Cyrilli /verba pratuhmus, quando ab titulorum njerb/sAifcrepantia erant. Porro norinihil in ti-
tulis j & in /verbis Cyrilli ex niff, authoritate mutanjimus, quarum rerum fuir Leis reddimus
rationem. quare nemo miretur ,fi paulo aliter Hierojolymitamm fymbolum exhibemus, ac non-
mlli y qui illud ex fobs catechefeon titulis, iifdemque prout erant turn editi3 reprafentarunt. Scd
diverfum eft omnino ab eo3quod doBor Sorbomcus, alioqui eruditis lucubrationibu» notur ,gallice
edidit in /vernacula fua Cyrilli catechefeum interpretatione , Jepiima ad quintam catecbeftm nota,
nam I unde fymbolum illud colleger'u divinare non poftum. A mmadvertendum autem in prioribus
editiombus , non folum inter fymboli verba in titulis commemorata, eademaue in cate ehefibus a
Cyrillo recitata i verum etiam inter /varia ejufdem Cyrilli loca quibus fymbtSli articulos récitât 3
letfion'u difcrepantiam fuiffe. Hanc fere omnem „emendato ex mjf textu fuftulimus i ut tarnen
adhuc inter titulorum & Cyrilli fementias nonnihil fuperfit difcriminis. Horum omnium nulla
* alii ratio eft, quam quod fymbolum mémoriser addijfebatur : quamobrem difficile faBu erat, ne
inter prommtumdum <z>el fenbendum 3 memoria vacillante paucuU /voces interduni commutarcn-
tur. Praterea , qui noftros cate ehe jeon codices deferipfire 3 Nicano Vel C P. jymbolo affueti>
quadam ex utroque /verba pro Hierojôlymitani symboli verbis fubftituere. Purum, quantum fas
fuit3 Hierojolymitamm fymbolum damus, adjeBis ad ealeem varietaiibus. Illud in articulos duo-
decim ex ufu noftro3$) ex ip fus Cyrilli fententia diftinximus. . #
c- HI. Mud autem fymbolum Hierofolymitana tcclefia appellavimusS nec enim dubitaturum
c quemquam puto3 quin ea in ecclefta folum illud Cyrilli temponbus ufitatum eßet. nec timeo ne
quis illud à Cyrillo autbore conditum extftimet. Nam ut taceam, Cyrillo folummodo prejbytero
liberum non fuifft > rem tanti momenti fua authoritate conficere Vel immutare i figniftcat ip ft paffim
hond fe 3 fed ab Ecclefta fymbolum proponi Jic enim ait Car. y num 12. lllam folam Fidem
in addifeendo & profitendo ( feu malts vertcre, in addifeendo aliifque tradendo) am-
pleótere 6c ferva, quæ nunc tibi ab Ecclefia traditur : w Ex-xa*w <m
Qua: fymb
li .ppcilatic
apua Cynll.
adeoque fibi mut and a ejus autborttatem abjudicat, ut fi quando ipfe contraria
docuerit, ftbi anathema denun tian pracipiat. Paffim 3dum articulos fymboli récitât 3 id Eccle-
fiam tradere teftatur.ftc Cat. 17. num. 3. Tradidit Ecclefia catholica inconfeftione fidei,
ut credas in unum fan£tum Spiritum, &c. Cat. 18. num. 1. de refurrcBioneagens : Magnum
eft fandlæ catholicæ Ecclefiæ præceptum 6c documentum fides de mortuorum rçfur-
re&ione. Publicum ergo Cyrillus ecclefta fua symbolum a quo ipfi ne fas erat recedere 3 propone-
bat. nullus itaque ex eo expoftulet, eccur Nicanum fymbolum bapti^andis non explanarit. Suum
ab initio unieuique ecclefta fymbolum fuit 3 uti nofiram symbolorum colle Bionem <vel leviter infpi-
cienti patet. Quamwis autem Nicani concilii fides omnium pene ecclefiarum incrcdibili applaufu
excepta fit3 ac confequentibus temporibus in baptifmi ufim toto Oriente 3 in locum peculiarium
euique ecclefia fymbolorum adferipta j haud tarnen id ftatim a promulgation Nicani concilii
JaBum. medio adbuc ficulo quinto ecclefia Antiochena, quod de multis aliis conjicere licet 3 proprio
fuo fymbolo utebatur. Ecclefia /vero Occidentals Nicanum jymbolum nunquam ita adopta-
/~vit 3 ut ftuum A poftolicum dimitteret. Ät in Oriente ita cautim ac paulatim in ufum recepta eß Ni-
canaprofeffiiOjUt ex ea nonnihil in Jymbolum fuum peculiar es ecckjia primo deri<-v ar int i donee integrum
illud, deinde ejusrvice Conjiantinopolitanum, in fui •*veteris fymboli locum tamdem admi-
fere, quod eft d nobs pro /viribus in Dijjertatione 'critica (eft hiftorica de fymbolo explicatum.
