de prima quæftione fatendum,quotiefcumque de
çonfecratione loquitur Cyrillus, hancab eo, nullius
alterius rei fada mentione, ad SS. Trinitatis.
vel Spiritus-fancti invocationem referri folere,
Tanisdr vinum eucharißia cat.i^.n.y./intcfinciam
adoranda Trinitatis invocationem nudus panis dr
vinum erat ; invocations autem per act a panisfit cor-
pus Chrifti, & vinum fanguis chrifii. Cat. 21.n. 3.
Tunis eucharißia,poft invocationemfanßi-Spiritus
non eß communis panis , fed corpus Chrißi. Cat.
X3. n. 19. exponens verba,San çta Sa n c t is ,
ait: Santta funt tjua in altari propofitajacent, g
recepto Spiritus-fantti fuperventu. Sed , quod caput
eft, mini. 7. Ordinem Liturgiæ recenfens,
çum ad confecrationem devemt , verborum
evangelicorum ne meminit quidem : non quod
in Liturgia prætermiflà effent, id enim ne co-
gitare quidem permittitur j led quod hiftori-
ce tantum recitata , nullam habere in facra
adione vim exiftimafte videatur. Solius autem
invocationis mentionem facit in hæc verba.
Pofiijuam nofmetipfos per has laudes fpiritudles
( Trifagium intelligit} fanct-ificavimus , Deum
benignum exoramus ut emit tat fanctnm Spiritum q
fuper dona propofita ; ut faciatpanem quidem corpus
Chrißi, vinum vero fanguinem Chrißi. omni-
no enim quodcumque attigerit Spiritus-fanttus ,
id fancHficattim dr 'tranfmutatum eß. Quæ quidem
Pfaffio in altera dilTertatione de confiscations
veterum euchariflica plane lufïïcere vilà
flint, ut eum iis annumeret, quos in fola invocation
confecrationem repoliiilfe pertendit.
Cyrillum Dico i°. unum Cyrilli lllentium non fufficit,
gcUcorum ut eo vim evangelicorum verborum lubla-
Tcrborum tarn exiftimemus : quod exemplo confirmo. Si
tionefuftu" ea cancum S. Chryfoftomi opera haberemus, in I
îîflfcaffir- quibus folius invocationis tamquam confecra-
mari non tionis caufæ meminit, ut lib. 3. de fàcerd. cap. 4.
pÜtCft’ Pag- 31. & lib. 6. cap. 4. p. 93. & Term. 31. tom. j.
p. 487. & Term. 36. p.553. nullam eum evangelicis
verbis efficaciam reliquifTe fufpicaremur. Sed his
quæ diferte dicit ferm. 30. de proditione Jtida
pag. 463. ne ita de eo fentiamus prohibemur.
Hæc oftendunt utramque fententiam optime
componi, ut Sc verba evangelica fua vi tranftiib-
ftantiationem'operentur 5 ut eorum tarnen ope-
ratio 8c applicatio à precibus eccleliafticis tamquam
ab impétrante caufa dependeat * Chrifto 1
& Spiritu-fando una operantibus. Quam quidem
Cyrilli fuifle fententiam ut non affirmo ,
ita, non fuifle nemo, ut opinor, probare poteft.
Confiera- Dico 1°. nonnifi poft invocationem Cyrillus
aftan^on" pera<ftam elementorum tranfsnutationem fenfit.
pursuit ni- Ea de re , ut mihi quidem videtur , dubitare
fi poft invo- Qon permictunt laudatæ lùperius illius fenten-
* 1 iem’ tiæ, quibus ante invocationem affirmât panem &
vinum eucharißia nudum effe panem dr vinum :
eaque peraCta jam tum Chrißi corpus & fanguinem
ejfe. Quid de hac ejus exiftimatione fen-
tiendum fit rogas ? paucis aperio.
Pertinent- 95- Ac primo quidem fatendum eft totam
neailcatho- hanc controverfiam ad fidem nihil pertinere.
