C Y R I L L I H I E R O S O L . A R C H I E F .
CLfA,7TEAöJVi j xj u ç 07m^(f>V^J,XX0V
Pucllæ co 11 mm
M 4 s -
v in c a , & f ie ut tugurium vigilum in cucumerario. A
& révéra cucumerariis refertus nunc eft locus.
Viden* quomodo Sandos illuminât Spiritus-
fandus ? Ne ïgitur nominis fîmilitndine de-
ceptus in alia abripiare , fed quod accurate
vérum eft conferva.
X IX . Si aliquando fedenti tib i, de cafti-
tatè aut virginitate fuccurrit cogitatio , illius
. dodrina eft. Nonne multoties1 puella, jam
ad nuptiales thalamos conftituta, aufugit, illo
de. virginitate inftruente ? nonne perfæpe ho-
KUy.fa'Ttt. Xj (
cnicuïiï&'TWV uw o rpms TrirrAipcoruj. ßAerrfe rmç
<pct>rlÇei rouj dyioiç cS S’ ct'ytoir, M i rolvuu
r o/açpivfAa» “ ctM* ct7re/\sco$«V, ^sAa ,
TT^ê J <3 eOc.£,(£g£.
ij>. El «Te ttotz , AV dyvtïcçi »I
ffy%vidç v7nicrnA%ovi toytJjJLoç3 y Si-
JktfKctA/ct. 71vAAgixAç xßj>y, TmçciStLi "écrct
vujaÇhh& ç,, ecpuytv j c/m 'i/V <A<&6ffX.oi''n>$ va f f y -
mo in palatiis confpicuus, opes & dignitatem B %vidt j 7n>A?&rjç a i^ jp m ç du rmA&rioii Sfep-
’■ confpuit à Spiritu-fando edodus ? nonne pie-
rumque adolefcëns fpeciofàm formam confpi-
ciens oculos comprefllt, & videre déclina vit;
■ 6c inquinamentum efï’ugit ? Unde illud fadum,
rogas ? Spiritus - fandus adolefcentis mentem
edocuit. Tôt funt avaritiæ cupiditates in mundo,
& paupertatem voluntariam fedantur Chri-
ftiani. quamobrem ? propter Spiritus-fàndi
intimam præceptionem. Pretiofa res verè Spiritus
- fandus, bonus, meritô baptizamur in
<S3fi nezav y y&'Tïfvoi rtAfivr^ <è clfy'cts } SiSbbyfie'îç
djzso TV 'icvôjfActfsç TV c cy iÿ ; nroAA&itiç vioç ,
opav yf.?Ao$ cAoaifjjj.voi c§ ßAi(A/AA, wi eÇuyt <È
tSiiv 3 w j cfe 'ltyv yi t /aoAvojaov $ 7tô%v y iy pH TV'ra»
Qvniç ; $ wcviiïfAst' <$ Aytov TV via 7iw
\pu^Atf. ’TocrcujTWi ç fh a o n t y a j di> x}<sjACp’ yJ j clktk-
ysvoSen X çjçjavoI. r i ; r TV vrvAjjuolGç
^£7mlytAlav. Tifjuov cù$ ctAnÿ&f S rtviSpisP
Patrem 6c in Filium , -6c in Spiritum-fandum. p ^ txya.Jov. tîwr&ç ßcvn\i£<>/uÜcL rmTtgp. XJ__________ Ji........: __ m H i Homo corpus adhuccircumferens cum feriflimis ^ y __ __ P.... n__ __
multis 1 ludatur dæmonibus j 6c fiepe dxmon
' qui ferreis vinculis à multis retineri non po,
terat, ab illo per virtutem Spiritus-fandi in eo
exfiftentem, verbis precum recentus & doini-
tus eft: ac fimplex exorcizantis infùfflatio in-
vifibili [ hofti ] ignis efficitur. Magnum igitur
à Deo habemus auxiliatorem & protedo-
iem j magnum Ecclefiæ dodorem, magnum
pro nobis propugnatorem. Ne formidemus
W ' t i ç i \ ô v 3 \zfj i h d y to v c ù tS& T ro ç t r i .
