erat in. Mefopotamia Romanos inter 6c Perfas A
cat. is. n. 6. quod, cum totp fere Conftantii 8c
Juliani imperio perfeveraverit, hujus morte 8c
fceda fed. neceflaria Joviani padtione an. 363.
terminatum eft.
ii. Sexto, cum author accurate recenfeat
ha:refes omnes circa argumentum quodtra&a-
bat enatas , non alias numerat quam .vetuftio-
res illas primi fecundi 6c tertii feculi 3 atque in
Manichaica quad omnium recentiore , recen-
fionem fuam cóncludere folet.V. cat. 6.11. 20.
6c cat. 16. n. 9. Sabellianorum quoque memi- p
n i t , 6c Arianorum quafi fuo tempore totam
pene ecclefiam occupantium, cat.4.n.8. cat.ij.
n. 10. 6c aliis in locis y .qua; videlicet optime in
priorem illam quarti feculi partem conveniunt:
cum videlicet divifa pene ob Confubftantiale
in duas partes Ecclefia, altera pars alteram diverla:
6c oppofita: ha:refis infimulatione vicif-
fim infequeretur. Arianam harrefim ex nomine
nunquam appellat, led earn teóte doceri 6c
graflari queritur. Pauci revera efant illo tempore
purre Ariana: liiere Us profeflbres, iiqueab (
Ecclefia ejeóli 6c latentes. Sed poft medium quartum
feculum aperte caput exferuere : iifque fe .
graviflime oppofuit Cyrillus. Eorum blalphe-
niias paffim refellit. De fiibtilioribus cavillis ab
eis non multo ppft inventis filet. De Arianis 6c
eorum oppugnatoribus lie loquitur cat. 1 j. n. 7.
quafi in utrilque culpa 6c fraternum odium h«-
fiflet. haud fane poft lua cum Acacio diflidia
ita fuiflfe locuturum puto. ante ha:c tempora
igitur dicebat catechefes. Marcelli hanrefim tam-
quam recens enatam feribit cat. 15. n. 27. <srpo<7-
<pdm>cdvamêtcm. ha:c autem an. 335. primum au-
dira. Pneumatomachorum vel Apollinariftarum
nulla mentio $ quamquam iis, pofteaqiiam pro-
diere, Cyrillus maxime infenlus fuit. Septimo,
nullos authores citat nifi vetuftos , Clemen-
tem Romanum , 6c Iren«um. Utitur etiam
Juftino, Archelao, Eufebio C«larienfi.: fed nullum
Eufebio recentiorem vel citatum ab eo vel
compilatum reperias. Octavo, quo tempore
didtae catechefes , communia erant in Eccle-
lia lanationum , prophetia: , miraculorumque
dona. Haze in baptifinate pro menlura fidei 6c J
difpofitionis cujulque donari conluefie, non uno
loco teftatur author. Vide imprimis cat. 1. n. 5.
in qua remiffionem peccatorum omnibus ex
a:quo dari ait, communicationem vero Spiritus-
lan&i fecundüm proportionem fidei unius cu,
jufque. Si credideris, inquit, cat. 17. n. 36. non
fplum remijfionempeccatorum accipiesjverum etiam
humanis viribus fuperiora efficies. XJtinam vero
etiam prophetic dono dignus habeare. Accipies tantum
gratia, quantum caper e poter is , dr non quantum
ego dico. fieri enim potefi me parva die ere,
te vero major a report are. 6c cat. 13. n. 23. Accipis
nunc peccatorum tuorum remijfionem, dr fpiritua-
lis donativi regis tui munificas gratias. Cat. 5.
num. 11. diftinófca duplici fide , una dogmatum
6c miraculorum altera, auditorem hortatur ut
primam quae ab aflenfu ejus pendet, ex fe fub-
miniftret * alteram qua: fuperiora humanitf viribus
molitur, accepturus a Deo. Cat. io.n.13.
ait invocation Cnrifti fazpe morbos curari.
