J4S S. C Y R I L L I HIERO S OL. A R C H I E P.
adjm nomulU necejjaria in textu mmarvimus > ■ mrvmfu ex integro tranflationem cuien
rviCum fuit. '
Eins veritas à \ V . H is de noftro làbore in anteceffum diBis, jam de hujus epiflola ■ weritate , g r anno quô
fndubiumSo- feripta efl3 nonnullifque aliis minons moments, difquirendum fuperefl. Riwetus, aliique e Pro-
cata‘ teflantium*numero, partim mentione reperta fub Conftantino crucis offenfi, partim oflenti bu jus,
quo Dominica cruci débita, fe dip fis initnica weneratio ineluBabiliter affiritur, fplendore perculfi >
ruim utriufque aliter ejjugere non potuerurit, quam apparitionem inter anile s fabulas , g r CyriL
lianam epißolam inter fuppoßta g r adulcerina feripta relegando. quos potius oportebat ex hujits
monument! g r prodigii merit at e, male conceptum errorem deponçre ; quam prajudicatis opinio-
,nibus tenaciter inbarendofrimolis & nullius momenti rationibus Cyrilliana epiflola fidem ac
finceritatem incaffum follicitare. Nam g r ementi illius méritas fidem epiflola conciliât, ((y*
epiflola méritas indubitatum ementum reddit.
Affermir à vc- V. Ac primo quidem gramijfima, ft) ab ip fa pene atate habemus utriufque teftimonia, qua
niouiisCCl11” partim initio operis bujus, partim ad ealeem hujus epiflola attexuimus. Ea funt autem omnis
generis. Suffragantur Hieronymus in Cbronico, quam tarnen auBoritatem non ufquequaquecertain
libenter agnofeo : PbiloftorgiUs, Socrates biftoricus lib. 2. biß. cap. 28. So^pmenus, qui lib.
4. cap. 5. bujus oflenti nuntium per omnes orbis Romani promiftcias, flatim dißipdtum effe te-
flatur 3 ab iis qui Hierofolymam ex omnibus partibus confluentes y qua ipfi widerant fuis retu-
lentnt. additque eo nuntio non mediocriter conturbatos toto imperio mortales : Imperatorem ipfum
non folum ex Cyrilli litteris,fed ex multorum aliorum relatione bujus rei cenionm faftum effe
Idatius praterea in Faftis confularibus y Chronicum Alexandrinum, Tbeophanes, Cedrenus Michael
G [yeas, Nicephorus Callifti. ex bis autem, Cyrilliana epiflola mentionemfaciunt So^pmenus 3 Theo*
pbahes, (fly cos. Philoftorgius quoque, memoratum Chronicum, gr ii omnes qui oflentum hoc ipfi diet
Pentècofles àdfigndnt, id éx male intelleBo Cyrilliana epiflola loco ficiffi midentur. Denique bujus
oflenti. memoria, non folum-in Typico monafterii fatiBi Saba3 merum etiam in commumbus
totitts grata Ecclefia faflism ad diem fieptimum Mail confignata efl, anniverjaria feflimitate
majori perpetuis atatibus celebrata. * v r r
Ab ipfaevemi V I. Secundo, ip fa prodigü méritas ex ipfius rei natura gr conditione confirmatur. Ejufmodt
natura. enim efl, qua nec flngi tuto fi falfa fit, nec fiBa fidem inmenire queat. Agitur de publico
quodam oftento, quod non in angulo y feed in urbe populofijfima y gr totius orbis peregrmationi-
Fus frequentata ; non in noBe 3fed medio ^ die J non in inftanti ac fulgetri inflar y fid plurium
hördrum fpatio ; non in anguflo call traBu, fid quindecim fladiorum longitudine i non Uno aut
duobus teflibus} fid innumerabili turba fpeBante, tranfaBum effe refiratur. quod ut fingere im-
pudentijfimum fit ., ita ficutis atatibuj, cum falfum effet y perfuadere impoffibile.
