‘ Magna di-
gnicas fidclem
Fidelis difficile
invenitur.
d py:-Vr
«= & ?
Fidelis ct
in pauper
CATECHESIS QUINTA A
I L L U M I N A N D O R U M ■
Hierofolymis extemporalis dicta, De
Fide. Et lectio ex epiftola. ad He-
bræos : Eß autem fides fperatarum
fubßantia rerum , convißio earum
. qua non videntur, In hac enim teßi- B
monium conficùti funt fines, Sec.
I. U A N T A M vobis dignitatem confe- •
V 3 rat D ominus, ab pfdine Catechumeno-
rum ad Fidelium ordinem vos transferens, re-
prælèntat apoftolus Paulus, aiens : Fidelis Deus>
fer quem vocati eftis in focictatemfilii ejus JeJ'n
Chrifli. Cum enim Deus fidelis appelletur, tu
quoque eamdem accipis appellationem, magna
audus dignitate. Quemadmodum enim Deus
vocatur bonus., 6c juftus, 6c omnipotens [ fèu C
omnium dominator, ] 6c univerforum condltor,
ita 6c fidelis. Reputa igitur ad quantam pro-
veheris dignitatem, divinæ appellationis parti-
ceps futurus.
I I. 4 Hic jam quæritur ,'ut fidelis quis ex vobis
, lecundum intimam confcientiam, reperia-
K A T H X H 2 1 2 «
tur. b Virum enim fidclem reperire magnum opus
efi,•ait [ Scriptura. ] Non ut mihituam confcien-
tiam demonftres j ( c neque enim ab humano
die judicandus es) fed ut Deo fidei fincerita-
tem oftendas, d qui ferutatur renes 6c corda, D
6c c qui novit cogitationes hominum. Magnum
quiddam eft vir fidelis, 6c quo vis di vite divitior
exfiftic. Fidelis enim viri efi * totus mundus di-
vjtiarum, in eo quod ipfas defpicit 6c concul-
cat. Nam qui exterius di vîtes funt, etiamfi
multa poflideant, quantum ad animam inopia
cruciantur. qiianto enim plura congregant,
tanto majori eorum quæ deiiint defiderio con-
ficiuntur.- At fidelis homo, quodlnaxime ad-
mirabile videatur, in paupertate dives eft. feiens
enim quod f indumenta tantum 6c alimenta ha- £
bere necefte fit, hifque contentus-, divitias’con-
culcat.
III. 1 Neque vero apud nos tantum, qui Chrifti
i û T l Z O M E N Û N ,
B V I ê f o G A t j ^ j ç f y i l i a a k i m z ,
n r l w i . K o ) c t i d y v a ia t ç a n . £ <m£ ? ?
E E " s i j ) 't r i s t e i \ n r i l p f  [ ) a > v
* xsn sn ç cta v i; r i g ^ t y x c v m v , tM r ^ o ç o C
_ ß A im p S f i o o V . E ’»1 TBKJTtl y c L p t f J M P -
t v p r l sm o w o l o r g it rOE u T tp o i,. 10 l ù i c f i ç -
d . T T A I K O N v/juv SïSïooiv b K J -
1 T çjlqç , ’îxm i Ç KcL'nt^ovf^fJUV 7ayj.cLTü(
Çriç £> T TllÇ&V , P ewASi O "^719<poAs4
•7ra,£jça>ç c} y o f Piçz>$ o @ eo$ , «h* £ ÇAï
xoivaiicu y" q y di/tif Iitov Xg^çotT. 0 g V ß 7n çv S '
K&ÂV/ifiyy y (c cror& ü ’du> r azZ3 <my>V.cw
V&3 /uèyet î\g,[/j<>cLvcùv Àïfjcù/xcc, a x zo if ß w A e n t t f
©go« &ycc%4 y <è Sïx&foç, (c ir^J'Tonpfi'mp i\>-
fXi'Spyç T : gAuv, inreo (c 7nçD4. teytovq v>inu> £lç
Oumov aL^Ko/w y 0 ey fiÙf^\Cà\l f&Çjovy r
Cj.ct4 'y n e S t t j vjivw ô ç*
ß '. C lS t m m 7 fn rem y A s n n i/ jh et tU cJ% hfôfJ.
