accepifle , gratiifque adis fregifïè : atqui panem A
materialem fumferat Chriftus, non corpus fuum j
nec fuum corpus fregerat fed panem. ergo de
pane materiali , ex Cyrilli fententiâ affirmavit
Chriftus, quod eflet corpus fuum. Quærit ite-
rum à nobis , Cyrillus-ne intellexerit Chri-
ftum corpus fuum prædicafle de figura externa
panis,. five.de accidentibus j an de fubftantia
panis coeleftis, id eft de proprio corpore fuo ?
fi prius , falfum accidentia efle corpus Chrifti.
Si alterum , tautologica 8c inepta propofitio eft
cujus hic fenfus, hoc corpusmeum eft corpus meum. j
Ridiculo melius quam acri fècabitur male im-
plicata difficultas , quæ omnem demonftrativa-
rum propofitionum ac definitionum ufum fub-
vertit. Si quis Tobiam juniorem de Raphaële
comité admonuiflèt, hoc , vel hic, ( nihil in-
tereft, ) eft angélus : quæro num angelum præ-
dicaflèt de fpecie externa hominis à Raphaële
aflumta , an de ipfo angelo ? fi prius , falfum
externam hominis fpeciem angelum eftè. fîpo-
fterius , propofitio eft tautologica , hic angélus
eft angélus. (
tufdulin'1' Adhæc omnia Albertini argumenta unum re-
ttius. fpondeo j Cyrillum cum aliis hominibus in pro-
pofitione Chrifti, hoc eft corpus meum , pronome
n h o c non intellexiflè neque de pane non
confècrato diftinde ; neque de accidentibus
diftinde , neque de ipfo Chrifti corpore diftinde
: fed generatim 8c confufe de re fenfibus fiib-
jeda , quam Chriftus manibus tenebat, 8c offë-
rebat Apoftolis,quæque ftatum mutans,alio tempore
panis, alio corpus Chrifti fuit ; atque hune
fibi facræ propofitionis fenfum efformavit fi-
confecrationem ipfis verbis hoc eft , 8cc. fadam1
putabat j hoc, ea res quam manibus geftonunc
quidem panis eft, fed abfbluta meæ propofitionis
enuntiatione , fui demutatione jam eft corpus
meum. Si confecrationem jam ante verborum
pronuntiationem fadam arbitrabatur : hoc quod
paulo ante panis erat, nunc eft corpus meum, ex
pane in illud corpus mutatum. Facile eft jam
Primi Al- hæc propofîtis argumentis applicare. Ad pri-
ar^umenti mum id Chriftus affirmavit corpus fuum, quod
confucatio. declarabatur per pronomen hoc fignificatio-
ne permanente 8c fixa. Concedo. fîgnifica-
tione tranfeunteôc poftfinem propofitionis abo- ^
lenda. Nego. Sed 6c pronomen h o c declara-
bat cum pronuntiaretur panem materialem,
fignificatione tranfeunte 6c abolenda ; Conce-
ditur j fixa 6c permanente -, Negatur. adeoque
Sccuudi. negatur confequentia. Ad fecundum. Id Chri- •
ftus fuum corpus affirmavit,quod fumfit 6c fregit,
6c interim mutationem paflûm eft, conc. quod
fumfit 6c fregit, nec ulfam poftea mutationem
fubiit. Negatur. Atqui Chriftus panem materialem
fumfit, qui poftea mutationem paflùs eft,
conc. qui nullam mutationem fubiit. Neg. 6c :
negatur confequentia. Niita refpondeatur, pof.