^uibufvcr" Quamvis Græcos inter Sc Latinos Tlieologos
bis yd pre- in concilio Florentino ea de re acrius difputa-
cibus fiat tum ^ jn decreto tarnen unionis nihil ftatutum
tio'tfn l fuit de utravis fententia, Concilium Tridenti-
niim hanc diljputationem ne attigit quidem.
felT 13. cap. 2. ftatuit , ftatim pofi confecrationem
ex vi verborum , Sc can. peraCta confecratione ,
corpus Sc fanguinem Chrifti lhb fpeciebus panis
Sc vini una cum anima 6c divinitate exfiftere :
fed quæ verba ilia fint quibus confecratio per agi.
tur , non decernit. Secundo, Si Cyrillus vim
evangelicorum verborum liiftulilfet, 6c in nuda
invocatione totius confecrationis caufam repo-
fuifFet j dicerem fententiam hanc videri mihi,
latinæ primum Ecclefiæ traditioni , deinde Sc
veterum græcorum Patrum , imo Sc recentio-
rum græculorum exiftimationi adverfantem. Re-
centiores enim Græci uti calumniam fibi im-
padam longe rejecere, quod nullam in confe-
cratione verbis evangelicis partem tribuere di-
cerentur. Tertio, in Liturgiæ græcæ ufu, quæ
evangelica verba invocationi præmittit , dubi-
tari non polfe, exiftimo quin Græcorum omnium
Sc ætatum 6c locorum fententia fuerit Chri-
ftum non ftatim poft evangelicorum verborum
pronuntiationem , fed tantum poft invocationem
peradam , facramento præfentem adelfe •>
Patrum authoritates non allego , quæ omnibus
nota* .funt, nec in re aperta utor teft.ibus non
neceflariis. Nataea opinio eftex ipfis Liturgia-:
rum 6c fecræ invocationis verbis, quibus poftu-
latur à D e o , ut id quod panis Sc vinum eft, X
Spiritu-fantto mutatum , fiat corpus <jr fanguix
Chrifii. Verba hæc detorquere ad eflfedus eu-
chariftiæ in nobis poftulandos , ecclefiam lucu-
lentiffimo, antiquiflimo, 6c conftantilfimo tranfl
lubftantiationis teftimonio privare eft.- alioqui
verborum illorum fenfum, per fe patentem Sc
confpicuum, c quibus certiusaccipiemus , quam
ab iis qui per omnes ætates illis ufi lunt? Non
> mirum fcholafticos noftros ea fententia offen-
fos fuifle. perfuafi erant, (6c merito quidem li
ad Liturgiam Romanam qua utebantur Ipedes)
Chriftum ftatim poft evangelicorum verborum
recitationem nulla mora fiib panis 6c vini Ipe-
ciebus contineri. Sed hæc ad græcam Liturgiam
transferri iniquum erat. in Romana enim, Me-
diolanenfi, 6c omnibus pene latinis veteribus
liturgiis, invocatio ilia, ut nobis corpus & fanguis
fiat Domini noftri Jefu Chrifti,vel fimilis
oratio verbis evangelicis præmitti folet * quare
^ nulla dubitatio relinquitur quin iis recitatis con-
î fecratio perada fit. Quare, ut Græci Patres poll
invocationem tantum , ahfolutam eoqfecratio-
nem exiftimantes, ita loqui folent quafi invocatio
ilia fola confecrationem effiçiat ; ita Patres
Latini poft evangelicorum verborum recitationem
tantum , finitam confecrationem arbitral
, de his verbis ita loqui videntur perinde
quafi illis folis tranfmutatio elementorum tri-
buenda fit. fednequeilli verborum evangelicorum
, ifti multo minus precum neceffitatem Sc
^ efficaciam fuftuliffe dicendi. Quod qqidem de
utrifque , generatim duntaxat, non de omnibus
6c fingulis ad rigorem intelligi volo. Latinos
autem permultos de vi precum in facrificio
teftatos effe notum eft. nec veteres tantum dico
, ut Hieronymum , Auguftinum j fed etiam
recentiores, ut Agobardum epift. ad Bernard.
Vienn. Pafehafîum Ratbert. qui in lib. de côrp.
