ccps.&üiprc-
mus Ecclefix
prxco. V. Cat.
dum hominem defpicerent. Illis autem aienti-
bus , Alii qui dem Eli am, alii vero Hicremiam ,
dicic ad illos : Illi quidem qui nefciunt, venia
digni j vos autem apoftoli, qui in nomine meo
leprofos mundatis, 6c dæmonia ejicitis, mor-
tuofque ad vitam revocatis, ilium non debecis
ignorare, ppr quem mirabiliâ patratis. Omnibus
autem reticentibus, ( humanas enim vires ex-
cedebat hujufmodi documentum ) Petrus apo-
ftolorum princeps 6c fupremus Ecclefiæ præco,
non -adinvento fèrmone .ufus, neque liumano
perfuafife ratiocinio 5 fèd immifla menti à Pâtre
luce perfufus, dicit ad ipfum : Tu es chrißus
neque id fimpliciter, fed 3 filius Dei vivcntis. Et
flatim adjungitur huic verbo beatitatis denuntiatio,
( vere enim humanô captu fuperius eratj)
6c lignaculi loco deèlaratio hæc, quod Pater
dièt qui revelaverat. Dicit enim Salvator :
Beatus es Simon Barjona, quia caro dt“ fanguis
non revel au it tibi, fed -gâter meus qui in coelis
efi. Quifquis itaque agnofek dominum noftrum
Jefum Chriftum filium D e i, particeps fit bea-
titudinisr qui veronegatfilium Dei, infelix 6c
miferandus eft.
A f^panv 7IV04 ■v[ia£ xfi(g.<Pefivbcm<nv. l ’nKvmty ^
cotséivcôv ori olpc HÀicty 3 oi S i lepe/uua*' e<ptiszïrçjç 1
cùjv iù ç cûotîvoi /u /lui û S b 'n ç , o v r fw ç v i' b/ue?4 S i
oî ’^TtiçoAsi 3 o! 'Qn rr tS p vofAMTi //.y Atf& Çjv ç
, Xj Seq^snec ô x / £ c tM om ç , x, n xp ov ç i y u -
gpv'rtç, Cfk. oCpeiÀéTZ m w ccyyoeiy, Si ôy t m u t i m
Tmi/TUf S i ^ 7rsma>7njozbyrm y , ( bm p ày-
S t y m v y d fio <3 ) P è r ç o ç o r
'^7ropo\cùv j x f j f i Ex.XA.wtd4 xppvtyapoc Xdtpu^3 y ^
B CopeotAsytoc ÿgi)azx./dfio4 3 y<b’ a.vr3 t ß ’ 7nva) M y io ju q
TTttcuÙç , <PC071e & l4 T Sf&VOlCt» ,
ez&Çpç eeuw Su il b X&çbï' 0% ctTrKcûç 3 b ,
ifog y ©eoef ss (a>i/Toç, fMx.x&ZJ.<7fJL04 £7raj(5Ay%r <
rroJ pHp&Tt' [ lu ) yd x jd A v f â ç i)7tip a#(§çjp'rmy')\f\
o r p & y a Q c i 'Ttf- p yi%vrl, otJ TnUTVip tw o ft,n xsPAv-
•N\ct4’ Ai y \ y ö o X a r b p ' M àLxJ.Çj.04 i l S i^£<q»i»lÉctpiiï- 1
vcl, ot) crdpZ itj cbc ctTrE^cAu-vU <roi‘ o ‘
7ZUTvp (UX b or 'mp’Sçpiyoîç. O v>iv-uo yycùçj.Ça>v T i
^ x vfiov b f f î f IqoÇy Xpiçvv v- qol/ 5" © go j , -ß / u a w
pibif(s4 b ÿ ^çvSi/iSfjoç r LjoV 5"©goef, S iL
ACLjOÇ ’6 h 36) cdpKloç.