fumus in omnes five miras five naturales rerum
mutationes cavillari. Sic cavillabor in miracu-
lum virgæ Aaronis in ferpentem mutatæ, quæ
ferpentes ex virgis Ægyptiorum magorum fados
, v e l, fi cùi placet, earum loco furtim fup-
pofitos devoçavit jExod.vn^.iz. adexemplum
Albertini argutans : id devoravit virgas magorum
quod tenens manu projecit Aaron : fed yirgam
amygdalinam ex conceflis non ferpen-
tem tenebat manu 6c projecit Aaron: ergo virga
amygdalina 6c non ferpens verus virgas magorum
devoravit. Cavillabor 6c in propofitionem
Chrifti, Matth. XI. 5. Caci vident, claudi ambulant,
furdi audiunt, mortui refurgunt. neque enim
c:eci viderunt -y fed qui ante c«ci , fam oculis
facti, 6cc. Ad tertium , tametfi hoc in propo- Tcrtii.
fitione Chrifti non defignet diftinde accidentia
, quia tamen de figno corporis Chrifti ipfum
poteft corpus affirmari • ita refpondeo : Non
poteft verum Chrifti corpus affirmari de eoquod
fignificat rem. qua: Chrifti corpus minime fit :
diftinguo, qua: nec fit, nec fignificet ac conti-1
neat. Conc. qua: non fit ipfa Chrifti corpus, illud
tamen fignificet Neg. Atqui hoc fignificat
accidentia qua: Chrifti corpus revera non
funt fed tamen fignificent 6c contineant. Conc.
qua:Chrifti corpus nec lint, nec fignificent ae
contineant Neg. fufficit quippe ut res aliqua lignum
fit alterius , ut ha:c de ilia affirmari pof
fit. Nec repugnabit Albertinus, qui fuo illoar-
) gumento totam Calvinianam hypothefimever-
tit imprudens. Ad eumdem enim modum ad-
verfus ipfum arguere licet. Non poteft affirmari
corpus Chrifti de eo quod minime Chrifti
corpus fit. Hanc propofitionem fupponit ejus
argumentatio. Sed lignum corporis Chrifti
ejufdem exclufivum , qualis apud eos eft panis
eucharifticuS , non eft corpus Chrifti. non
poteft igitur de pane euchariftico nudo
Chrifti corporis figno , Chrifti corpus affirmari.
Non effiigiet , nifi datoa me ad fuum ar-
gumentum refponfo. Ad quartum ejus argu-
' mentum venio. Tautologica 6c inepta propofitio
eft qua: idem de eodem affirmat. Sed fi in
Chrifti propofitione , h o c fignificat corpus
Chrifti , idem de eodem affirmatur : Corpus
Chrifti eft corpus Chrifti, Igitur h o c in propofitione
Chrifti corpus ejus fignificare nequit.
Refpondeo , Tautologica propofitio e ft, qua:
idem diftinde cognitum de eodem diftinde co-
gnito affirmat, conc. qua: idem diftinde cognitum
de eodem confufe tantum 6c indiftinde co-
gnito 6c indicato: Neg. In propofitione autem
Chrifti , f i r fo c fignificet corpus ejus, idem .
’ diftinde cognitum de eodem confufe cognito
6c indicato affirmatur, conc. aliter, nego. Nem-
pe infeienti quid fit euchariftia , vel non laris
feienti, dicitur , hoc quod vides 6c tibi pra:fens
eft, corpus eft Chrifti. Si valeret hoc argumen-
tum, ex oratione humana tollend^ forent omnes
propofitiones demonftrativa: ac definitiones: in
quibus idcirco tautologia evitatur,quod in pra^-
dicato datur notio diftinda fubjedi , cujus vel
nulla, vel confufa tantum nec fatis explicata,
haberi cenfebatur notitia. Sed nimis plura de
' tricis Logicis, in quibus dum catholicos impe-
dire nititur Albertinus , fe ipfe magis inex-
tricabiliter implicavit. In primo hoc argumen-
po prolixius verlatus fum : cetera brevius ex-
pediam.
S e c u n d u m A r g u m e n t u m .
