I x v D I S S E R T «K MÜ pig. 33+- H 51 HB num. io. A
-------- paff. 644. ex hac prophecia concluait ad mundi
finem ufque duramràm Judæorum poftremim
fub Romanis caprivitatem ; 86 in argumentum
lùmic quod irriti fuerint eorumSe fub Adriano
& fiib Conftantino fefe in libertatem afferendi
conatus, Ecfub Juliano coelitus impedita rempli
inftauratio. Verum Chryfoftomus præviam
A T I O I. lxvj
quod Antiehrifto fervatum ; vel Judæi veteris An. 363.
ædificii lapides omnes eruefent, quod inftante - " ,
folum Antichrifti adventu , nondum proximo
futurum erat. Hæc quidem Cyrillo fecundum.
doârinam à fe ohm in catechefibus expofitam
& cogitanda 8e dicenda erant. Verum Cyrilli
diaum paulo aliter refert Socrates lib. 3. c.ro,
qui ex Ruffino haufiffe , 8c commutaffe vide-
tur. Ait Cyrillum multis adftantibus palam eo
tempore prædixiffe ; futurum brevi ut in templo
irreparabili templi ruina: ejufdem profanaao-
nem , per -abominationem defolationis fadam
agnoicebat fub Romanis, ftatuâinteinplo collo
catl Cvrillus contra ipfum Antichriftum exi-
ftimabat effé prædidam illam à Daniele defo-
lationis abominationem, cat. 15. num. 9. 6c 13,
J quàmobrem perfeveratnram illam rempli de-
tolationem non omnino poterat .ante Anri-
cliriftum ex Daniele ponere, nifi duplicemad-
mitteret, quod ego credo, abominationem de-
folationis’i primant .fiib Romanis in templo Ju-
daico , alteram Antichriftum . ipfum in*repara-
ro à fe templo fedentem , ut prima defolatio.
ad fecundam ufque ■ conftantbr perfeveraret..
Aliud exftatDanielisvaticiniumcap. n.verf.34. *-
quod Hieronymus hune locum commentans,
à nonnuïlis explication refert depræfenti ev.en-
cu„ fie legitur : El cum infirmâti fuerint fitble-
wàbuntur Axilio parvulo , & adjnngcntur ad cas
multi in ojfenfionibus. Quæ quidem non male ad
reni noftram accommçmari poffunt. Cumenim
contriti eflènt Judæi, JulianuVeis öpem quam-
.dam obtulit ; fed quæ nibil fere effet. Tum plu-
,rimi Gentffium ad Leos adjundi, fed .ita .ut ipfi
.cum eis offenfi cadereht.
Ei : 61. Chrifti aütem vâticiniüm, quô adduâus,
chriftifen- tefte Ruffino , Cyriffus confirmavit irritos Ju-I
temk-î. <jæortirn conatus fore , exftat in tribus evan.
geliis confignatum. Non relitujuetur lapis frper
Jspidem <jui non defiruatur. Prophetiam hanc
jam adimpletam fuiffe, cum templum à Romanis
fubverfum fuiffet, affei-ebatcät. io.Aum. n.
Idem tarnen cat. 15. n. 15. earn perfefte non
adimplendam ' dixit nifi fub .finem munch ,pro-
xime ad Antichrifti tempora qui illico eilet ad-
futurus. Nihil mirari debemus , quod duplex
uni prophetiæ diverfo tempore affignetur exfe-
cutio. Idem epift. ad Confiant, num. 6. de an-
parituro ex Chrifti prædidione lucido in ccelis .
crucis figno docet. fed ut alterum Chrifti prophétie
, pôft ruinant templi fùb Vefpafiano, in
fine mundi affignaret eventum , fecit rempli
ruinæ prædiêtio conjuncta in evangeliis cum no-
vîffimis temporib'us, 8e cum Antichrifti figms,
ut Cyrillus intelligebat .cat. 15. num. 5. 6. 7. 8.
ac potiffimum cum abomination^ delolattonis,
quam non opinabatur aliam effe ab Antiehrifto
ipfo qui templum effet inftauraturus ut in eo
fe populorum ador'ationi, Dei loco proponent,
cat. is. n. 9. & 15. Manfuras ergo ad tempus
illud veteris templi ruinas, 6c inefficaces alio-
rum ad illud inftaurandum conatus putabat 5
donee femçl impleri cæpta Chrifti vaticinatio
plenum atque integrum effectum habumet.
