C A T E C H E S I S OCTAVADe
Omnipotentia, feu ad omnia pertinente pro-
videntia, Dei.
A D M O N I T I O
X V L A N A T author in hac Oratione earn Dei dotent qua dicitur apud Graces Mra-
xpdmf, id eft omnia foh imperia ienens &• ad arbitrium modérant : quam vocem Lattni
a J fymbolo Omnipotentis vocabulo reddere [oient ; quamquam hoc-alum menti Jubjmt
fttmijicationcm, ab ea qua voci grata refpondet. Igitur contra g entiles, judaos,& hareticos ornées
duplex prindpium agnofeentes, maxime Mamcbaos, défendit Deiprovidentiam, dommium,
& poteftatem ad omnia pertinentem s coeleftia, terreftrial animam, corpus ; idolola,ras harett.
I H Diibolum ipftm i cuius malitid quam tolérât, utttur ad fia confha pcrficmda H promorvendam
hminum utilitatem. Trimtati videlicet, qua fila fin,itutis expert eft.femunt res om-
„es creata. peceâtores, quos pra patientia perfert Veut, ab ipfo tamdem pmtentur Regnorum
& opum arbiter & H f l fft: eaque occaftone Mamchaos, dmtias Diabolo author, deputan-
■ „s,& creatorem Dcum blafphemis verbis cadentes, gravißima orattone refellens Cyrillus
firmonem^ nftqum Gentiles paucis reftllit, Manichaos potifiimum tota oratione
oppupnat : qui in divinam poteftatem multis modis peccabant M ab ea fibtrahendo corpora ,
quomm authorem ab animarum conditore diverfum exiftimabant. B Diabolum et,am e d,Tunis
openbus excipiendo, eumque uti poteftatem Deo contranam coaternamque , atque m fia m-
perio ßmme dominantem admittendo. f.Vniderf, gubemanonem cnmirtando, m qua fummam
W M perturbdtioncm qua bono Deo aliéna effet, repenr, calummabantur i utvtdereeft m lito
Bodren f, hb I com. Munich, quamobrem Cyrillus Dei paiieniiam mferendts malts commendare
j — tamdem divitias & opes à Diabolo authore & datore efie con,endende. Contra
Arianos Verfpicue trium S. Trinitatis perfonarum commune imperium & dignitatem défendit.
Vraclure quoque de divitiarum ufu; & prudenter de relifta Diabolo m res bujus mundi poteftate
■ Mi' pjosporro Latinorum confietudinem fecuti, confecratum omnium fimbolorum ufu Om-
niootentis vocabulum mutare minimus ; admonemes tarnen al,ud grata voce M e a n , <& tn
hie Catechefi explicari, quam quod latino, vox finet. Nam ommpotcns figmficat eum ggj
omnia potell cuique fa d impofiibile nihil; coque fenfi Muguftinus alnque omnes ferme latin,
Patres^banc fymboli vocem explanant. At gratis aha. vox eft ad declarandam omnipotent,am
1 1 1flaautem M M fignificat Deum omnia fibympeno teuere ac ■ M a i ipfe Cyrillus hujus v o M v im reddit num. 3. ggggB
B — : qua vox fads per iftam reddetur ommtenens, ft lama effet Id
optïme vidit M B I qui ex Gratis, & omnium maxime ex Cyndojuam fymboli explanation
adomans, retenta laiina qua in ufu erat voce Jenfom ejus etymologiam ad v,m grata
vocis accommoiavit, aiens Omnipotentem ab eo diet Deum, quod omnium teneat
nnrentatum Praiverat huic expofttwni Tertuüianus, de Filio dicens contra Praxean cap. 17. Suo
— omnipotent qua (ermo Dei omnipotent«,quamque omnium accepte po-
reftatem His exemplis fmi confietam vocem mutare religion, habumus. , .
1 V Habita eft hac Catechefts proximo die poft pracedentem, 1 ah ipfi ejus cxordio figm-
ficat CyriUus, dum pracedenti die de Paire fe fermoncm habuifft commémorât Emendata a nobis
eft adcodd. CoiJlin.Ottob. Colb. Rpe, Cafanb. & Bodl. adjuncts variantibus lediombus antt-
‘L i mfinlibro S. Genovefa notatis.
K ATHK
A T H X H I I 2
4 f i T I Z Ô M E N I î N r
BV ItpomXvfÀoiç ÿ.îJ'tudfoieta., flî ni)
riASTOKPATOPA. Kat otictyvaxsti <At A
i \ '"fJ 'V'--- V , , ■ i V
n p ifs u a ' O @(oç 0 fM-ystç, >i)Oi%ufoÇ
KiJ£t@-’ : * 0 f x l y t i ß ü A n , È j 'v -
vdbfiç toHç , à 7m vü x ç c tT a>f, 0
[xeyocAaivviMç K Î i£ y o ç , ièj m. é^rlç.
AC A T ECH ESIS VIII
I I L L U M I N A N D Ö R U M .
