hbid.jed fiiprt
Ab Auftro Je
rofolymarvcn
turns Chriftus.
.
Ibid. t . 3.
ô P r o p h c t a , v e n ie n t is D o m in i f ig n um e r ï t ? I l l e A u t z p & ç » ™ , TV ipyo/iiï/:'* Kt»g/v,,- b <p»mp£%»c' t
cv (Accu Sdo ÇueSv ypueQna»’ tVto crsÇjc 7 K'.'g/on '
teyw. m<pcùç, 071 fCiP&ytvo/dkiot epmpxoc, Ajç ^
t iAAj t a c , îu cLvclçcLç c/x, pexfcSp ^ c iA a ip . K a j qm*
TCOiX tuèpXc 5" A èÀ T I é^ütoàji/a tp y tiw , $ 0^ cùcc-
tdA wi» « S v a p m , » ßop pa ri vo TV> e/7re »J^Ul» CtJWI-
CÔ>£. 0 3 "^TTOXflViTZLI eitipeçid&y Xj <P»etP' O 0êOÇ
^775 OujJUCtP 3’ epjUt/w&jiTlH POTOC')
jtj 0 cLytoç. 0^14 ^ $ ct^i» , J k a sw ç . o«oe^
autem fubdit: In medio duarum vitarum cognof-
ceris. in lianc fententiam Dominum perfpicue
alloquens: In came adveniens, vives & morie-
ris •, &refurgens ex mortuis,iterum vives. Qua-
nam vero ex Hierofolymitana: regionis parte
venturus eft ? num ex oriente vel occafu', Aqui-
lone vel Auftro ? die nobis accurate. Ille autem
planiffime refpondet & ait: Be us a Thxman
veniet: (Tharman verb interpretatur Aufter. )
& SanCius de monte Pharan umbrofo, condenfo.
?ƒ. cxxxi.6. quod in eumdemfenfum dixit Pfaltes: Invent- B avfx(pmu>c et7np 0 -^ccAyCfiSbc' Ecg^/tiVmjtIlo dp
toi4 ynSioic v" fyvfXoS. *
use. Aonrop ^rrV/ttyu etc ri^oc e/v^ 0 ^ 7rw$ I f f i l l
tÇto Sir/MP Hasefxc Aty4‘ » 'Tp\>%»o$ do yaçpi '
A»1'4\ ) 1 ’ö ijop‘ Kj xsoMovuai <5 opoyÿ. co/tfi 1
E/u/JiapX»A. K&} ctmteyivoip IxStyoi tdvtoic3£%c
yd duToic ’fâlp clpoù%p, tv ctAnjiioc >&xcoi A 7l7an\\p’
èteysvcnvy 071 X yeygcLTtjcLf, * 7mp%poc, AVs’ , » 3
Piapic. 'Eyo j Ttf Àeyfip71 evfAV&xtyiçy rd^oc,
ctAti^etp. ipuTP.Tiop yd dinil$*
ßlcC^O/lfyljyij 7TOT6 ßocLj fj$ 7 (pJogpP «
£ <p%gpç y C0OK?'A9tJ/lA v r! 70^ ßor/Dit ; ecu» 70\viu>_
^AAct^cf Aèyy r yçoLQrf ’ECovoiP >1 P6etJ»i4, Xj CiPc t
Uu 0 ßotij&p ctuTp'. d & b nŸï'ji b Aiyi ; Ii»ct q ,
<ntçî&&pP&Jttiç ,otiij* '7$ ><)ivo$ <dt7?i %ia. ygccÇy
VZcLPlç n$cAenty , ctxot»g 5" ß&AlV 7 ßctoiAfsfpf'G&i
7* AGiozuc t* ZouoccjuiTiSbç A e o n s ’ K a/ Uo « <
ve*j»i4 kscAu' ^ertpoc/joet* nfy^ipop cujtUo ix^e- 1
dtLueyfjcci Act(o<^, o^sAsyp^.
Chriftus
Confutantur
Judxorum in
propheciam
Ifaix cavillaeam
in camps fylva.
X X I . Deinde quærimus, ex qua [ perfona ]
veniet, & quomodo veniet ? Hoc .autem 110s
docet Hefaïas : Ecce virgo in utero accipet, &
pariet filium, & vocahunt nornen ejus Emmanuel.
