Id. Cat i .
Ë ) & Sup.
Paganicx fu-
perftitioncs
rum convcn-
Vtdc Cat. iS.
qui volentes 'quidem perfuadere poteft , neminem
autem cogere. Neque aftrologorum
pKedi&ionibus, neque avium obfervationibus ,
neque 1 ominibus adtendas, neque fabulofis
Gnecorum divinationibns. Veneficium, incan-
tacionem, 6c nefandiffimas Manium evocatio-
nes, ne ad aures quidem ad mitte. Ab omni
internperantias genere recede, nec guke dedi-
tus, nec voluptatum amans * omni avaritia Sc
feneratione fuperior. Neque vero Gentilitiis
fpe&aculorum conventibus interfis. neque liga-
turis unquam in morbis utare. averiare quo-
que omnem cauponarum frequentandi illu-
viem ac fordern. 1 Neque in Samariticam aut
Judaicam delabare religionem, nam te in po-
fterum liberavit Jefils Chriftus. Ab omni Sab^.
batorum obferyatione procul efto j neque ul-
lum indifFerentiüm ciborum communem vel
mundum appelles. PracfAtim vero oderis omnia
tranfgrenorum hiereticorum conventicula.
omnibufque modis tuam ipfius animam muni,
jejuniis, precibus , eleemofynis, 6t divinorum
oraculorum le<5tionibuSj ut in temperantia Sc pio-
rum dogmatum obfervatione, a quod tibi reli-
quum eft in came tempus viven?, unica, qua:
per lavacrum datur ., falute perfruaris: ficque
cceleftibus a Patre ac Deo adfcriptus exerciti-
bus , coeleftibus quoque coronis digneris: in
Chrifto Jefu domino noftro, cui eft gloria in
fecula feculorum. Amen.
C A T . I V . D E D E C E M D O G M .
A of ccyocvniaa/ (jl SïujcLtcli 7oe)$ rLyaSufauf $
G h k v A , fx n 'n d çp o ^ sy iU jç ,ju irn opveo<nto7nctie,
fm te xfijiSbm , /iajiS8 ’rcyç fiiuÿdStai <T%f
* Efàiwav fjxii>rttittif.<pttf>jUMx.eicti>Jèi7moiSic(4>) è ra.
yexxjo^ucpT^cSv voA/cprc^ <vrçfyfj.cLrr u , /u.nSè
Axjytç fGp&S6^£V. A 7U)çti9ï TmvTti dvj'fi&noufi
• ejSbtfy/uv'TZ y*.çf>ipjJ$Yov3fAYi'tt <pi\zSbv<j>v3’\jz&<Lva>
te cpi?&{>yje}ctf d-mcnif, è v mclfyiv, ß yivo/iiïpof.
M >m o % cùçj.cùv z d v iw s cL'ÿ&toju.ctai tM e .
B fxuSl Gnhajxctaiv dv votroiç fféncy m'a. ^oroçpètpv
*3 7motx.v Kj v nait7n}fo£vrrziv r VK a)
fW T t Çr ii ^-‘ CLfMtfti'rlojAov, >i l%£ocf<rjuov ooC7ncrnf’
iÂvrçoùazc'n ya.j> oi Aannv Ijkjvs o X{yçz>£. Vclohç,
aztÇ,Qa,TU>v iz^ßLTHfyiencüf " i & i l ' P T V , xoivov ri
(Ly ijtfa f'm t e y ( v rt 7 ? ) r cidij^fjCpôfcav ßßOffj&Ttov.
’ E.ÇcLift'ruif j /ulcnj 7mv7Bi7Kcri£vétyicc t ^ ^ v ô / c ^ v
ctjfi7lx%>. K) 7r^micàf T atcujrÇ ctVtpecAi^V,
• M & ia j f / fG^cnv^ifyk\iyip^qzu>oL\iy ^ %la'V teytcav
C AvcLyvao/xoLffiv 'Ivcl /l(Ç <nü<Pç^au/ji\f è Sb^udrcitv
' r ’f f ifo n r o y en a u f z i ß ia xm f fâ y v o v , ^
‘ fMctf TV À0l/7f« CrZOTKCJ.cCf ÇpcLTOP&yv- •
S t oùhtof en oùgcp.v\cL\f ç-poiiiaïf t zS 7mrr c } ^
© e a , iij t oùçy,vi<jov yu tf& fy u ffîf c^tyoLvur è v X.£xçzo
Lncrv J* t vS)wçj.où ûi )i Sbljcc v iù f ctjdvcif <r
cïjw a v .