Hunc autem duntaxat proxime Antichrifti tern-»
pora erat habitura * nullum ve^o proximi Antichrifti
lignum fpedabatur. Igitur timendum
non erat ne vel Julianus novum templi ædifi-
ficium ad Judaicæ religionis ufus excitaret,
lapis frper lapidem non maner et ,fed falyato-
B sis oraculum penitus compleretur. Quod quidem
Cyrillus fuarum catechefeon doarinam fequens
dicere non potuit, nifi proximum fiipponendo
mundi finem 6c Antichrifti adventum. Niff,
cum videret æquata folo exftantia omnia ve- .
teris ftruauræ ædificia, & fundamentorum îp-
forum maximam partem evulfam, fuam illam
correxerit, quam révéra falfam comprobavit
eventus fenteiltiam , oraculum Chrifti. de templo
nónnifi in mundi fine 8c fub Antichrifti
tempora penitus complendum. At templum ad
> Judaicæ religionis ufus nunquam inftaurandum
certo affirmare poterat, ex innumeris tum veteris
tum novæ legis vaticiniis , quibus æterna
.antiqui feederis abrogatio 8c commutatio., 8c
ad finem ufque mundi duratura Juda'ici popdli
fine facerdotio facrificioque difperfio portende-
barur. Quo fit, utneque in millenario Chrifti
regno aflertam ab Apolhnariftis templi 8c ve-
terum facrificiorum inftaurationem, æquo am,
mo Patres audire potuerint.
63. Cyrilli vaticinium non fefellit .eventus.
nam fubfequenti node quæ ad incipien- <‘operccon.
) dum opus jam fola reftabat ( Ruffim verbis
utorlib. I. cap. 38. ) terra motus ingens obon- « p[ohibi.
tur 8c non folum fundamentorum faxa Ion- « ti.
ere lateque jadantur ; verum etiam totius loci <*
pene ædificia complanantur. Porticus quoque «
pubhcæ, in quibus Judæorum multitudo quæ
operi videbatur infiftere, commanebat, ad io- «
him dedudæ, omnes Judæos qui reperd fuht «
oppreffere. Poftquam motusterræ conqmevit ; «
qurfupererant Judæi, cum Imperatoris man-
datis quibus parère nefaserat preifi , turn com- “ f . “ .
placid operis perficiendi defidqrio ftimulati^
R rurfus inftare operi. Ac dum denudare fundai
menta, 8c ædificate apparant , metuendi flam-
.marurn globi , prope fundamenta ex Ammia-
no , vel ex fundamenris ipfis fecundum Chry-
foftomum, Theodoretum , ac Sozomenum ere- „
brisaffultibus erumpentes, (Ammiani verbis utqr «
lib ijv init. ) fecere locum, exuftis aliquoties ope- „
rantibus inacceffum ; adeo ut plurimis fodien- «
tium confumtis, cæteri fuga falufem compa- «'
rare coacti fint. Iidem ignes ex Chryfgftomo
F lapides etiam M M M BM BM IlBM K l iH i i N.^rat:
mirum terræ qjiaffusnode non excuflerat. Qui «
tum fugere, ad propinquam quamdam eccle- „
fiam perrexerunt, partim orationis caufa, par- „
tim ut in ejufmodi rebus accidere fp'let , eo „
quod, ofeebatur ad periculi propulfationem „
utentes.Quidiisfadum, referre pergit Nazian- «
zenus. Sunt , inquit, qui eos ne i templo qiu- „
dem admiffos fuiflè commémorent ; led cum ,,
ad apertas fores .acceff.ffent, repente eafdem „
claufas pefluloque obdudas offendiflè potentia 1
r quadam «•
An.jiîj- , quadam invifibili. Hoc autem uno jam
>re A gius rem extrahentes , fed eodem ipfo tempore
„ omnes referunt ac pro certo habent, quod
> eos fumma vi atque contentione ingreflum
> fibi aperire conantes , ignis e templo- occur-
j rens inhibuit : eofque partim exuffit 6c ab-
> ftimpfit j partim pra:cipuis corporis partibus
» truncatos , vivam columnam divine adver-
> fum peccatores comminationis 6c motionis
» reliquit. Nec ibi ultrix flamma conftitit. Nam
in parte alia , cum ad requirendos eos, quos
nodu porticuum oppreflerat ruina, prima lu-
, quo hax acciderunt, ad facerdotes no- .