dDubium non (ft quin S, Macarius H lerofly mit anus 3 unus e pracipus Nicani concilii patribus,
hujus Jynodi fidem ecclefia fua fignificarit, ab eaque fufeipi curarit. ac ecclefia illi etiam concilii hu-
jus memoria chara effe debebat 3 in quo ftdis Uhus pri/vilegia nobili decreto conjirmata fuerant. non
idcirco tarnen /vetus fuum Jymbolum illa depo fuit. Tantum quadam /verba ex JSficano fymbolo9
ad declarations diminuais Verbi in fecundum Hierofolymitani fymboli articulum immiffa cpn-
jicere licet i ifta n).g. Oeon clÄrJivU, Deum verum , quibuspracipua Arii imptetas feriebatur.
bo- 1V. Symbolum d Cyrillo /vans appellatur nominibus. primo & communius quidem fimpli-
citer Fides; ita in Cat■ y. num. 11. & 13- fapiusitem alibi'. Cat. 4 n 3. Antequam expofi-
tionem in Fidem tradam,^r£i w Cis^rllv Cat. 11 n. \. Fræcavens Fides,
ne, 6cc. aenotum eft ea atate hoc communius fymbolo adtnbutum nomen> ita ut cum varia sym-
hola defignare /veilem, contra /vim grammatica /verbum Fides plurali numero declinare coge-
rentur. z°. Symbolum explicatifs Cyrillus appellat Fidem a nobis confeflam & pronuntia-
tam ? Cat. I8. n. zz.. ’Tclcts d’rra.ynXKo/i^ott, /vel ut loquitur Cat. 15. W. z. iirayrttiho/ifyin. alibi
traditanväd conßtendum fanótam & apoftolicam fidem, Cat. 18. n. }i. eis
iimyrt-
C A T E C H E S I S V. A p p e n d i x . 8*
iTpx.yn\(cti> ctytcL ^ 'ix7n>çôX!yJi hrr!<rl<;., quam nos inferiptionem uti pleniorem symbolo prafiximus.
f Vocat illud Fidei confeftionem , ermyrtMec- w , uti Cat. 11. ». 1. er z$. Cat. ij.
». 3. Cat. 18. ». il. & 18. /vel Fidei doófcrinam 7uquas ciWVttntaÄia., Cat. y. ». 12. Cat. 14.
». 24. Nufquam <vero Jymbolum appellat : qua /vox quamquam graca fit t prius tarnen apud
Latinos quam apud Gracos pro communi fidei confitenda formula ufurpata reperitur, nec ea atate
qua feribebat hac Cyrillus 9 fais apua Gracos in ufi*.
V. Qùis 3 Cyrillo judice fymboli author jit, nonnihil intereft inquirere. Cum enim communis
opinio fer at 3 apoftolos poft adfcenjionem Domini Jymbolum Hierofolyms compofiifft ; non parum
roboris ad earn decedent3fi ita fenfifie comperiretur Cyrillus: quemadmodum ea maxime infirmât
ur3 fi illam fymboli compojitionem ab apofiolis fattam 3 antiquus author rerum fua ecclefia
dubio procul fcientiffiimus, ignoraVerit. Certe ficubi faéii hujus memoria traditione confervata
fit 3 in ipfo loco potiffiimum de buit. Atcjui huic opinioni fitffragari /videntur illa Cyrilli /verba,
quibus Cat. 18. ». 31- symbolum appellat fanótam 6c apoftolicam Fidem. Contra autem
multa fiunt in Cyrillo qua eum ab hac fient entia probent abfutffe longiffiime. i°. enim quando Jymbolum
commendat, ejus authoritatem nunquam ab apofiolis 3 fed ab fold Ecclefia arceffin.
hujus rei teftimonia ex Cyrillo feupra num. 3. c'ommemora'vimus. Quod Ji Jymbolum Hicrofeolymis
ab apoftols confie Slum ficiviffet, earn jua ecclefia commendationem non omißfiets qui ubius pro
data occajione urbs fua prarogativas, quod omnia inde myfteria prof Ba fint, ftudiofe recenfere
filet. 2°. Ad Ecclefia prafules fymboli. confeBionem revocare <videtur\ cum ita loquitur Cat. 5.
