' ßoLOlAäj<l
•ffzuTHpjChlAcov Sîivibç, 0 'r ACetrttÀav eevJajpcov rreS
•jpx'nSX’ cev ßcLoiA&ij b wriip yTouTUiv ßa,oiAäl^
%.b viôi. êv y Jfèp Q fXHh/jicLf lf ) 2^cp'puvlcu> «
çnenv M y)‘ bbpAct ßMÄyi/as^ , ccMct j) uÎM. gV»
V# **f)1 <tMct X ^ çbJ* S^/MMpyl/xsd^ » X$-f
<tMa pilou yb b tvovtuiv £»puvpÿot, 5 "
< tv vib Ttnmnxjvit' ou cùrm$utciy eyevbQv
Deum genuit. Unum, propter regni præroga-
tivam : non- enim in alia regnat pater, in alia
vero fïlius, Abfalonis inftar fe efïèrens adversus
Patrem : verùm in q.uæ regnat pater, in eadem
régnât Sc fîlius. Unum, quod nulla fît difîbnan-
tia aut feparatio : non enim aliæ Patris volun-
tates, aliæ filii. Unum, quod non alia fînt Chrifti
opificia, & Patris alia : una eft enim omnium
architedatio, çum Pater per filium efFecerit :
cn\ü*«Ô78$ ôvzwP&w yfyCM'rtfSiiffdjjy (prmvb‘^ct.A- B £ftonj am cp/e dixit, dr fafta funt. ipfè pracc.
pity dr creata funt, inquit Pfàlmographus. qui
enim dicit, audienti dicit: & qui præçipit, fî-
mul præfènti præçipit.
X V I I . Deus igitur verus eft Filius, habens
in fèipfo Patrem, 1 non in Patrem mutatus :
nec enim Pater hominem induit, fèd Filius. di-
catur enim libéré veritas. Non pater pafliis eft
pro nobis • fèd Pater mifît eum qui prb nobis
pafïus eft. Nec ufquam. illud dicamusj Erat,
fxoïSbç, by) Aeynv, Aeyl ixScLkovqvtI ' ^ o df rnA?3-
f pêpo$ , dv'tifihciaJi Ttf “ <sv/xndî>bv%.
t f . 0 gos. 'nivuu ctÀnJivog tjx>$ , ejùJV ôv icuntSt*.
*întTiçtp yC&o 'Ktvriçcp b y b tizctto
ôvluj(S^ft>7Pjoiv 3 àvVvct iitoç’ Àgygcdii yb ixôJfiiçjcei
b et A b^ou. b Tramp è 7id)zv •djzy'i p bfx^fy^hAoiim^
Th p et7reç^Âe * t Ktarèp bffij 'rcdjbvm. pujrn Aeyo-
pêp 7TOTE S , Hj>, oTi ofre lut b uioç' puin uloTrump&
I - , c. , { ■ H quandononeratFilius :,nequeFilio-paternitaçjeu
wJçtàiç<*>,/%)a,,' oShi lâctcnAixfi Tnp&fî&w/jy ç tem recipiamus : verum regiâ via incedamus :
pui caoxb/vupiïp pwn /Mm St%ia.. /xririy » ne declinemus ad finiftram vel ad dexteram.
vopiityiv 'rtp&vTvtoVy TcamçcpdumoLv&ys- neque filio- deferre honorera rati, Patrem eum
joajdp' /xv\Ti y f^cp 3 lip a f v t immgcp vopùQ
ivT lT $»puVpyr)/4sl"mvrpv ulov 'ùzm7rî&i<rapôp. Ä M *
e h TCKrbf, Si b vos u ii (Zsrçftoxuueicdà), y /xb/utçj-
Çèeda b <GrÇftaKuoy<nç. eh uioç >cd & fcM e a d o j eoÇft
t obcivcùv ôv Se%ia. m 7 m r ^ $ Ksfotpldpoç’ “êa v fr ji-
%^eo3et)3 y xgftvoiç / 0 o m f c z&Cav cou (q ç j -
ciïJïcoç xeicTV/idpos.
, iv, O icùgcf.xxa$ 70V vibv 3 toiçcf.ice 7oV Tcarïiçfiit.
o/Mioi yù ôv -imtnv b ijbs T a f yefyjvvwTl. ^ o» i c^ o
bfcàvç ypvv%iç y bj Ç>a>ç cou Qaibs3 Suvcupuç cou <5b-
vetpuces y © g o $ cou 0 e i . f lt 7 r a ^ sM e t x ^ / ^ %ÔTvnoç
oîytçjtKlbptç eicnv ôv tcS tja ' x , o Kd&<Z‘u>%'is ibiiv
%otvf& y ep^eiztf eh ’ôonAeeuaiv y yeypivvxjTQÇ-
. OCx. episi b Asyas, ^ M e t & /sjvofyxç q u * Tl oomtov
, ygfivov f ib ' v f f i f eipUyb) c b c eyvcerjbs pu,$iAi'&7ce-3 b
, 60)^6xoi$ epity ecùççpxe t -mmçj.. Kay Jyct eticcû
nuncupemus: neque dum Patrem honorare ar-
bitramur, Filium unam ex rebus conditis fufpsL
cemur. Verum unus pater per unum filium ado-
retur, neque dividacur adoratio. Unus filius
prasdicetur, ante fecula a dextra patris fedcns :
qui hoc ipfum , ut eum Patre fedeat, non in
temporibus poft paffionem ex profedu accepit,
fHd fempiterno habet.