Et lus contradicunt Judæi,Tolent enim illi antiquitus
veritati male refragari j aiuntque feri-
ptum non elle virgo , fed 1 pue lia. Ego autem
in hac voce indulgenter adquiefcens, fie quo-
que veritatem reperio. quærendum namque p „ « ,
ex illis : Virgo cum violatur, ecquando cia- ^ <”C|
mat -j num ante vim- illatam , an poftquam
corrupta eft, auxilium advocans ? Si igitur ali-
cubi dicat Scriptura : Clamavit puella, dr non
fuit aui fuccurrcret illi s numquid hîc de vir-
gine non loquitur ? Ut verb manifeftiùs addifl
càs , quod virgo etiam in divina Scriptura
puella appelletur 5 audi librum Regnorum de
Abifac Sunamitide dicentem : Et er at pie II a
pulcbra valdc. earn enim virginem eleélam
fuifle, atque âd Davidem adduclam, in con-
feflo -èft.
Non in hoc
Ifjiæ vatici-
nio-Ezechimi
promicti tempor
um ratio
demonftrat.
a / p . v u . h .
Ttß1. ’A m d A i^ v ff iv ‘ ol I b ^ o i ttolAip- tcS A -^ tÇ *
ip p t% 7 VTD'G&è E ÿ ^ t b . c ilco u n cCpcC\VUyUP 7 yg<L-
eplui.t, A i i y c u f oictonrJ ori/cuiop ig^ c K t » ^ V ‘
ob, Çrîç ßd%$ n Sic u-^os. w fxÙAiçu. ß <§ cmueTop *
X X I I . Sed dicunt rurfus Judæi : De Eze-
chia hoc diftum eft ad Achaz. Legamus igitur
Scripturam. a Pete tibi ipßßgnum à Domino Deo
tuo , in profundum aut in fublime. Atqui fi-
gnum maxime, admirabile ac præter opinio-
nem eflè debet. Signum enim fuit, b aqua de
petra elicita : c difruptio maris : d folis retro-
ceflio, & fimilia. Quæ autem didurus fum, evi-
dentiorem habent adverfus Judæos convidio-
SbiZopffy o<pg/At|. aV/UiïoP y d , , v$up to cm,
7t i 7Çcts' Ê 3pccpcoct) <ßcA&cJ&'V' 0 ,« A ioj» rÇsztroçpè*
f e i ] , Jtj TO 'flcUJTtt' T c t Ag^öjICTTJ/M^VCt, <pCLP£pCO-
Tiçyp e y i Ti&rCße lvSby ott ÏAtfyop. (OiSbcTrofAcc
nem f Novi me mnltum extendi fèrmone, & d e -t: m \ . _1 £....... 0 . y . j ■ » , ‘ r . m sm I E» A £W V . x* xxicilUim (& 701$ OLXpov/UwVt àJAcL clpi laftari auditores. laiiari auauorcs.vveerruumm fïceriumioomuus puriuoiliiÄxiitiacatecmm ' „ u 1 <—r > 7% \• ^ \ v 1 _ ^
frpinwri. velims quando ifta proprer Çhriftum <&m ,
« (fr,IU i%r,s. ] Non in confequcntibus poft verba jam citata ,
fed ante e» *4 , leguhtur ha Habacuc voces : c* pica duo
\a£i. Porro t tt*> feripfi cum circumflexo in ultima, ut fignifi.
caret vitdrum, juxta (enfum quem illi loco tribuit Cyrillus 5 loco
t^mu; pcnultima acuta, quod in omnibus editis & mlT* habetur,
fignincatque animahum. Jam multi ante nos ita emendandumCy-
rilli textum adnotarunt, in primis Malvenda in appendice libri
dc Antichrifto ad pag. 48. Tillemontius in nofis primiTomi ad
vitam ChrilVi nota j. &c. Quamquam leftio duorum animalium
communior & probatior apud Patrcs, alteram tamen dunrutn vita-
rum mnlri-commemorant, licet alteram anteponentes, nt Seve-
. rianus GabalenlnJ'Oratione in vivificam cruccm, Cyrillus Alexan-
drinus in.hunc prophetat locum, &c. Origenes vero lib. 1. Dc
principiis cap. 5. utramque recitat, dubius quam fequatur. At
Thcodoretus prarfert leftionem duarum vitarum: tulebius Cse-
farienlis lib 6. femonft. cap. 15. pag. 179. alteram duorum animalium
mendofam e(Tc contendit, & eodem fenfu quo Cyrijlus
nofter prophet® telUmonium exponit. Greg. Nylfenus Horn. i i .