I Neque tminibns, See. ] Ita vocem kX^oim vertic Grodccius.
idem elt quod Cat. i^.-n 8. vocat Id Chn>foftomus ,
liom.’ xi. ad poo. Antroch. füb finem,coniungit cum obfervationibus
Herum, & fymbolis: qua: fymbola , ut explicat, er am augur ia cap-
tata ex rebus forcuitis, ut verbis forte fortuna prolatis , certorum
homiuum occurfu, §c {imilibus rebus. Non immerito Cyrillus ab'
iis fupcrftitionibus, quas ad cultum Diaboli pertinere ait, Cat. 19.
n. 8. auditores fuos revocat. Quam difficile effet Chriltianos ab
hujufmodi vauitatibiis abftrahere, probant frequentes ea de re Pa-
trum querel*. Adde Gnofticos & alios hxreticos iis nfos efle.
a 'E».r'n»t. ] Legitur in codd. Coifl. Roe, Cafaub; &Grod tid’d-
Xav, idolorum. utiaque leftio probabiUs. nam vel oraculorum prx-
didliones, vel divinaculorum per fortes vaticinia reprpbat Cyrillus.
loco (pttpf&Ktu* feripfimus ex cod. Ottob. <pcopfig.x.ficu>.
S yiijMtQr. ] Ita rcllitui ex codd. Coifl. Ottob. Roe, Cafaub.
Habent editi ßuXty**®*. Paulo poft, loco eViftVfljwv, cod. Colb.
Bodl. & Morel, ferunt , incantationibus. Inferius , x*™,-
XeioTtii feripfimus ex Coifl.Roe, Cafaub. Ottob-. loco
Tti. Grod. IcgifTe videtur rZ» x c c x n HenricUs Valefius in
mff. ad Cyrillum notis , MxtiXeS'irlw hie iutelligit Diab'olum. fed
hanc vocem cum altera fimili XoxcSZtv exfpoliator, mcmoriola
vacillante, credo, confudit. x.*nrtf& fignificat vel negotiatorem &
venditorem , vel cauponem. at xxxuXoi'ur^s Hefychio eft cauponarum
frcquentator.- eodemque fenfu a C.yrillo ufurpatam banc vocem,
fignificat illuvies ilia quam ««wisAoJVrrtfr objicit. Caupon®
etiam apud Paganos probrof® , nedum apud Chriftianos. Concil.
Laod. can. 14. vetat nc derici & a feet® cauponam ingr*ediantur ;
quemadmodum can. 16. nc magi , aftrologi 8c mathematici fint.
Diutius forfitan apud cauponarios, qus profcffio chriftian® tem-
perantis & gravitati parum alioqui conveniens, idololatria aut
ejus veftigia remanferunt. Tertullianus dc Spedtac. cap. 8- n. 79.
in ftäbulis five diverforiis idola fuilTe teftatur.
-/ xuj ft fa , &c. ] Ea verba ufque ad xcZhis ca.S.Swrav cxcluf. ad-
didimus ex codd. Coifl. Octob. Roe, Cafaub. Mox, *«ƒ r i feripfimus
ex Coifl. Roc, Cafaub. quo in loco habent editi »«ƒ ri.
X Neque in Samariticam aut Judaicam, 8cc. J Infita chjjiftianorum
pedtoribus Judaic® legis reverentia, fecit ut plurimi non fo-
lum judxorum frequentiam non devitârent, fed eorum facris
j-. conventibus intereflent, ac fefta célébraient -, quod graviter queri-
tur Chryfoftom. horn. 34. ad populum Antioch, qua occafione
hanc & fequentes homilias adverfum Judxos declamavit. Cone.