I V. Filium iterum cum au dis, ne abufive fo-
lummodo diitum puta -, fed filium vere, filium
naturalem , initii expertem : non ex fervitu-
y.cxt.p.n^. te ad gradum adoptionis eve&um : fèd fi-
fiiius fempi- lium ab omni æternitate genitum, imperferu-
& infcrutabiii tabili nec ufquam comprehendenda generatio-
modo pnmo- ne. Similiter, 1 dum a priiflogenitum audis, ne
Sumano mo- id ex humano more concipias. apud homines
« weir i 6 namclue p r im o g e n i t i alios fratres habent 5 & ali-
'Exod. iv. ii. cubi dicitur : Filinsgrimogenitus meus Ifraïl. Sed
quemadmodum Ruben, primogenitus honore
b Gen.xnx.A- fuo <ieje<5tus fuit Ifraël. b ille enim in patris cu-
c Matth, xxi. bile adfcendit : Ifracl vero Patris c filium è vi-
nea ejedum crucifixit. Et ad alids quidem dicit
d Deut. xiY. r. Scriptura : d Filii eßis Domini Dei veßri. 6c ali-
c. pf. Lxxxi.s. j-,j. c £g0 dixi ,Dii eßis, & ß lii Altijfimi omnes.
Dixi, non genui. Illi ex Dei voce & dicto ado-
ptionem quam non habebant acceperunt. hic E
vero, non cum aliud quidpiam eflet, aliud
^ . Yiov 5’ 7raAif dyjvuv 3 (M) Ksfofêgçlxcoç àixAse
fASVor xbjAoL i\ov ccAnfoçy ifoy cpuóixpy ftuicLpw' a
Coe tyx, SbvAiiat ÇÀ4 tGrCßX37ryv ijo%<nct4 gA%Vm,
ttMsc ijovß du ytyyti%v7x d'S^eepyxç'a 3 xj ccj^ tk- ^
Xv'nio) Tfi yum-yio^. Ko) <z2£jprrQ70xjv oyslcùç dxpvcoy 3
(MJ VQfMOVS i f ) TDK CtSfSzpTMÇ. 01 /LI yd Of CLV~
i&jpTczii ‘^jp'ib'nKSiy X) etMois tyo venv clSïAÇVÇyï&l
Tr» ytyga^dJi' W S iASS\<r&b\'y(Lïï\ 3 <iy
oùS o PssQlu) ,<&rçjTrmioç Lu cowzi7tjcàxdç o Io-^nA.
cootivoç fx yà àvtÇ>ï\ ’é^7 T xoltUo & mca/Tçgï' b 3
Itr^-jiA r ijov y 7ra.7Ç04 cnoCaAcby cm, y dfATnAcb-
vof yiçzu/pcooi. Kà] f&çjç ctM014 Siq>yjoty vjgccÇn'
Y /o/ gçg xvpiy y % y s‘. v/Jfß. ^ ’E y «5 (C<A
gÎ7ra, %ol gÇEj X, IjOl V'^AÇOU 7tà/JrCl4, 617nts Op< iyîv-, «
yy\(stx. caciivoi 3 of rttSilvmy -r Qebv3 •doe Ljo%otay
rarCßiriA&Çov lu) Six. il^or £70$ 3 Ssx. ecM0 71uyf obMo
a %or. ] Decft ca -fox in-codd. Coifl. Roc, CaTaub. & Grod.
non folum hic ,,fcd etiam num. y. 7. & 13. inferius ubi repetitur.
Cum ca vox duo fignificct, v cl, fine principio temporis, vcl fine
principio originis, feite öbfervarum eft à Greg. Nyfleno lib-1, cont.
Eunom. pag. j8 v ratione duDÜcis hujus fignificationis Filium S,up-
%ey dici juxta vcl negari polie. Arii documentum erat apud Athan.