a ftyio plane 1 VII. Tertiè, fi ipfam Cyrilli epiftolam per fi inffidamus, nullam non finceri atque anti-
Cyruifeno.3 • Cyrillidni monumenti notam prafert. Eadem efl, qua in Catecbefibus obfervatur,
fly It fimplicitas & bumilitas » intricat a interdum conflruBiones, pbrafis longiores y parenthefes
crjebra, earumdem rerum repetitions s fimiles ft) familiäres Cyrillo locutionss. Sic bujus epiflola
num. s. crucis tropbaum mocat Kauiyp/j& KcwyptMt'TW, gloriationem gloriationum, ut Cat. 13*
num. 1. Crucis apparitionem appellat num. 2. l'muçynaiv ^arçyyfj.a.'ntiv %kIw dvtpyja». fie Procat•.
num. 13. de Baptifini effeBibus y . . . dvepylcm %a>v f&çyyfAat&v. ft) Cat. 6. num. 7. de
T)eo (Jivefcus ctompM tos d- %0'tv'ns ictepyilas. FaVores diVmos Imperatori praftitos corona nomine
compellat num. 2. pfiffen çtÇctvoiç •mtfooeörtf pa%>v. Cyrillo familiäre efl,
quameumque prarogativam ac decus hoc nomine donate. Cat. iz. n. 33. mirginitatis propofi-
tum mocat coronam, eamque angeljfam num. 34. & Cat. 13. num. 1. crucis excePentium & decus
defignans y dicit crucis coronam. Diabolum appellat num. 6. oppoutam poteftatem, &
eùJLipMn Ita Qat. 20. ftum.j, Ait num. 7. Cbriflum propriis pretiofis fanguinibusy
biniou n'fAois dip**, mundum redemiffe. fimiliter fiat. 3. num. 10. dicit martyres oivion
m Ê m & (jat. 2. n. 14. ait Manaffem imocentibus fanguinibus Hierofolymam compleffe ,
dj/xd-mv cl%m. Praterea melut proprium efl. Cyrillo plura adjeBiva uni fubftantivo attnbuere,
ut hic oiWois Tj/jàoiç. id pàjflm in fdtéchefibus obfirvare potuit leBor.
i m I VIII. Quid ad bac RiïetUst Nihil prorfus quod tantifper cordatum bominem morari
vetî « poffit. Priinum laditur prôfufis illis laudibus quibus Conflantium cumulât Cyrillus : ita ut ne-
tio in epiftoiâ ceffauo dicendum fit J i bac epiflola Cyrilli credatur,fuijfe ilium Arianum bareticum ,mel adu-
daus, refdh i^ udenter mendacem: aut fi nomïni ejus parcimus y alienam ab eo effe, indignant prob0
E P I S T O L A AD C O N S T AN T IÜM I MPEÏIATOREM. 347
epifcopo epißolam. Minim fane fi •is qui confinxit epiftolam fib nomine Cyrilli, quis effet
Conftantius, ignoraVit s nec eus laudes fippreffit,'qua figmento ejus fidem deirabere aliquando
pofient. Ea laudes melius bomini mivente fonflantio, quam pofl mortem ejus, cujus tarn inVi-
fum apud Qatbolicos nomen, feribenti con'veniunt. Perridiculum efl, Arianum dicere auBorem
epiflola qui earn Trinitatis confiubflantialis, confieffione concludit, ut feite obfirvavit (fuillelmus
£ar>e. Adulationis mero culpa prorfus macat,qui epiflola initio negat f i adulatoriis firmonibus
epifcopo indignis ufurum. Hic autem peffimum adulationis genus contineri queritur Rivetus, cum
mendacio gr falfa meritatis pollicitatione conjunBum. Laudat Cyrillus, fateor, d pietate
Conflantium imperatorem, majorem ipfius quam Conftantini patris pietatem pradicat, ipfum a
Deo diligi coeleftibus portentis magnifiée declarari ait. Sed hac qua jam Tbeopbanis tempore Oy-
rillo <vitio ajertebantur, optime diluit auBor ille : oftendens Imperatorem y animi fimplicitate potius
quam certa feientia ab Arianis in ficietatem harefeos per fraudem ille Bum, paganifmo non-
dum perfiBe abolito, püffimi appellatione defraudandum non fuiffi... Sed --vix aliter magnatibus
ac regibus fcribitur etiam à JanBis njiris : alioqui multa in Conftamio njens laudibus digna».