in Cant. pag. 647. ad hunc locum adludit , in quo legebat
y.iamuify)®'. Sic etiam legit fandlus Maximus confeHor Quxft. 6 3.
in Scripturam, tom. 1. pag. 147. Gergentius quoque./in Difp cum
Herbano, Bib PP. Graicolat. tom x.pag 117. quamvis libiario-
rum vel typographorum vitio feriptum fit lam. nam vocem C"«*
interpretatur de duabus Chrifti naturis. Vari® fjmt Patrum five
duorum animalium, live duarum .vitarum interpretationes ; quas
fortaflis omnes hujus loci alicnas efle eonvincit leftio Hebra'ici
textus penitus diverfa, quam fic Hieronymus reddidit: In medio
annorum vivifica illud. Septuaginta plura in hoc loco apud He-
br®orum textum legeie quam nos : vel quod magis cenfeo, plures
ejufdem fententi® Hebraic® variorum interprecum congeft® func
in noftra interpretatione verfiones.
ß (pa^t. ] Deeft h®c, vox in codd. Ottob. Roe, Cafaub. ficut in
ed. Aid lxx. & in multis ejus verfionis cxemplaribus. irrepfifle
putatur ex Theodotionis verfione. non legebatur apud lxx. tem-
poribus Hieronymi. qui hunc locum de Bethlecm, ad aufirum
Hictofolym® fita, quafi loco unde oriturus fit Salvator, etiam ab
_ Heb'rxo quodam interpretatum fc audifle teftis eft, in hunc
F locum.
y on. ] Particulam hanc adjecimus ex Coifl. Reg. Roe, Cafaub.
Ottob. . ir "
1 puella, Gr. «Swr. ] Ha:c interpretatiö Hcbra® vocis J1D7J7
ä SymmachojAquila& Thfodotione interpretibus Judxis data, Sc
Chriftianis oppofita,. teftc Eufebio lib. 7. Dcmonft. pag. 316- Sc
Iren. lib. 3. cap- 11. n. 1. dc qua vidcri poflunt prater memoratos
authores , Hieronymus 8c Baulius in hunc Ifa'i® locum.
J' e’poS'zcfi. ] Coift. Reg. Roe, Cafaub. Ottob. tat oQöSep, ut.in
facro Textu. poft v i, loco tt feripfimus p«/>, ex codicibus prxfatis.
t oi IuS'ufci. ] Articulum ex nominatis codicibus fupplevimus.
£ afri/nu. ] Optimc ita Millefius cudi curavit, cum, in editis le-
geretur , « pro «f pofito. Articulus.-re ante c* *•«•!?« deeft
in codd. Coifl. 8c Reg. In codd. Roe 8c Cafaub. legitur 'ti, vlup
zHijÄotq c« Trikot, aquam ex filice fcaturire. ,
9 r««&, ] Sic nos cx Coifl. Reg. Roe, Cafaub* In editis ecbwj
C AT E C H E S I S ,X II. de Cürïsto i NCaehato. 173
xttfiai., xj On set t ■ mywmt f&yw. ) Bit«- A dicuntur, neque de rebus coùtemnendis hie
AAjopvc Tolpuo tQ A y&d' 7Ç bitfztfü 7Ç70 elpnxoTOc^
€% è £t\st> 67% $ A v t ^ ßetaiA&ozprmc /uJpcl , xj £
rtz çjc eûnov (ZtfÇytymiictï ci» 7cv7°tc p*%i<mc’ iA tfy j,
7 ctoTippum teP u ja p 0 %{&&ZcL/tÿooç ßcLaiAtui
F » °* # qVf, du r e f ßcemAäjty m i uyj<n7rep't£. £ rt2£ß<$t\7\\a& yà do ejo&iStw €tecri
et fdèxAy\<p%imç, tzff£ßyippri%}c Uo * \jz n o 5” A^<»Ç,
(ÜSO £ rZTÇjÇpVTÏtcCÇ dppicL ÎTV. Tt Tolpuo rzéèl y »Al
agitur. ) Cum itaque régnante Àchaz hoc di-
xerit Hefaïas ; * Achaz porro fèxdecim dun- a 4. Rte- xrû
taxat annos regnaveric, quos intra dicta eft ad î’*
ipftim prophetia : Judaeorum contradiélionem
revincit fuccelTor ejus rex Ezechias Achazi fîliusj
b clu* curn regnum adiit, annorum quinque & b Ibid, i&fôt.