Cat. 13.11.40. teftatur fign,p prucis fuo tempore
fanari morbos, eftligari darmones, veneficiorum
incantationumque impofturas everti. De ejuf.
dem figni ad daemones abigendos praelenti vir-
tute, exprcifmorumque in earn rem efficacia,
loquitur paffim. V. cat. 4. n. 13. cat. 13. 11.3. 36. •
cat. 16.11.19. At ea dona quarto feculo exa&o
jam rara erant. Denique alia vetuftatis indicia
in catechefibus intermicant, publicus idolorum
cultus, gentiliumque irrifio refigionis chriftia-
na: : Quadragefima diebus conftans tantum
40. cum jam fexti feculi initio Jerofelymis heb-
, domadibus feptem conftaret: Symboium antiquum
a Cyrillo expofitum, quod fub finem
quinti leculi jam Nicjeno vel C P. commuta-
tum erat: Sacerdotium Chrifto ab a:terno tri-
butum : alferta Filii, etiam fecundüm divinita-
tem Patri obedientis fubjeftio 3 qua: vix poll
medium feculum quartum apud catholicos fcri-
ptores audita: pnetermiffio vocum Conliibftan-
tialis , hypoftafeos , perfona:, fimiliumque, qua:
eo jam tempore communia , nullo poll leculum
quartum in opereTheologico pra:tereuntur.
' His argumentis, 6c iis potiffimum, qua: primo,
fecundo,tertio, fextoque loco commemorantur,
abunde demonftratuni puto catechefes ante annum
35p. feriptas elfe. quo praecife anno con-
fignanda: lint, capite quinto difputabimus. Interim
quid Rivetus ad auferendas Cyrillo catechefes
, vel corruptions infimulandas adducat
explorandum.
12. Nihil adferri poterat levius atque futi- Rivetiar-
lius. Primo fibi ^egre perfuadet catechumeno- sumenta
rum inftitutionem publicam 11s temponbus ado- ritatem ca-
lefeenti fuifle commillam. Adfirmat tarnen Hie- ccc^c^con‘
' ronymus illi cetati proximus, Riveto longe fide
dignior. Quin Rivetus ipfe in catechefibus a i t .«
reperiri non pauca, qu^e negligentius feripta, "
ab adolefcente videantur profeda, 6c carere eä ««
judicii firmitate, quam in provediorum ferip- “
tionibus obfervamus. Fateor me niliil hujulmo- “
di reperire : fed liio fe ipfe gladio jugulat Rivetus
, dum negat catechefeon curam adolef-
centi Cyrillo commillam, 6c catechefes ejus ado-
lefcentis hominis veftigia confervare ait. Ado-
lefcem Hieronymi ufu liominem annorum tri-
l ginta 6c liipra non raro fignificat. Cum Cyrillus
priftinum locorum fandorum ftatum ante
eorum expurgationem conlpexerit 6c obferva-
verit j anno 347. vel 348. quo catechefes dice-
bat , annos natus minus triginta non erat; qua
aptate fucceflor ejus Johannes ad epifeopatum
evedus eft, Hieronymotefte ep. al. 61.nune 38.
Quis mirabitur ei prelbytero creditam catechefeon
» habendarum curam, cui anno fecundo
vel ad lummum tertio poft, creditus urbis epif
copatus ? fadus eft an. 350. vel351. epifeopus. non
ppterat an. 348. catechefeon curam fufcipere ?
Ait fecundo Rivetus Cyrillum Hieronymo tefte
catechefes compofuijfe : noftras au,tem extempo- secundum,
raliter pronuntiatas6cab ore dicentis exceptasj
quod tarnen de adolefcente fibi *gre perfuadet.