oq/w <popcSv3 S a ï/y so iv c i ^ g i a ^ 'm ç 7n>Moiÿ 7ra-Agt/'j*
Wi rroX?&xuç o SdjfMoVyO cnSupajGiç S iojjloiç •xjzsxi
TraMßJv {Mf x g jwn ù/td fjo ç , As^o/ç 6o^/\ç e x ^ r r i S v
r\ j z f a i r y , T <y» âm tS S u ù& fx iv TV ety tü r r v â j -
^ c t ( s ç ' w \ h (LTfhßiuj ° i/A.ipvay/W' V iTnfnuÇovmç ,
?TVÿ rT tS (At) Ça)VO($tjet>, /ueyctv n>iviw g^O/t^o
(ZfrQot 0 gotT <rv(J]AcLygv} w t rnrÇ^Ç^rico' juiy x .v S l-
S&cnicLtev E KXMoiocç y ( liy& v \jzéf>a.am<piV n^jzêrgp
dæmonas, neque Diabolum 5 major eft enim -D (-W ÇoCnfâ/iAf) rttç Sd^uovets, /utlr* t 2 d $ -
qui propugnator nofter eft. tantum illi oftia ^oP\sv. (Ati^av yb o ‘ yjufyf \ jz é f& ’ycuv\<p\‘>' (wvov et-
« t!f Hæc codd-^ Goifl. 8c Grod. leftio q:.â
Ouæ feriptura manifcfto traafpoïicione unius iitccræ ex alia
ftéta oft. . •
i puella jam ad nuptiales thalamos, uwp» vmç£?us, ] Non ait
expueffe intia nuptiales thalamos t«vf m Trar^Ja» ; qupd non
ininimiim robur adderet conciüi Trident, canoni 2.4. felT. <iâ>
quo decernit matrimonium ratum & non confummatum, per’
iugrefliim ia religioncm 8e profeflionem unius conjuguai, quoad
vinculum dilTolvi. Si de communibus 8e quæ fépe contingunt
exemplis non loqueretur auiftor , credercm eum loqui de fanfta
Thecla, cujus célébré nomen erat Hierofolymis, ut apparet ex E
jEufeb. de martyrib. Palæftin. cap. 3. Hicronymo epift. al- xi..
mine 18. fub fin. Erat autem Thecla non conjugata, fed dcfpon-
fata, iffiWfBpt), ex A&is ejus à Grabio in fpicilegio editis. Verum
exftant alia in San&orum yitis , aliifque monumencis exem-
pla, aufugientium ctiam poll matrimonii confummationem con-
jugum. Id petitâ dudum nec obtentâ alterius partis veniâ li-
cerc, doftrina eft Theodori Studitæ, quam lib. x. epift. j i . multis
arguruentis .pxobare.conatur.. Græci ea fuper re Latinis fa-.
vorabiliores femper exftiterc.
ß issxfyoiltte. ] Goifl. Roc, Cafaub. liabent , fifarKcixlav. Ea vox
nientior videtur. Haud tamen aliéna efb loci hujus , ftylo Cy-
rilli, vox t7Tx\yi\îa , quâ ctiam fignificatur doârina , enuntiatio,
piædicatio. Vide notata à nobis Cat. y. num. 11. Doftrina hæc
Spirims-fandli non eft fola mentis illuftratio , fed voluntatis im-
çulfus. vide fup. num. 11.
V tis ri Ir. ] Præpofitionem £<, quæ Patris 8e Spiritus-fanfti no* F
mini præmittitur , Filii qiioque nomini adjünximus , ex codd. ’
Roe, 8e Cafaub. at ea foli Patris nomini præfieitur in cod.
