374 E T Y M O L O G I A R V M
3 1. In quibus omnibus ars daemonum est ex quadam pesti-
fera societate hominum, et angelorum malorum exorta . Vnde cun-
eta viranda sunt a christiano, et omni penitus execratione repu-
dianda, atque damnanda.
32. Auguria autem auium phryges priini inuenerunt.,
33. Pracstigium vero Mercurius primus dicitur inuenisse .
Dictum autem praestigiutn, quod praestingat aciem oculorum .
34. Aruspicinae artem priraus hetruscis tradidisse dicitur qui-,
dam Tages. Hic-ex oris aruspicinam dictauit, et postea non ap-
paruit.
3 5. Nam dicitur fabulose3 arante quodam rustico, subito hunc
ex glebis exiluisse, et aruspicinam dictasse , qua die etmortuus est.
Quos libros romani ex hetrusca lingua in propriam mutauerunt.
C A P V T X.
De Pagan!s ,
I. P a g a n i ex pagis atheniensium dicri, vbi exorti sunt . Ibi enira
54. Quidam Tages . E x Cie. 2. de di-
uin. Columsll. Hioc caput Arcadici nudum
cute fertur aselli - Tyrrhenus fixisse Tages
in limice ruris . GRIAL.
Ib. Ex oris. ß exarans, vel ex aruis,
GRIAL .
Ib. Pro ex oris legendura puto exo-
riens . Ea, quae sequuntur , coniecturam
conformant. De hac Tagetis tabula vi-
dendi Guidius lib. 15.' Metam. v, $53.
seqq. Lucanus lib. p v. 637. praeter Ci-
ceronem de Diuinat. lib. 2. cap. 23., et
Columella in lib. 10. v. 345. Martianus
Capetla lib. 2. post naed. Tages sulcis
emieuit, et ritum statim gentis, sypnum-
que monstrau.it. Confer notam Muncke-
ri ad Fulgentium Expos, sermon, antiq.
verbo Manales lapides, vbi actum agit,
dum locum Isidori a Grialio iam emen-
datum restituere laborat, artem pro allstem
; et Tages pro Stages, AREV.
Cap. x. n. 1. Pagani dicti . Athenas in ■
pagos diuisas ostendunt pagorum ipso-
rum nomin a Areopagus, Cronopagus, et
a lia .. Sed melius Festus : Pagani dicti a
pagis , pagi dicti a fontibus 9 quod ea-
dem aqua vterentur: nam Trcty&i lingua
Dorica fontes . GRIAL .
Ibid. Notanda est Isonis glossa ad
Prudentium hymn. 10. Peristeph. v.296.
Non erubescis, st ulte 9 pago dedite ? ait
Iso : PAGO m vico , vel paganismo . Pagi9
v t Isidorus dielt ( lib. 15. Etymol. cap.2.).
sunt apta- aedifieiis loea inter agros i\abi~
tantibus . Vnde PAGO DEDITE , sine
vrbium diseiplina . Villa ( forte vel ) PAGE
graece VILLA : in de VILLANOS
PAG AN OS, quasi a ciuitate dei remo*-
to s , dicimus . Consule commentarium
lueum ad eum locum 9 et Glossarium
Isidori cum not. ad verb. Pagae % memoriae
sine idolis. Io: Franciscus Masdeu,
eruditissimus historicus, in Defensione
Actorum S. Emigdii Ascoli 1794* Isid°‘
ro nostro imputat, quod etymon paga-
norum ita explicet , vt paganos dictos
asserat, quia post pacem ecclesiae a Con?
stantino redditam maior in pagis > quam
In Iocis agrestibus, et pagis gentiles lucos, idolaque statuerunt,
et a tali initio vocabulum pagani sortit! sunt.
2. Gentiles sunt, qui sine lege sunt, et nondum crediderunt,
Dicti autem gentiles,, quia ira sunt, vt fuerunt geniti,id est,sicut
în came descenderunt sub peccato , scilicet idolis seruiefttes , et
needum regenerati.
3. Proinde gentiles primitus nuncupantur r ipsi dicuntur graece
ethnici : ethnici enim ex graeco in latinum interpretantur gentiles
: tQvos enim graece gens dicitur.
4. Post fidem autem non debent vocari gentes, sine gentiles,
h i , qui ex gentibus credunt :: sicut post fidem diet iam non potest
iudaeus , testante Paulo Äpostolo, et dicente iam christianis : Guu- ;
ni am quum gentes esset is , hoc est, infidèles.
j . Äpostafae dicuntur, qui post baptismum Christi' susceptutn
ad idolorum cultum, et sacrificiorum coataminationes reuertuntur .
Est autem nomen graecum ,
C A P V T XL
De düs gentium ,
nos pagani deos asserunr, homines olim fuisse produntur,,
- et pro vniuscuiusque vita, vel mentis coli apud suos post
in vrbibus, fuerit idololatraruni- runie-
rus. Ita quiden> multi sentiunt: sed Isidorus
ex pagis atheniensibus- vocem pa-
gtmorum deducir : quae' originaùo non
ita apud alios- obuia e s t. Earn a Sedu-
lio adoptatam- fuisse ostendîlib’, i . Carm.
paschalis v. 280. Confer etiam not. ad
v. /fz.Athenaei pete dor zyn linquke pagi y
vbi similes versus Iscani ailegaui. Gria-
lius- etymolOgiam Festi praefert quia-
non attendit, Isidoro sermonem-esse de
paganis, quatenus haec vox pro- idolo-
latris sumirur.AREVALVS .
2- Gentes ,, e t gentiles * iudaeis di-
eebantur, qui eorunv religionem non«
tenebant. Hunc morem’ secuti christia-
D*> gentes, e t gentiles eos vocarunt, qui
neque iudaei erant neque fidem, christianam
susceperanr. Vndè- Arnobii, et
aliorum libri aduersus Gentes. AREV AL.
3- Lazerus in not. ad: comment. Bru-
nonis Astensis in Matth, cap. y. v.. 27.
aduertir , longe accersiram , et faisant
originem nominis ctknicorum a Bruno-
ne afferri : Ethnici, ait Bruno, siue di-
catstur ah ETHNA , siue quod magisvi-
detur, dicantur a Valle' E N N O N , a qua
dicitur GEHENNA , hypocritas, et pec-
catores significant.. AREVALVS .
Cap.x i. n.i.Apud-Aegypt.Is. E x Lact.
i . r .15 . GRIAL .
lb. Apud Mauros Tuba. Qui in capti-
uitate- ex barbare doctissimus factus r
scripsit historians. Minutius Eel. in Qctau9
Appian. T e t Plutarch. GRIAL .
:. Cor.