Scilicet, fi Rivetum audiamus, negabimus
Ciceronem Catilinarias oratjones compofniffe,
quia ex tempore effudit. Efto tarnen , ut compo-
fita dicj non poffit, qua: extemporalis. eft 6c nulla
prarmeditacione habita oratio ; non licuit
Hierqnymo ignorare Cyrilli catechefes didas
Ejufdem
gntaccm.
fuilfe ex tempore ? Quis autem Riveto alfeve-.
ravit Cyrillum aut catechefes luas nulla habita
prameditationepronuntiaffe, nec ante animo me-
ditatiim fuilfe 6c ordinalfe dicenda ? aut quas
fine feripto fuderat, non poftea digeffilfe6cli-
teris confignalfe ? Tertio tamdem ait in mfi
cod. Bibliothecæ Auguftanæ catechefes 7zZv $u>-
TtÇo/jiïpaiv 18. 6c myftagogicas quinque Johanni
cuidam Jerofolymicano tribui. Ejus hac in re
negligentiam miror, ne malam fidemaccufem.
Eo in_codice catechefes Illuminandorum nulli
neque Johanni neque Cyrillo • tribuuntur* fed ]
Marcus Welferus lua authoritateinferiptionem
poluit : Catechetica infiitutiones epifeopi Hierofo-
ly mi tant, quern Cyrillum ejfe puto. Ex codice gra:-
co forte lumpfit verba catechetica infiitutiones
epifeopi Hierofolymitani^opxamvïs græca verba non
adferibat. Revera myftagogicæ in eo libro Johanni
tribuuntur. fed* de his infra.
13. Nec felicior Rivetus in oppugnanda catechefeon
integritate. Plura fe allumenta in eis
deprehendilfe confidit 5 quæ non ex manulcri-
ptorum codicum prætermiffione, ftyli diffimili-
tudine , cum veris 6c certis Cyrillii fententiis ^
comparatione, aliifve critices argumentis æfti-
mat j fed ex præjudicatis luis opinionibus, quas
Cyrillum lædere non auliirum fuilfe fupponitj
6c illo unico argumento, quod detradis iis fententiis,
quas optaret fcriptas,non fuilfe, maneat
integer authoris fenfiis , 8c contextus feries. o
admirabilem licentiam , 6c miferabilem infci-
tiam dillerendi ! Quæ ratio li valeat, parenthe-
fes omnes , amphores ejuldem fententiæ decla-
rationes 6c confirmationes 6cc. quaiido adlibi-
tum fuerit aftiimenti nomine repudiare, 6c ve-
terum feripta impudentiffime concerpere lice- I
bit. Sed propofita ab ipfe alfumentorum exem-
pla breviter expendamus. Primum eft ex cat. 12.
n. 25. quo loco Jefum probat Cyrillus ex virgi-
ne nafei decuilfe, quoniam ii qui in ipfius lege
lacerdotium præclare obeunt, À muliere abfti-
neant. Illud praclare fi adtendilfet, pepercilfet
lane fententiæ, quæ communi hcet facerdota-
lis continentiæconluetudinifufifragetur,eam tarnen
ab exceptionibus non omninohberam fuilfe
fignificat. Pepercilfet 6c alteri in eadem cate-
chefi n. 33. fententiæ , fi earn intellexilfet, vi-
dilfetque nihil in ea de B. Mariæ virginis cultu ^
6c veneratione contineri. Sed interpretatione
non bona deceptus, 6c fenfem ipfe Cyrillianis
verbis penitus ab fur dum affingens , ea merito
qualia per imperitiam concipiebat , Cyrilhana
elfe negavit. Très quoque fententias, feu earn-
dem fententiam ter repetitam cat. 4. n. 10. cat.
10. n. 19; cat. 13. n.4. de ligno crucis Jerofolymis
oftenfo , 6c in hodiernum ufque diem alfer-
vato, uno impetu oppugnat. Primum, quod fa-
bulola fit crucis fub Conftantino inventio 6c
detedio. Secundo ,• quod verba ufque in hodiernum
diem de prolixiori temporis Ipatio dici fo-
leant, non de breviori ac viginti circiter annorum
, quod à reperta cruce ad Cyrilli tern-
pus effluxit. Veritatem repertæ crucis unoEu-
febii filentio oppugnat 5 cui longe præponde-
rat Cyrilli æqualis 6c indigetis authoris tefti-
monium,' ter diverfis locis repetitum ; ab eo-
dem etiam in epiftola ad Conftantium, num. 3.
