pera&um eft, primo dicam. * Sabinianus namque ha:re-
fiarcha harericorum fautor, duas in Chrifto aflerebat yo-
luntates; 8c quod pejus eft, inter fe aliquando difcordes.
Ad cujus cam inopinabilis falfitatis probationem incro-
duccbac illud quod in Evangelio Chriftus dixit: Pater, fi
fieri poteft, tranfeat a me calix ifte. eliciens ex hoc ra-
tiones graviffimas & pene inextricabiles, quod paffionem
Chriftus volüerit una fugere voluntate, & altera eamdem
coatte fubire oportuerit paffionem, Et ex his dicebat,
quod multa Chriftus voluit qua: obtinere non potuit; Sc
cantum in nos dolorem explicuit, quod magnitudinem
explicate nequimus. Pervertebac namque idem peftifer
anguis, & lupus rapax fe veftimento ovium induens, nobis
commiflum gregem; & ut farvitiam'diri pedtoris effi-
cacius exerceret, opufculum quoddam compilaverat, fal-
fis probans rationibus hoc fic efle. Quod quidem opufcu-
lum, ut fidem ei daremus, gloriofo Hieropymo rotius ve-
ritatis fpeculo intitulaverat. Cujus falfitatis notitiam com-
periens, fciens tibi gloriofum Hieronymum epiftolam fu-
per hujus erroris deftru&ione non multum ante foi obi-
tum edidiffe, pradidtum h&refiarcham cum fuis difcipu-
lis, & ejuldem nequitias miniftris invitavi quodam domi-
nico die in ecclefiam Hierdfolymitanam ad dilputandum,
& fiium errorem nequillimum comprobandum. Quo die
univerfis meis foffraganeis epifcopis , Sc aliis quam pluri-
bus orthodoxis, nec non Sc ipfo hcerefiarcha cum fuis ne-
fimdis difcipulis ill pradidfca ecclefia adunatis, difpuratio
ä nona incospta, ad velperas ufque tetendit. Quum autem
idem ■ harrefiarcha contra nos opufculum ab ipfo compo-
fitum, quod falsö gloriofo inritulabatur Hieronymo, alle-
garet; nas tantas beati Hieronymi injurias ferre non va-
fens bona: memoria: Sylvanus fandta: Nazareth ecclefia:
archiepifcopus ( qui tanta beatum Hieronymum affe&io-
nc animi Sc devotione colebat, ut fi quid faceret, divinum
nomen & beati Hieronymi pramitteret, unde Sc
quail ab omnibus Hieronymus dicebatur) pracdicto haere-
fiarcha: protinus infurrexit, dire eum increpans quod tot
& tantas exercuiffct nequitias. Dum autem inter eos longa
oriretur contentio, Sc uterque opprobria fibi invicem
pro pofle dicerent, in fine fic ambo pariter ftatuerunt:
quod fi ufque in fubfequentis dici horam nonam beatus
Hieronymus hoc opus falte compofitum evidenter often-
deret, turn praedi&us hrerefiarcha capite puniretur; fin autem
, archiepifcopus. Quibus finitis finguli ad propria re-
mearunt. Per totam autem nodem quifque noftrüm ora-
tionibus vacans, orabat ut nobis in opportunitatibus au-
xilium eveniret a Domino, qui neminem unquam in fe
fperantium fprevit. Magnus Dominus Sc laudabilis nimis,
cujtTS certe fapienria: non eft numerus. Statuto autem die
& hora, IcEtus haarefiarcha in ecclefiam cum fuis nequiriae
filiis veniens, hue illucque difcurrens, quarebat Dei fer-
vum Sc filium tanquam leo rugiens, paratus eum devora-
re ; veluti fi foret Deus non intelligens. nec fuorum fer-
vorum preces exaudiens. Sed tarnen ciim folidius fe fü-
tuus ftare crederet, miferabilfus cecidir. Stabat autem ora-
nis fidelium concio in ecclefia, quilibet fandi Hieronymi
clamans nomen. Clauferat fiquidem gloriofus Hieronymus
aures, fingens fe dormire, orationes fupplicantium
propitius mihi efto in hora mortis, ut gloriae finis nefeiæ
non fim expers. hate dicens fpiculatori collum præbuit,
ut feriat ipfima rogat. Elevat autem fpiculator enfem ,
aritiftitis venerandi caput uno idu cupiens amputate.