ltros properavifle j adhibitifque multis pre-
cibus in Ecclefiam admiflos, fublimioribus myf- .
teriis imbutos , facroque baptifmate purifica- <
tos eflè. In ea re dubio procul emicuit Cyrilli <
noftri Claritas 6c pia follicitudo 5 ut cum nulla
res ad gloriam Chrifti illuftrior 5 ita nulla ad
commendandam Cyrilli in divinis oraculis fi-
dem, atque in amplificanda Dei ecclefia iedu-
litatem honorificentior contingere potuerit.
ce concurrerent Judæi 5 ex æde quadam 6c ca- ß Multos tarnen exftitiffê Judæos qui increduli
niera inferiori inter porticus deje&as aditum
habente , in qua ferramenta aliaque operi ne-
ceflària recondebantur, fubito globus quidam
ignis emicuit j qui per medium plateæ decur-
rens, aduftis exanimatifque qui aderant Ju-
dæis , ultro citroque ferebatur. Quod quidem
iterum, jfæpiufque 6c frequentiffime per totam
• illam diem continuatum. Socrates aliud prodi-
gium ignis è coelo delapft narrat j q ui, cum
rrequens conveniflèt ad fpe&anda tôt monftra
Judæorum multitudo , iis præfentibus omnia
6c obftinati manferint, teftatur Chryfoftomus
orat, 45. tom. 5. p. yio. A lii, ut refert Rufinus
cap. 39. qui ignem ilium ex axle inferiori per
medium plateje difeurrentem 6c obvios quofque
adurentem viderunt, pavore ingenti 6c trepi-
datione deterriti , folum verum Deum Jelum
Chriftum confiteri cogebantur inviti. fed , ut
addit Socrates , voluntati ejus non idcirco
gefferunt morem, fed opmione Judaifmi men-
tibus antecepta omnino tenebantur adftridli.
Eventus ille tanti ad. gloriam Chrifti 6c relipificum
inftrumenta confumpfit , malleos, C gionis ejus veritatem momenti , per le
fealpra, lecures , afeias 6cc. quo in incendio
totus dies infumptus eft. Neque hie divine ira:
demonftratio conquievit, cum tot prodigiis nec-
dum rebellis populi pertinacia frangeretur.
Naz- orat‘ Eadem enim 6c proxime inlequenti node, lux
jn coej0 fl-ecjc crucem in orbem delcribens,
qu^ vidorix adverfus impios a Chrifto repor-
tatic tropheeum fignabat. Ea crux, ex Theo-
phane Chronogr. p. 44. a Golgotha ad mon-
tem ufque OH varum protenia,-multo Iplendi-
dior ea, qua: fub Conftantio vifafuerat appa- ante annos viginti conti^ilfe refert
Ruffin, tap. j-uit. Pricterea in omnibus Judasorum veftibus ^ '|im mavimp invent
i9‘ inufta: divinitus ac conlignata: cruces, ex Theo-
doreto, atro colore fuffulx , qua: nullis lotio-
nibus, aboleri potuerunt , tant^que tenacita-
tis fuere, iit Nazianzenus miraculi teftes 6ccon-
feios poftea conteftaretur, uti proferrent vef.