Li confirmatum. Nego autem verba in hodiernum
ufque diem longam temporis moram declarare,
quie a S. Mattha:o evangelifta xxvn. 8. annorum
ad fummum decern Ipatio applicantur j
6c a Cyrillo ipfe cat. 17. num. 10. Ipatio lane
non multo, quod ab Imperatorum ad religio-
nem Chriftianam converfione exaduih erat.
Sed quod nodum penitus 6c fecat 6c folvit, illud
eft: Cyrillus quod de fervata cruce , idem
de lapide monumenti ad luam ufque jetatem
demonftrato dicit cat. 10. n. 19. cat. 13. n. 39.
I cat. 14. n. 22. ubi iilHem verbis in hodiernum
ufque diem utitur. Atqui uno 6c eodem tempore
reperta crux, 6c deteebus cum lacro monu-
mento lapi^. Quamquam non ab reperta: crucis
6c detecti lapidis epocha, fed ab ipfe ufque
paffionis 6c fepultura: tempore , liium illud in
utroque loco ad hodiernam ufque diem Ipatium
numeralfe cenfendus eft. Poftremum Rivetus
afiumentum numerat, id quod cat. 18. num. 16.
de vi San&orum defunctorum corporibus 6c of.
fibus, imo 6c eorumdem virorum pignoribus ad-
mirabiliiun eftedionem inherence dicit Cyrii-
; lus j quod Rivetus contrariumputat ipfius Cyrilli
do&rina: cat. 17. num. 30. ubi ad praefen-
tem Spiritus-lancli virtutem revocat horum la-
crorum pignorum efficaciam : perinde quafi illud
catechefi i8.neget. Explicandus fueratunus
ex altero locus , non alter ex altero criminan-
dus.
14. Sed Hberaliter ego agere volo cum Ri- A(ruyicnta
veto, fateorque afliimentis nonnullis deprava- nonnuHis
ta fuilfe Cyrilli feripta. Procatechefis 6c cate- ^a'.detec-
chefis nona, fub nomine S. Bafilii cum infigni- [ntegdeati
bus varietatibus 6c additamentis in quibufdam cateche-
mlf reperiuntur. Duplex iidem mlE fecund«
catechefis exemplum repnefentant: amboque
inter fefe diverla non parum. In cat. 16. num.3.
magnum legitur apud Coillinianum codicem a f
fumentum. aliudque eadem catechefi' apud di-
verfos mlT num. 23. Vox ofipdmov in diverla
exemplaria* irrepfit cat. 4. n. 7. cat. 16. n. 3. 6c
23. cat. 17. n. 32. 6c 34. Diverla: etiam le&iones
in mlf nonnullis de induftria commutata: vi-
dentur, cat.4.n. 16. cat. 11. n. 5. 6c 20. cat. 17.
n. 5. cum impends librariis vel a catholico fen-
lii reeedere, vel non lads diferte ilium expri-
mere viderentur. Verum ecquis fiber antiquus
ab hac temporis injuria immunis ? Non delimt
certa argufnenta, cum ex mlE finceriorum au-
thoritate , turn ex artis critica: regulis, quibus
alfumenta difeernantur. Ad fummum, in paucis
admodum fententiis h^rebit dubium , 6cfufpi-
cio 3 qua: open toti, quod omnis generis tefti-
moniis approbatum eft, authoritatem adimere
non polfunt; nifi univerfe libris omnibus 6c in-
ftrumentis veteribus fidem omnern detrahere
volumus.
C A P U T I I I .
Myfiagogica quoque catechefes Cyrillo ajferuntur s
earumque integritas vindicatur.
15. A"XUod de catechefibus Illuminandorum
\ / dmide 6c dubitanter, id de myftago-
gicis certa pene fiducia pronimtiant Robertus
Cocus, Andreas Rivetus,Edm. Albercinus,eas