Coifl. - - • .
x luclatm cum dtmonibus. ] Intelligit contentionem cxorcizan-
t is , qui rem habens cum dæinonum caterva homincm miris
modis aeitantium , clamoribus , motibus , 8ec. modo preçc ad
Deum fufa , modo cifufflationibus, increpationibus , minis ,
crucis figno. modo juflu 8e imperio in nomine Domini, modo
manibus in furentem injeétis, dæmones ab obfeflb corpore ef-
fugarc magno conatu laborabat. Vide Sev. Sulp. dial. 3. num. 6.
Hic autem, Cyrillus, ut 8e fup. num. n . inf. num. t i. 8e hom.
in Payalyt. num. 16. yim ejiciendi dæmones per exorcifmum, •
ad Ipcciale donum Spiritus-fa'nfti rcvocare videtur ; qualia illis
temporibus in facramcnto chrifmatis non raro dabantur à Deo
Cat. 17. num. 37. Quamobrem Cat. 2.0. num. 3.dsemoiies üri 8e
eiFugari ait per infufflationes Sanctorum ; hicquc per vim Sfiritus-
fanCti in exorcifynte inbabitantis. Ex' quo Colligerem ad hue in
ecclefia Hierofolymitana priftinum ilium morem viguilfe , ut (
cuilibet fideli energumcnos exorcizare licerct j quod liujus tem-
poris' conciliis fieri prohibitum eft fine epifeopi promotione :;
vel ad eum ordinem promotos non fuifle, nifi in quibus hoc
donum fefe aliqua fignificationc prodidiflet. Atqui multos San-
clos legimus in hpc tempore hoc dono fine ulla cpifcopali con-
fecratione ufos, ut Hilarioncm in Palteftina-
S' tfcQuet/fy!,. ] Editi folum <pioKHSf- Sequuti fumus codd. Coifl.
Roe , Cafaub. 8e morem Cyrilli, quoties de infuiflationc in exor-
cifmis loquitur, e’^ipus-^r®-, 8e t/atpu^Zv vocabulis utentis. Vide
Procat. num. 9. Cat. xo. num- 3. Paulo poll, loco tS s fe>j <bcu-
tofdfluv, ex cod. Coifl. feripfimus nS foj panoßfiM. Dxmoni enim
in homine latcnti exorcifmum ignis adurentis loco efle tradit:
ut etiam doCet Iocis modo citatis. Sequentia, luyuv miu» t 8ec. -
videntur ä fanfto Nilo .tranferipta lib. 1. epift. 2,2.1. 8e lib. i.
cpift. 104. cniisÜTr,; in bello clt proprie qui ante prima fiena
confiftit, alios fuo corpore protegit, agenda prafcribit, auxTlia
fuppeditat. vide infr. num. u . aliquando eft generatim prafe-
iftus five prsepofitus. fic i . Macc. in . 4. Benjamin dicitur «©-
rtcTijs Tcmpli.
t tiftat vnt&cyatiris. ] Vocem ?>»» cx codd. Roe, 8e Cafaub.
adferibimus. Verba pxirai &■ *£> ex libro Sapiential , in quo
de 'Sapientia dicuntur, fumta; ad Spiritum-fandlnm tranftulit Cyrillus
, imitatus Origenem, cujus ha:c verba praifatione. in Can-
ticum : Hie ergo Paracletus circuit querent, f i quas inveniat di-
gnas &> capaces animus, quibus revelet magnitudinem charitatis
ejus qua in Deo eft. Ha:c autem a CyriUo, dicuntur fine ulla
prsevenientis ejus gratia:, quam tantopere numeri hujus initio
commcndavit, injuria- Nam ilia uberiora Spiritus-faudi dona,
de quibus loquitur, ea funt qua: mcrito fiaei & orationis, ac
legitimi pra:cedcntium gratiarum ufus confcruntur. vide Cat. 1.
num. 5. Cat. 17. num. 37. Ipfum autem Spiritum fandum fidem
impartiri docct Cat. 17. num. n . preces in nobis informare,
infra num- 10. 8c ad camera pietatis opera nos inllruere fup.
num. lx . infra num. n . Cum ergo hortatur audientes ut illi
oftia aperiant, 8c Cat. 17. num. 19. jubet ut -Unufquifque fe prx-
paret ad fufeipiendam ejus gratiam, mihi omnino loqui videtur
de gratia in illos baptifmi & confirmationis tempore adven-
tura. vide infra num. 16. Cat. 17. num. 36. 8c 37. Cat. 11. n.