viginti erat. Cum enim prophetiæ [tempus] i l *
annorum fèxdecim [ fpatio ] circumfcribatur,
novem ante propheciam annis fuerat ex Achaz
. è « d ß o -a t e lc t i Î m - B n a tu s . Q u i d ig i tu r d e e o q u i jam n a tu s
7Çoç, eCPetf^oP Uo A iy jp 7 f&£?<p)i7 lictf; y yd i t 7aPy y 071 eA&Cep t & A ’ oTl A » ^ 7 0 f n nt§>%voç, fzsÇjyvoù-
9 ÇlXMC etTVWPl
i c y . ’A M o7î y , cm, ytPPccTzq 0 K ccia$
ozt(pcfc iy v a ß k ) . cm, voix $è y iv x c Uo » f f y j ip o c ,
S^kteop. C ly s o i K.C&C0S 7 x S A c tC l^ ccAiifyctPyXjX
fMt ct%7Ti<J^ P ccotIlu • E tc K ctpirü xaiAtctç oV %oz>-
fdSH w i t t§p)Vov ov. xsd tctLa ivy ®n<rs/L&f Sic r
ajcfvcL 5" ctjefpoe ' è anipyef, aestify Xj r r ffc jp a p dort/ d e
• m e »ytçcfxc & x ^ t t o S . rßj A ttoJ u/M><m dv
TtSctyia) fxX , Sri 'ttjJ ’* A t t C iA *4 t'COvyyj' cmipys^
tù/tf Sic T cLfcSvct, X) 0 tS^ßtoc dt/cif de 0 »Aioe
dpotp7iopy.ily X) aie a iAlw» Ks^rmp^ojicip» S i c T4 ey m a .
opeçc 071 v fê d 'X .&w iïy X) x ß f c l S oAp^ ^ o Asype.
X y d o , S o voç w r t î W °' tÎAiqc è/UeiPèp. 'E i S i tic <m UA
t y y , S p » xmsfiixèpotj 7 - X & svp’@n. A %vAipop
rQgßPop t v A a C i A , * ecsçjaoiaco/côy cmj§ po 'S pmuV
E711 t* Hstfetycte M coa i& e insfyiadp oi F a a fA p a T iie
3^ oi $<t(yicnXjQi. V y d 7 j'yAiyUo nsdtàfyctpy
thSbcoxaAlcce cmycypÇ 7 eßyoiaip. Xtu/ç oua (c f& jp o p
A c c C iA ‘ y s i Ç»Tii y ydt t %t>Aipop , ^ J pop , ^ m a t
ßaoiA&c tp cùnico. xSd y o i y s'.pTVgßtc A&Ce tvic 7 r x j-
A a e Toie ’6fa$û>p»trup'(gç , Q.<mppd 7 n t . i j d A a . Ci A ,
AjP&ynjdfaoe 0 ß am A tv e v I ct^ jiA . jc, ci 7v<pAsi y
A iy o v a ir T i e A a C t A } èA£»trop»/aatc. x^ bTa£eJ-RA
yk>7 vp§aacpcSc txsç}c r M c te tc ty t A iy o p '
cCOItJ K VÇJLOC 0 0 6 tfV 7 - rS&PQ» A c t £ l^ X TrUTpOÇ
etiam antequam pater ejus Achaz regnum
adiret, prophetiam loqui necefle erat ? Non
enim dixic, accepit ; fèd prædidionis modo,
accipiet virgo.
X X I I I . At illud quidem manifefte cogno_ Ex quo généré
vimus, quod ex virgine nafeitur Chriftus: jam 2 °rîChrUU
véro ex quo genere virgo exftiteric, aperien-
dum. Juravit Dominus Davidi veritatem, & D^idis*
non frufirabitur earn t De fruUu ventris tui po~ profapiâ.
nam ßuper federn tuam. & rurfus : Ponam in LXXXVii r»
ßeculum ßeculi fernen ejus , & thron um ejus fi. 3 °
cut dits coeli. & deinde : Semel juravi in
fancio meo} f i Davidi mentiar : fernen ejus in
xternum manebit s * & thronus ejus ficut fo l c f. 38.
in canfieftn meo, & ficut lutta perfecta in ater,
num. Vides de Chrifto, non autem de Salomons
fermonem haberi. non enim. thronus
ejus ficut fol permanfic. Quod fi quis cohtradi-
xerit, eo quod Chriftus non federit in ligneo
Davidis folio , hanc illi fententiam proféra.
