Divinitatis
faciem nemo
poteft.
Id. Cat. 11. »■
a Matth, n u .
b Ibid. if. 6.
c ExmLxxxiii.
d Ibid. i i .
Exod.xxxiv.J.
7*
t 8.
Alia ejufdcm.
veritatis deni
onft ratio.
Pf. CXX.I,
V■ Cat. S.».i.
i. Cor.xY. 17.
I40 S. C Y R I L L I H . I E R O S O L . A R C H I E P.
quod divinitatis faciem vivens nullas viefere
pocerat, humanitatis faciem adfumfit, ut hanc
vidences viveremus. I mo 8c quando earn ipfam
cum modica quadam dignitate oftendere vo-
luit, cum fcilicet a vultus ejus refplenduit iic
fol, b Difcipuli procumbunttimore conterrici.
Si igitur corporis facies lplendefcens non quantum
poterat qui id operabatur, fed quantum
ferre poterant difcipuli, ipfbs nihilominus con-
terruit, nec fuftinere potuerunt: quomodo in
ipfam quis Deitatis majeftatem poffet infpi-
cere ? Magnum quiddam, inquic Dominus ,
concupifcis, 6 Moyfes; inexpletum tarnen de-
fiderium tuum adprobo, & c hoc verb am tibi
faciam > verum ita ut tu capere pates. d Eccc
pono te in foramen petrs. ut enim parvus es,
in modica circumfcriptione manebis.
V I I I . Hie jam mihi propter Jud^os, quod
dicendum eft tuto obferva. Propofitum nam-
que nobis erat demonftrare quod apudPatrem
erat dominus Jefus Chriftus. ait igitur Dominus
ad Moyfen: Ego prateribo prior te gloria
niei, & vocabo in nomine Domini coram te. Qui
ipfe Dominus eft , qualem vocat Dominum ?
Cernis, quomodo obfeure docuit piam de Patre
& Filio dodrinam. Et rurfus in confequen-
tibus,ipfis verbis feriptum habetur: Et defee n-
dit Dominus in nube, dr pro.fens ibi fuit illi, dr
vocavit nomine Domini s dr praterivit Dominus
ante faciem ejus, dr vocavit: Dominus, Dominus
mifericors dr elemens, longanimis dr mult a mi-
firicordia dr veru-s ; dr jufiitiam cuflodiens , dr ■
faciens mifericordiam in millia, auferens iniqui-
tates dr injußitias dr peccata. Deinde in con-
fequentibus procumbens Moyfes 8c adorans coram
Domino qui vocabat Patrem, dicit: Und
autem gradiaris, Dovyine, nobifeum.
I X. Habes primam hanc demonftrationem.
aliam evidentem accipe. Dixit Dominus Domino
meo} Sede a dextris me is. Dominus hxc dicit
Domino, non fervo 5 fed domino quidem om- '
nium, fui autem filio, cui omnia fubjecit. guan- .
do autem dicit, quod omnia fubjetta funt ei, fine.
dubio prater cum qui fubjecit ei omnia; 8c qua;
fequuntur 3 ut fit Deus omnia in omnibus. Omnium
dominus eft unigenitus filius : filius vero
781 VIU>, “ i7CZl$\\ <S 4 %QT»Z>$ r&ÇjOnnZDV $$ 11$ JSluscL »
78 IStIV dcov yCLHfâÇe 3 TH$ Cti'§fg;p'TtoT$(s>$ CGsÇjGOt-
7C5V} t'vcL TV78 iSb'tTc$ ty j ©7E Q X)
ctwn TV78 SïiÇctj (xvr 0À1 yn$ ote <5 cnsçjora-
'kov cùnÇ B A c t/x^ v <0$ 0 rA to $ , ai /xsfipnty 7nnr\ovai
(poC i)jivTi$. t i où/xec(s$ mçjotàTcov
$ iSluioL'n-^ b cU epyw K ccMcc n fijo 01
/HSL%Tztj)i<pciCi)<7i.v ew /m lyX) ofj.to$ c‘A ) xsH C & c iS U i/r.