4 * & 7- .
C A T E C H E S I S X V I . d e S p i i u t u - s a n c t o P a r a g l e t o . t 1 5$
poi%6)/t$u e t a r c l< z $ U £ f y * . T n j yd roti A aperiamus. circumit enim qu.trens dignos, 6c S*PA
l l o t s , Wj (t\TZe>v rivi yccçftoTnaj r S u p u t$.
y ,. T Iol^ U q \qcA<frzq,
* (& OZ///cwrl?\et.fA,Ç>cLV£cdtq “ 'ß çLcdxîî
v tia ç y/y%f. Z) y b y r i eunZ ß ^ a ^ uß cL r ^ p o S é ï , C&c.
n otSd/ttyo’ cevri "à rcvtSf/sß 'v j z ^ g V T t ' l^ c t v n ift
ai n/Atyf cpivcLyfAoiç d p ^A y ir v ii. «^Asv «îs' o ri r&ÇftÇ T
©gop. P oApJiiuç y X ê^95c ûC& c& fK y n n ju c lc& i
riÇ a S iy m ç /u^>rvCdov i<ptçr\Ke' ßcicmvoi rm v r tt^ tV y
'7TOp , X) %'iïpv , y it) ß o% $ . %Mct r c v tS j
f s i S c ly to v * K sz so fp Jx fy ^ r a j Aty pv ' Y 'rn/ueivov t K i/1
ai c io v , c ti^ g = p 7 cv (A M ty mt ytvo/ißpet’ (avyx,p& 7 a <$V
çju/ufyjcL. oAy>v xgfvov X£t,fJM>v 3 ajoeviaç
»» /Wj' c ify iA u v . c b t t,x 7t V vuo WICP
35 r&ÇftÇ T (A^A'dtràp S b ^ a s "dmysuAv Ç ^U o a j
S & V & Q i ^ c ùQ p& 7 tC c > ßcLtnAtlas yKscst»-
S tuuiu oi (£ t £ rçuÇP it. w i oi /u c cp rv p tç t
I I O r " I \ \ . \ ' ,tr
v a r tsÇ jcm rn t (a V a u /w n s firÇftç n>i$ SiKstç&s d t
. »r >/ ~ p-x (y • . » \ h , aicious neceiiano pr
cLv&ixt)ç g y > m s , m S i àiouoL/uei Asircov o r n ç o v r> « • . y
et / ^ ,A M w C potentia in paradifo,
/o ty t.S iK r a , y&rvmvG&p t (pajvo/ityutûv y c A trm v .
»esc. Key JïA<{$ yvavaj ort ry S iw a L u ti TV ciyia
y rrv&jjtwfoç oî (wprvptd/AdprvçftSm ÿ 7 Aty\ rnrÇjÇ
93 rmc, o Xcvmf. Ô'rctv -y (pèpaxnv ù/Actç’frn
93 7a$ uzwcLyoyi.<; 3 ^ 7a$ 3 ^ rdc, $Zvolccc /A»
93 /ueçA/Afnun)th rm ç 'dm A sy r ia ic u e , i} r i g iV çT ï. to
93 y > dytov reveü(aol J)S d% e i v/l& ç d v d o ry r y oepcç, ce
93 SXi ei7Tuv. ceSujjcjXsv y b p/^rvpYioot] X.£j.<^)Sy
S » g*et!y (At) r iç ^ Sjÿ> r rv â j/j& ro ç d y ty /ufprvprioy. e i y b
h Q r Jh ç S Iujcltuj t îm iv K oçaov Inovi» X & tç o v , S i
ai (Atj d p m & j/u& r t d y ic ä ' r lw Çoùlw cLçcjc r i t i a o r Ç
S l S a n v • x s i é f I>iov., g’a v (au dt> rvv fhfj&rl d y to i :
y ß , lA é y t r i '& iy xsh m,vroSïoua (xov d»
trjAAtn (c ’jAUjuspoiov y "è d y to v P v e c f/w - A^ytoccf,
770(701 HßL%dftc&Z VUOy TCO OCX] rcAgityjAiv. iyjiç'Cp
ftzçjorftopax; dpepyti' wj ,tu<rov m ç ) v , ß A i\m\ ix j i -
çou T r f ö m V y ß A e m i è t AsyicjAov <£ r czouetSXtnv,
it) ri Asf-A9dfifyi ‘ n vooS/iS/j. Mé\yct $ cLAvJ&ç td
16. g r.