^ mus. Super cathedram Mofis fiederunt S crib a & M*tlh’ xxlïii
pharifak. non enim ligneam cathedram figni-
ficat, fed do&rinæ au<ftoritatem. fic & folium
Davidis quærico j non ligneum folium , fèd
ipfàm regiam poteftacem. Cujus rei teftes ac-
cipe pueros acclamantes: d HofannafilioDavid: d Matth. x*n
Benedictus rex ifiraelis. cæci quoque a i u n fykan.xm •
c Fili David miferere nofiri. & Gabriel aperte e Matth, ix.
teftatur ad Mariam dicens: f Et dabit illi Do- %6-
tninus De us federn David patris ejus. & Paulus LW * 3
ou/TÜ. Xj 0 YTctoAse Ç»oi' bdp»/M>pâj£7i \»ctouü Xei- E ^ft: Mementote Jefium Chrifium excitatum a mot.
çovzy»ytp/iôfjop cAUWagmy cao oesipyst-TOc AetCî^,
<5 ÂîctJ>«AioV y s v 9 dp etpp^i ^ furç)e Ea/Jig\otc
<P»or T isy cp ofifax CM, axipfj&Toe ActC liï'S p odpiyc.
Kctfaftyou 7°ipuo f cm, Aa£i^ ytytPP»yfyjoPy 7tu-
%/tßpoc 7» esrCß(p»7 iic t 7» Acyfiva»’ K ji) eçzif dp 7»
»/UtpcL exeip» » p(£a 0 ctwçïtyM^woç ap y[p
id ro Jr inr d o it ! e3 v» iA 7noSaip.
tuis , ex fiemine David , fiecundum cvangelium
meum. & in principio epiftola: ad Romanos:
ait: J>ui f alius efi ex fiemine David fiecundum Rom. i
carnem. Recipe igitur eum qui ex Davide na_
tus eft, obfequens prophetia: aienti: Et er it in /ƒ*,-,,
die ilia radix JeJfia, & qui exfiurget rctlurus gen-
tes i in ipfio gentes fierabunt.
X X IV . Sed judafi propter luec vehementer
difcruciantur. Prxviderat hoc quoque HetyisoPTo7n,
It<h. ’AM«. SffSTtoPOtWTWl oi lxb\Xj01 2l^flt^M;TO.
0 p fW è WI» Hoafâf,jdy*rKai)Vulou>m, «’ ^ f‘ Sas jjeenj . » volent, flfuerint igné
com- Ifai.ix.^.€o
cj.nsLV(pu' otI wecfliopiyipp»%»yup' {xyd buftu fZpj* pW natus eft nobis,• (. non enim
u wo r i A ] Ea verba defunt in codd. Roe,Cafaub. Grod.*
jacile ad incelligentiam addi potuere. Paulo poft, ante ,
loco rjjf feripfimus «»t ex Coifl. 8c Reg. at ea phrafis, tSM <3(9
MTKf »xo-ia«« tu A prxtermittitur in Roe, Cafaub.
8c Grod.
ß twrtft. ] In codd. Roe 8c Cafaub. 8c Ottob* habetur, «“»7»», ip-
fHm, videlicet Davidem. ita etiam cod. Alex. lxx.
V AaSi/. ] In editis irrepferat men dum ut legeretut A«*ujA loco
AäJU'. Monuerat olim Cotelerius in notis ad interpolatam fanöi
Ignatii ad Philadelphios epiftolam num. 4. profeftum id. videri
cx fimilitudine formarum quibus utrumque nomen compendio
feribitur A«A pro Aaf. emendatum ä Miliefio, faventibus onuii-
bus mit.
d &&oo/<r0(3jj. ] Ex codd. Roe 8c Cafaub. nam editi a&otrafy.
fic infra n. i.7. in fimili loco, raS&
1 foot &TH, ] Scripfimus ex Roe 8c Cafaub. foot pro /*!• Loco
Stftot fequentis , codd. Coifl. Reg.Roe 8c Grod. habent /««»»».
I Ieajwf.] Ita feripfimus ex codd. Reg. 8c Roe, juxca facrum
Textum , 8c nominis etymologiam. Editi luwi, quod ex librario-
rum infeitia profedlum»