3 4 o e t y m o l o g i a r v m
а . Ordo Episcoporum quadripertitus est, idest,inpatriarchis, ar-
ehiepiscopis , metropolitis, atque epi&copis .
5. Patriarcha graeca lingua summits patrum interpretatur, quia
primum , id est, apostolicum retinet locum , et ideo quia summo
honore fungitur, tali nomine censetur , sicut romanus, antiochenus,
et alexandrinus . _
б . Archiepiscopus graeco vocabulo, quod sit snmmus episcoporum:.
tenet enim vicem apostolicam, et praesidet tarn metropohta-
nis, quam episcopis cete ris .(M e t r o p o l i t a n autem a mensara ciuitatum
vocati). ^ .
■ j. Singulis enim prouineiis preeminent, quorum auctoritati,
et doctrinae ceteri sacerdotes subiecti sunt,sine quibtis nihil re-
liquos episcopos agere licet ; solicitudo enim totius prouinciae ipsis
commissa est.
8. Omnes autem superius designati ordinesvno, eodemque vocabulo
episcopi nominantur, sed ideo priuato nomine quidam vtun-
tur propter distinctionem potestatis , quam singulariter aceeperunt.
9. Patriarcha patrum princeps : eniin princeps .
10. Archiepiscopus princeps episcoporum , sicut metropolitanus
a mensura ciuitatum.
cm . Rub. l i b . i . cap. 4. Non est autem
•psalmistct ordinis , aut gradus proprium
nomen , Sed ordinis nomine aliquando cen-
seri ifdtetur D.Th* in addit. qu. 37. a r .i.
GRIAL.
lb . Psalmistae nunc ex vsu eccle-
siarum Hispaniae dicuntur concentores,
siue arcentoresj de quibus infra num. 28.
Nam Praecentor hispanice vocatur Chantre
9 et aliquando- Capiscoi, hoc est, caput
seholae cantorum , Succentor Sochantre ,
et illi, qui concinnnt,. siue accinunt *
Psalmist a e . A REV.
4. Ordb Episcop. quadrip. Sic Rab.y
Grat. , et veteres libre . Sed idem Rab+
Kb.I. r.5. Tripertitus est, id est, in Pa-
triarchis, Archiepiscopis , qui et Metropolitan!
sunt 9 et in Episcopis . GR1AL .
lb. Non dissimilis diuisio , atque haec
ipsa nomina patriarcharum , metropolitan
norum, et archiepiscoporum teguntur in
epistola 3. Anacleti, quae cum duabu*
praecedentibus passim iam apocrypha
censetur. AREVALVS .
5. Quia primum i. Apostol. Sic Rab.y
et vêtus Gratiani lib. cum Gothicis li-
b r is. GRIAL .
6. Metropolitan! autem . Harcparen-
thesi inclusïmus, v e l quia aliéna fortasse
sunt 9v t censebat Chacon y cum veriorem
interpretationem Rabanus retineat, qui
omnia haec ex Isidoro sump si t 9 vel v t
quae sequuntur : Singulis e. prouinciis etc.
archiepiscopis aptentur ex sententia An-
tonii Augustini - Cut duo veteres libri fa-
uentyin quibus post haec omnia metropolitan
etymon hoc qualecunque est col-
locatum. Sic etiam erit episcoporum tripertitus
ordo . GRIAL -
i i . Eptscopatus autem vocabulum inde duetum , quod ille,
qui superefficitur, superintendat, curam scilicet subditorum gerens :
rwa-dV enim graece , latine intendere dicitur..
i z . Episcopi autem graece , latine speculators, interpretantur :
nam speculator est praepositus in ecclesia, dictus eo quod spéculé-
tur, atque prospiciat populorum infra; se positorum mores , et
vitam. . . .
13. Pontifex princeps saeerdotum est, quasi via sequentium :
ipse et summus sacerdos, ipse et pontifex maximus nuncupatur t
ipse enim efficit sacerdotes, atque leuitas, ipse omnes ordines ec-
clesiasticos disponit : ipse, quid vnusquisque facere debeat, ostendit •
14. Antea autem pontifices et reges erant : nam maiorum haec
erat consuetudo , vt rex esset etiam sacerdos, et pontifex. Vilde
et romani imperatores pontifices dicebantur.
i j . Vates a vi mentis appellatus, cuius significatio multiplex
est : nam modo sacerdotem , modo prophetam significat, modo
poetam.
16. A n tis te s sacerdos dictus, ab eo quod ante stat;primus est
enim in ordine ecclesiae,et supra se nullum habet-
17 . Sacerdos autem nomen habet compositum ex graeco , et
latino,quasi sacrum, dans;sicut enim rex a regendo,ita sacerdos
i l . Epîscop. vocab. E x Aug. i ç . de
siuit. c. 1 9. GRIAL .
15. Summum sacerdotem y ex Pontifi-
cem maximum e x veterum more appellat
Isidorus quemlibet episcopum - Eo-
dem sensu olim epîscopatus summum
sacerdotium vocabatur, presbyteratus secundum
y diaconatus tertium . Antiquorum
, qui ita loquebantur, verba legere
poteris apud Theophilum Raynaudum
in Onomastico Pontificio verb. Pontifex
maximus, et Sacerdos summus : qui v-
trobique concludit, iampridèm appella-
tionem summi sacerdotis, aeque ac sum-
mi pontificis y restrictam esse ad omnium
episcoporum supremum > siue romanum .
AREVALVS.
14. Nam maiorum . E Seru. Aen.3.
ad! V. Rex Anius . GRIAL *
Ib. Romani imperatores etiam christianf
ethnicismi pontifices maximi esse
voluerunt 9 nequis abutens summa ilia
potestate turbas in imperio excitaret •
Insignis enim erat apud romanos pontificis
maximi auctoritas etiam supra con>-
sules y vt videre licet apud Gutherium
de lure pontificio romanorum . AREV..
15. Vates a vi ment., a viendis versib.
Varr. lib. 6 . GRIAL.
IB. In Varron’19 verbis 9 vates esse
dictos a versibus viendis, Scaliger su-
spicatur legendum , vagendis . Alii vates
dictos putant a fa r i , vt sint vates
. In significatione sacerdotis vates v-
surpatur in versibus bibliothecae Isido-
r i : Leander v a te s. Rursus etymon vatis
Isidorus exponit lib. 8. cap. 7. num. 3^
AREVALVS.
17. Sanctificando . Eod. modo lib. ^
c~3* GRIAL.