fycrtyj' nut>$ £ i$ S 7* % ô'm o$ cLTivlacxf 7tç
Yi^tivcLTo. lA iycC yC p yrn 0 ,fh jv ,u e i$ , J
av ndu> u.tcA.ȍov 'Q n jv /jle tt
Jtj TV?®)' croi t A s'jai' TtDDurar «cMct nsfy) YppM$- i$bu
7 7 01 & j$ t L u 07TVV 7 “ 7ttTÇc(4' U>$ y ) (XlV.pl$ f
(d(Jii$ do (XiTLpcc a&èxyçcLtyy.
7). 'Q>$i fXQl te lT rlv CLOTpcLAlODV y THÇ lvS)x!/V$y
S A iyfinovd ljoov. 0 yi" <nto7cl$v v/xtv ‘d jn S ïij'c ti, 071
Uv 'TZtf Ihx'r&t 0 XJJ£JLO$ I wavs Xetw$‘ Ag y\
TMnto 0 vjjçj.o$ fcr£ß$ t M ûjô'w E y n nfpiAfhaoixgq
c&Ç3'nçy$ ov * t v (XM J X) hjcaI otzi d il OPO/XCtn
K vgjL'S doairnov av. K içjio$ cov 3 tcdiov xoçjlov n&A ƒ ;
ßAem 1$, o7cw$ >Qrtxevs^Av(Xfj,ivcù$ èJiSbctme S
AiW<o€$ <C&1 '7TCLTÇ0$ CjX chSb&yxet’ Ko) 7TC&AIV
C4>tci$ iç>i$ cwToAeÇei yByqaf^ajp Kct) JütTgC» Kü-
çjlo$ do ve<peAïi,xj nP^>icp\cwrd coozi’ cooctAecrs
trrcS ovàpxSX'rt K.V&M. K& '7$>y)A%K.ùçj.o$ rfsç) (ZffÇj-
oiütcV tà/tdy X) cacobAeoiv’ K vçjlq$ , yjuçj.o$ oix.'np-
puevic) iAen/xSPV, (J&xpdjv(x$$ ^ tçoAvIazos Xj ctAvr
9ivof-, X) <$V(3^o<tUüIuj S^jcp'mpaVyX) 7znicov tAeo$ Çfi$
^tAldS)X)$yd.q>CLfpü>V <lvo/AXcL$ è CL<hxAet$ (& Ct/tcy7<ût5.
zirct i%n$y xùn\ct$ M.a>v(nt$^X) ftpçjisKuvvoixe dvcL-
7nw y K T V x£xA9Uotq$ t1 7r»7ï£9&, Ai\y\’ Xv/x-
mp&djfU iSj, Kopie j (xiï Yifxfifî.
% fjjrd u j fe s ç fi'tlw $t%cLj xj
Sdx'Agy.V <P>cUZçf.P. E l 7TSV 0 K V£tO$ 1z S XUÇJ.(£ fx y 3
H$.%v h^icov yX . K i)Çj.o$ YXJÇJ.CÙ cfextTv$ A -éy j, v
SboAca' ctMct xuQjLto (x r 7cn,vrn*>v y tpco $i cii/stf^ co
7TB.V7BI U7CZ7Zt<ZèV. O 70.1/ J gî^T/, O ïl TüXVTO cUSk S ‘\JZOV-
'n7uxlctj‘ S\,A9V> 071 CM>dà$ TV Ksrro7i^3curn>$ àxrad
70. TCOxÇcX j * 56) 7JX Î^Ct ri 0 0 êo$ 70 tcÔvto dv
7m o i. K u& o$ ’6£t T TotVTUV o (X$Poyivy\$ ijl$ * vp$ 3
a InaSi), &c. ] Hsec verba & fcqiientia ijfque ad Mtyi tyw ,
excl- cicanmr a Johan. Cyparifliot. Decade 6. cap. 4. de Apparic.