Hierofolyrn* ex tempote didlrä , in
illud ‘ O mnipotentem. [ideft,om“
nia fub imperio tenentem. j Et le£tio
ex Jercmia : Deus magnm, fortii
Dominus a magnus ctmßlio, potens
operihm, omnipotens, mstgni nominis
Dominus, &c.
ßc. Vult. &
id Rom. if. i fh.
P E R i d , q u ó .d c r e d im u s i n ü n ü m D e u m ,
■ I
cl. A I A ju?£ -m w e ip E l’ 2 e",n a 0 E 'd N ,w a - i | M | • .
- / V t , , i n . ' ■ «/_ ' I omnem plurium deorum errorem exicin-
M ™ CXeXOvHoftûj, O^G, dimu his an4 adverfus Geûtiles ^ & omnem
K. t Aiimis,____ _ _____ ___
nDvra) EM«!'**, Xj 'imaztv ctiaimccp ex adverfo oppoficam vim taéreticorum, uten-
1 Ü H I j i iW E i s -tes. per illud véfo quód adjungimus, in unuaï
^ v . „ l mb r DEUMPATREM.adverfusêosquiexcircum.- EN A 0 E O N I IA T E P A j *T0t4 OOO H i ,r | ffcg . ■ - 1 -p. ■ , * , , , ~ p ciiione iunt, qui negant unigemtum Frnum Dei,
Toii c ifvypAtpvs'rfiuvoy tw i jo v t v 0 eoo* pugnamus. Nam,ut dictum eft hefterna die , 1
ydeï'fnvroji 'ryyfizs n,uepct,, icj'nr&v Tfcwaxmf ante etiam quarfi explanaverimus ea qua: ad
M S tu o ó » W H ■ ■ ■ I M C dominum noftrum M S Chriftiim lefpiciunt;
>it\ 9 Ü 6 o 191 8 B ü i m '■■■*/■ e o fb lo q u ó d d ix im u s , P a t e r , jam q u o d n li i a t
II AT HP y\è\ ióWaxm.flA>f} 077 UOU t $1 7m rnip’ IVA r 1 -c m r ». - • J
<( ^ . V, ( ?/l t/ m , , / ' \ i\ p a t e r l ig n in c a v im u s : u t l i c u t in t e l l ig im u s q u o d
taamp vo\Sft^fi 07i® e o f & l v , vovioa/i&f) oTix^tjov D e u s f i t , i t a & q u o d filium h a b e a t r e c o g i t cm u s .
\ n ^ V V ; ) a tc tiv o is , Ó71 X) n a n t o _ H i s v e r o i l lu d q u o q u e . a d ju n g im u s q u o d o m n i -
y K P X t £2 P ’$ i , 7VT8 7 Xj EMltocCi ^ S ïx jo iï
CfMiS jKf 'Tr&fj'fèj; (pct/dkl,
@>. Em Loom (1 yx*p 7H'g$,.\[y^6c)'lV T'
© S o l' tiTnv. t'rtgyi y rrhv $jovmai> di/pf
'8 £pV0V fJUiVOV , (AtVteTi i) <C- 6 y fo j- KStj TlVte
p o t e n s fit, [ feu omnia fub imperio contineat. ]
quod quidem & propter Gentiles fimul, 6e Ju-
dxos, & olimes ha:reticos adfirmamus.
I I. Nam 1 'Gendlium nonnulli animam
mundi Deum efle dixerunt. 3 alii quoque, poteftatem
ejus in coelum tantum, non autem ad
<p^\.cLvyjJ<ivTii /Lure dooeivcoii, xslkjco^ tcS ptynS avf- ^ terram ufque pertendere. Aliqui etiam- fimili
1 n I» , ' n tr ic , I e, win cum ilHs errore 5> yeticm/ukioi abdudi, pronuntiato hoc abu- rUVi tzJ Aivvu- Koj m ecAnWa, oVeasTW mi . ’ V j r r i\ ^ ST* (» * ■ \p rentes : Et ventai tua. ujejue ad nubes > auli
riQiAdv.ensAfjJKTApfivsi 0 ecJ-Tr^nmjae re- runt Dei próvidentiam nubibuS ac coslo cir-
(pz>.as 'cJe’y.yqafiu it. f u cumicribere, vjuaiijue in terra flint ü Deo abae
i o f m KW ybc 'GtiteJófi/ioi to faAp.S f As- lienare. Immemores fcilicet pfalmi aiéntis : pi
„ p sU f B d ,d n C J e I s TU^r ,im c»GeT- edr ^dfieniero iri ccdumyu Mie es s f i defeendero
w H. &<7l&~'Poc a~ Br-s1.- r£a d*'ww '-. , _’imIpe..l.' Kni . * y'n) ' ! Ps^'' npovjuM, , in•/nfe rmm , . ^rA ,N am fi coer lo fublim~ius ni-
» I» , , ■ , 1 . MM ~ « ',7ft , ini eit, cum inrernus terra prorundior l i t , pro-
V&vod G&ev > pa.yuTeefi' 3 tvs yni 0 0 fe&o qui inferiora occupat, terram quoque
* 7K Y&sm>,ngcft %^jErryJ‘ y ct 7^6701 xj ^ yvs. iplam adtingit.