Adeft fiibitö Hieronymus gloriofus ? cundis cernentibus
manu extenfà tenais enfem, Sylvano imperans uc exfiir-
gat. Deinde hærefiarcham increpans, Scripturas falsö corn«
pofitas innuens, eique minans ab omnium evanuit ocu-
lis. Quod huic,ejus fimilibus utinam eveniret. Confe-
ftim ut gloriofiis Hieronymus difparuit, hærefiarchæ caput
non intendens, ut mirabilior appareret. At ego totus per-
fofiis lacrymis, ftupens Sc admira»s cur Hieronymus fic
abeflet, quod deinceps accideret exfpedabam. Denique
quum nil miraculi appareret, fevire ccepit hasrefiarcha ca-
nina rabie, ut Sylvanus quod promiferat jam expleret. Ad
locum autem quo decollandus erat, Sylvanus fandilfimus
gaudens, Sc intrepidus tanquam ad nuptias veniens, epift-
copos, & omnes alios catholicos qui ad hoc convenerant,
his confortabat verbis: Exfultate mecum, clariffimi, gau-
dete & nolite contriftari; quoniam non derelinquit Deus
fperantes in fe. Si non exaudiar, plus meis jam perpetratis
merui peccatis. Poft ha:c genua fledens: Sande, inquit,
Hieronyme, adefto mihi fi placet; Sc quamquam hoc Sc
majori fum dignus fupplicio, tarnen ne falfitas locum te-
neat, veritati fuccurre. Quod fi fas non eft ut adjuver,
terrain petiit à corpore detruncatum, tanquam fi enfe
fpiculatoris manus amputaffèt idu uno. Quod tarn mi-
rabile cundi videntes qui aderant, illico ftupefadi, Deo
gratias egerunr Sc Hieronymo gloriofo, Sc ad veritatis tra-
mitem diicipuli hærefiarchæ rediere. Ecce quantum ve-
nerabilis antiftitis fiducia in Domino Sc beato Hieronymo
fuit efficax, qui pro veritate mori minime formidavir.
Exemplar certe fadus eft venerandus àhtiftes cæteris chri-
ftianis. Non enim chriftianus ille eft, qui pro veritate
mori timet. Si enim Chriftus pro nobis animam fiiam
pofiiit, ut nos ab omni redimeret fervitute ; Sc nos pro
ipfo , cum tempus e ft, animas ponere minime timeamus ;
quia nemo, nil! legitime certans , poteft coronam glorias
obtinere.
V. Verùm quia de Sylvano aliquid didum nofti, aliud
quoddam non minùs, ut puro , mirabile erga eum fa-
dum narro, cujus tot fuerunt teftes, quot Nazareth urbs
Sc Bethleem tenent, qui propriis oculis hoc viderunt. Serpens
file antiquus Diabolus, ob foam dejedus foperbiam
in Inferni profundum, venerandi antiftitis Sylvani nimias
inyidens fanditati, in eum dolis, ut callidior cundis ani-
mantibus, graviter eft commotus. Qui ut virum Dei infamem
redderet, quatenus qui foo fanditatis exemplo re-
levabantur ad redæ converfationis femitas, foo cafo décidèrent
ad pejora -, node quadam formam fiindi viri fo-
mens, cuidam mulieri nobililïimæ jam in ftrato quiefeen-
ti apparuit, Sc fe ad earn illicite accedere fingens, confen-
fum fiii corporis requirebat. Ad quod perterrita mulier,
viri ignorans fpeciem, dum fe cum hominé folam in tha- ■
lamo cemeret, nec quid faceret feiret, diras coepit voces
emittere ; ita ut clamoribus aifiduis omnes excitarentur
dormientes, Sc non folùm de ilia domo, fed etiam con-
vicini -, qui omnes ad prædidæ mulieris thalamum ac-
currentes, quid hoc effet interrogavere pavidam mulie-
rem. Inrerea callidus ferpens foo thoro fe ponens, coepit
latere. Qui accurrerant hoc audientes, quis hie homo
fuerit ubique perquirere incoeperunt. Verùm illi diu per-
fetutantes, tandem ad locum venientes ubi peftifer lati-
tabat anguis, aliéna fpecie occultatum hominem invene-
runt. Qui eumdem candelis accenfis intuentes, Sylva-
num archiepifcopum crediderunt. Ad quod omnes qui
aderant ftupefadi, & velut amentes efte&i, quad quid
agerent quidve dicerent ignorabant, fcientes ejufdem
fiinditatis nomen. Et quia hoc tarn deteftabile inopina-
bileque cernebant, eum interrogaverunt cur tantas nequitias
perpetraflèt. At ille : Quid, inquit male fe c i, fi
mulier hæc me ad hujufmodi negotium incitavit ? Quod
mulier audiens, eum fbre mendacem lacrymans refpondit.