div. 1 urn inis.
ff e ciytfyat. ] Articulum «" addidimus ex codd. Roe, & Cafaub.
atque ita videtur legifle Cyparifliotus , quantum ex efus tranfla-
tionc per Turrianum intelligi poteft. Loco «' c c o d . Coiil.
habet, ('»spy*» quod refertur ad tsistoati: fcnfufque eft non incom-
modns: ft corforeus vultus refplcndtns, non quantum poterat eff.cacia
habeas: vereor tamen ut efficacia, efficacia: poteftas vultui trir
buenda fit.
7. Wn‘ 3 ^a loco ifiit feripfimus ex codd. Ottob. Colb. Roe, Ca^-
faub. Bodl. Morel. & Grod. Infra ante *i>&<&• articulum o adjeci-
mus ex Coifl. R oc, Cafaub. quibus tamen in.codd. prajtermitcitur
XgM-ot.
S ry So%y fete. ] Codd. Coifl. & Ottob. 8c vetus mf. Genov, it ry
Sily /M. extera hujus Mofaici teftimonii verba paulo alitcr in
noftris lxx. editionibus habentur. in Rom. ed Kithira rd mifyirn
, Kvex®“ iruinir ns. Compl. Kahtaa itri -nS itofOiTi ftts, Ki&i&,
&c- Aldina, & cod. Alcxandrinus proxime ad Cyrillum ; Kahtea tJ
t raf ototfgrn Kup/.ts. ] Hxc verba & fequentia ufque ad tK»xtnt
incluf. defunt in cod- Colb. &in impreflis ante Oxon. editioncm,
in qua reftituta funt ex codd Roe, Cafaub. verf. Grod. & facro
textu. his adjunge mif. Coifl. & Ottob. Ut locus iftc intelligatur,
obfeivandum verba , Dominus, Dominus mifericors, qua* Vul?atx
F author Moyfi tribuit, juxta Inteijretes lxx. & Hcbrxum tex'tum
ipfius Domini qui Moyfi vifus eft verba cfle. Ea vero Cyrillus in
Cbriftum. confert dc Patrc loquentcm. cumque Dominus de Do-
xpino dicat, hine optime probat tam Chriftum quam Patrem ante
incarnationcm Dominum elTe.
^ ® Hoc vcrbum.addidi ex Coifl. Roe, Cafaub Ottob.
Grod.
1 £ to i£3f. ] Loco horum verborum' totus Apoftoli locus deferi-
bitur in codd. Colb. Bodl. & edit. Morelii.ad hunc modum : tin 6
filius fubjicietur ei, qui fubjecit ei omnia. At in Coifl. non folum
ca verba prajtermittuntur, fed ctiam fequentia: ita y « mnaifa,
quod ex vocis w w # repetitione fadlum- Poft Ki‘e/»t tft true-
rat, adjicitur- in Ottob. «’dpxaf, fine initio, idem verbum fupra
n. 5. p. 138.Iin.14. in fimili loco incodem codice additum vidimuSj
C A T E C H E S I S X . d e u n o D o m i n o . J e s u C h r i s t o . 141
5" 7ca,7çl$ âj7cti$y$, dpTutazo; 'è yjj&&j\v, 0ttMec A eft Patris, ipfi 1 morem gerens. qui domina-
r p f cwTOfurç^eupB'Vy Ag-Ccly <pv<mcu$. o tfl<
rp7TCLOiVy VTE TCOTYip içJÔllim •$ /Ud&fbtrtCàÇ. OU70$
’éhv o Azyov' ndv7o yxt r^jzal v 7to,7ço$yM.
fxoi y $y( â$ fxdi eppvTî' (c mpoo
9&Aù)$ y Qot "dbnçtpay'r$sSü)(j7u.