79. Ab his Cyrilli verbis depromitur cat. 22.
n. 3. Aciuam olim in vinum cjuod fanguini ajjine
eft, in Cana Galilaa tranfmutavit; & eum parum
dignum
dignum exiftimabimus cui credamus cum vinum
in fanguinem tranfmutavit ? Ad nuptias corporates
vocatus yftupendum hoc miraculum ejfecit: &
non eum multo magis filiis thalami nuptialis, (hoc
eft Apoftolis , Matth. ix. 15.) corpus & fanguinem
fuum fruenda donajfe conftebimur ? Primo
diferte ait, vinum in fanguinem a Chrifto tranf-
mutatum. deinde, mutationem hanc comparat
mutationi aqua: in vinum. ha:c autem mutatio
fubftantialis eft. Igitur 8c ilia euchariftica. Qua:
autem mutatio a Calvinianis agnofeitur, panis
nimirum id quod eft manentis, in panem corporis
•Chrifti figuram 8c efficaciam co'ntinentem j
ea primum mutatio non eft , fed nova: tantum
qualitatis adjedio. Prartera fimilis eft plane,
imo 6c inferior,mutationi qua: ex Cyrilli fen-
tentia baptifinalibus aquis 6c fäcro chrifina-
ti per Ecclefia: preces accedit. his enim ad-
eft ipfa res quam figurant |pfbaprifmalibus un-
dis gratia Spiritus-fandi animam abluens, cat.
3. n.4. fäcro chrifmati fändi-Spiritus antitypo,
cat.2i.n. t. ejufdem divinitatis pra:fentia, ibid,
n. 3. at figuratum ä Calviniano pane Chrifti
corpus, tota cceli diftantia ab eo abeft. Nun-1
quam tamen Cyrillus gratia: acceffionem , qux
baptifinalibus undis facroque chrifinati adve-.
nit , ulla mutationis äppellatione defignavit.
Tamdem ne earn in euchariftia .mutationem in-
telligamus e qua Chrifti corpus 6c fanguis ab-
f i t , obftant diferta cum in ipfo loco, turn in
anterioribus 6c confequentibus teftimonia de
pr^fentia corporis 6c fanguinis Chrifti, in quje
Secunda panis ac vinum mutata dicuntur. Secundö. mu-
mcncT211" tationem vini in fanguinem ea ratione credibi-
liorem reddit , quod fi aqua tranfmutata eftl
in vinum, difparatum ä fe elementum j facilior
quodam modo altera vini in fanguinem mutatio
, cum inter naturas ambas multa intercedat
neceflitudo, turn naturalis turn myftica. Ea pne-
terea vini 6c fanguinis oppofitio, 6c utrarumque
rerum neceffitucünis mentio , argumentum eft
agi ut de vero 6c naturali vino , ita 6c de vero
ac naturali fanguine , in quern vinum tranfmu-
tatum fit. nulla enim inter vinum naturale 6c
vinum quod denominatione fola fanguis fir, na-
turarum oppofitio 6c neceflitudo -y una eadem- J
Tertia, que natura eft. Tertio. Cum Chriftus ad corporates
nuptias vocatus , ftupendum miraculum
exterorum nulla fibi familiaritate conjundorum
in gratiam fecerit; decuifle fignificat Cyrillus ut
Apoftolis, fodalibus 6c amicis fuis, fuarumque
ipfius fpiritualium nuptiarum participibus , (ii
enim funt filii thalami fponfalis Matth. ix. 15.)
magnificentius quoddam divine fu^ potentia:
munus impertiret.InCalvinianä fententia, major
eft divina: potenti^ effedus aquam in vinum
convertere, quam panem 6c vinum figura 6c vir- j
tute Chrifti corporis 6c fanguinis donare. Plus
igitur eftet in nuptiis Can«, quam in euchariftia
divina: poteftatis exfertum. Illud verb am-
plius quod thalami filiis a Chrifto conceftum
ait Cyrillus , eft fui ipfius corporis dr fanguinis
fruitio , participatio , pofleffio. Ii quoque filii
thalami, amici fponft , erant pr«terea fponf«
Chrifti ^quorum fpirituales cmn Chrifto nup-
ti« , ex dodrina Patrum per eucharifti« partici-
pationem confummat« funt. quibus in nuptiis
non fide fola , fed re ipfa nos unum cum Chrifto
■ corpus eßei docent, ita Chryfoft. in Matth. horn.