De fyn. n- 16. id attributum foli Patti convenue, evir, inquiunt
ectiopx®- Orientales cpifcopi, quibufçum Cyrillus fx-pe
convenir, in formula ad occidentales tranfmifla apud Athan. loco
cit. n. i6- art.3. multis depugnant neFilius ™*px,<& dicatur. Contra
Catholicf, uti Athanahus, Epiphanius, & qui illos fecuti, Filium
pallim aiapx»’ inclamant. Cyrillus equidem Cat. 4. n. 4. Patris
rcccnfens attributa in eis fiupxn punit, &ihfra n. to . Patrem
une principio Filii principium tradit : dfxi rS tjS **#?%,<&■ i netrijf.
Ipfe nihilominus in codem loco vetat principium temporale z ç j-
rglP âfzlw Filio tribui. & hoc praefenti numero, Filium dicit
fupra .& ultra omne principium exfiftere, ûjrt&»a T.dr,,s
Tvy0Ù>a>. ex qùo confequitut cum ratione temporis efle.
fi un 5tyjyfiti'fc.. ] Codd Roe, & Cafaub. «« yl>.wn, &&, qui ab
ttterno eft res gtnita. Inter « &«*«ga,;™» irrepfît in editis vox
ecitët’b , quam elimmavimus, juxta codd. Coifl. Ottob. Roe, Ca-
faiib. Grod. Vox«« (ïgnificarc potett vdfemper, ut defignet Cy-
rillus'Verbi-gencrationem non femel abfolutam & finitam elle, fed
perpetuam , qua: femper ac continuo peragatur : vel ab tterno ut
geneiÿtioncm-Chrifti nullum temporis exordium habuifle dicat.
Priorîcnfus catholicus cû & verus, nec tamen hic à Cyrillo refpc*
ftum ilium puto.eum nullibi de eo dicat: fed fxpifllme apud ipfum
«eifignincac ab omni ttemit ate. Ex innurneris locis unumprodu-
cam, in quo «« diftinftam habet fignificationem a rntt-mt femper.
qua placita funt ipfe, Patri, facit femper.
i dum primogenitum audis. ] Audiverant in leftione huic Cate-
chefi prxvia, Et cum iterup introducit primogenitum in orbem , &c.
° “ “P“ .P- l,«c piimomniti appcllacionc,
eoque Aponoli loco petnam, cm refpondet Athanalius Orat. j. n
6x 6, & i t . M paid» »liter ac Cyrillus, affer.tcnim Jlc p.imo-
, genitum Chnltum non dici ratione gencrationis fua: ex patre • fed
1 tantum ratione creationis, quia rebus omnibus, fefe ad eas adteni-
pc-rando, dedit ut client; vel ratione reparations generis humani'
& noltrx naturx a fcfufceptx; qui verus eft Apoftoli fenfus. Cyrillus
Verbum ob xternam generationem fatetur primogenitum : fed
rratrum adoptioncm divina gratia confccutorum cum ipfe natu-
rails fit Dei films, Uemqnc mucus. 1,1cm cum ipfi multi fcnt'ium
Patres,.
V «* As o viZlw , &c. ] Hxc verba male intcrpuinfta, & tan'isr-
TiKOf vitiofe feriptum te-ntTiraxif, Cafaubonum & Millefium tor-
ftrunt. prunus ita reftituendum fufpicabatur, «%’ i s i riSM *poxat
lui, tKTtvxTUKus« W&fa. Locus noftra interpuiuftionc & feri-
ptionc planus 8C apertus eft.
d' vftav. ] Ex codd. Roe, Cafaub. Grod. & facro textu Dcuc.
xiv. I. ita pofuimus loco jpor.
a 7? eyyytf%' «tM<t * tv P cltçoç eepfigi byyyti% A [ fa6tus 6c ] genitus efl: : fed filius Pacris ab exor-
•^jzB'zçcpvcù Tcttovi ap^\4 xj cLjcovuv Tuiybveev îjoçTtf dio natus eft, fuperior quovis initio & fèculis n«X.7Of 7raw 0(43104 T&J* ytyWYlXSTV dfiSl04
d iS iy cm, &ùii4 yym/ußo4, 36) Ça>4 cou
<P0ûV>4,36, CLÀYl%loL cß, (LAyi%Io43 36, OVtyl'ct CM, OV<ploL4t
( ic io iAîi4 CM, ß (tmtea>4, Xj © g 04 cm, © gü , Xj
SX/V0b(U4 CAj SlU)dL/J.éU>;.