6c fang. Domini cap. 3. ait : Spiritum-fanttum
panis & vm* fubfiantiam, invifibili potentia pet
facramcnti fui fancHficationem , operari carnem
gr fanguinem Chrifii } 6c cap. 12. De Chrifto,
ipfie efi qui per Spiritum fanctnm hanc fit am ef i elt
carnem. Omitto Theologos multos «præfer-
tim è Scoti feholis, qui neceffitatem precum ad
hæc noftra tempora conftanter aftèruere.
invocatio- 9 6. Invocationis fane in confecratione eunis
each,'- chariftiæ efficaciam quamdam effe, eamque non
parvavis°a Parvam ut Bafilius lib. de Spir. fando c. 27.
Primo ex ^uo nhlii femper maxime perfuaferunt. Primum
iccicfu: efh, veriffimum illud Auguftini principium , fafacramen'î
crarnentorum efficaciam ab Ecclefiæ precibus
tis admini- dependere. Quamvis 6c minifter per exteriorem
ficac aS ef facramenti adminiftrationem , ÔC Chriftus per
gratiam quæ fàcramentis rite collatis ex ejus
divina promiffione nunquam non adeft,baptizet
6c peccata remittat:Ecclefîa quoque, non tantum
quia claves à Chrifto immediate accepit, quas
per miniftros cum à fe tum à Chrifto deputatos
exercet j verum etiam alio fenfu, per orationum
fuarum nunquam deficientium efficaciam, vere
did poteft 6c baptizare 6c peccata remittere :
quod ab Auguftino centies decantatum. Vid. <
lib. 3. de bapt. cap. 17. lib. 4. cap .4. num. 6.
ferm. 99»n. 9. ferm. 293. n. 2. Vid. fimileslocos
apud Ambrof lib. y. in Luc. num. ir. 6c lib r. de
oenit. c. 15. n. 81. 6c infigne teftimonium Am-
rofii Anfperti in Apoc. c. 11. a. ÿ. 1. Qui enim
facramentis fuis fe adfuturum pollicitus eft Chriftus
, cum gratiam fuam per ilia fîuentem ab
Ecclefiæ precibus dependere voluerit, facit ut
nunquam in Ecclefia fàndorum oratio deficiat ■>
eamque per miniftrum , ecclefiæ votorum Interpretern
, expreflàm nunquam non exaudit. In j
omni facramentorum adminiftratione continent
s Ecclefiæ preces, facramenti effedum à Deo
poftulantes : quæ nonpuraac nuda ceremonia,
fed Ecclefiæ vere orantis votorum expreffio
funt, à miniftro ecclefiæ fiib ejus nominefufe j
ideircoque propter miniftri indignitatem ef-
fedu nunquam fraudatæ. His principiis Augu-
ftinus, totis contra Donatiftas operibus baptif-
mi ab indignis 6c ab hæreticis dati validitatem
défendit. Idem de precibus ecclefiæ ad confecrationem
in Liturgia contends fentiendum. Sa-
cramentalium precum efficaciam Patres uno
ore enixecommendant,necrobuftius quifquam
quam Cyrillus nofter : qui iifdem precibus 6c
aquæ baptifmalis vim», cat. 3. n. 3.6c olei exor-
cizati efficaciam cat. 20. n. 3. 6c chrifmatis facri
poteftatem , cat. 21. n. 3. 6c euchariftiæ denique
tranfmutationem tribuit.
secundo 97. Alterum, quod eucharifticæ invocationis
efficaciam neceffitatemque non minimum de-
jtKgcnera- monftrat , eft quod ab fecretâ Apoftolorum tra-
u in omni- dîtione petita, judice Bafîlio, in omnibus pror-
fus tam antiquis 6c ufu abrogatis , quam ufita-
tis nunc Liturgiis reperitur ; non iifdem verbis
concepta nec eidem loco affixa •, fed modo ver-
bis evangelicis præit, modoeafubfequitur. modo
ad totam Trinitatem , modo ad Spiritum-
fanctum , modo ad Filium , modo ad Patrem
dire<fta : eumdem tarnen effedum poftulans,
ut oblatio in altari propofita in corpus 6c fan-
§ 1 1 1 1 guinem Chrifti tranfmutetur. Et in omnibus qui-
libusomni- , m Liturgiis tam Græcis , quam Orientalibus
bui. à Viro dodiffimo D . Eufebio Renaudotio editis,
eadem pene invocationis forma , idem locus,
poft evangelica; nimirum cccna; recitationem,
ut per earn abfolvatur confecratio. in latinis vero
nec forma eadem. nec idem locus 5 evangelicis
tamen verbis vulgo prxmittitur. Sic in Liturgia
Romana his verbis exprefla eft ad Patrem ; na? *
Jguam oblationem (panis Sc vini) tu Dcus in omnibus
qu.efumus bcnedictam , adferiptam , rat am,
rationabilem, acceptabilemque facere digneris, ut
nobis corpus dr fanguis fiat dilectifiimi Filii tui
Domini nofiri Jcfu Chrifii. Jjhti pridie quam pa.
