P R Æ F A T I O.
naturae nomen ufiirpans. Aérium qui precibus pro mortuis, Vigilan.tium qui facris
Reliquiis bellum indixit, antequàm emergerent, refellit. Quæ autem in controver-
fiam ab hodiernis hæreticis vocantur, ut Sacramcntorum vis, prælcutia rcalis, tranfi
fubftaiitiatio , façrificium Eucharifticiim , ea tam fignificanter adfeverat, tant ftu-
diosé confirmât, ut Héterodoxorum alii fuppofitas Cyrillo Catechefes aut interpola-
tas fingere, alii Cyriliiun à catholicis partib.us flare coacti fint confiteri, alii de-
nique obftinatiores ftultiffimis fubterfugiis eludere conati fmt ; quæ, fi femel valent,
nuliæ jam liumanæ oranonis leges, mln! i'uperfit apud antiquos de quo lis moveri
non poffit. MR H JH. Minime mirum,ex opéré Ecclefiæ tamutili plurimas fententias àlandtis Papt
™» apni jj-jj-ms & feriptoribus ecclefialiicis depronù, tum in libris advefsùs hæreticos , atic
oîîeSiits. ad catholiebs edbeendoiferiptis, tum in Pandedtis & Parallelis, tum in Catenis in
' ScripturaA. Non enim iis:,àffenrimur,qui Cyrillum in fileritio & oblïvione latuiffe
volunt. Tria tarnen cogimur confiteri: i°. Sæpins-multo quàrn Cyrillum, iri fupfa
dichs inonumcntis cæteros feriprores, Eufebium, Athanafium, Bafiiium, Chrylollo-
mum citari. quamquam non pattea nemini hadtenu.s obfervata reperi, quæ-ex Cyrille
Icriptores natu minores mutuati, arqué ufi pro fuis filtrant. z°. Cyrilli exem
plaria in bibhothecis multp pauciora quàm prædidtorum patrum. exftare , adeo ut
integrum Catechefeon volumen inftar thefauri fit in Gallia. Variæ interdum occur-
runt Catechefes inter homilias Patrum, velut. Catechefis décima tertia, quæ in Le-
dlionario Colbertino infcribitur , Cyrilli homilia in fejlum Paralceves ; ex quo colligas
Cyrilli Catechefes Icctas aliquando in Ecclefiæ officio fiiiife. 30. Non defuilfe
odtavo feculo qui Cyrillo, propter laudatum in epiftola Conftantium & prætermif.
fum’in Catechefibus Conlubftantiâlis nomen, Arianifmi notam inurerent. quam
injuriant ab eo propulfat Theophanes chronogr. pag. 39. Hæc tarnen infita non- ■
nullis. opinio de ejus, nomine & operum judicio detraltere potuit. Hæc de Cyrilli
operibus quantum ad ecclefiam græcam. Apud Orientales autem , eriam eg| qui
ab Ecclefia dudum abftradli, magno etiamnutfi in pretio Cyrillus, magno ufui-Cä-
techefes, quæ in Arabicum fermonem converfæÿjjfcriptoribus Orientalibus, five ad
Scripturæ interpretationem , five ad dogmatis pertrachttionein , five ad morunt
inftitutionem plurimùm afferunt , ut iæpe audivi ex clariifimo viro 1). Eufebio
Renaudot , quicum in omni eruditione' perpaucos, neminem in hoc genere
conféras,.
it»*,,!. I V. Apud Latinos non valde Celebris Cyrillus ; nomine tantum ex Hieïonymo Si
hiftoria tripartita noms. Quod fi Ruffinus , dum chriftianæ dodtrinæ fummam ex
probato aliquo feriptore ad Latinos( transferre Inftituit, pro OrigenianO de prinofi
piis libre, Cyrilli Catechefes latinas feciffet -, næ ille meliùs & fibi & Ecclefiæ con-
fuluiflet. Utinam faltem eas in latinum icrmonem convettere, quam çompilare &
fuæ Symboli expofitioni affuere maluiflet. fed cum forte ab hoc confiiio detet-
ruerunt fufceptæ cum Cyrillo fimultate^ An alius aliquis Cyrilli Catechefes latine
vcl onmes, vel earum partem reddiderit, proriiis ignoro. certe Latinis vel prorfus
incomnta-, vel ex codicibus interpolatis pannn certo cognitæ. Gelafius, feu quiVis
alius°autor latini dp duabus Chrilli naturis libri, fententiam ex quarta Cyrilli Cate-
chefi depromptam citans, Gregorii Nazianzeni orationi in Çhrifti natalem acceptant
refert. Adhibuit fanâus Thomas in opufeulo adversùs Græcos nonnulla
Cyrilli teftimonia ; fed quæ partim ei fuppófita, partim.ex interpolato codice de-
fumta. An Cyrillum præterea Latinus aliquis ante inventam typographiam citave-
r i t , .fateor me nefeire. Nihil moror eos. feriptores , qui fuppofitam Cyrillo ad
Auguftinum epiftolàm hæreticis, ad Purgatorium adferendum , indode proifus
ohje,cerunt.