g. 'Ectf toi\yiw cLxprj(M4 TV AjctyfèAiy xly>'Ks4‘
B yivvb<nco4 lyoy Xctçotf ijoS ActCiS^, ijoo
KQ>gy.al[A.' "è xgy oztpxjc vôrmv. tjoç p.i y b A a C iS ^
exfiftens ; filius patris in omnibus fimilis geni-
tori 5 æternus ex æterno patre, vita ex vita ge.
nitus, 6c lumen ex lumine, & veritas ex veri-
tate, 6c fapientia ex fapientia, rex ex rege
& Deus ex Deo, 6c poteftas ex poteftate.
V. Si igitur audieris Evangelium aiens : Liber
gencrationis Jcfu Chrifti filii David yjilii Abraham
; quantum ad carnem intellige. Fili'us
g enim révéra Davidis eft in confummatione
Filius fa£tus
non eft, lcd ab
æterno eft : fi- .
milis in omnibus
Patri. Vid.
Ca t. . BSfil
infr.n.3
*6hri <ru/jrnAi\aL <f eqdvav' ijo4 St&ey nedyreoy feculorum, Dei vero filius ante omnia fecula,
e r 3m , [‘ “ initio Etillud quidem adfiimfit quod non
» r ~ .art./ j '*..«! >i j > nabebat: hoc autem quod habet, fernpiterno
C » « x ; « ’ • ^ TO* habet ex Patre genitus. Duos patres L b e t :
■ 7£o£. Auo ejy Ttam(>cp.4' evet t A cuoiS' ovLpxjc, unum David fecundum carnem, alterum vero
■ y it) evet t ©gov Tjxu'n^cp, v 41 a »Acc to pa. xfyT Deum Patrem fecundum deitatem. Atque il-
AdßiiS'f 36, fippovoi X) ^vp&tpacjtLi J6, quidem quod fecundum Davidem eft, 6c
ymcitow-vr Mvfb, ™ x « » B H i ’ B H H ! 82 Pr°f*- p , „ , ,* ~ ^ o t piam habet quie recenfeatur: quod vero eft fe-
4,5 ^M g T ^ y^TOTTCfi, KTE yvtcLZsyi^ryZyyecLV cundum Deitatem , neque tempori obnoxium
” curt/ t14 Sinynoinq 3 [lye vpxet o ©g 04. 0 7mvp43b uv3 eft neque loco, neque genus habet quod recen-
S 7n>(k)/4filixce4eyvnow C04 0.0^14^(34/d.7^xipycLctv leri poffit. Generationem enim ejus quis enarra-
>6, dxjfg.AYiß\oy yyyyoty. b 1j04 eu)T04 xly\ y
93 100,7^04' Kvy.04 inte rGrgß4 fM, qo$ pxSi el ovy eyb
5» tntfiUQpv yyyvwyboe. 1 <$ empte^v, y (zftfpoTgatXsv,
^AA’ ctldW* t® avfUgf v obwovov 9 7rgp Trdv'rtfv t cqcb-
»i va>y ’Ex. yx.<?po4 'x^eooaxpopy (yewnaet <n.