83* pag. 868. Vide Patres alios à nobis laudatos
in nota ad hunc Cyrilli quern expendimus locum.
Hæc caufa cur Cyrillus filiis thalami con-
cedendam fuifte à Chrifto d icat fui corporis 6c
fanguinis fruitionem. Vis hujus argumenti ex
objedionum confutatione magis elucefcet 6c
confirmabitur.
80. Albertinus hujus argumenti vim prava Albertini
primum Cyrilli verborum interpretatione,dein- _
, de variis objedionibus eludere conatur. Sic Cy- mcntunKU
rilli verba refert : Ad nuptias corporales vocatus, cyrilli ver-
miraculofe id opus filiis thalami fpo‘nfalls para- borumper
doxum operatus eft. Canæ convivas filios thala- ^preta-0”
mi fponfalis facit , qui funt Apoftoli Chrifto tionem
ipfo interprète Matth.1 ix. rj. 6c liac interpre-
tatione argumenti Cyrilliani vim aufert, qua
S. Pater Chriftum majora fuis Apoftolis ac lo-
dalibus,quam ignotisCanæ convivis præftare de-
buifïè docet. Sed ignofeo codicem forte aliquem
verba tv7ç ijoïç iS vu/Liyà>voç tranfponentem fe-
quuto j quod quidem fàltem indicare oportue-
rat. Ad argumentum reponit i°. turn ex voca- Pr;mar
bulo tranfmutationis in fanguinem, turn ex corn- fponfio.
paratione euchariftiæ cum aqua in vinum con-
verfà, fubftantialem vini in fanguinem Chrifti
tranfmutationem certo colligi non pofiè. quo-
niam i®. Patres eodem tranfmutationis voca-
bulo paflim utuntur in rebus, quas non fubftantia
, fed fola qualitate mutari certum eft. Sic
aiunt fpirituales homines in angelos tranfmuta- .
r i , carnales in belluas , ôcc. multaque generis
ejufdem teftimonia cumulât. Secundo autem,
quod Cyrillus res.duas comparer, non idcirco
æquam 6c ad amuflim exadam comparatiorîem
dici oportere, cum ipfè res diflèntaneas fècum
contendere fbleat : 6c alioqui ilia ipfa aquæ
in vinum converfîo , ab Ambrofio fermone
i<j.1 qui Ambrofii non eft , cum refurredio-
ne carnis, ab Auguftino cum mutatione corporis
terreftris in corpus gloriofum iri beata
immortalitate. Refpondeo , nos omne præ-
fidium in nudo 6c fblo tranfnutationis voca-
bulo, atque in nuda 6c fola. compararione eu- rpÏÏonîs"
chariftiæ cum aquæ in vinum convérfione non confutatio.
reponere. Sed ut vocem tranfmutationis obvio
8c naturali fenfu fumamus , fimillimafque mu-
tationes à Cyrillo comparatas credamus , dua-
bus caufis adduci. prima , quod nihil nos cogit
à litterali fènfu , 6cadæquata comparationis in-
telligentia recedere. Secunda , quod contra ad-
ju n da omnia quæ anteceduntëcfubfequuntur,
quæque vel apud Cyrillum alibi:, vel apud alios
Patres Cyrilli dodrinæ fimilia legimus , verba
ejus ad fubftantialis mutationis fenfum omnino
? déterminent , 6c accidentalem folum mutationem
excludant. Teftimoniorum quæ Albertinus
adducit, ut mutationis vocabulum rebus
folo accidente mutatis accommodari probet,
examen noninftituo. tantum res omnino dilpa-
fatas ab eo comparatas elle moneo : eamque
difparitatem fuperiori capite in obfervationibus
ir. 6c n i. n. 71. ôc 73. abunde demonftravi 5 uc
verbum amplius addere neceflé nihil fît. Liceac
tamen ad fpecimen animadvertere, ipfum abuti
Auguftini teftimonio contr. Adimant. cap. iz.
c c