CCXXJ D I S S E R T A T I O I II. CCXXI j
in quo ait : Cam induerit homo incorruptionem A non amplius nudum, nepte , f i quis ita appellare
& immortalitatem, jam non caro dr fanguis erit,
fed in corpus ccelefie mutabitur. fiipponit Alber-
tinus Auguftinum voces caro dr fanguis , dc na-
turali carne dr funguine ihtelligere, qua: idcirco
mutata dicat, quia coeleftibus qualitadbus au-
da. Fallitur. alludit perfpicue Auguftinus ad verba
Apoftoli i. Cor. xv. 50. Caro dr fanguis re-
gnum Dei non pojjidebunt; qua: ait non fignificare
carncm fecundum fubfiantiam , fed corruptioncm
dr mortalitatem carn 'ts dr fangtiinis. ejufque pro.
malit, commune unguentum eftpofl invocationem ;
fed Chrifii donarium, dr Spiritus-fancti, prafen-
tia divinitatis ejus , ejjiciens faffum. Sicque ar-
gumentatur pofl Rivetum : Tabs eft euchari-
fti^e mutatio, qualis ciborum idolis immolato-
rum, Sc facri unguenti. Hxc novatantum qua-
litatis acceflione mutata. Nihil igitur amplius
in euchariftia. Quod Albertinus ad objedam fi-
bi aqua: in vinum ad nuptias converge , Sc vini 1
in euchariftia in fanguinem tranfmutati. compofitionis
fenfus eft , corruptionem carnis Sc B parationem refpondit ; per eum liceat nobis
quoque hie relpondere , non efle inftitutam
a Cyrillo rerum plane fimilium Sc gemellarum
comparationem. ( Nec difficeri poteft Albertinus
, cum in cibis immolatis Cyrillus invocato-
rum dannonum pra:fentiam cat. 22. num. 7. Sc
in chrifmate divinitatis Spiritus-fandi per illud
figurati prjefentiam admittat; Albertinus in euchariftia
figuratie per earn rei praifentiam ne-
get.) fed ut in Cyrilliana comparatione euchariftia:'
cum aqua in vinum verfa nullum difparilanguinis,
qua: revera fuiabolirione mutabitiu',
in Dei regno non futuram. V. epift. 205. n. t y.
Sc r 6. Cum eriam in metaphorica: mutationis
exemplum adducitadverfarius earn qua: in cor-
porum refurredione fit, ludificatur. nulla enim
magis fubftantialis mutatio, quam ea qua: refo-
luti corporis , Sc varia fuarum partium forte in
omne corporis genus tranfmutati, in humanam
formam redintegratione fiet.
81. Reponit 20. folam a Cyrillo qualitatis
mutationem in euchariftia agnofci, tribus ejuf- q tatis apparet veftigium, ita in dtatis duobus lodern
teftimoniis patere. Nullapoterat ad catho-
licam fi dem confirmandam efficaciora produ-
; cere j mirum fi everterint. Primum eft ex cat.
