3 $ E T Y M O L O G I A R V M
natis , alias alias addiderunt. Deinde Seneca, contracta omnium,
digestoque, et aucto numero,opus effecit in quinque milia.No-
tae autem dictae, eo quod verba, vel syllabas praefixis characte-
ribus notent, et ad notitiam legentium reuocent, quas qui didi-
cerunt, proprie iam notarii appellantur.
€ A P V T X XIII.
De notis iuridicis.
I- C ^ u a ed am autem literae in libris iuris verborum suorum no-
cae sunt, quo scriptio celeris , breuiorque fiat. Scribebatur enim
verbi gratia perB., et F. bonum factum, per S .,e t C, sénatus conid
nomen dedisse, quod ipse respueret.
Vid. Senec, in declamat. GRIAL .
lb- Et Aquila libertus Maecen. Nott
s a Maecenate ipso excogitatas , sed
editas ab Aquila narrat Dion lib. 55.
GRIAL.
lb. Contractu omnium . Sueton. de
Valer. Prob. Multaque exemplaria con-
tracta emendare , ae distinguere, et annotate
curauit. GRIAL.
lb . Lipsius in epist. cit. ad Lessium
putat, Senecam Pattern ab Isidoro in-
telligi , qui opus notarum effecerit in
quinque milia . Verisimilem hanc suspi-
cionem yocat Fabricius jn not, ad cap.9.
lib. 2. n. 8. biblioth. vet. la t., quamuis
Bernardus a Mallinkrot cap. 24. de na-
tura,«t ysu literarum philosopbum .Senecam
innui malit. Pignorius De Ser-
uis pag. 110. neutrum admittere velle
videtur: nam ex verbis Senecae de no-
tis epist, 40. Vilissimorum mancipiorum
ista commenta sunt, colligit, falsa Isido-
rum narrare , Sed cur non potuerit Seneca
commentum , quod fuit yilissimo-
rum mancipiorum . dignum existimare ,
quod ipse, vel quiuis alius ingenuus homo
amplificaret ? In rextu editionis Gria-
l i i , et in notis legkur : contractu omnium3
et Varro quidem contractu pro contractions
, eontractur'a vsurpauit lib .i. R. R.
cap. penult. Sed melius cum aliis vide-
tur contracta > scilicet collecto , digesto,
et aueto numéro etc , vt in exemple
a Grialio producto ex Suetonio, et apud
eundem Suetonium in AugUsto cap.31.
Duo milia librorum contracta vndique cre-
mauit. AREVALVS.
Cap.xxiii. n .i. Per supinam in lite-
ram . Cum plerique omnes libri m lite-
ram haberent , probissime coniecit A . A u gustinus
in . scribendum , quo tertia liter
a significatur . Nam per C conuersam
in hunc modurn 3 Caiam significabant,
eoque praenomine mulieres omnes vte-
bantur Plutarch, in problem., et Boeth.
in Top. Quod autem per supinam in
literam dicit Isidorut, Romanus Codex
banc notam habet d, quae est etiam in'
Goth. Ouet. GRIAL,
■ dm> Per P y verso capite pnpilla . Ita’
Valerius Prob. GRIAL,
Ib\d. In multis veteribus codicibus
ita l i scribitur, yt parum différât ab hoc
numéro in : et hoc quidem loco in non-
nullis mss. clarius yidetur i n , quam m.
In codice Vaticano £ 2 3., de quo cap.93.,
sunt notae iuridicae Isidoro a posteriori
manu additae , de quibus dixi ibid,
num. 20. Vide etiam Fabricium Biblio-
thec. vet, lat. lib.4. cap.A. , vbi agit de
notis iuris a Magnone collectis . AREV.
cultum, per R. , et P. respublica , per P. , et R. populus Rornanus ,
per D ., et T*. dumtaxat, per supinam in. literam muiter, per P. secundum
natural« pupillus : per Py. verso capite, pupilla, per vnum
K. Kaput, per duo KK. iuncta Kalumniae, Kausa , per I. et E .,
iudex esto, per D . , et M. dolum malum .
2. Cuius generis plurimae consimiles notae in libris antiquis
inueniuntur . Has iuris notas nouitii Imperatores a codicibus legum
abolendas sanxerunt : quia multos per has callidi ingenio ignorantes
decipiebant, atque ita iusserunt scribendas in legibus literas, vt
nullos errores, nullas ambages afférant, sed sequenda, et vitanda
aperte demonstrent.
C A P V T XX I V .
De notis militaribus. T I . An breuiculis quoque, quibus militum nomina continebantur,
2. Nouitii Imperatores . lustinianus
in praefat. , quae Pandectis , et Codici
praefixa e s t . Obierat autem lustinianus
anno a Chisto nato idlxv. GRIAL .
Cap.xxiv. n. 1. In breuiculis . Ruffians
inuect. 2. Siquis, accepto breuiculo , in
quo militum nomina continentur , Dilator
inspicere, quanti ex miiitibus superset
, quanti in bello ceciderint, et re-
quirens, qui inspfcere missus e s t, pro-
priam notam , etc. GRIAL .
Ibid. T nota i. c. v. superstitem si*
gnif. Ita apud P: Diaconum 9 quamuis V.
nota viuum solere significari sciamus.
Jdam quod V. ferale vocat Ausonius,
I alia ratio est 9 v t adnotauit eruditissimus
* vir . GRIAL .
Ib. In not. ad Pollucem tom.2. lib.8.
cap.9. coniicitur, hoc loco reponendum
in matriculis pro in breuiculis . Scaliger
ferale' sonans V ab Ausonio Eidy.ll. 12.
vocari ait, quia ab eo incipit verbum
vlulare sic ille interpretatur . Explora-
tum quidem e s t, in veteribus, quae extant
9 monumentis V poni pro v iu i t .
Exempla praeter alias congessit v. c.
Marinius in Actis Arualium pag. 610.
et seqq. Quid ergo ? eritne reponendum
in Isidoro V pro T ? repugnant mss.exem-
plaria. Et Rutgersius quidem Var. lect.
lib. 5. cap. 17. défendit T pro supersti-
te a graeco verbo rtipico . Rutgersio ad-
haeret Barthius lib. 44. Aduers. cap.6 .9
qui neque in lingua latina rationes dees-
se a it, vt pro litera hac crueis benedi-
ctae indice pugnemus : vt quod litera
ilia , quam ducem recti Ennodius epi-
gramm. 17. vocat, hominem erectum 9
et brachiis bene vtentem , adeoque sa-
num j et vigentem dénotât. Rutgersii
eiusdem coniectura Nic. Antonio in biblioth.
vet. Hisp. lib.?, n.97. non pla-s
cuit 9 qui contra Lipsium De recta pro-
nunciat. linguae lat. cap. 14 ., V pro T
substituere volentem , amplectitur potius
Thomae Reinesii obseruationem , qui
Hb.i. Var. lect. cap.7. T pro T in Isidoro
legendum contendit : nam T litera
initialis est vocis vyei&ç 9 sanitatis ,
incolumitatis 9 quod Galerii insigni testi-
monio confirmât . Addi potest ex eodem
Isidoro supra cap. 3. n. 7., T ad exem-
plum vitae humanae fuisse formatum ,
et num. S. Quinque autem esse apud