j teretur, Sec. Similis pene Ambrofiana; Liturgia; inLiturgi*
formula, fi non ad Romanam pofterius inflexa
6c accommodata fit. Certe Ambrofius commu-
nem quamdam Trinitatis invocationem in facrificio
adhibitam teftis eft his verbis lib. 3. de
Spiritu fando cap. 16. n. 112. Cum Patre& Filio
a facerdotibus ’in baptifmate nominatur ( Spiritus-
fandus j ) dr in oblationibus invocatur. Sed aliam
forte orationem refpexit. Author librorum de
facramentis apud Ambrofium , qui non Medio-
lanenfis quidem fed vicina: ecclefix ritus ex-
; ponebat, hanc Romana; fimilem invocationem
refert lib. 4. cap. 5. num. 21. Dicitfacer do s : Fac
nobis hanc oblationem adferiptam , ratam, ratio*
nab Hem , acceptabilem , quod figura efi corporis
dr (anguinis Domini nofiri Jefu Chrifii. quod ita
infelligendum, utex pane 8c vino fiat ngura Sc
facramentum corporis 6c fanguinis Chrifti pra;-
fentium. Liturgia; Hifpanicx confecrationis for- in Liturgia
mam fic exprimunt Beatus 6c ^Etherius lib. 1.
cont. Fehcem 6c Elip. Bib. PP. Lugd. tom. 13,
pag. 371. fixta fuccedit ( Liturgia oratio f f con-
yfir mat io facramcnti , ut oblatio qua Deo offer tur,
fanSiificata per Spititum.fanctum Chrifii cor port
dr fanguini confirmetur. Ha;c hodie in Mifiali
Mozarabico vifimr oratio ad Filium direda t
Adefio, adefio Jefu bone pent i f ex in medio nofiri *
ficut fulfil in medio difcipulorum tuorum: fancti*
fic a hanc oblationem, ut fanSiificata fumamus pet
mantis fantti angeli tui, fanctc Domine ac redem-
tor aterne. Sequuntur verba evangelica. In Li- -InA]pufa
turgia AfFricana expreffior fandi-Spiritus invo- a*
. catio habita videtur ex his Affricanorum .auebo-
rum verbis. Opratus lib. 1. cone. Parmen. n. 1.
! Alt aria in quibus vota populi, (oblationes panis
’ 6c vini) & membra Chrifii portata funt. quo Dcus
omnipotens invocatus f i t : quo pofiulatus defeendit
Spiritus-fanclus , unde a mult is pigntts falutis
aterna dr fpes refurrectionis accepta efi. Aug.epift,,
149. n. 19. totam Liturgiam in quatuor partes
diftribuens , fecundam definit o r a t i o n e s
cum benedicitur , dr fantlificatur , dr ad dfiri-
buendum comminuitur ( fiipp. illud quod efi in Do*
mini men fa) quam totam p e t i t i o n e m fere omnis
Ecclefia Dominica oratione concludii. St lib. 5. de
< baptifmo cap. 20. n. 28. Jpuomodo exaudit Dcus
' homicidam deprecantem, vel fuper a quam bapt i f
matis , vel fuper oleum , vel s u p e r eUCh a r i -
s t i a m , vel fuper capita eorum quibus manus im-
ponitur ? tit nempe rata fint ea facramenta. Fill-
gentius lib. 2. ad Monimum cap. 6. jam nunc
etiam ilia efi nobis de Spirit us-fanEli tnijfione qua-
fiio refolvenda , cur fcilicet f i omni frinitait.
facrificium ojfertur , a d s a n c T i f i Ca n d u m
OBLATIONIS NOSTRiE MUNUS fantft-SpifituS
tantum mijfio pofiuletur. Sc cap, 7 , Spiritus