13. num. 7. Deumbenignum exoramus ut emittat
Spiritum fanttum fuper dona propofita : ut faciat
panem quidem corpus Chrifli , vinum vero fan-
guinem Chrifii. omnino enim quidquid -attigerit
Spiritus-fan flus ^ idfanClificatum dr tranfmutatum
eft. Falfo affirmaret Cyrillus quidquid adtingit
Spiritus , id fubftantialiter immutari. nam Sc
aquam baptifmalem Sc chrifma ,facrum qua: atcontinetur
ipfa rerum comparatarum difli-
militudo. Hanc inter omnia fimilitudinem con-
ftituit, ut ficutimmolati cibi poftinvocationem
djemonum , Sc facrum chrifma poll: invocationem
D e i , non hint nudi Sc communes cibi ,
nec nudum Sc commune unguentum -y ita panis'
eucharifticus Sc vinum Soft invocationem Trini-
tads non fit nudus panis Sc vinum commune. Ha:c
omnibus communia. Sed cibos immolatos Sc
chrifma non dicit fieri aliam naturam: cibi fern-,
per manent id qyod funt , Sc unguentum femtingit,
fubftandaliter mutari confequeretur. fo- D per unguentum. at panem eucharifticum Sc
lam ergo qualitatis in hoc loco mutationem fi-
gnificat. Refpondeo generalem fententiam omnino
enim , See: per caufalem particulam enim
fuperioribus verbis conjundam a Cyrillo allegari
ad probandum, recte Spiritum-fandum ad con-
fecrationem Sc mutationem elementorum invo-
cari, eaque revera ejus fuperventu fanftificata
Sc tranfmutata efle j quoniam quidquid ilLe at-
tigerit , ejus virtute continuo [anttificatum &
tranfmutatumfit. Sed operationis fandi-Spiritus
num docet fieri aliud prorfiis à pane Sc vino,
corpus, nimirum dr fanguinem Chrifii. Quod de
pane Sc vino çonfecratis a i t , ea panem Sc vi-
num non efle licet id fenfus renun dent , nun-
quam adeo imprudens eft ut de cibis immolatis
fimiliter dicat, non efle amplius panes aut
carnes : aut de chrifmate non efïè amplius un-'
guentum materiale.
■ 82. Tertium quod adducit teftimonium , ex
ipfb quern expendimus loco depromit. Adnup- ■
Sccutuîa
pars îcfp.
qualitas Sc ratio ab prece Sc poftulatione Eccle- E tias corporates vocatus, See. dr non eum m u l t o
fix determinatur. xqualem ilia poftulat tranfinu-
tadonem , talem ille efficit.: accidentalem in
aqua Sc oleo , quoniam non petit Eccle fia ut
fiant aliud' ab eo quod funt : fubftantialem in
Euchariftia, quum petat Ecclefia ut Spiritus-
fimetus faciat panem corpus Chrifii , & vinum
fanguinem Chrifii ; quod panis Sc vinum fieri Sc
efle non poflimt fine, ihx nature demutadone.
Alterum teftimonium ab Albertino fijmitur ex
his duobus locis. Cat. 19. n. 7. Jguemadmodum
m a g i s filiis that ami nuptialis corpus fuum dr
fanguinem fruenda donaffe confitebimtir ? Ait Al-
b.ertinus Cyrillum a difficiliori ad facilius con-
cludere. Earn enim loquendi formulam , m u l t
o m a g i s , tantummodo, locum habere in
comparatione qua: fit a&ionum injequaliura 5 ex
quarum difficiliore , quandoquidem de ea con-
ftat, legitime concluditur ,eam qua: facilior fic
multo magis efle credendam. Ergo,ex Cyrilli fen-
tentia facilior erat mutatio euchariftica, quam
panis dr vinum eucharifiia^antefanctam adoranda F aquæ in vinum converfio. contra autem apud
Trinitatis invocationem nudus panis dr vinum
eraf, invocatione autem per act a panis fit corpus\
Chrifii, vinum verb fanguis Chrifii : ita dr hujuf-
modi efculenta ( cibi idolis immolati ) ad pompam
fat an a pertinentia , cum ex natura fua nuda dr
communia fint , invocatione damonum profana dr
contaminât a redduntur. Sc cat. 21. n. 3'. de facro
çhrifmate. Si eut panis euchariftia p ofi invocationemfancti
Spiritus non efi. communis panis, fed
corpus Chrifii.: ita drfantfum ifiud ungnenium
catholicos il’la æque difficilis , imo SC majori-
bus difficiiltadbus implicata : non earn igitur
ljgnifieat Cyrillus. Ut negare non poflum Cyrillum
aiiquando à difficiliori ad facilius argu- ’
mentari, itamihiiftaconcedi neceflè eft. i°. Cyrillum
cum ita argumentatur , ad roborandam
argumenti fui vim, majoris facihtatis mencio-
neiïi' prætermit#re non folere 5 cumque his
verbis utittir ovfi) 7 djK07tcoTip.ov j
V M&fyoy J'voxoAcé'rtpov j exempla habes frequenccxxiij
DE D O C T R I N A S. C Y R I L L I .
tiffima , Sc illud præfertim ab Albertino com- A
memoratum , cat. 2. n. 5. An, verb qui La&arum
qnatriduanum fetentemque excitavit, non potius
viventem le facilius excitabit à peccati morte ?
