8. Cantus est inflexio vocis : nam sonus directus est; praece-
dit autem sonus caritum.
9. Arsis est vocis eleuatio, id est, initium . thesis vocis posi-
t io , hoc est, finis .
10. Suaues voces sunt subtiles, et spissae, clarae, atque acu-
tae . Pcrspicuae voces sunt, quae longius protrahuntur, ita vt omnem
impleant continuum locum, sicut clangor tubarum.
1 1 . Subtiles voces sunt, quibus nonest spiritus, qualis est in-
fantium, vel mulierum, vel aegrotantium , sicut in neruis. Quae
enim subtilissimae chordae sunt,subtiles, ac tenues sonos emitcunt.
12. Pingues sunt voces, quando spiritus multus simul egredi-
tur , sicut virorum. Acuta vox est tenuis, et alta, sicut in chordis
videmus. Dura vox est, quae violenter emittit sonos, sicut toni-
truum,sicut incudis sonus, quoties in durum malleus percutitur
ferrum.
13. Aspera vox est rauca,et quae dispergitur per minutos,
et in dissimiles pulsus. Caeca vox est, quae, mox vt emissa fuerit,
conticescit, atque suffocata nequaquam longius producitur, sicut
est in fictilibus. Vinnola vox est mollis, atque flexibilis .E t vinno-
la dicta a vinno, hoc est,cincinno molliter flexo.
14. Perfecta autem vox est alta, suauis,et clara. A l ta ,vt in
sublimi suffieiat: clara , vt aures impleat: suauis , vt animis audien-
tium blandiatur . Si ex his aliquid defuerit, vox perfecta non e r i t .
C A P V T XXL
,.s, De secunda diuisione, quae organica dicitur,
I . v j ecunda diuisio organica est in iis, quae spiritu reflante compléta,
12. Dura quoties in dur. m. percutitur
f. A l. durum m. percutit ferrum.
GRIAL.
13. Vinnola . A l. Vinnolata . Festus .
Vinnulus molliter se gerens, et minime
quid viriliter faciens . Non. Vinnolum,
sensiloquum , illecebrum . Plaut, in Asin.
oratione vinnula, venustula . Gloss. Vinnulus
NaKiX*ç • Vbi mondose Vinnicus
leg itu r . GRIAL .
Ibid. Etymon vocis vinnulae ex Isi-
doro multis placet . A villo , qui est
quidam pilorum floccus , est vinnus , vel,
vt alii putant, a vinno est villus . Ne-
que desunt, qui originem vinnuli repe-
tunt non a vinno , sed a vino . Scribitur
* vinnolus , vinnulus , vinulus . AREVAL.
Cap.xxi. n .i. Multi sunt, qui de mupleta,
in sonum vocis animantur: vt sunt tubae, calami, fistulae,
organa, pandura,et iis similia instrumenta .
2. Organum vocabulum est generale vasorum omnium musi-
corum. Hoc autem , cui folles adhibentur, alio graeci nomine appellant.
Vt autem organum dicatur, magisea vulgaris est consuetudo.
3. tuba primum a Tyrrhenis inuenta, de quibus Virgilius : tyr- 8. Aen. v.;86.
rhenusque tubae mugire per aethera clangor . Adhibebatur autem non
solum in praeliis,sed et in omnibus festis diebus propter laudes,
vel gaudii claritatem. Vnde et in Psalterio dicitur, Canite initio men- Buccinate in
sis tuba in die insigni solemnitatis vestrae. Praeceptum enim fuerat
iudaeis, vt initio nouae lunae tuba clangerent, quod etiam hue- a e eu.
usque faciunt. Psalm.80.v-4.
4. tibias excogitatas in Phrygia ferunt, has quidem diu fune-
ribus tantum adhibitas: mox et sacris gentilium. Tibias autem ap-
pellatas putant, quod primum de ceruinis tibiis, cruribusque hin-
nulorum fierent: deinde per abusionem ita coeptas vocari etiam,
quae non de cruribus, ossibusue essent: hinc et tibicen, quasi ti-
biarum cantor,
5. Calamus nomen est arboris proprium, a calendo, id est, fun-
dendo voces vocatus.
sicis instrumentis in genere , et in specie
opera conscripserunt, a Fabricio, v td ix i,
recensiti. In his est Bonannius, cuius re-
centior editio hunc praefert titulum : Dc-
scrixione deg!' istromenti armonici d' ogni
genere, seconda edixione riueduta, corret-
ta , ed accresciuta dull'Abbate Giacinto
Ccruti, ornata con CXL. rami, incisi da
Arnoldo Wanwesterout. Roma 1776. in 4.
AREVALVS .
2. Organum vocab. est general. E x
Augustino inps . 150. GRIAL.
Ib. Hoc autem cui folles adhibent .
Hydraulon appellari a graecis , putabat
Chacon , de quo Vitruu. lib. 10. c. 1 3 .,
et Tertull. lib. de anima c% de animo ,
Plin. lib. 7. c. 37., et Heron in pneumat.
A lii Tyrrhenam tibiam appellari putant
e x Polluce lib. 4. cap. 9. De organis vul-
garibus extant pulcherrimi versus apud
Claudian. in lib. de Manlii Theod. con-
su la tu. GRIAL .
Ib. De organo obseruaui quaedam ad
tom. I ll,
Prudent. Apoth- v. 148. AREVALVS •
3. Tuba primum- - tibias excogitaf.
Clem. A le x , strom. 1 . Hetruscos tubam ,
et Phrygas tibiam ait excogitasse . GR.
4. Erant tibicines sacrorum , de quibus
mentio fit in lapidibus antiquis apud
Reinesium, Gudium etc. loannes Zach.
Hilligerus dissertationem edidit de tibi-
cinibus in funere adhibitis Vitteb. 1717.
Quaedam etiam ego annotaui ad Iuuen-
cum lib.2. v. 400. , et ad Sedulium lib.3.
v. 134. Confer praeterea Vulpium ad
carm. 62. Catulli, vbi de tibiarum materia
a g it. AREVALVS .
5. Calamus n. est prop. arb. Non
valde mirum , si arundinem arborem di~
x i t , quisquis fu i t , vnde haec sumpta sunt.
Cur a calendo, id est9 fundendo voces no-
men deduxeritjid multo obscurius, nisi ca-
lafido , hoc e s t9 vocan4<> > legas . Nam ca-
nendo , quod est in plerisque Gothicis,
mendosum putamus. Sed has origines, quae
aut nimis alienae , aut etiam absurdae
s