requirens quemnam muneribus imperciat.
X X. Vocatur autem Parâcletus [ five con- dc
folator ] eo quod confoletur, horcacu erigac, Parai
& fùblevet infîrmitatem noftram. Sicjuidem Rom.
hoc ipfumy quid oraturi fimus fien t ogoïtet, non
novimtis : verum ipfe Spiritus interccdit pro no-
b is gemitibus inenarrabiübus, apud Deum nem-
pe ; ut res ipfa déclarât. Sæpe propter Ghri-
ftum contumeliis afFeftus quifpiam, injufte de-
decori habitus eft ^ martyrium imminet, torvulg.
rnenta undique, 6c ignis, ôc gladii, 6c beftiæ, Vm ^
6c præcipitiufti. fed Spiritus- fandus fuggerit
dicens : Sufline D om in um , ô homo. exigtia funt py. xxv
quæ [ in te ] fiunt, magna quæ donabuntur.
modici temporis laborem perpeffus, æternùm
futurus es cum angelis. N o n f u n t d ig n * p e r- Rom. v
pejjiones h u ju s tem p o r is , a d g lo r iam quæ er g u
nos rc v e la n d a e fi. Homini depingit regnum
coelorum , demonftrat 6c deliciarum paradi- 'Gen. u
fum. ac martyres, corporeo quidem vultu ju-
dicibus neceflàrio præfentes, virtute tamen 6c
paradifo. jam verfantes, dura ilia
quæ videntur confpuebant
XX I . Vis autem noflè Spiritus-fkncH po- spiritus
teftate martyres teftimonium reddere ? Dicit * ‘a virt
ad difeipulos Salvator : Cum tr a x e r in t v o s a d mino^ ti
fy n a g o g a s , & m a g ifira tu s ac p o te fia te s , n e f o l - can'ur-
lic i t i f i t i s q n a d e fenfione u tam in i , a u t q u i d d i-
ca tis . S p ir itu s e n im fa n c iu s d o c eb it v o s i n ip fà f . ï:
hora y qu.e oporteat dic e re . Impcfïîbile eft nam-
que pro Chrifti teftimonio martyrium perpe-
t i , nifi per Spiritum-fanctum quis perpetiatur.
^ Si enim nemo p o te fi dicere Dominum J e fum i. cor. x
C h r ifium y n ifi i n S p i r i tu - fa n c lo ,* ecquis fuam
ipfius vitam pro Jefu daturus eft, nifi in Spiritu
fanfto ?