i. K v& o $ 'n tv ou’é^ivo yo$ v %V ¥Lvçjio$ o te
d# hnÿAtsyti 'ß IxStycc$y ^ 4 * zipnxo70 7ai$7m(X6<nv
dfyt/\9V' EvdSytAiÇoysH opuv yxçy.ypxtydAlto 3 ort
tum non ufurpavit, fed a fpontaneo ac volen-
te naturaliter acccpit. neque enim Filius ra-
puit, neque Pater filio dominii traditionem in-
vidit. Ipfe eft qui ait: Omnia mihi tradita funt
a Patre mco. M tradita vero non quafi prius ca-
renti mihi: & pulchre cuftodio, non privans
largitorem.
X. Dominus eft igitur Filius D e i; Dominus
natus in Bethleem Judcea;, juxta angeli ad pa-
ftores verba: Evangeliz,o vobis gaudiummagnum> ■
ßTE^Örj v/Mv Yy.Pj$o$ K.v£J.q$ oyfx&gßv d>7toA<i Act- B quod natus efi vobis Chrifius Dominus hodie in
fdièÀ S (pnmv t "dmçoAoev 71$’ T o i
' v ov ct7TEçt|Ae to7$ ifoîç I trgeynAy SJa,fyiAi(o/iSyo$
* dpàùluJO^efilriGU XçAÇOü' £d$ ‘&t Ttd/Jizoli WÇJ.o$.
0 7 OV 3 6/777? TT^yTtOVy (XXjSiv V7ti£fiAV\$ 4 XL
Ciot»70$. éIte y) oyfeAsi, ß em cip^dfyeAoi' em
€tp^t]y êÎte o^Vcnof' zYtz tI r\lcan t "dtmdiAw ovoyy—
dpxS/joy ytvmlv, 7nhy70 r'7jz*d T xuçj.l'vtffi. V°qV Tvf-
2fdv\. A T y A c o v è ç l xxjçjo$ 3 xsfijd$ e^4 $ do â J x fy t -
ctvitate David. De quo alibi dicit qifidam apo-
ftolorum : Sermonem quem mißt Jiliis I f del ,
evangelizans pacem per Jefum Chrifium : Is efi
omnium Dominus. Quando autem dicit, omnium,
nihil prorfus ejus dominio fubtrahe. five enim
angeli, five archangeli , five principatus , five
poteftates j five aliud quidpiam .e rebus faeftis
quod ab apöftolis nominetur 3 omnia funt Filii
dominationi fubje&a. Angelorum eft dominus,
Omnia prof-
fus Filii dominationi
fubje-
ââ.
Colojf. i. rtf.
.Ephef. i. n .
A101$’ y;o>n T ote cL7n<pi 0 2s£cf.£oA9$ cltt cû/rt3x^ ai q ficut habes in evangeliis : Tunc rècefjit Diabolu.
dfyzMi fGrCß<wA%y £ <f)>ixjyôuu àmtS. V y> et7rsy 07I ab eo 3 dr angeli acccfferunt dr minifirabant ei.