Tnçoç qMj nu/\<iïi)Oicoi â s p c t l t y c L y ) 7nçov 'if^5v
’fâlv d dftiv y (pturly. O Pt £/m>i ov T ozu/aS'u-
ffiv ( v y ) r\jzsè cà<§gjpynviiç Vjuegtjiç dveLXfiveo^af
j wol n t f 0 g a 7n<jiaç S dSbÀ
o r n tS i 7a^oi'7< vè<PfVç KdfiîictïjK) ytvaxnLoVTi T V f
2dffiAoyto]uvç r ai&çfpTcicv. M e y t tî tzy^yfj.a^ 'fêi
7nçDç dvvif y Trfaj'nç T^Vinov 'Wr^cvuv /7rXVoïd'Tfgyç.
T y 7nçoS y£i oàoç o KoopLOi p^n/xd-mv, ^ rr c f
\Szép<Pçj)\'îiv cwrd. ifiq yfif&'jcottW. O / ju. y ï x ÿ a v
<pet/vo/tty/oy f7zXov,mw<Tii , è 7reMct MUTH/dl/joi 7rè-
vvi'nç zlcn rrlu) Ai’ßfiuo. oercû yS m ft\d c ic u d y v o i,
TCaVU'TZt) T*l r A<{7a>inw, ’fkl^VjMcL THXJVTttj. 0 ^6
7nço$ d ro p , S , dv tteho. TrAouTti.
Çrlbvç yô 07t <hi fjlvov Zygiv (ntncdojj.oLTzt è/rço(pdçf
è io o T n iç cifKov/difjoç, 7n 7m rryx£ -v TrAoSrniv.
y . K e y y - 7i-o,f y ^Xg^çocT
a vzrfcus-is ] In hac yocc definit apud editos codices allegatus Apo-
ftoli locus- exteras addidirrius ex codd. Coifl. Ottob. Roe,& Grod.
G iin rS. ] Articulum hunc fupplevfmus ex codd. Roe, & Ca-
faub. Scripfimus etiam ex codd. Coifl-, Ottob, Roe,
CaTaub. loco
V fyreiTai. ] Editoruxn leCtio eft ’Cr.rZ'rt, cjuam emendavimus ex
Coifl. Sc Ottob. & allegato Apoftoli textu. Mox , ante «ftär adje-
cimus prsepofitionem 11 , authoritatc codd. Coifl. Roe , Cafaub.
Poll fequens ex Proverbiis teftimonium, addidimus ex codd. Roc,
& Cafaub.
eag?j£. ] Ex cod. Roe. editi vu. Hie Cyrillus verum fenfum aperit
prophetic» fententi», dc fidcli divitiatum totius mundi domino.
Similiter Horatius,lib. j . Od. 16 - Contemts. dominies ffiend dior ret.
i Nequt apud nos tant um, &c.] Occurrit vulgatae & centies a
chriftianx religionis defenforibus cöntrit» Paganorum objedlioni,
quam Rufinus ita refert expof. fymboli ad verbum CREDO.- Vagant
nobis objiccre folenr, quod religio noflra, quia rationilus deficit,
in fola ertdendi perfuafione confiftat: & ideo eftendimts nee agi
neefiare aliquid fojfe, nifi pr defier it vis credendi. Habcs ca de re
verba Celfi apud Origenem, lib. i. contra Epicureum hunc,.pag. 8.
& conjundam Origcnis refutationem ilti Cyrillianx argumenta-
■ tioni fimillimam Valcntiniani pr.Ttcrea fid cm nobis tamquam
fimplicibus & imperitis relinquebant; fibi verb tamqüam natura
falyatis ,fcicntiam yrd/it, unde Gnoftici, liberalxter ttibuebant;
qurc feientia tantum a fide diftarct quantum fpirituale ab animali:
apud Clem. A lex'lib. x. Strom bag. 363. quo loco tam illos hx-
reticos, quam Gentilesqui fidem calumniabantur uti rem inanem
& badÄram , pag. jtfx. ex ipforum Gcntilium & hxreci-
corum fidegelogiis refcllit. Manichxi nulla magis illccebra capie-
bant fideles, qu.am confidenter promifla veritatis intclligcntia;
exclufo authoritatis & fidei jugo, quo catholicos ab cccfcfia pre-
mi querebantur. Hac ipfa ratione fc ad Manichxorum’partes olim
pertradum fatetur Auguftinns , lib. De utilitate credendi, cap. 1.