Vati» r-u V. Prima Cyrilli editio videtur ea fuiffe, quam Jacobus Uchanski archiepifcopus
& rö Gnefnenfis, regnique Polonia; Primas, cum Grodecio communicavit. Ille Catechefes
iodes. „ Selavonum idiomate confcriptas ex Macedonia & Bulgaria na&us fuerat, & in Po-
>’ lonicam linguam tranftulerat annis pluribus, antequam Grodecio 3 ex quo hæc acT
■> çepimus, fuum illud.Sclavono-Polonum exemplar traderet-, poftquàm. intellexerat
P R Æ F A T 1 0.
eum græco-latinàs Cyrilli Hierofolymitani Catechefes haberé , Clirivkque diligeft- "
ter, ut tranflatio utraque, cum. origine græca conferretur. Quo fàdum eft, inquit “
Grodecius, ut ex miranili quadam concordia diverfe, linguæ & tranflationis -, con- ■*
ftans veritas inftitutionum elucefeeret. Quamvis enim menda nonnulla & hiatus ■ “
qui vitio librariorum eomtûitti folent, in utroque exemplari non deefiènt'; ex mur «
tua tarnen collatione lublatis illis, & quæ defiderabantur, in integrum reftitutis Ce- "
ries orationis & dodrinæ fie eoncordabat, ut nulla poffit fuperelTe fuipieio, quin “
iftæ Catechefes Cyrilli fint veriffimæ. Ira Grodecius de utraque ilia interpretatione “
Sclavonica& Polonica. Libenter ei adfentimur^,qui neutram vidimus, ac utramque
linguam ignoramus. Cæterùm utrum primum illud Sclavonicum exemplar manu
exaratum effet, an ære exculum, in ambiguo reliquit- Grodecius.
VI. Quinque Myfiagogicas Cyrilli Catechefes Viennæ in Auftria græcè & latind HitioVi«,.
.éditas anno iy6o. fuilfe, docet catalogus græborum codicum Auguftanæ bibliothecæ.
' Meum de hac editione judicium non interpônam, cujus iûlpiciendæ eopiam
non habui, quamvis diu multumque quæfierim. Idem ulu venit Fabricio diligen-
tiffimo hujulmodi rerum indagatori, qui nullum à fe hujus editionis exemplar,,in
tota Germania inveniri potuiflè teftatur.
VII. Anno 1164. Guillelmus Morelius,Caroli IX, typographus, nonmdlas Illuminait r.«i feoa
dorumCatechefes,quartam,fextam,odavam, nonam, decimam, decimam quintam, « m“ "S-1
&decimam oftavam, unà cum Myftagogicis quinque Parifiis edidit in-ii°. ex manm 1,0 “ f-
feripto codice viri clar. de Mefines libellorum' fupplicum magiftri. hæc editio græ- •
co contextu vulgo continetur. Adjunda eil tarnen, in exemplari bibliotheeæ regiæ
latina dnterpretatio, quæ ad ealcefn rejeda, &multis, foliis mutila , eidem anno
eidemque typographic tribuitur.; neque ex Grodecio, -qui luam eodem ànnb edidit,,
deferibi potuit, fed græcum in omnibus contextum diligenter & ornatd reddit.
Hoc unum hujufinodi exemplar.in manus meas venit; nec de authore interpretation
His habeo quod conjiciam. De contextu autem, in hac editione, quæ ad unius co--
dicis_ fidem,,ejtifdemque,mutili. & mendofi claborata eft, idem ornnino vitium ani-
madverti, quod in cæteris omnibus, quæ datæ ex uno codice fuerunt. nam Sc la-
cunæ frequentes, & voces plurimæ majorent-in modum deformatæ. Ejus tarnen va-
rietates, non parvo mihi ad emendandum contextum ufui fuerunt. Codicem ipfum
fi infpiceré licuilfet, plus forte' utilitatis pèrcepiïfem, aut faltem de ejus. ætate & pretio
judicandi copia effet. Sed is prorfus evanuit, nec ufquartt reperiri potuit; cum
Senatus princeps illuftriffimus , ad quem hujus - bibliotheeæ hæreditas a majoribus
pervenit, prolixam-hac in re voluntatem de more fuo fignificaffet,. -,
V I I I . Quo anno Parifiis græcè Catechefes nbnnullæ , eodem latine omnes cum .Gro&ciana
epiftola ad Conftantium prodierunt. Author' hujus interpretationia Johannes Gro- ‘“ "f"“ 1“ -
decius decanus Glogovienfis , Uratifla-vienfis , Warmienfilque canonicus. Cum «
ante aliquot annös in urbe commoraretur, & apud cnn ncnuili nui tu O. Stanillaiim «
Hofium Cardinàlem Wàrrtiienlem, pofteaquê Sedis Apoftolicæ in çoncilïo Triden- « Grod. m
tino à latere legatum ampliffimum, narius effet græcum exemplar Catechefeon C ÿ j «
rilli manu-feriptum, neque antea, quod feiret, in fermonem latinum tranüatum aut «
editum , in illud latinitate donandum incubuit. Quo in opéré pexficiendo cum «
verfaretur , plane'que illud confeciffet , communiCato fibi à D.- Jaeobo Uchanski eo ..
de quo diximus Sclavono-Polono exemplari, illud cüm græco fiiô-ita contülit ut «
ex utroque tranflationem fuam latinam perfècerit, quædam identidém ex utroque ..
mutuatus. Codex ille græcus, quem nadlum fe ait apud Cardinalem Staniflaiim Hofium,
erat Guillelmi Cardinalis Sirleti, tam bene de litteris Ecclefialiicis meriti • ex
eoque Hofius jam ab anno 156z. in Confeffione Petroeövienfis'lynodi cap. 40, My-
ftagogicam quartam, feu , ut égo numéro, -vigefimam fecundamCatechefim, & in cateeMs
cap. 38. fragmentum Myftagogicæ tertiæ.feu vigefimæ primæ-græcè ediderat. Opus
fuum abfolvit Grodecius nondum dimiffo concilio ;' ac Præfationem luam inferipfit
Tridenti, die nona Julii an. 1563. Hæc- interpretatio anno fequente, Romæ Coloz
-niæ, Antuerpiæ, Parifiis exeufa; quod Catholicorum hujus libri legendi ftudia déclarât..
Quin etiam Cyrillum idem annus -gallicè loquentem vidit, operâ Ludovici
aij
Gallica C j ,