P IR A F A T T O.
fideffl dogmatum & fidem miraculorum, quam à Çyrillo diftingui, à nobis confundb
fingit; cùm nemo cacholicus ignoret pritnam fine fecunda fere Temper confiftere fi
Eucharifticam confecrationerh, quam à Cyrillo invocationiTrinitatis,,à nobis verbo-
mm Chrifti efficacité adfignari elicit; quamvis nec Gyrillusvi verborum, necEccle-.
fia,quæ nihil ea de re fancivit,vi pfecum & invocationum quidquam deroget, Se-‘
cundum genus fpeiftat Johannis baptifmus, oui remiflionem peccato(um qui tribuere’
nahmt, eos Cyrilli fententia feriri pronuntiat. Aliter quidem ea de re multis patri-:
bus vifum , aliter hodie plerifque theologis videtur ; led unicuique libera datur eli-
gendi optio , modo-ne Johannis baptifmo eamdem & parem vim ac noftro adfcribat,
quod à Cyrillo cæterifquePatribus alienum fynodus Tridentina;J)b anathemate dam-'
navit. Cætera non meliùs Riveto fuccedunt ; velut cum objicit multa apud nos interdira
à Cyrillo præcipi, ut corpus Domini etiam laici manu fufcipiant, çalicem bi-
bant & refiduo in labiis humore oculos & cæteros fenfus périmant. Quis non vider
bac omnia aliud nihil elfe nifi ritus & cerimpnias, quæ in ecclefia Latina pàrtim de-
fuetæ, partim certo confilio mutatæ, numquam tarnen aut in antiqüis damnatæ fue-
runt, aut in græcis,qui earum partem aliquam retinent ? Quod autem deScriptura-'
rum canone Cyrilli cum ecclefiis reformatis confenfionem , a catholicis vero dilfen-
fionem jadtat, eum falli & fallere demonftramus diflert. 3. cap. 13. num.'9y Similiter
quæ advcrsùs tradidones .& tranlfubftantiationem : violenter detorquet, in eadem
differtatione vindicartius cap. 9. ig, 13. Quamobrem omiflb Riveto ad. editiones Cy-Î
rilli rcdcamus.
, X I I . Nondurn idem Cyrillo contigerat, quod multis noftra patrumque memoria
de
fcriproribus, ut accuratiorc induftria illuftratus prodiret. Nihil habebant fupe-
riores editiones,. præter Catechefes & epiftolam ad Conftantium. Nemo collegerat'
quæ Tub Cyrilli nomine feruntur, velut homiliam in Hypapantem, epiftolam ad Au-
guftinum; nemo latentia in bibliothecis, fragmenta eruerat. Ad hæc,.c.ontextus mire-
defbrmatus, nævis fcatens. interpretatio, nullæ animadverfiones ,s quæ" vulnera fana-,
rent , lucem obfcuris darent.. Hanc operam lùfcepit vir clar. Thomas Millestheo-i.
loo-iæ bacealaureus, ex æde Chrifti collegii Oxonienfis. Prodiit ejus editio Oxoniæ*
è rhearro Sheldoniano , impenfîs Richard) Sare bibliop. Londin. an. 1.7 03. eo;
charadlerum nitore & c'tartæ (p'.endore, nihil ut elegantius requiri .poflit. In hac.
editione, præter eitata jam opera,, accédant eruta ex bibliothecis fragmenta ; inprio
mis fragmentum homiliæ in l’ara'lyticum ad pifcinam jacentem , turn, prinnun ex
m(T. editum: Hifioria Eccleßiißc<t &‘ Myßdgojrica , five Pheoria Myfieriorum ; quod opus:
Millefius , cùm Germani CP. epifcopi elfe Iciret, cum Cyrillo tarnen edendum puta-
vit, quia ejus nomini nonnullis in libris tribuitur. Hæc omnia ad mlf. codices emen-.
data, interpretatio caftigata, contextus.in numéros five articulosincilus,.S:cripturæ.
teftimonia diligenter notata , indices copiofi, accuratior in vitam & fcripta Cyrilli
præfatio ; de quibus omnibus fie dicam , ut.nec Millefium debitis laudibus defr.au-'
dem, nec. tarnen quæ ejus editioni défunt reticeam ppftulat enim. inftituci anei ratio
, ut nec ejus labore multum de meo detradtum fuifTe inficie’r , nec multa mihi ad
elaborandum relidla dilfimulcm.
, . X 111. Nihil fibi dodtiflimus editor antiquius ait fuilfe quam ut contextum græ-
eum , præfertim Catechefeon, purum & intaminatum ederet. Quamobrem eum &
cum fuperioribus editionibus, & cum mlT. duobus vel tribus, coritulit, de quibus poll
hanc præfationem dicam in codicum notitia. Harum omnium ac præcipuè codicum
mif. variæ ledliones inter contextum & notas lineis totam. latitudinem occupanti-
bus collocaxæ.yfed tanta religione, ut ne leviffimas quidem &.à librariorum infeitia
profedtas neglexerit. Meliùs hune locum, mea quidem fententia, fortitæ, fuiifenti
quæ ex Grodeciana interpretatione cum editis comparatâ eruuntur. Non pauca fané
in contextu emendavit , idque ledtore femper admonito ; fed multa eum .fefeL
lerunt , multa prudens & Iciens reliquit , quæ ex variis ledlionibus ab eo. ap-
pofitis emendari poterant. Cujus rei exemplum habes Catech. 4. num. 11. edit.