XXI I . Magnum quiddam, 6c omnipotens
in donis, 6c admirabile , Spiritus û.ndus. Cogita
quot nunç hic allidetis : quot animæ ad-
fùmus. Unicuique convenienter operatur 5 6c
a médius adftans uniufcujufque compofîdo-
nem videt j videt 6c cogitationem 6c çon-
lciendam, quidque 6c loquamur 8c mente agi-
Spiritus-fàn-
«ftus omnium
cogicationes
præfens videt,,
fnjiv y eri (UKçftv. ßAgVe y d f /xoi, t $f&vo\a» ^ temus. Magnum quidem eft id quod modo
< P < fid y a y tj% iç d j z y c ù / tx y reorm eicn X & iç iA v o i ry ç
<7$> oixlcti ^uJrvç rmcrnç, ^ rrôcm rr,ç iffy f as red-
<PIÇ mç ricLAeqçivni. rcA&rvvov -r void) dyii rvç
iffy^Ai, G-fç 7itd Vcù/wjoùv ratazitv ßacnAetar wj
doo y ßAtm (jsi rrdvm t xscfAov’ Figpaav
yevH y K) IvSùv édvv, T or-%iç, ^ 2 auçy/usdfay TctA-
AstAy X) Icnxtvovç, Xj MctoçpiÇy A iCuetç3 Ai%>-
7PZ4 y Wi ^ * 4 Asimiç cuwsrtovofj&'flic, YfAiv' mAA&
dixi, fed adhuc tenue. Confideres velim men-
te ab eo illuftratus, quot fint totius hujufee Toro orbe
paroecire chr ftiani j quotque totius provineix ChriftianorS
Paljcftina:. Rurfus protende mentem ab hac ftreantrC& tdriia
provincia in totum Romanorum imperium j fcplet donis
6c ab hoc adfpedum converte in mundum ac virculll:>us''
univerfum ; Perfarum genera, 6c Indorum na-
tiones, Gotthos 6c Sauromatas, Gallos, Hif.
panofque , Mauros 6c Afros, 6c ^Cthiopas, 6c
reliquos quorum nec nomina novimus : multi
cedit ad textum Apoftoli, qui habet
ß vmQoifyTtu. ] Ex cod. Coifl.- multo melius quam ian^Blßfraf,
dum de intima in mentem fuggeftione agitur. Vox confcquens
viv KJe*» omittitur in Coifl. Roe. .Cataub. Inferius , eadem
auftoritate 8c rationc qua feripfimus tisntpBUntreu , pofuimus
etiam vmSelKtuei, pro i.
y Afy« n h , 8tc. ] Particulatn Af in editis voci A*y« fub-
jcClain cxplofimus, fiilti codd. Coifl Roe, Cafaub. Grod
S Siel, &c- ] Particulam Si* reftituimus ex codicibus Roe >
Cafaub. 8c Grod- Paulo poft , loco Kug/m lr,r5> Xg /d r, codd.
Coifl. Roe , Cafaub. habent in redlo Kogt©j l'vrSs abfque Xgs-
«■ «'«, quomodo legifle videtur vulgatus interpres i. Cor. xii. 3.
)Ü emo poteft dicere t Dominus Je fus, 8tc. Prior leftio grxcis au-
Cloribus rnagis fueta. vide Bafil. in Pf 31. pag- 170- imo 8c
latinis multis ufitata eft. Paulo poft, loco t » 1 &c. fic habetur
in Roe , 8t Cafaub. srZt -ns yutp övri Gu<r*t*, r&f-
Seueltis is*(p.eidttSai, ti fit), 8tc. quemadmodum poterit quis pr»
ipfo ad fupplicia & necem ufque hbertattm tueri, nifi, 8cc.
t ksu 7j »«2a4“ > & cogitemus. ] In.cpd. Coifl. loco liüßfi
habetur , quid credamus. at in Roe, 8c Cafaub ut rumque
legituf : V rtSfä/j, K£H rrfrSjoflp . quid cogttimus & credamus.
Paulo poft, ex Roe, 8c Cafaub feripfimus xin t « J « , pro SaS» Wnf,
Vide flip, num- 3. Cat. 17 num. 3. Mox, verba rj-- ru6.
Tr.t stctav,s, ksh srhroiy quorum loco in imprdfis habetur uua vox
roulrrs, adjecimus cx codicibus Cöiflin. Octob- Roe , Cafaub.
atque etiam Grodccio. Habetur fimilis gradatio Catech. Cd