^ XVI I I . £>ui vidit Filium, vidit Pattern:
in omnibus enim genitori fimilis eft Filius -y vita
ex vita genitus, & lumen ex lumirie, virtus
ex virtute, Deus ex D e o : & nulla in re difFe-
rentes funt deitatis charaderes in Filio. quique
divinitatem Filii videre dignus eft habitus idem
ad fruendum genitorem evedus eft. Non meus
hie fermo eft, Fed unigeniti filii. Tanto tempore
Tiobifcum fum, & non cognowfi me, Philippe ?
qui vidit me, vidit Patrem. Acque ut compen-
Itdf.. Cat. 13. », Eadem utriuf-
que opificia.
& feq.
Tf. cxLVIU.ji
Non Pater ho.'
minem induit^'
fed Filius.
Filius nec pacer
eft,ncc una
ex creaturisi
'npuvTiçjv y pufTt ppiÇj^cù/t^p fXtjTe oicucLï3i<filu> ^ diofîus dicam , neque fèparemus neque con'
, ipyctfd/uôtt. w pullt abtàoTCibv Tnre*tv 7mrç)ç fufîonem faciamus. neque alienum unquam
W IM M B M W W i à Pat,re ®iumD dixeris :.ne,5” iU°s ^mifeds I 0 1 »..» cf'o-AÂ n. i o \ , qui dicunt, Patrem aliquando Patrem eflè
OTTt/u. 7iwte^ . 7U)7gÖ Ljov u j o^oTÇActy) ^ ctug- & aliquando Filium. aliéna enim & impia
Cb cbc ’EkkAvoids rot SiSdyp/.afg.. funt hæc , & non Ecclefîæ documenta, fed
Johan. XIV. 9 .
Filius in omnibus
Patri fimilis.
Id. Cat,
4. ». 7.&fup.
». 4.
Non differentes
in^ilio &
Id. Cat. 4. »,
7. fup. n. 16.
V. Cat.ic.n. 4t
« rJo-ufcxazjtT. ] Coifl. Roe, Cafaub. Grod. fimpliciter wT xv ^nt.
Xin. feq. ante tj«< neceflarium art. praifiximus ex Coifl. & Cafaub.
1 »0» in Patrem mutatus. ] Duas in hoc loco oppofitas hxrefcs
Sabellianorum & Arianorum agereditur. Quos latini Patripaflia-
nos , hos grxei Sabellianos aiccbant , ut declarant Orientales
cpifcopi apud Athan De fynod. n. z 6. fed apud latinos Patripaflia- £
.ni crane Praxeas , qui Tertullianoteftelibro contra ipfum cap. i.
patrem crucifixit. Hermogencs tcfteAug. hxief 41. Apud Gratcos
NoCtus, de quo fanAus Hippolytus libro contra Hxrefes adver-
fus NoÜtum folum edito, & Epiphan. hairefi 36. n. 1. deinde Sabel-
lius, qui tarnen, ut ait Hilar, fib. 1. De Tiin. n. 11, unionem divi-
debat 1» Virgme, turn Patrem & filium nominibus faltem diftin-
guens, cum incarnatns eft Filius. videHil. lib .i Dc Trin. mfied
& De fynodis num. 43 atque Epiph hzrefi <t.n. r. Sabellii porro
tixrefis Marcello Ancyrano imputata eft ab Eufcbio: &Catholici
dum Marcellum defendunt, quafi Sabelliani erroris dcfenforcs a
concilio Philippopolitano tradufti, apud Hilar, fragm. 3. n. z 3.
Dum autem Cyrillus Sabellii errorem , nonnifi cum hac przfatio-
nc, Dicatur enim libere yeritas, quafi viros formidaret, oppugnare
jSSrcflitur 5 non tam ipfos Sabellianos , qui numquam , nedum
lub Conftantio, formidabilcs cxftjtcre, rcfpicit 5 quam ceftos &
in Ecclefia latentes Sabellianos de quibus dicit Cat. 13. n. 9. quo*
non exiftimem alios effc ab ipfis confubftantialis dcfcnforibiis.qui
hoc crimine paffim infamabantur ab Arianis, ex Socrate lib. 1
hift. cap. Z4- Hoc tempore nondum Cyrillo fatis notæ Arianorum
in Athanafium fraudes. Arianos antem poftea notât, fed èorum
nomini parcit. At ncmini incognita: impiæ eorum voces Erat
quando non erat, &c. honor ab ipfis Patri impie habitus dum filius
ad creaturarum ordinem deprimitur : divifa Patris & filii alo-
ria, & confequenter adoratio : diffimilcs quoad eflentiam & fecim-
dum omnia Pater & filius. quae omnia habentur in vocibus Arii ab
Alexandro Alexandrino relacis in epift, Encycl.n. z. ab Athanafio
De fynodis num. 13 & itf. & orat. 1. cont. Arian. n. 3.8c 6.
fi m .«) V—'- ] Coifl. — V. mnt i,\, ip „ (
pro nobis paffus eft. Verba fcquentia ». ,-n i<t »., codd. Roe, Cafaub.-
& Grod. ita referunt -, , on a* Eodem modo referuntur à
eoncil. Nie amid Athan. ep. ad Jovian, num. 3. ab Athan. ep. a i
Ægypti & Lybiæ epifeopos n. iz. ab Alexandro Alexandrino epift,
Encycl- n. z.
y rà travels. ] Hæc verba fupplevimus ex codd. Coifl. Ottob.
Roe, Cafaub. Grod. Loco m Mptfe, iidem cxccpto Octob. habenc
ni