Vid. cat. 4. n. 30. cat. 12. n. 28. Sc 30. cat/18,.
n. 3. 6. 9.12. 13. his omnibus locis à difficiliori
difputat 5 fed majoris facilitatis mentione non
folum fa<fta,verum eriam copiofiflime Sc graviffi-
me inculcata. Cur in præfenti argumento non
minus neceflàriam omifit ? 2°.^Dyrillumfæpe ar-
gumentariab æque difficili ad æque difficile. Sic
C a p . X. & XI. CCXX1V
C A P U T X I .
Reliqua argumenta proponuntur dr vindicantur,
T e A t i u m A r g u m e n t u m .
83- ^VUintuplici parte conftac hic locus Cy-
V / rilli, cat. 22. num. 3. i°. Jüjuarc cum
omnimoda perfuafione tamquam corpus dr ftn-
güinem chrifii Uta fumamus. z°. Nam infigura
panis datur tibi corpus , dr in figura vini datur
tibi fanguis : 30. ut cum fumferis corpus dr fanex
triduum confèrvatione non minus difficili, re- ß guinem chrifii, concorporeus dr confanguis ipfi
furrecftionemChrifti probat.Sccat.i2.n.28.' virgii eßeiaris. 40. sic enimdr Chrifiiferi eßeimur, dinis
partum, a fterilis mulieris partu«que difficili.
fiributo in membra nofira corpore ejus dr fangui-
ne. y°. Sic fecundum B. Petrum divina fimus con-
fortes natur.e.Nexa fecum funt ha:c omnia,Sc cum
pracedentibus verbis de vini in fanguinem tranf-
mutatione per particulam qj j a r e initio prx-
fixam conjun&a. quo. nexu obfervato, certus Sc
determinatus fingularum propofitionum fenfus
efficitur, ut futiles Albertinicavillationes evanef-
cant. Nihil pene ad declarandam argument! vim,
30. Eifm quoque a faciliori ad difficilius fiepe
argumentari. Sic cat. 12. num. 28. ab virga Aaro-
nis efflorefeente, partum virginis probat, cät.
14. n. 25. Chrifti adfeenfionem fua vi fadam in
coelum ipfum, ex Enochi tranflatione externa,
Sc ex Elite raptu non in coelum , fed tamquam
in coelum. E t cat. 18. n.io. refurre&ionem mor-
tuorum, ex menftrua luna: reparatione 5 11.12.
ex virgæ Aaronis efflorefeentia, Sc leprofie ma- C ^ ejus objectiones difîipandas addendum habeo
nus Moyfis redintegratione. 40. Cyrillum ali-
quando omifla majori vel minori rerum diffi-
cultate, a minus convenienti ac Deo minus di-
gno ad convenientius ac Deo dignius argumentari,
etiamfi illud difficilius fit. Sic cat. 13. n. 2.
Sc 3. vim fanguinis Chrifti ad univerfalem falurem
adferendam , probat a primi hominis peccato
mortis univerfalis caifla 5 Phinees facerdotis zelo
iram Dei pacante j pafchalis agni fanguineva-
ftatorem arcente 5 cum Dei Filio convenientior
Sc dignior res fit humana: falutis operatio. Sic
cat. 18. num. 6. 7.8. ex fpeciequadam refurre- ^
dionis in arboribus , in frumento , in anima-
libus, Sc rätione deftitutis rebus propter hominem
creatis confpicua , hominis ratió-
ne prjediti, Sc propter quem ilia effeda funt,
refurredionem generalem probat omnibus al-
latis a fe éxernplis difficiliorem quidem, fed con-
gruentiorem 8c magis neceflariam. yö. Cyrillus
a faciliori ad difficilius fiepe propter ipfam diffi-
cultatem majorem rei augmentatur , cum Deo
conveniat aliquid grandius ac difficilius moliri,
iis qua: in anteceflum notavi hoc capite n. 73*
in fecunda parte argumenti primi, 8c num. 76.