<r'.rU&vmv TnivuueU Ih so Y'n X p i s t o'n ti'o'n
©EO T {firms' qof ^5 monoteni? ,
9» A toy <5 Ag^pf Ouru y) -nydynmy b 0 go$ t x3<sj4.ovy
9> t vloy etirtf t jUtvoyivn g^jcgf 'iva, 0 7n?gJaf e’14
« cwnpVfAti ‘bfinAYirm\3 eyn tfilu) ctjcbviov. ^ 7mAif,
” O 7ct&va>v & 4 r vlov3i XflveTtm, dtfjb
93 Cfixay cau y focyctTSs T (filio, 0 Se dvru^tay tzS
“ V«« r i statins. ] Multa in toto hoc loco « t codicibus mutavi-
*deVs i t t f s KSH «/«»»)- ruyxdta, , cx codd. Coifl. & Ottob. addYdf
mus. dcinde verba ^ start, ante «>/(&•, ex iifd- codd. & infuper
Roe , & Cafaub. Verba ai3l& i\ diM* srutils, cx codd. Coifl. Sc
Ottob. quorum in priorc funt ante ci rtuat, ofcot<&. Poft e* f id s ,
loco , feripfimus ex quatuor prasfatis mfl*. ytfii«t/«»®'
juxta ufiun Cyrilli qui Cat. 4. n. 7. feribit cit Cpds (**> & E
infr n.18. Caij <tx Cuds $»t$t<s. Loco e« totplus, habetur in Coifl.
Roc, & Cafaub. e« retpd, fapientia ex fapiente. fed pr:eferenda vul-
gata leiftio. Poftremo poft hies c* hiS , adjecimus i<huu,t ci, $»,*.
h*»s cxCoifl. & Ottqb.
fi a,xpXus. ] Deeft ea vox in codd. Coifl. Roe , Cafaub. & Grod.
yhetxus. j Hujus t-erbi loco legitur in cod. Coiflin. , na-
turaliter. Linea autem fequenti, loco m X W non fohun in Coifl.
led etiam in Roe & Cafaub. legitur htnxu< pofitiene, adoptions, ac-
quifitione. vox ilia hie procul dubio extra locum- Focuit hue trans-
ferri ex linea fuperiorc poft A* ™ A-CW, quo fortaifis in loco
xelpondebat verbo hetxSs vel tponxac in fequenti membro pofiro.
David vero pofitione, adoptions, dici potuit Chrifti pater, quamvis
naturalis 5 eo fenfu quo Cyrillus negat Chriftum efte filium aterni
1 atris Sir*.«, , nempe acquifipum , voluntateScbeneplacito quodani
poitcrius afeitum. Ita David Dei filio pater eft in tempore afeitus
& acquifitus, & quodammodo adoptatus cum ante illo carerct
patre.
. 3 Mallenj ut fup. nurncri
4. lnitio^in dandi cafu , anteatpyusu wi uxa^x^nm
•nom V.,r &hic . ] Juxta_ h_a_n_c_ lerd lionem. i.llu d,Ho..die ttenui
bit ? a Deus fpiritus eft. qui fpiritus e*ft, fpirita.
liter genuit ud incorporalis, inveftigabili 6c in-
comprehenfa generatione. Filius ipfe de Patre
dicit : Dominus dixit ad me : Filius meus es tu ,
ego hodie genui te. illud, hodie > non recens,
fed fempiternum: hodie temporis expers, ante
omnia fecula. b Ex utero ante luciferum genui te.
V I. Crede itaque in J e s u m C h r i s t u m f i l
i u m D e i viventis, filium vero u n i g e n i t u m , b pf- c
juxta Evangelium quod diçit : c Sic enim dilc-
xit Deus mtmdumy ut filium Juurn unigenitum •
dederit s ut qui credit in igfum non gereat, fed ,
habeat vitam aternam. Et rurfus : d Jgui credit
in filium -, non judicatur ; * fed tranfiatus efl a
morte in vitam. f J/>ui autem non credit filio,
udtinet. Frontibus adverfis pugnant ambæ Ieftiones. utra fit Cy-
rilli non facile judicium. Primam tamen quam retinuiveram efle
tribus mihi rationibus perfuafum eft. Prima : fi locus ifte lincis
aliquot fuperius haberctgr, nempe ante 'rUùpàp ■ fi/.tù,, fecundam
leéhonem anteponere nondubitarem , uti ad confirmanda quæ ante
"p nuplici Chrifti filiatione dixerat author opportuniorem. At hie
nuit. Id tnfi<
Hodie in ge-
nerationc Filii
non recens ,
fed fempitererbofym
■ Chriftus
d Ibid, j
e foh. y
ffoh. 1}
ubi afligm iufqu< sdifer.