Tunc ille, ut homines erga Dei virum ad majus odium
incitaret, quatenus ilium citius diffamarent, talia coepit
& tamabhorrenda verba fori, quod nullus præ rurbatio-
ne auribus poterat fuftinere. Qnocirca cum contumeliis
Sc opprobriis exacerbantes, vi extra domicilium expulc-
runt. Mane autem fado, quæ gefta fuerant enarrantes,
Sylvanum archiepifcopum hypocritam, Sc dignum incen-
dio acclamabant. Qua de re quafi tota eft civitas Nazareth
commota adverfus archiepifcopum ; ita ut audiendo
cjus nomen quilibet blafphemaret. Mira hujus viri pa-
tientia, & magnæ fanditatis indicium. Volat ad innoxii
antiftitis aures tanti fama criminis j os tarnen non move-
tur ad injurias. Inter tot adverfa cor manet immobile,
ad nullam fe vertens impatientiam. Gratias divino fem-
per agens nomini, foa hæc confitetur noxa meruiffe.
* Hærcfis eft, non folùm duas in Chrifto difeordantes voluntates inducerc, quod iuftc criminatur auftor ; fed etiam duas in
ipfo naturales voluntates , quod ille fecit, inficiari. Nemo ùfquam duas in Chrifto difcordes voluntates admifit. Fuit li*c tan-
tùm imputata catholico dogmati ad illud infemandum ab Monotheletis calumnia. Auilorem noftrum non fedta , fed imperiu*
Monothdetam fiuflc cenfco.
E P I S T . AD S.
Heu quid dieam, Auguftine ? Non folùm injurias & opprobria
ferre, ut poffiim, fugio ; fed etiam quibufque ver-
Dulis ffangor : præmia opto , nec de laboribus euro.,
quamquam feiam ad régna coelorum non aliter quem-
piam, nifi laborum Sc affliétionum tramice pervenire.
Quid enim aliud debeo judicare, quum me à fanótis mo-
ribus & vita difcordem invenio, nifi Sc difcordem in
morte & præmio reperiri ? Flebilia Sc gravia mihi adfunt,
fi Sanófcorum vitam Sc meam recordor. Miro quippe au-
ditu Sandorum gefta revolvunt homines, uti ego ; & tarnen
nil ipfi volunt peragere. Porro hoc ad meam de-
tegendam infipientjam eft, quod dicam. Pluries me ab
ejufdem Sylvani ore audifle feio, nunquam tam fe feli-
cem fiiiffe, quàm quum fe ab hominibus defoici Sc con-
culcari cemeret. Crevit in cantum ejus infamia , quod
ejus opinio ufque ad Alexandriam, Cyprum, Sc per civi-
tates affines pene ore omnium eft deiata. Atqui limen
domus innoxii antiftitis calx tangere non audebat. Ma-
nens enim in fupernis Dominus fpedator omnium, fuos
finit labi fan&os in tribularionum ærumnas, ut tunc fidèles
patientia eos rcddatj fed eos exigente ncceffitate in
prefforis minime derelinquit. Revoluto itaque anno quo
Diaboli aftutia talia erga Dei hominem pcrpetraverat,ci-
vitatem Nazareth, utillarum gentium aliqualiter fcanda-
lum mitigaret, vir Dei occulte deferens, ad ecclefiam in
qua gloriofi Hieronymi humanum quiefcit corpus, tanquam
ad refugii portum veniens, fe in fcpulturæ loco
pofuit oraturus. Quo per duarum horarum fpatium fic
manente, vir quidam nequitiæ fpiritu inflammatus , in
prædidam ecclefiam intrans, fan&umque reperiens foper
fepultùram in oratione poficum, ad cum velut draco cu-
curric, ei improperans quod • mulierum mentes ad libidi-
nofas fuas voluptates continue incitaret. Cui agnus in-
nocens Sylvanus fe defpici gaudens j humilitatc folita, ut
ilia fæpe ei diceret blandis colloquiis. invitabat. Quod
peffimus file latro audiens,gladium ex vagina foo pendente
lateri impudicâ trahens dexterâ, ipfum, ut in Sylvani
antiftitis guttur immergeret, elevavit. Cui quum hoc