F n- !• quern librum ad rcfcllendam inanem illam & falfam Mani-
chxorum pdllicitationem compofuit. Videfis prxtcr citatos autho-
res, Arnobium, lib. x. contra Gentes, I ufeb. lib. 1. Prxpar. Evang.
cap. / pag. 1;. & lib. n.cap. 1. 3. Chryfoftomum, horn. 1. in 1.
Timeth. pag. 406. 1 hcocloret. de curandis Grxcorym affedib-
orac. 1. De fide , pag 479. qui nonnulla ex-Cyrillo noftro tran-
feripfifle videtur. Greg .magraBDialog. lib 4. cap. 1. Bamafecnum,
lib 4. c. I I - omnes hoc argumentum iifdem quibus Cyrillus ratio-
nibus pertradant. Cxtei urn authoritas cui nos credere jubcc Cyrillus
, eft ipfius Dei revera •, cujus verbis, crcdimus , dum dogma-
tibus per fidem adfentimur, infra num 10. at inftrumentum & ca-
. nalis quo credenda nobis tranfmitcuntur & innotefeunt, non eft
ex cjus meine prxeife feripeura facra: fcdEcclefia, ex qua credendi
normam fufcipcrc debemus inviolabilem Sc immutabilem,
rdÇf<n)yç}.cuf e ^ y eiv.t (Aycu È £ 7n<îUàç ’& tv clc,io>-
f j& ‘ ^M \d y )ic j TTO-VTO, TO.dv'TzSXOOJU.tos'TifoVtßp&y
•m \jzsv r ekiAoTCiMV £ rn 7n ç i teA zi-
P l ç i n u ct7nÇe»'Cc)/t4 y y ÿ ycL/Mxjt h [mu ozmjo.-
7f i y ^ 6 dt'&UTOV' dleS&TrOÇ &M\OT£AOf , OZtlfilOLH
rrtt>v ^^f>)/uiSF7Zi)V * d?AorrcJia>9 , t C4> y a p u x jn
0V/j,GoA<xjoi( 7i i çiVj yiviTcn xswwvoç, P i ç y xj ytupytet*
. azwlçcLTZLj' 0 ' ß pui 7n<&vccv A ji^ cÖ^ x&p 'm Qcç j.wt,
'\JZVOfiddi KSL{A^7014. M ç i %C,A5t'fiAoVTE4
dv&ÇjpTm j puxpo7u .r v li'ÙÂcoTnçivcràyj'Ttt^T clçclG v
t xjußnfiTray Qoçfiv, v cpppoitcTM çotyt.iV, £ yn ( > o r r t-
d$i)A9i i icuiT'éç '£ fciSi$ivTiç £A.7n o ia
îijTrdcniç d fx d g ß ii daxp ct>Aß i 7ro.yp/c^joi t 7uçiv.
K olt* 7i\çiv Tolvuu ozu/i<p]xe 7ztTrAtiçvL t a i^ p y tcuv
ctD-çfiyfAcLTO' it; y im p y\{juv pdvoiç t Çto 7rt7r i& u 7iy ,
$ M d (è cGrfcfL 7vif 6^û>%y, )&%>( 6iptntq. fedv ß
fi put Sljtf)V7ztf 7x ç yqcLjpccç , oixeiai S i W c t 0rurÇfiCKpt-^
pUffl SlSdyfJCCLTtt. y 7n ç i KeLxtlVCb ctSp^fiLSi^OVTZtf.
S ' . E7ri t 7nçt» ù fi& ç r <tA «^ w A t iX ) £ oypuçfiV
dvdytoùoiç fyjo/Ldfji), t oSèv v/uuv t&f£c/L<pi<jix.<ra.J nruf
S ii rn J >0 e<a Xj v/xolç ûjoLpz<picnxj’ Çf<n ß , oTiyepyn
V THÇEWÇ dSX)VO.70V è £ i v A JcLpiÇtlOttf. 7 FIotE ß (Z ffÇ fifi-
Ct-ZtLt CtieQçjP'UOÇ SbvAeVffttJ T t S 0 gOù y put 7nÇil>û>l> GTi
y % pUcdoLTCoSiTM-y TTOTi ^ OZO(p£fi‘
vr\<r£vioiyput 7n*ïi.vocv gti £ d y v e ia i c i/ jdgy.ï70i '6r t Ç6-
tpcCJ'OÇJ 0 (p5* A p<SÇ 7TD0CTW4 OK/j\S\inCùç'^i <Pcù7 lÇlMi
f )î 7nçls.y X } * o zw in u ç ifA.7roii)7ix3 ^- Aßy { ß o ezrÇf-
1 a <Pinv$ ÿ K ey id v put T n ^ v a ^ 'n , 1 Q r h yuri ozcunTî.