franata & compreffa ubique gentium idololatria gr fuperftitios Ecclefia opes magnis donariis
auBa i immunitates maxima Clericis conceffd ; fopiendorum Ecclefia diffidiorum njohmtas fin-
cera, quamnjis pravis confiliis in deteriorem partem deflexa. Praterea nondum eo tempore
graVia ilia in Catbolicos facinora defignarat, qua memoriam ejus infamem ecdefiis reddiderunt:
ne que dum Ariani occultum in corde wir us fub ejus auBoritate pandiderant, quod demum in
concilio Mediolanenfi pofl quatuor ab bine annos celebrato prafliterunt. Imo wero hoc tempore
poft concilium Sardicenfi réconciliât a nuper pax erat, Atbanafio in federn fiuam Imperatoris be-
nignitate reftituto. In quo potior efl conditio Cyrilli Conflantium laudantis, quam Atbanafii,
Hilarii, Gregorii Na^iân^eni, qui Conflantium majoribus etiam quam Cyrillus nofler laudibus
celebrarunt. Atbanafius, quamris ab eo tarn multa gr indigna perpeffius , gr militari faBione
pulfus, in Apologia an. 356. feripta rvocat eum num. 1. ab atavis ufque fuis religiofum,
Pauli verborum ftudiofum audicorem. paßim appellat Deo diledtiflimum imperatorem,
num.i. 18. 14. A Deicultorem fludiofiflimum, n. 14. %o
veritatis amantem, num. 26. ßct<nAecf c p i ^ A grc. In aulicorum confilia rejicir quidquid
invidiofi commiferat num. 35. utgy epiflola ad epifcopos Aigypti gr Libya num. 5. Hilarius an.
360. poß tanta à Conftantio contra fidem de definfores ejus crudeliter gr inhumane gefla, in exfilio
pofitus librum primum, quem ad ipfim dir exit 3 fic inchoat : Benignißca natura tua, domine
beatifljme Augufte, grc. gr librum ficundum, bis werbis : Non fum nefeius piiflimc
Imperator, (çfr infra, quum fis bonus ac religiofus. num. 4. Recognofce fidem , quam
olim optime ac religiofiffime Imperator ab epifcopis optas audirc & nen audis.
num. 8. Beatæ religiofæque voluntatis vere te domine Conftanti imperator admiror,
grc. Etiam poft mortem ejus quum nullus jam adulationi locus, (çfr poft baptifinum ab Aria-
norum antefignano, Ariique difiipulo primario fufeeptum, Na^ian^enus O rai. 3. in julian.pag.
50. 6'z. 6}. 6 4. Orat. 4. p. 119. Or at. zi. p. 389. Qonflantium iis laudibus cxtollit y g r gefta ejus
ita exeufat, ut ipfi etiam exeufatione opus habere wideatur. Epipban. haref. 69. n. 12. piurn ilium
ac multis modis bonum prædicat. Nihil porro humile g r adulatorium in Cyrilli epiflola.
fic enim Conflantii pietatem laudat, ut eum admoneat officiii ad grates Deo agendas, g r fidu-
ciam in Deum concipiendam, majoremque Romani imperii g r ecclefiarum cur am fufiipiendam
adhortans: ita fidem ejus pradicat, ut tarnen quid ipfi fee quendum fit praferibat, dum ei appre-
catur ut conjubftantialem Trinitatem glorificet.
IX. Illudquoque,fed uti per tranfinnam objicit Rivetus, quod epiflola auBor num. c. buic
Hierofolymitana crucis apparition! accommodet diBum illud Domini apud Matthäum : ^ Tunc didione^d
apparebit fignum filii hominis in coelo. Cyrillus autem banc prophetiam conftanter ad cum accom-
extremum judicii diem3 g r feecundum Cbrifli adventum refert Qat. 13. num. 41. gr fat. 13. n.zz.
facilis efl refponfio.Non aftimat Cyrillus tunc ita completum fuijfe Cbrifli oraculum, ut hac 50. ,
crucis apparitio fit ilia ipfa fffi fiola, quam pradixit Cbriftus fecundi adventus fui pranuntUm
fore, contra diferte ait Cbrifli prophetiam fuo tempore complétant fuijfe 3 rurfufque perfeBius
adimplendam, •mAir /ueiÇomç 'nAec&itmzq. Hac Baronius non fatis perffexerat 3 quum uni-
cum bujus propbetia eoentum d Cyrillo in hac apparitione affignatum exiflimans, quam congrue
id fecerit, ipfi qui. dixit widendum reliquit. Id <vero unum difquirendum fuperefl., num fitis^