verbum, Succurre Hieronyme gloriofo, venerandus anti-
lies opponeret, in gutcur proprium elevatum gladium
immerfit, viri illius dextra retroverfa ; Sc fic^ ut decebat,
feipfom vir nequiffimus interemit*, ut in lacum caderet
• quern efFoderat. Admirabile hoc ; fed non minus eft mirabile
id- quod reftat. Cafii itaque alius fuperveniens vie
nequiffimus , hoc quod ultione divina perperratum fue-
rat ut vidit, protinus gladium arripiens, à Dei viro hominem
ilium æftimans inreremptum, Sylvanum interficere
conabatur. Ne nimia verba loquar»id, quod primo acci-
derac, huic cvenit. Quin nondum vir ifte fecundus in ter-
ram ceciderac, quum duo alii viri ecclefiam intravere : qui
id videntes, divini ignari Judicii, hoc tantum fuiffe pera-
élum feelus à Dei homine putaverunr. Quorum unus id
præ aljo grave ferens, furia vefàniæ undique inflammatus
latro, coepit quantum poterat • exdamare : Ufquequo
tua viget màlitia î Tu mulieres ad tuas libidinofâs cogis
voluptates , Sc homines interficis in occulto ? certè tuæ
hodie nequitiæ finis erit. Et fubito pro poflè cucurrit, ut
cum exftingueret vibrato & denudato enfe. At ubi Sylvanus
more folito, Succurre gloriofe Hieronyme, excla-
mavit; vir ille, ut duo primi,fe manu & enfe proprio
inteifecit. Vir autem alius qui cum ipfo venerat, hoc
intuens , tremebundus ob vifionem ad ecclefiæ fores cu-
currit. Qui id quidem maleficiis fadtum putans, quantum
poterat exelamare coepit : Hue omnes accurrite: ecce
maleficus Sylvanus archiepifcopus non folùm mulieres flu-
prat; fed. fois-etiam incantationibus necat homines toto
poflè. Fit his auditis nimius virorum & mulierum con-
curfos, verberant aerem voces, combuftione dignum Sylvanum
archiepifcopum nequiffimum acclamantes. Hæc
ad- meas fonant aures. Triftis ego Sc lacrymans ad tan-
tum pergo monftrum. Stabar agnus inter lupos atrociffi-
mos fævienres, ut canes famclici rabie non minima, mi-
tiffimus Sc lætus tanquam fungens profperis, nil dicens
-aliud nifi : Hoc jufte patior, quia in Deum meum peccavi
graviter. Verberatur vir innocens; capitur ab omnibus,
ut ad fupplicia tanto lætior, quanto poena gravior, dedu-
catur. At dum ego manu filentium populo, ejus optans
furorem nimium mitigare,infinuo,.eo amplius iracundia
Sc furore populus inflammatur. Quumqùe jàm captus
Sylvanus extra ecclefiam duceretur ; fubitè gloriofiis Hie-
ronymus, ut vifom e ft ,de loco in quo jacebat furgens;
tanto circumfufos lumine quod raaiis in eum intuen-
tium oculi reverberarentur, eundlis apparuit foo devo-
ciffimo àntiftiti auxilia donacurus : qui fua dextera Sylvan
ni venerandi capiens dexteram, his qui eumdem’ capcum
retinebant antiftitem , voce terribili, ut eumdem dimit-»
cerent, imperavit. Tantæ autem fuit virtùtis hæc vifio *
ur antequam finiretur vox talis, omnes repente tantus timor
invaferit, quod omni vigore corporis deftituti, in
terram' velut mortui eadcrenc; Inter hæc mulier quædarn
à nefando fpiritu obumbrata , catenis vinéla, compedi-
bus manicifque ferreis alligata, plurium hominum mani-
bus j.liberationis obtinendæ causa, ad ecclefiam deporta-
tur. At ubi mulieris pes tangic ecclefiæ lime.n, ululatus
Sc voces rerribiles: Miferere mei, gloriofe Hieronyme;
nam, Per te crucior ante tempus, Diabolus emittere non
ceflâbat. Cui Hieronymus gloriofiis : Nefande, inquit ;