». 12. In paucis verficulis totam fïdei dodrrinam cprriprehendimus. Paulo infirius ait
fymbolum non, ut hominibus lubitum fuit, compoutum efte , vy v
7TZXS. fes quo.fi illud /vulgares hommes nullo affilai u compofuiffint : fed
fumma ex omnibus tam /veteris quam no'vi inftrumenti capita in mum colleBa eße. Nonne
apofiolis fiats erat per fie authoritatis 3-ut fymbolum abfque illo- firiptüras -compiiandi laborè
jure fuo ecclefiis 1 rader ent ( 30. - Quod Cyrillus ait fymbolum ex totius fenptura fntentiis
/vallat um & conçinnatum effe, id flare non pote ft cum.opinione qua ejus authores apoftolos facit
; qui poft confer ip to s no'vi teftamenti libros nunquam fimul con~venere i multi etiam ante ex
hac rvita excefferunt, quam plerique ex illis libris feriberentur : quamquam nonnulli Patres
utrumque tenuerint i & fymbolum ex feriptutis compilais compofttum effe -, hujus compilations
authores eße apoftolos. At certe ïn jymbolo Hierofolymitano multi funt articuli ex ipfa
Scriptura ad /verbum expreffii. nj. g./voces ifta in primo. & fecundj articulo 3 unum Deum pâtre
m ; & unum dominum Jefum Chriftum, per quern omnia fadtâ lunt, Cyrillo Cat.
10 ». 10. ftft Cat. n. ». 2i. ex /verbis- Pauli', t. Cor. vm. y 6. (SP 1. Coloff 1. 16. expreffa
/videntur. Verba Deum verum de Eiliç diBa, funt ex 1. Johan. v. f . 20. In tertio articulo
loquutio Qui in carne advenit, ex /verbis 1. fohari. iv 2 fifi 3. er Heb. ix. 11. infirmata
judicatur. In fiptimo, /verba Cujus .regni non erit finis, ex Luc. 1. '32. perjfticue defiumta
funt. In oBanjo, /vox Paracletus, nonmfi poft confcriptum Johannis e/vangelium adferipta eft,
qua anted Spiritui-fanBo in nullis no/vi teftamenti libris adtribuitur. In nono, /voces illa ba-
ptilma poenitentiæ in remiftionem pèccatorum, defumta fiuht ex eVangeliis Marei r. 4.
gy Luc. in. 3. /vel ex /verbis Petri AB. 11. 38. Idem did poteft de aliis' articulis pleri[que.
atque ut obfiqueremur Cyrillo', Scriptura lo'ca ex quibus fingula /verba expreffa funt3 in editione
fymboli indica'utmus. 4°. Multa faltem fymbolo propter hareticos Apofiolis pöfteriores acceffiiffe3
rvel czprcffe docet, /vel tacite infinuat. Sic Cat. h>. ». 4. innuit, propter hareticos patremffiefu
Chrifli a ere at ore diftinguentes cautum effe, ut in fymbolo diceretur3 Patrem omnipotentem,
faótorem cceli & terræ. idem dicit Cat. 10. » 4. de /voce unum, in fecundo articulo pro-
feffiioni de jefu Chrifto ad)eBa3occafione hareticorum qui filios multos numeravere. Ne etiam propter
di<-verfis qua j.n feripturis habentur Spiritus-fanBi appeüationes, ab hareticis Spiritum a
Paracleto diffmguenttbus in errorem abduceremur3 pracautum ait ab Ecclefia Cat. 17. ». 5. ut
unus in Jymbolo diceretur Spiritus-JanBus. Catechefi quoque 18. ». 26. propter hareticos fua
conventicula Eccl/fia nomine compeüantes, faBum ait ut una & Catholica diceretur Ecclefta,
in fidei profefftone. Atque ex his omnibus, & aliunde, etiam confiât, multa fuccefiu temporis in
Jymbolum Hierofilymiianum inveBa : quod etft multis aliis hujus a tat is longe fimplicius fit,
multum tarnen ab Apoftolici, Romani ittis temporibus fymboli 3 fimplicitate re ce dit: ut fi3 quod
ex animo meo omnino exuere non pofium, Jymbolum primo ab apofiolis iriformatum fit, faltem
Hierofolymis, ut toto paffim Oriente, multis acceffiiombus Jubinde auBum eße njideatur.