Oxon. noftræ 3.5.: & Catech.. 13. num. j. & 61 edit. Oxon. noftræ 7;. 8. 9. in qub
ibus perturbata.verborum conftruclio , ex ledlionibus appofitis in integrum reftitui
P R Æ F A T I O .
p’oterat ; nec tarnen quidquam mutatum. Quin etiam in notis nonnulia com-
meniorat à fe emendata, quæ tarnen in textu, nefeio quo padio, eadem manferunt,
velut catech. 3. num. 7. & cat. 6. n. 17. Interfpirationis noræ in hac editione, multo
diligentius quàm in fuperioribus obfervatæ-: interdum minus animadverfæ editorem
torlerunt, & ad medicandum locis integris & fanis induxerunt. vide Cat. n. n. 4.
Cæterùm Johannis Potteri , qui mendis typographiæ expurgandis præfuit, tanta
exftitit diligentia, ut in lèoc généré in quo labi & errare proclive eft, vix unquam
offendat. Novæ interpretàtionis necelfitatem vidit Millefius 3 cur hune laborem non
fufeeperit, ignoro. Grodecianam multis ille quidem locis emendavit; fed in inulto
pluribus aut prorfüs inornatis, aut à græco difcrepantibüs intadtam reliquit. Quin
etiam ad nævos, quos à Prevotio in eam indudiös retmet, alios adjecit ut Cyrillum
ad.Albertini fententiam fingeret. Tain textum quàm interpretationem in numéros
five paragraphos diftribuit ; id quod in fuperioribus editionibus deerat. Sed miror
in hac deeffe notas illas, quæ iniftis ad marginem appofitæ, res obfervatione dignas,
&: fummam argümentorum indicabant. ' Scriptùræ teftimonia, quæ Cyrillus refert;
vel quafi præteriens. defignat, diligenter ad marginem notantur, fie tarnen ut labori
noftro non päuca reliqüêrit ; ea præfertim quæ græcè tantum exftantia, aut in Vul-
o-ata cum infigni diverfitate pofita, ledlorem fallunt : nec tarnen iis non animad-
verfis, Cyrilli fententiam poffis aflèqui. Vide hujus rei exempla Procàt. n. 7. cat. 1.
n. 5. cat. '6. n. 1. cat. 8. n. é. cat. n . n. 7. ,
X IV . In obfervationibus & riotis moderationem ahimi & eruditionem laudes.'
Editor non catholicus, nihil in catholicoS afpere', nihil contumeliosè dicit. Eêcle-
fiæ catholicæ operam navat in confîrmandis pluribus inftitutis, ut figno crucis, exor.
cifinis, iniiitilatiohibu.s, prccibus pro mortuis, quæ plerifque Proteftantibus viden-
tur nova, cùm fint peramiqua. Scriprorcs catholicos, in his fodalitii. noftii mona-
chos perhonorificé femper appellat; éorumque authoritate fæpiùs utitur quàm fuoe
rum. Catholicum effe jurares, fi aliis in locis operam non tereret in impugnanda
* cleriealis continentiæ lege, permifeendis bBaptifmi & Poenitentiæ diverfis chara-
dleribus, & teftimoniis ;c præfcntiæ realis perablurdé eludendis. Lieft iifdem obfervationibus
non mediocris antiquitatis cognitio ; fed tarnen quid mihi non probetur
exponam. Videtür x°, non fatis conftanter in notis apponendis verfitri. nam in
primis ad illuminandos Catechefibus & in Myftagogica prima pene luxüriat ; in aliis
àutem, quæ non minùs materiæ fùppeditabant, tædio laboris quodam modo exa-
ruit, i». Illud multo graviùs , quod in rebus contritis & pervulgatis, quales funt
nominis ante baptifma dandi confuetudo, abrenuntiationes -, triplex immerfio , &
alia hujufmodi, multus & difertus ; in arduis autem & fpiffis , cum feriptoris fententia
quibufdam veluti tenebris involvitur ; aut à.communi dodtrina recedit, aut a
vero in rebus hiftoricis aberrat, aut in oblcuris ritibus verfatur ; in his, inquam ,
jejunus eft & pene taciturnus. 3°. Neque illud etiam a Millefio fiilceptum, quod tarnen
leftonbus utile & jùcûndum , ut CyrilIiTciipturæ legendæ rationem expen-
deret in multis a noftra diferepantem ; & quæ Cyrillus ex feriptoribus natu ma-
joribus, quæ feriptores natu minores ex Cyrillo deferipferunt, in medio poneret. In
poftremo o-enere tarn indiligenter’ yerfatus eft, Ut monitus ab amico de quadam
Cyrilli fenrentia ab Anaftafio laudata, diu quæfitam nec inventam Cyrillo abjudi-
carit ; quæ tarnen in Catechefi feptima verbis conceptiffimis legitur.
XV. Operis initio,quod Pembrochiæ & Montis-Gomerici comiti nuncupatur, præfatio
legitur de vita & feriptis Cyrilli, de variis editionibus, ac demum de Oxonienfi
brevis & dilucida. Erant in rebus geftis Cyrilli permulta majorent in modum obfcu-
ra & implicata , quæ diligentiùs expediri poterant : de feriptorum quoque numéro,
veritate inteo-ritate, genere & natura uberiùs difputandum fuerat. Veterum deinde
teftimonia in’medio ponit. multa fane' conquifivit, non tarnen occupavit omnia,
ut ex his quæ collegimus patebit. Ad calcem voluminis apponitur i°. RobertiCoci
cenfura de Cyriili ad Auguftinum epiftola, & de quinque Myftagogicis Catechefibus,
vera ilia quidem, quantum ad epiftolam , etfi in catholicos iracundior , de
Catechefibus autem promis abfurda. 1°. Riveti de Cyrillo ejufque feriptis judicium,