Laod. yetuit ne chriftiani à Judxis dona feftalia & azyma accipc-
rent, can. 37. & 38. Etant qui à Judæis frudlus agrorum fuorum
benedici paterencur, qiiod fevere caftigat Cone. Elib: can. 49.
Cone. Laodic. can. 19. chriftianis præcipit ne judaizent, & fab-
bato otientur , fed eos hac die operibus vacare præcipit. Hunc
abufum non infrequentem fuiffc teftatur apud Johannem Damafc.
Eufebius quidam in Parallelis citatus , littera n tit. 17. pag.
Hanc fabbati religionem forte in ànimis eorum confirmabat litur-
gia die illoxoblata, & laxata in Quadragefima jejunii obfervatio.
Ciborum d^edius non hxretici modo J udaifmo addidii, fed quidam
etiam fuperftitiofi chriftiani obfervabant, ut apparet ex
Çonftît. Ap. lib. tf. cap, 10. & 11. Hxreticorum conventicula chriftiani
quidam adibant , falforum martyrurti qui ex hæreticorum
p SrcS^ ruerant,ant in occupatis ab ipfis ecclefiis eolebantur, fo-
£ lemnitatibus invitati, quod prohiber Cone. Laod. can. 33. & 34.
alii forte eo trahebantur ignoratione ver® Ecclefiz Catholicorum j
maxime peregrinantes, quos CyrilluS Cat. 18. n. 16. moner, uc.
cum ad regionem aliquam devenerint, non præcife requirant ubi
fit Ecclcfia, nam fuas etiam ædes hxretici Ecclefix vocabulo infi-
gnire folebantj fed ubi'fit Catholica Ecclcfia, quod nomen ver®
Ecclefix proprium.
d' x&rAzôft. ] In editis legitur n&rixav. Emendavimus ex
Coifl. Ottob. & Grod- ■
( fuas. ] Loco fuis, Coifl. Roe, Cafaub. habent ûyixt. Ottob.'
Select àyiecf. Mox , pro q-emXeynSels n , pofuimus CX Coifl. spccnXe-
f t , 81 pro **&S «»Sels, Ka&luefyt >ex Coifl. Roe , Cafaub.
& Grod. Tamdem pro nS j feripfimus ex Colb. & Ottob.
* i ft'&. Cxtcrum amoliori glorificatione concluditur hxc Cate-
chefis in verfione Grodecii, his verbis: In Chrifto Jefu Domino
noftro, cum quo gloria Patri cam fanlto Spiritu, in fecula feculorum.
#
G A T E C H E S I S Q U I N T A ,
DE F ID E E T SY.MBOLO-
P R O L O G Ü S .
I. T"J R Æ P J R A T I S in fuperiorc carecheß, per generalem univerforum fidei noflra
1 dogmatum. Informationen!, audit orum anlmis ; jam ad fingula ejus Capita in fymbolo contenta
diflinllis fermonibus explananda aggreditur. In hac itaque catechefi, qua fymbolum tra-
dit niemoriter rettnendum, fuoqtte tempore,* Sdbbato fcilicet fanflo reddendum J fidei, ctijus confif
fionem commet, <vim, dignitatem, necejfttatem, cfficaciamque commendat ; ficque primam ß/mbtli
rvocem, C r e d o , mel, C redimus , in hac oratione exponit.
11. Fidei.dignitatem repetit » ab Svjne appedationis, quam nobifeum communicat, participa--
done. b rvim cjufdcmi ab contemtu rerum terreftrium quern injpirat ; c divinarum rerum ac Dei
ipfius contemplation, ad quam evehit ; hdfloria adverjus Diabolum, quam confert ; 4 rebus ultra
humanam conditionem, quas non e in eredente folum, {verum in aliis etiam mérité ere demit
operatur. Neceffitatem fidei probat, 8 tum ex omni vita confuetudme, qua per fidem adligatur
Ôr confifiitih turn ex juflificatiotiis noftra modo Grrationc-, qua: ad exemplum Abraha per fidem
in Chrifli myfieria perficiturcfiSpecies tamdenf fidei.difiinguit : quorum altera in dogmatum affen-
fu confifiiti altera, qua hujus pramium ac-pcrfeßio eft, in mirabilibus ejficicndis. Poft id prod-
mium k ,fymbolum traditurus, maximum illius in brevi -verborum ctmplexuvim acnccejjitatem
ofttnditi ac diligentem ejus commeditationetn, fidelemque ,ne unquam mutetur aut corrttmpatur,
cufiodiam pracipit quod, eotradito,diligentiusac feverius incident. Notandaprafertlm.quade
fidemiraculorum à Deo exoptanda (gfipromerenda docets ft) qua defymboliab Ecclefia accipiendi,
atque ab iis qui feripturas 'legere 'non pojfunr firmiter retinendi ac credendi necejfitate tradii.