dxmSy ctMot Sinxßvixu àxruf- oaép ’éçi SbtiAl-
%u$, Mz?Aovto$ dt/ty ytvvctdfc coo ^P^îVv, VTmpZT^
707E O r ctCfi/vAj olxéiov dtycûjXSt' Asfiodv T V7TVpZ~
chas cunX. (xetf\ov7*$ cümf mpfoecj^ ÇA$ A ty-uiftov y
Yvcl x3L&A<j(rn ru.^eyTCD iwo 4 A iy / ß J il' 7rnU/i' <tJ-
?C50T* ovcLp Çajyé7ztj 7xS lcooh<p. qoxipa>^hv7oç
tct/cd !t) ctvcLçdy7V$, ô eciytÀ9Ç Â>»jJ3^A/<jw78 , Jt, Azyi
T 0Lj$yLUClf^l'V (0 $ H$tAS$ o’lX€TV$' n . 0pAj%l0TX/^iTmTE
non enim ait, opitulabantur ei (j fed , mini*
fir ah ant ei ^ quod fervilis officii eft. a Quum 1
eflet ille ex virgine nafeiturus, fubfervivit
tunc Gabriel, propria fibi dignitate fungus 1
ut ei fiibferviret. Ipfo in gyp turn profecturo,
i ut b manufafta ^Egypti [ numina ] di- 1
r u e r e tG iterum angelus in fomnis apparet Jo_ c
fepho. Crucifixus cum refurrexiflet , angelus
annuntiavic, 8c feduli inftar famuli dixit rau-
», 787i p&Svra]$ dxed 077 dyéçtj, x, c & ç jd y l vfxa$ D Beribus: ProfeÏÏ.e, dicitc difeipulis ejus quod re,
n Sis T TcLAiAcyas y i$bu zhtov vyxv. ysvoX^i tV7b Jurrexit, dr pracedit vos in GaliUam; ecce dixi
i Azyov' v Ttapißluj S cujçjçayfxcL, f&p'rvçfiygq 78 vobis. Quafi diceret : non præterivi manda-
X morem gerens , atV«Sïy. ] Eumdem Apoftoli locum expendens
Cat. ty. n. 30. ait Filium patri obedire, non coaclam obedientiam,
fed Spontanem» animi obfequium pnftantem : neque enim ferysim ejfe,
ut ex nece ffitate fubjicialur ; fed filium, ut ex vsluntate & amort
ebfequens fit. Quas fententias incertum videatur num dc Chrifto
hominc an de Verbo ac filio intelligat. at eum hie de fuperiori natura
mentionem faccre vix dubium eft ; cum de co loquatur qui ab
aeterno à Patrc per gcncrationem omnium rerum dominium accepir.
Aliunde Patrem Filii etiam fecimdum fuperiorem naturam Ipeftati
caput & Deum dicit Cat. n- n. 14. & 19. fed alio prorfus modo _
quam creaturarum. Quamquam autem refte Gregor. Naz. orat. i i
36. n. 13. p. 580. dicat Filium quatenus Deus eft neque obedicn-
tem neque inobedientem efle, his nihilominus temporibus inno-
xie diccbatur Filium quatenus filius eft , & divinte generationis ra-
tione quodam refto fenfu Patre minor, ipfi obedientem clfe. Plu-
res hujufmodi fententix apudHilarium occurrunt, ptafertim lib.
6. DeTrimnum. lib. 9. n. 50. j i . 53. & De Synoclis n. j i .
Ùmimlocum adferam ex lib. 3. DcTrin. n. n . iluis non Patrim
potiorem confitebitur, ut unigenitum ab ingenito... ut eum qui miferit
ab eo qui mijjus fit, ut volentem ab eo qui obediatl Phcebad. contra
Arianos tom. j. Bib. PP. pag. 303. c. SubjeSlum Patri filium, non
Patris 0 > filii nomine ut fanSta & catholic a dicit Ecclefia -, fed creature.
conditiont, profitemini. Omitto cpifcopos, authores in conci-
lio formula apud At'han. commémorât a: De Synod, num. 1 6. arc. 9.
ex qua confellione nontmlla Cyrillus derivafle videtur : qui Patrem,
omnium & Filii etiam dominari tradunt, tteuiTapxSvT&- reoirat t j ,
È éu/rî tS <ji, & Filium fubjcânm docent. Pofterioribus etiam
temporibus fanôus Paulinus.Nolanus epift. 19. num. 3.dixit : Hoc
Dei Verbum, quia non neceffitate Jubje£ti,fed Dei aqualis a fenfu ,
& pietatis oft.cio obedient Patri filius, humiliavit fe ufque ad mortem
crucis. & Poëm. 3 1 .^ 83 dc Filii incarnatione & in terras ad-
ventu ex decreto Patris, loquens feribit : Paruit ille libens, Deus
omnia cum Patre concors, Communes» cur ans rempietate pari. Taceo
ctiam Patres veteres qui filiun- Patris fervum diccre non timue-
runt- Tantum adjiciam hanc filii erga pattern obedientiam & (ub-
jeâionem quam Cyrillus admittit, confiflcre in perfe&a voluntatis
inter ambos imitate ; qua, ficut dcitate regno & operations,
funt unum ambo, ut tradit Cat- xx. n. 16. ut tamen filius à patrc
hæc omnia vi fuse generationis acceperit ; qua in re folâ ejus fub-
jeftio confiftit. nam Filium & Spiritum-fan(ftum à generali ccriun
omnium fervitutc eximit, Cat. 8. n. y.