Ç E/U(p^t7 ]<l çÔpUL7U AgOl'TSi/J' >î TTtÇlï , *= T AetHwA’ •
9i <P»ai ß £ yçcL<pri dt/td'y gti d r lco i^Q y A ctw jtA
f i CAO S" X j T m t t t L S fcptyjtçfi âjpèjv c * <W TcSy
i» 071 ’fifatfriersv o y rr cS Q e d ew r t/ V E ç t 71 y CcjcßCoAH
S^voje^ßv j je, s& Ç f i 'iÇtov xSiv i n ç f v owAov
epgfiSp y r 7nçlv y daùjucLTOv Jvpeov 'n fi} ' 6^ 9p y ju.y
<pajVo/d)jiÿ. ^on>7&D\<{ (A ß ßeAy TniMAsfi » dj
%9tZâj<l óv tncoXsf/dejy Tod f^y vy<pov^4 . , e7r<j<5N»
fA.y fpeyvßj o iy$ç )<ï > di^J^Aypiso xpaciafcV èyo/cdfjT
if 7nçiVy K p t A tooçoAov Aeys>V7u $ ’Ev ymoit dvetAifin
C o m 4 T ' *)vpi09 £ 7n<fr&$ Sïuiyoied^ 710. 970. 70.
»> CeA y 5"f l o p p y 7n 7n 7mpu/i3 /ja(ioCi<nxf.7nm>pu/i^/jo9
l nomine cenfèmur, magna eft fidei commen- F»dc omnia
datio y verum etiam univeria. cmx in mun- “srang*
do geruntur, & ab eis quoque qui alieni fimt guncut.
ab Ecclefia, per fidem tranfiguntur. Per fidem
extraneæ perfonæ nuptialibus legibus conjun-
guntur 3 alienufque homo corporum & pecu- •
niarum alienarum, per earn quæ in contradtibus
fponfiilitiis eft fidem, communicatione dona-
tur. Fide etiam confiftit agricultura : non enim
fufeipit laborcs, qui proventus recepturum fe
non credit. Fide decurrunt homines mare ,
i dum exiguo ligno credentes, firmiffimum ter-
ræ elementum inftabili fluduum agitatione permutant
j incertis fpebus iefe tradentes, omni-
que anchora tutiorem circumferentes fidem.
Per fidem itaque pleraque confiftünt hominum
negotia. neque apud nos folos ita perfiiafum
eft, verum etiam, ut di&um e ft, apud eos
x qui à nobis fimt alieni. Nam etiaqp fi Scriptu- 1
ras non recipiant, proprias vero quafdam ad-
ferant dodrinas, eafdem etiam per fidem re-
cipiunt.
I V. Ad fidem veram vos vocat & ho-
- dierna ledio, viàm vobis defignans, per quam
vos quoque oportet placere Deo. ait enim, ztteb.xi.si
4 fine fide impofiibiie eüïè placere. 4 Quando Ex |Ë
énim apud fe ftatuet homo Deo fèrvire, ni il- bonaa&iofuif-
lum credat remuneratorem fore? Quando vir- x
ginitatis propofitum arripiet puella, vel caftus
erit juvenis, nifi elle credat b immarceffibilem '
caftitatis coronam 3 Fides oculus eft conlcieil-
tiam omnem illuminans, 6c intelligentiam pa-
riens3 dicit enim Propheta : Et f i non ertdideri- ifai, vn.^
tis, non intelligetis.c Obftruit fides ora leonum, c neb. «. 34:
1 juxta Danielem. de iplo enim dicit Scriptura,
Daniel e duff us efi dc lac i t , ( f i nulla lafio inventa Dan. v i. 13.
efi in eo, quia ere did it in Deo Juo. Eft ne quid- Fides nos a<U
quam Diabolo terribilius ? atqui nullum aliud i^mMit '
adverfiis ilium habemus armorum genus d præ- d 1. Per. y.$.
