at. cera in ossi-
buj.
lib- 4 . Vi 136.
C A P V T IX.
De eer i s .
i . erae literarum materies , paruulorum nutrices: ipsae dant 111-
genium pueris primordia sensus, quarum studium primi graeci tra-
didisse produntur. Graeci autem , et tusci primum ferro in ceris
scripserunt, postea roman! iusserunt, ne graphium ferreum q.uis
haberet.
Kt Vnde et apud seribas dicebatur: Ceram ferro ne caedito.
Postea institutum est, v t‘* ceram ossibus scriberent, sicut: indieat Atta
in satyra dicens: Vertamus vomerem in ceram, mueroneque aremus
Osseo. Graphium autem graece, latine scriptorium dicitur. Nam ypaipk
scriptura est.
C A P V T X.
De chartis.
1. L hartarum vsum primum Aegyptus ministrauit, coeptum apud
Memphitieam vrbem . Memphis enim ciuitas aegyptiorum est ,'vbi
chartae vsus inuentus est primum , sicut ait Lucanus, Conficitur bihula
Memphitis char la papyro. Bibulam autem papyrum d ix itqu od
humorem bibat.
Cap. ix. n. i . Ipsae dant tngen. Carmen
est Dracontii lib. 2. de machin. tmindi.
Cera dar ingenium pueris primordia sensus
: - Inde fit, vt praestet litera, vel no-
ce at. GRIAL .
Jb. Distichon Dracontii extat in eius
elegia , quam integram edid'i post eius
carmen De Deo ex veteribus membra-
nis vaticanis , ex quibus reposur prosit
litera pro praestet . Vide Prolegomena
ad Dracontium nam. 8. Eleganter resti-
tui possit locus, si liceat, ex coniectu-
ra Riuini ad Dracontium: Cerae literarum
matrices, paraulorum nutrices . Hoe
fortasse innuit Hilarius Arelatensis in vi-
ta S. Honorati Arelatensis : B. Eucherius
quum ab eremo in tabulis , v t assolet,
2. Charta
cera illitis . . . literecs eius suscepisset 1
M e l, inquit, suum ceris- r eddidisti. De
tota scribendi ratione consulendus Her-
mannus Hugo, praecipue secunda eius
editio cum notis Tro tzii, praeter alios
indicates aFabricio in Bibliogr. cap.21.
n. to. AREVALVS .
2. Sicut indicat Atta. Cut cur Attae
cornomen haescrit ,v id . Fest, in Atta . GR.
lb . Quiuti Attae solum hoc fragmen-
tum inter veterum poetarum fragments
refertur, et aliud ex Seruio ad Virgilii
eclog. 7. v. 33. Nempe ad mensam,vbi
sermo de sinu seiet suboriri. AREV.
Cap. x. n .i. Chartarum vsum . PlinJib:
13. c. 12. GRIAL.
lb . Scrip tores i qui de Charta , et pa-
2. Charta autem dicta, quod carptim papyri tegmen decerptutn
glutinatur . Cuius genera quam plura sunt. Prima, et praecipua Au-
gustaea regia, et maioris formae in honorem Octauii Augusti ap-
pellata .
3. Secunda Liuiana ob honorem Liuiae. Tertia Hieratic a dicta,
eo quod ad sacros libros eligebatur, similis Augustaeae, sed subco-
lorata.
4. Quarta Taeniotica a loco Alexandriae, qui ita vocatur,vbi
fiebat. Quinta Saitica ab oppido Sai.
5. Sexta Corneliana a Cornelio Gallo, praefecto Aegypti, pri-
mum confecta. Septima Emporetica, quod ea merces inuoluuntur,
quum sit scripturis minus idonea.
C A P V T XL
De pergaments.
I. JPergameni reges quum charta indigerent, membrana primi ex-
cogitauerunt. Vnde et pergamenarum nomen hucusque tradente sipyro
veterum egerunt, curiose indaga-
u it, et indicauit Fabricius in Bibliograph,
cap. 21. num. io. Versus Lucani ita habet
in editionibus correctis : Conseritur bibti-
la Memphitis cymba papyro . Quamdiu
tabulae ceratae in vsu fuerint, incertum
est: quaedam tarnen de hoc argumento
annotaui in Isidorianis cap. xi. num. io .
AREVALVS.
2. August, regia . Regia glossam pu-
tahat Chacon . GRIAL .
Ibid. Charta , vt character 9 originem
graecam habet. Vulcanii notatio haec est:
Plinitis lib.13. cap. 12. primum genus chartae
tribuit Augustaeae, secundum Liuiae
a coniuge Augusti, tertium amphitheatri-
cae, quartum Saiticae , quintum Taenioti-
cae . Ex hoc Piinii loco non dilficilis fuit
coniectura de Charta Liuiana 9 vt nunc
dicam . De Charta regia, quae graecis it<t-
Kpcy.uXet dicitur, videndus Cicero lib. 1 j .
ad Attic, ep.25., et lib. 16. epist.3. AREV.
3. In multis excusis , et in multis
mss. antiquis, vt in codice 2. Vatic. Arch,
legebatur Libiana in honorem Libyae pro-
T om . I I I .
uinciae, aut aliis verbis in eandem sen-
tentiam . Grialius , nulla notata discre-
pantia scripttirae, edidit, Secunda Liuiana
ob honorem Liuiae. Ioseph Scaliger Ani-
madu. in Guilandinum ad membrum 19.
existimat quoque , nomen prouincia delendam
, et Liuiam Augustam ab Isldoro
intelligi . Quamquam , addit, non plane
mutare ausim, quia haiusmodi nugis plu-
rimis scatet Isidorus . Sed quum nugas
plerumque librarii de penu sua ingesse-
rin t, aequitas postulat, v t , quum con-
textus patitur, errores , qui irrepserunt,
ad veritatem , et mentém eorum scripto-
rura , ex quibus Isidorus profecit 9 reuo-
cemus . AREVALVS .
5. Sexta Corneliana . De Corneliana
nihil Plinius . Constat vero e x Dione, et
aliis , Cornelium Galium Aegypto fuisse
praefectum ab Augusto . GRIAL »
Gap. xi. n. I . Pergameni Reges . Eu-
menes Pergami rex membranas primus ex-
cogitauit. GRIAL .
lb . Vnde et pergamenarum . Perba
sunt Hieran. in epist. ad Chromat.43. GR.
K k