ad ban
v ... . ./ ----------------- v , cocus eft in
cxplicatione divinæ atque æternæ; quemadmodum édita ledio mire
quadrat, ita altera extra locum pofica videatur. Secunda : locum
l ’falmi, Ego hodie genui te, Cyrillus Catech. 7. n. 1. & Cat. 10 n
i . ad æternanj'Chrifti nativitàtem non obfeure revocat. hie vero
]i mentem fecutus videtur, qui in cap. 1. epS ad Hebr. f
interpretationcm accedit. ea porro feâio ante lefta hujus
catcchdis præftituium argumentum eft. Accedit quod Cyrillus
fuam de æterno Chrifti faccrdotio opinionem vel traxifle vel con
fir mafic videatur , ex præoccupata opinione quod vejba Filius meus
es tu , ego hodie, &c. ad æternam Chrifti generationem pertinerent -
quiaApottoh Hel e , f , p crcav e ib a(M admcau,a,,„„cm'
adaptata) Chriftum facerdotem a Pâtre conftitucum fignificat-
Cyrillus autem ea ab æternitate di<äa exiftimabat. Tertia& amba1
rum quas erpanfiimus forpmia.um poftmot fané mag.s umc„aa.
tionem tapit ; quæ Cyrillum ad communiorem apud Græcos patres
P * Latinos veteres hujus Davidici teftimonii interpretationem re,
ducit. nam ea quæ vocem hodie ad fempiternam Chrifti nativita
tern refert, ut apud Latinos poft Auguftinum celcbratior, ita apud
Græcos admodum rara eft , & apud Latinos pene ante Auguftinum
. . . . . -nr-zj- , j juxta nanc lettionem lllud, Hodie genui
te, ad atternamVerbi generationem refertur. At longe diverfaeft
lectio codd. Roe, & Cafaub. qua: verba, Filius meus es tu, de teter-
na nativitatc. ftquentia vtro Huti, g..ui „ , I„arnadonc erl
pücat. Sic habetur in 11s codd. poft ^ . e/ «Ve«.«
« ■ ?V"Ü-. u k s L , S f e , i L X S S Z
*«r» w 7ra\i, xiytt: t« ytspfes vpfi tttvQopis yt.
T*?tim' T”f BieAMr, sec. lllud, Es tu, abfque
tempore eft & eternum. Mud vero Hodie, recens eft nec eierntim ■
Latre inferiorem etiam nativitatem fibi vindicatpte. Et iterum ait '
1 ucer° antc luciferura g«wi K. hoc folummpdo ad divinitatm
inaudita. Videri poteft Ludov. Thomaflinus lib. 8 de Incarn. capi-
tibus y. 6. & 7. Patrum nubem commemorans qui didum illud de
mcarnatione funt interpretati. quibus nos etiam alios Patres eræ-
cos latinofque adjicere poflemus. Neque tarnen fnffragatoribus
caret inter Græcos Cynlliana expofitio. Adducicur ab authore pa-
raphrafis in Pfalmos a Cordcrio editæ. refertur ab authore Com-
mentarii qui paraphrafim fubfequitur in editione Corderii} quem
Theodorum Heracliotam Cyrilli æqualem exiftimant. placuitAna-
ftafio Orat. i.deTrinitate, Dib PP Lugd tom.9-pag.9z9. paucif-
que admodum aliis. Ea verba à Paulo adhuc-ad Chrifti refurredio-
nem referimtur, Ad. xi 11.3 3. alia: quoque funt Patrum interpreta-
tiones, quas recenfcre nihil eft hujus loci.