8c cap. ix. obfervatione 11. Sc m . n. 72. Sc 73.
Pauca tantum in ejus ad primam, fecundam Sc
quartam argumenti partem refponfis illicintada
obfervabo. Ad primam propofitionem refpon- <
det Albertinus , Cyrillum veile eüchariftiam ,
fiimi, non ut proprium Domini corpus 8c fan- <
guinem , fed ut corpus 8^ fanguinem myfticum .
Sc fymbolicum. Mirum fi rei tarn facilis creditu ■;
requiratur Sc commendetur omnimoda perfuafio
animi 8c convidio, /Meid ttutyiq 7rÄnpo<po<saac. fuam
interpretationem conftare ait his verbis cat. 23.
n. 26. fi*ui gufiant, non panem dr vinum degufia-
re jubentur ; fed a n t i t y p u m corporis dr fanguinis
Chrifii. Prius erat probandum Albertino
antitypum de fe rem quam fignificat excludere.
Ea fane Cyriili exiftimatio non e ra t, qui cum
facrum chrifma Spiritus fandi antitypum appel-
let cat. 21. n. 1. illud Spiritus fancii eßeiens ap-
pellat propter prafentiam divinitatis ejus , n. 3.
eüchariftiam vero ejufmodi antitypum efle in
Sicepiftola adConftantium n.3.cumdatumCon- E ipfo loco docet , qnod panis Sc vinum non fit.
ftantino dicat ob pietatem ut fandam crucem
reperiret, quod donum eilet e terra j ait Con-
ftantio filio paternam pietatem fuperanti, pro-
digium majus e ccelo dari deeuifle oftenfie cru-
cis. 6°. Ut tamdem ad propofitum argumentum
veniam, Cyrillus in loco quem expendimus a
convenienti ac Deo digrio , ad convenientius 8c
Deo dignius concludere videtur 5 imo a faciliori
ad difficilius propter ipfam difficultatem majorem.
Nam fi exteris Ckrifcus fiupendum mirac
Qui gufiant, inquit, non panem dr vinum deçtt-
fiare jubentur , fed antitypum, Scc. cujus natura
non ex fenfuum teftimoniô æftimanda 5 fed ex
fide dubitationem omnem , quæ ex contraria
fenfuum fignificatione profîcifcatur, excludente.
Ne corporeis , ait , fancibus hujus rei judicium
afiïmationemqtfc per mit ti te. non, in quam, fed f i. 1
dei omnis dubitationis experti. Antitypum in qua *
rex ipfe Chriftus fufeipiatur ,' ibid. n. 21. prono
corpore adorandus. n. 22. Antitypum denique,
lum aquæ in vinum conceffit,fodalibus 8camicis p quod fit corpus dr fanguis Chrifii, infigura p.
fui s filiis thalami majus aliquid 8c ftupendum magis
ilium facerc debuiflè fignificat. 70. Verum
efto, à difficiliori ad facilius concludat, in hoc
tota ilia facilitas major hærebitexCyrilli fènten-
t iâ , quod cum fit aliqua vini cumfanguine affi-
nitas, facilius illud in fànguinem , quam aqua
in vinum nulla fîbi focietate, conjundum verti
videatur.
dr vini data ; dr cum omnimoda perfuafione pro
Chrifti corpore dr fanguine fumenda, cat. 22. n. 3.
Hæc autem in verba, quæ fecundam argumenti
partem continent, fie cavillatnr. In figura panis
, intellige , in pane figura. Multa inutiliter
ex Patribus acervat fimilis acceptionis exem-*
pla ifiguum circumcifionis, pro , eircumcifîo fi-
gnum. typus Jona, pro Jonas typus. Quid multa
? fufficiebat facramentum Euchariftia, pro, euchariftia
facramentum. Nonnegamus dici poflè
l i
lit
i l