. I l I. Hanc catechefim, qua in omnibus m[fi ft) editionibus De Fide' tantum inferibitur, no)
De Fide & Symbolo appeüavimus i quoniam de utrfque fib uno, eodemque ambiguo fidei
nomine agit author, ac fidei nomen pro fidei virtute conftanter ufirpat ah initio ad mm. u . fid.
ab eo loco ad finem pro fymbolo fimit. Quotas autem fymbolum fignificat, ad diflinftionem litr
ter am majufculam initio prafiximus. Intcrrumpitur hujus orationis firies, per traditionem &■ pro-
nuntiationem fymboli à Cjrißo faftam. nam mm. n. de fymbolo loquitur ut tradendoi num.
autem 13. de codcm ut tradito. Locus interruptionis non omnino certus, nec ab eis qui catecbefes
primum.exfcripfere notatus. Cum enim fymbolum chartis mandareprimis temporibus religio effet,
idque in bac catechefi fevere intirdicat Cyrillus num. u. qui ab ejus ore orationem excepemnt’,
omnia continuate defcripferel ficque fymbolum Hierofilymitanum periijfit, nfi in titulis cateche-
feon, & in varus Cyrillifententiis, fparfim ft) uti in firufta defittum exftaret. In 'rionMis tarnen
mff. pofi: verba qua mmerum 11. abfilvunt,rcperiiur fymbolum Nicantim de intégra defiri-
ptum : quo fadum eft, ut hunc traditi fymboli , & interfpirationis CyriHi-adfignavormus locum,
quamquam ut fitear quod res eft,ultima num. 13. periodus & , eye. Videte itaque
&c. mihivideatur.ad fimbolum traditum pertinere. ' 1 ’
IV. Ex verbis catechefis fupcriotk, num. 13. quibus longo Quadragefima totius fpatio fymboli
expefitionem a fe tradendam ait author, cerium eft hanc orationem v e l extremis prima Qua-
dragefimalis hebdomada, v el primis fecunda diebus pronuntiatam effie. eaque erat fingularis ecclefia
Hierofolymttana confietudo, ut per quadraginta dies fymbolum prius traditumexplicare-
turi quod teftantem atidivimus johannem Cyrilli ficcefioremfin teftimonio fipraPraloquto in catechefim
juartam,num. 3. allegato. In omnijfus vero aliis tarn Occidentis quam Orientis ecclefiis
quarum quidem exfientmompmentajub extrema folum Quadragefima tempora fymbolum baptii audit
tradebatur : nec ut Hierofelymis ,pluribus ; fed urn dumaoçat, am adfummum uno & altero
fermone explanart folebat. Dubium vero nullum eft ,qitin ecclefia Hierofilymitana confmtudo
multo utihor effet, cm fine acceptum referre debemus pfetiofium hoc catechefeon Cyrillianarum opusfi:
V. Hanc orationem contulimus cum codd. Coifltn. Roe, Cafaub.Ottobon. Symbolum Hiero-
Jotymitanum exipjo jyriHo collegium ei djLjnnximus. qua de re dicemus in Obfervatione pectflidri»
a num. I.’
£ n. z. Z
c n. 4 .& 1 1 .
da.A. ■
f n. 7- •
ƒ n.8.&<>.'
h n. j . & 6.
z n . r o .& i I .
in. I,.'
/ n . 13 :