>057x5f. ] In Grod. verfione deeft
Cqifl. ^Roc, & Cafaub. codd. ho-
.j u txay «!£? ajeltav, fed habens
ante fecula. Verba fequentia y>.? i ijis iW««y, ad complemen-
tum & fenfus & conilrudlionis adjecimus,ex Coifl. Ottob. Roe,Cafaub.
& Grodecio. ea prsetermitti fecit repetitio particulse'tbr. Non
omittendum quod in Ottob. po(tfu&Sdreof additur rainy,c earn traditionem
invidir. fed loco /*&Sirtac legicur in Roe & Cafaub. *d-
gA«Tvr<Sf • dominium non invidit.
% tradita vero non quafi prius carenti, See. J Occupat Ariano-
rum objedtionem ex citato Scripcurie loco depromtam , quam his
verbis commemorat Athanafius in Traftatu ad iwee verba tom. 1.
x-noias ) i* is tit «7* dm ci%tt Aiunt enim ,f i omnia ei tradita
funt ( omnium nomine rerum creatarum dominatum intelligentes ) fuit
ergo aliquando [ tempus ] cum ilia non habuerit. Vide & orationem
teniam num. 35. & 3«. Unde & filium Patris principatui fubjcdlum
*:cbanc, cjuateuus ab eo cfle, glorias, vicam accepiflet, &omnia'ci
it : **$«
■ Ä * ttS&K,
ita loquitur Arius cum fcquacibus apud Athan. De Synod, n. itf.
Quod autem addit Cyrillus hac seterna & naturali Patris largitione
patrem ipfum non iisprivari qu* tradidiffet: id iterum Arianorum
opinioni opponic, qui, nifi hac in tempore & per creationem filio
tradita e (Tent,Patrem aiebant iis fe privaturum fui lie lamendo, hsec
enim eorum argumentatio eft loco proxime citato, quern confulc/
£ 5™ dfxdlythe, ] Ea verba addidimus ex codd. Coifl. Colb. Roc.
Cafaub. B$dl. Grod.
y ?tj drt. ] Ea verba Sc fequentia ufque ad finem Catechefeos,
fcilicet ufque ad voces, l/A©- % « & n. 19. defunt in codd.
Bodl. Colb. & m editione G. Morclii.
3 ut manufaSta JEgypti dtrueret. ] Accedit Cyrillus ad earn fan-
ftorum Patrum fententiam qui ex citato ad marerjnem Ifa'isc loco
aut etiam ex traditionc quadam , dixere adventu Chrifti in J£.oy*
ptum hujus prcvincise idola corruifle. Vide Eufeb lib. 7. Dem.
evang. c. 10. pag.-196. Ruffinum lib. x Vit. PP. cap. 7* p. 4so.
Athan. De Incarn. Verbi Dei n. 5 6. & epift. ad Maxim, n. 4 See. '
S fuopropfeai d. ] In Coifl. fcetpTo&fiaf rzS dp,min* ; ufiificor, in
eo quod dixi. Aliter in cod. Ottob. pectprvpd peoi 7} dp*/d>c- 6gi, rSn
m&fieyftcfi; tefiimoniutn mihi reddit injunCtum hoc vobis a me man-
datum.