•.pyaopy.. ] De hac ejus vocis verfione di- ^ 3 Alii quoque poteftarem ejus, 8cc. ] Duplicis generis homines
diffintnur. qui Dei poteftatem ccelo terminaverint: alios quidem
miSM
1 Omnipotent
ximus in Monito num. x.
« « p/ay«'.. ] Loco /sdyoi ry touAti legitur in lxx. cd. Rom. pasyxXvs
fi fis i'ttt Qtintentpy. ] Codd. Coifl. Roc, CafaulROttob. addunt on
ante «’s. at verba «ss,»<* Qtor nx-ripy in Coifl. cod. interlita funt, &
pofteriore manu fubftituta ha;c: Eis t>* Kiig^o» lijc-S» Xesrór to «jo» t7
GtS tit /xeyoy.ifj. Rt in unum D. f. Chriftum filium Dei unigenitum.
Fefellerunt emendatorem verba Cyrilli, quibus adjeftione voaim
de quibus qusftio e l l , Judaios Dei filium negantes refclli a it : ncc
intellcxit ea referri ad vocem Putrem; ex qua, catechefi uiperiore
n. i. & 3. demonflravit unacum Dcus creditur, credendum eile in
filium D ei, cujus fides in Patris nomine comprehenditur.
y ê iftxt.lwas. ] Codd. Coifl. Ottob. Roe, Cafaub. prajter-
mittunt Ê v & babent «bös loco De Grxcorum & harretico-
rum circa próvidentiam errore mox dices. Quod autem Judarns
ejus negata: accufat, id refpicic puto feftas peculiares hujus gen-
ris : uti Pharifxos , qui peccata non Dei permiflione, fed cogence
fortuna , vel fato oriri aicebant vel Malbothxos , qui providen-
tiam inficiabantur, omnia ex fortuito fluxu conftitifle aientes,
cond. Apoft. lib.. 6. c. 6.
x Gentilium nonnulli animam mundi Deum effe dixerunt. ] Hoc
Cicero lib. i. Academic, quafi commune Acadcmicorum & Pcripa-
teticorum decrcrum ponit. quod a Pythagora acceptum referc lib.
i. De nat. deor. Pythagoras, inquit, cenfssitDcum animum effe per
haircf. j. n. i. tamquam propriam Stoïcorum hserefim recenfet. Pla-
tonicide tertia iua hypoftafi id incelligcbant. Vide Eufeb.lib. xi.
pr*p. Evang. c. xo. & Cyrill. Alex.lib. i. in ]ul p. 34. & feq. Sc
lib. 8. pag. 371. & fcqq.
& principes'exfticerint, quofque Cyrillus .fignifica
tur rengione Gentiles : alios qui cum tilts prioribus fimili errore
abduSli, Scriptur* teftimonio ad confirmationem fententiæ abufi
fint ; quofque aliorum ejus teftimoniomm rccordari jubet. In illis
prioribus Ariftotelem fane notavit , qui omnium Patrum, & non-
nullorum etiam prophanorum judicio , hujus erroris reus agitur.
jure an injuria, nihil eft hujus' loci. Nee me fugit.Salomonem
Gcfuerum libro edito nobilem hunc philofophum ab haç caluin*
nia, feleftis ex ejus operibus triginta teftimoniis purgare fatcgille.
Alios autem qui eodem errore laboraycrint, Judatos irttclligerc
videtur Cyrillus, quos jam fuperius n. x. violatte providentiæ reos
fecit : atque ex inftituta à fe argumenti divifiorie, clim in num. 3.
ad hæreticos convcrtatur, Grscofque ante reféllerit ; reftat ut hie
contra Judæos agat. Nullum certc alium memini me legere Pattern,
qui determinatie in coelis Dei providential Judaros accufet.
Rcfpicit forteMafbothæos. at Clemens A lexandrinas lib. y.ftrom.
n. 14. pag. ed. Par. 551. ipfum Ariftotelem, ex addudlo inferius
Pfalmorum loco in earn opinionem pertraftum ait : eoque folo ar-
gumento eum feripturis noftris ufu'm efle probat. C*terum hunc
errorem Origeni imputât‘Theophilus Alexandrinus epift. 1. Pafch.
Bib. PP. Lugd. tom. s pag. 846. fed ex confeciitione propriorum
hujus authoris dogmatum, ucmpc quod divini Verbi poteftas ad
rationabiles creaturas proprie pertineat.
f >iSM T>is vus. ] Conjundtionem KSH addidimus ex Coifl. Roe ,
Cafiiub. & verf. Grod. Loco Kyi aértpyr, fcripfimuS ui msdrspyr ,
ex tribus præfatis codd. Paulo poft, pro otiirrar sepfimr, iidem codd.
habent tseuif» xpymr, at Cyrillus in hac catechefi , & alibi pafliiti
verbum xpy.rSr cum gignendi cafufcre Temper conjungit.
I M M M l Q