tes fuas illas tum crucibus lignatas j non uno
quidem in loco notatas , ex Theodoreto , led
iis lignis repletas. Addit autem Nazianzenus,
limul ac quilpiam live noftrorum , live extero
dibilis, tarn multis ac diverli generis teftibus
confirmaturj ut ft fidem detredare quis velit,
nihil ille certi habere poffit in hiftoria. E chrif-
tianis teftimonium ferunt fandi, quorum fidem
ac perlpicacitatem acculare Iceleris eft. Fadum
eodem, quo contigit, vel fequenti anno refe-
rebat Gregorius Nazianzenus ,eorum qui con-
feii 6c teftes fiierant fidem appellans. Chryfoftomus
qui non in uno fed in pluribus operum
Ihorurn locis, eamdem hiftoriam regerit, rem
nec fenibus
folum fed 6c maxime juvenibus notam
6c manifeftam- ait : ac nudata in teftimonium
fundamenta appellat. Hu jus , inquit ,
rei nos omnes teftes lumus. Ambrofius idem
fadum refert epift. 40. feripta anno 388. n. 12.
his accedunt Ruffinus in Hierofolymitanis locis
diu verfatus : Theodoretus, qui vixit non procul
in Syria : Socrates, qui hæc omnium fama celebrata
fuiflè , 6c ad aures JuHani pervenifle me-
morat: Sozomenus, quii lluuoo tempore fuifte a it,
rum hxc narrabat aut narrantes audiebat, fta- £ qui hoc ab ipfis Ipedatoribus audiviftent} nec
^ " .................... alia qu«ri oportere tellimonia, prater ipla rudera
6c imperfedi operis veftigia : ex Arianis
Philoftorgius lib. 7.11.9. 6c 14. Tamdem expa-
ganis Ammianus Marcellinus lib. 23. n. 1. Cum
vero idem Ammianus eventum illud ad eum
annum commemoret, quo Julianus tertium con-
ful fuit cum Salluftio 5 anno 363. illud confi-
gnari necelle eft. Cyrillo martyrii gratiam eri-
puit mors ejuldeni Imperatoris paulo poll liib-
lecuta. Pra:ceperat enim, ft Orofto referenti
lib. 7. cap. 30. fides , amphitheatrum Hiero- -
p lolymis exftrui , in quo reverfus a Parthis,
tim hoc miraculum in fe ipfo vel in vicino luo
perfpexiftè: adeo ut vel iple fefe ftellatum no-
tifque diftindum , vel ilium ita in veftimen-
tis notatum intueretur * ut omnem textorii ar-
tificii elegantiam, ac fumma cura elaboratam
piduram nota: ilia: admirabili varietate fupe-
rarent. Quod quidem monftrum non Hierofo-
lymis Iblum, fed Antiochia: reliquifque in ur-
bibus eveniflè refert j nec in folis five Juda:o-
rum five chriftianorum veftibus, veruni etiam
in altarium mappis , libris, ca:terifque hujuf.
modi Ecclefia: ornamentis.
64. His omnibus prodigiis deterriti cum Ju-
da:i, tum Julianus ipfe opus incieptum dimit-
tere coadi liint. Multos Judjeorum 6c Paga-
norum eo tempore, veritate agnita ad Chri-
ftianam religionem acceffille in confeflo eft.
»• Nazianzenus ait omnes ferme quail ex figno
” uno atque una voce chriftianorum Deum in-
•» vocalle , eumque multis laudibus ac precibus
J*'placare ftuduilte. Plurimos etiam non in lonepilcopos
, monachos , omnelque ejus loci
fandos beftiis etiam arte’ quadam lævioribus
fadis objiceret , fpedaretque laniandos. fed
immania illa confilia antevertit Deus , Juliano
, divina clementia, vigefima lexta Junii ejuf
dem anni, è vivis fublato.