ter fidem : feutum incorporeum, adverfus ho-
ftem invifibilem. Emittit enim multiplicia tela,
6cc fagittis configit in cæca node non vigilantes, e Pf- a
fed, quandoquidem oblcurus eft nec conlpicuus
hoftis , firmum habemus integumentum fidem
quemadmodum Apoftolus ait : in omnibus aj]u~ Efhef. vi.
mentes feutum fidei, in quo foteritis omnia
tela Halt ignita exftinguere. Ignitum fiepe
a *A*7ften. ] Earn Yocem fupplevimus ex codd. Roe, 8c Cai
Qui ànôbis funt alieni ] Gentiles omnino videtur
intelligere, cum dicat eos feripturas non recipcre. quo cha-
radlcrcproprie defignat Grxcos Cat. 18.11. io.fic catechumcnum
vocat excrancum Procat. n. 11. ftt) nS \\u. Defignat autem
hic fetftas philofophorum, de quibus Origenes, fidei neceffitatcm
cx ipfo Gcntilium ufu demonftrans , ait lib. 1. cont. Celf. pag. 9.
Huts ad philofophit, ftudium converjus, Cr forte fortuna Xsnxx
**c ( mallcm yertete deftinato,) fe in aliquam philofophorum fel
l am confident, vel ut alicujus doSoris habeat copiam ; aliter ad
tam fe applicat, quam quia credit illam feUam rtliquis pra ft ant totem
? »«» enim exjpeSlat donee auditis omnium philofophorum opinto-
nibus earumque varietatibus , turn fingtd.trurn ddftru&ionibus aut
fubverfionibus. ita demum eleilionem facial. Quod quidem Cicero
Academicorum lib. 4. valde reprehendit : Nam caters, inquit,prater
Acadcmicos, primum ante tenentur adftritli, quam quid 1 effet
■ optimum judicare potuerunt. .. & ad quamcumque funt difeiflinam
qtcafi tempeftate delati , ad earn tamquam ad faxum adharefeunt.
Sçd illud etiam in liatrcticos intorquere liceat, qni fuam fsepe au-
thoiitatem difeipulis cujufvis rationis loco venditaverunt. Vide
Iren. lib. 3. cap. 1 .n n .& Anonymum Eufebianum, lib. j. hiftor.
cap. x8. Ita fit, quod olim obfervavit Auguftinns, ut qui gravif.
fimam Ecclefix authoritatem répudiant, fux nullatenus cum Ec-
çlefia comparand« imperiofc crcdi vcliut : adco in rcligionc fufei-
F
pienda neceflaria eft authoritas. Fallot, nifi apud hxreticos no-
ftri temporis qui folam Sciipturam recipiunt, id fola fuorum prin-
'cipum aüthoritate fufeipitur, quod nulli prxter Scripturam autho-
ntati credendum docent.
G nejecfitpairt. ] Ita feripfimus cx fide cod. Coifl. Sc verf. Grod.
Habetur in editis ngjccpipun , in Roc Sc Cafaub. x^epiptn. paulo
poft , feripfimus iféit ante xa&rfaaa*, ex codd. Roc Sc Cafaub.
quo loco ante habebatur ifi&t. Verba, <P>i* yip, See. ufquc ad An-
ptrïaeti incl. propter repetitam vocem Aapts^oaf} in codd. non-
nullis 8c in omnibus editis prxtermifTa, reftituimus ex codd. Coifl.
8c Ottob.
V «ö$dW«i. ] Editi e&o'hftrtTta. fccuti fumus codd. Coifl. Roe,
Cafaub. In Ottob. habetur
x Quando homo apud fe ftatuet Deo fervtre, 8cc.] Hanc futurx
mercedis confiderationem, ac concinentix obfervationem, quam
v i fidei hie attribuit, in Cat. 16. n. 18. 19. Sc 10. ad intimam Spi-
ritus-fancli animam docentis efficientiain refert} ut apparcat in
Cytilli dodtrina fidem Dei donum eiie.
intelligentie conciliator, <$. feientia ejfeftor.
s dot f*>j rtui'i-n y Non intelligetis. Vulgata, Non permanebiti.
Ç -ns tftoufA. ] Hxc in codd. Roe, Sc Cafaub.addita rt
riuntur : îfnt “ "7» àtjytyr e» t2 Aukkis : qua ipfum è lacu ext
kit. Poft f ed, parciculam y*p fupplevimus cx Coifl. Sc Ottob,
Ü