fpiritus, ab hac exi famula D ei, Sc tuas detege, quas erga
Sylvanum ftruxifti, fiillacias, in Sylvani forma omnibus
te demonftrans» Tunc Diabolus, ut gloriofus Hieronymus
jufferat, ita ur ab omnibus Sylvanus epifcopus putaretur,
apparuit, &rem, quam fecerat ut Dei famulum’. redderet
infamem, enarravit. His diiSlis, diris clamoribus 8c
ulularibus nefandus fpiritus de Templo difparuit. Quod
ubi tam mirabile negotium- eft peraétuin, gloriofus Hieronymus
antiftitis foi dexteram non derelinqucns : Quid
optas, inquit voce leni, Sylvane clariffime, tibi placitum
faciam î At ille, mi Domine, ut me hie amplius non re-
linquas.' Ad quern gloriofus Hieronymus refpondir : Quod
poftulas, ira net ; poft me velociter ergo veni. Hæc dicens,
cun&orum vifiii fe negavir. Intervallo autem horæ
unius fa«5lo ; Sylvanus archiepifcopus ‘ exfpiravit. Fir ob
hoc cumftis ftupor 8c admirario inaudita. Undique Sc
virorum , mulierum, necnon & puerorum confluit mul-
titudo. Lacrymarum effufione terra madet ; voces, la-
mentationes, ululatus, gemitus ; & fofpiria in Rama tenant.
Quilibet fe reum , eo quod in Sylvanum commi-
fiflèt, veniam petens ■, damabat. Per totam autem fequen-
tem nodem gentium multitudo ab ecclefia non receffic.
Itaque mane fado , clero ad antiftitis funus præparato ,
corpus ejufdem ad. Nazareth - ecclefiam honore congnio
deportatur; ram iftiiis civitatis, quam illius , feilicet Bethleem
, populi multitudine comitatum. In qua quidem
ecclefia Nazareth, corpus illud venerandum humavimus
ut decebat. Longa certè verba, ac etiam admiranda, Sylvani
venerandi præfolis mérita plene promererent: fed
quia dicendorum prægrandis patet area, ejufdem venerandi
præfolis adus finiam ; quædarn alia non minus
grandia brevi verbonun fchemate narracuriis.
V I. Enarrandum puto quoddam fatis rmrabile , quod
parting relatione veridicorum teftium. didici, partim ocu-
lorum vifo. Duo viri nobiliffimi in rebus tranfitoriis lo-
cupletes, licet cacholicæ fidei veritatis infeii ; tarnen, ut in
gentili ritu geniti, fàtis boni, gloriofi Hieronymi mira-
bilia audientes, ex civitare Alexandria mutuis adunatis
opibus , devotiope ejufdem fervidi ceperunt iter, ut
ejufdem gloriofi Hieronymi reliquias vifitarent. Quumque
‘jam inccepto itinere quoddam à tramite devii introiflent-
nemus, ubi nulla hominum aut equorum veftigia videban-
tur,beati Hieronymi invocances nomen,ejufdem fc cufto-
diæ tradiderunt. In eodem fiquidem nemore, quidam la-
tronum, habens fob fe plures quingentis latronibus, ha-
birabat princeps, hos & illos ad aliquod prædeftinans iter,
ut tranfeuntes interficerent, & ad eumdem, & cæteros fpo-
lia repörtarent. Is itaque princeps, hos tranfeuntes intuens,
tribus convocatis latronibus, ut ad eos interficiendum ae-
■ cederent, imperavit. Qui fui principis implere juflà cu-
pientes, affomptis armis, illorfom, via qua gradiebantur
Alexandrini, concito curfo contendunt. Magna quidem
gloriofi Hieronymi mérita, majora Sc prodigia, force, ut
puto, à fàniftis modicis talia nunqudm vila. Accelerant
•latrones, ut tranfeuntes maftenc. Sed dum prope fuerunt,
quos prius fblum cernebant duos, paulo poft innumerabi-
les efle vident. Inter quos præibac vir tanto lumine circum-
luftrans, ut intuendi in eum aliqualiter fas non effet. Ap-
prehendit timor, ftupor Sc admirario hos latrones: quid
- B b b i j