E T Y MO L O G IA R V M
C A P V T XVI I I .
priuilegiis P ,
I . 1 nuilegia autem sunt leges priuatorum, quasi priuatae l eges
Wam prtuilegium inde dictum, quod in .priuato feratur .
C A P V T X IX .
Quid possit lex .
i . ( 3 mms autem lex aut permittit aliquid, vt , Vir fortis petal
praermum : aut vetat, v t , Sacrarum virginum nuptias nulli pet ere li-
ceat : aut punit, v t , Qui c'aedemfecerit, capite plcctatur : eius enim
piaemxo, aut poena vita moderatur humana.
C A P V T XX.
F Quare facta sit le x . 1. J- actae sunt leges, vt earum metu humana coerceatur äudacia
tutaque sit inter improbos innocentia , et in ipsis improbis for-
midato supplicio refrenetur nocendi facultas .
C A P V T XXI .
F Qualis debeat fieri lex .
I. J_mt
m t autem lex honesta, iusta, possibilis, secundum-naturam,
secundum patriae consuetudmem, loco, temporique conueniens, neces-
sana, vtilis, manifepta quoque , ne aliquid per obscuritatem in ca
Cap. x v iii. n. 1. Quod in priuato fe-
rattir . More sue pro in priuatum , nisi
potius m priuatos legendum . C k . 3. de le-
gib. Maiores nostri in priuatos homines
leges fern noluerunt; id est enim priui-
legium . GRIAL . y
Cap. xix. n. 1. Repetuntur haec capita
ex lib. 2. c. 10. GRIAL . 1
Cap. x xi. n. 1. Egregie haec exponit
Suarius eit. lib. 1. De leg., vbi caput 9.
inscripsit : Vtrum sit de ratione legis ,
v t sit iusta, et iuste lata, vbi de aliis con-
ditionibus legis ab Isidoro positis . Quippe
singulas conditiones legis ab Isidoro tra-
ditas ex veterum Patrum sententia, ra-
tionibusque theologicis confirmât. AREV.
L I B E R V. 199
ptionem contineat, nullo priuato commodo , sed pro communi ciuium
•vtilitate conscripta .
C A P V T XXI I .
De causis,
i . i ragma graecum est, quod latine dicitur causa : vnde et prag-
mata negotia dicuntur,et actor causarum, et negotiorum pragma-
thus nuncupatur .
C A P V T XXI I I .
De testibus .
T ........................... V i . JL estes quisque ante iudicium sibi placitis alligat : necui sit po-
stea liberum aut dissimulare, aut subtrahere se : vnde et alligati ap-
pellantur.
2. Item testes d ic ti, quod testamento adhiberi soient : sicut
signatores, quod testamenta signant.
C A P V T X X I V .
m De instrumentis legalibus.
oluntas generale nopien omnium legalium instrumentorum,
quae quia non v i, sed voluntate procedit, ideo tale nomen accepit.
2. festamentum vocatum, quia pisi testator mortuus fuerit,
Cap.xxii. n .i. Pragmatici in foro apud
graecos, et postea etiam apud romanos
dicebantur 9 qui mercede actores causarum
9 ignaros iuris , et fori consuetudi-
nis , monebant » dicenda suggerebant ,
et agendi rationem docebant, ab aduo*
catis longe diuersi. AREV.ALVS .
Cap. x xm . n. I, Sibi placitis alligat
- vnde et alligati. An inde nos aliados 9
et aliança , quasi alligatosj et alligationem
dicimus? An potius sibi placitos ex A . Augustini
veteri libro recipimus, et allegat
legimus 9 tffallegati? namque cos de m quoque
non muitum diuersa significatione alleg
r o s ho die v q camus ? Dcfiexisse enim
signifieationes ab antiquis, infinitis in vocibus
passim cernimus, nam ad antesta-
tionem respicere 9 non fit verisimile . GR.
Ib. Gothici mss. insimulare cum glos-
sa accusare. AREV.
2. Verior origo testament! est a testatum
9. et testamen 9 quod a testis dedu-
citur . Etymologici volunt, testis esse ab
antiqua lingua graeca S-s^-ap . AREV.
Cap. xxiv. n .i. Voluntate: forte volun-
tarie, aut voluptate . Res eodem perti-
n e t , dispositionem legalium instrumen-
torum voluntatem appellari 9 quia voiun-
tate fit . AREVALVS .
2. Erymologiam testamenti nuper at-
tu li. Iurisconsulti plurimi dicunt, testa-
mentum esse, quasi testationem mentis .