36 e t y m o l o g i a r v m
23. Phi , et Rh», id e st, <pçotri{ : haec, vbi aliquid obscuritatis
est5 ob solicitudiuem ponitur. Fig. 22.
24. Anchor a superior ponitur , vbi aliqua res magna omnino
est. Tig. 23.
23, Anchoret inferior , vbi aliquid vilissime , vel inconuementiuS
dehunciatum est. Fig. 24.
2 6. Csronis nota tantum in fine libri apponitur. Tig. 25.
27. Alogus nota ad mendas adhibetur. Fig. 26.
28. Fiunt et aliae librorum notulae pro agnoscendis iis,quae
per extremitates paginarum exponuntur, vt vbi lector in liminari
huiusmodi signum inuenerit, ad textum recurrens , eiusdem sermo-
nis, vel versiculi sciat esse expositionem , cuius similem superia-
centem notam inuenerit.
C A P V T XXII.
De notis vulgaribus.
H y ulgares notas Ennius primus mille , et centum inuenit.
23. <E> et p Cum in veteribus libris fron-
tis legeretur , non dijficilis fu it come d u ra
, (ppovric legendum , quae vo x cur am
significat , et solicitudinem. GRIAL .
lb. Grialius edidit 9 , et p : sed melius
est expressum nomen harum lite-
rarum , P h i, et Rho , vt coniecit Vulca-
nius , hac subiecta annotatione : Emen-
d o , PHI E l RHO . Nota enim ex his
duabus literis composita videtur . Quum-
que Isidorus ipse hanc notam dicat so-
lere poni ob solicitudinem , equidem ere-
diderim per hanc notam significari $po-
vtrreov y hoc e s t , obscurum esse locum,
ideoque diligentius de eo cogitandum esse
. Librarii coniunxerunt Phietrho, ex
quo processit in mss. « et editis Phie-
t r o . In Psalterio gothico , quod Toleti
adhuc asseruatur , haec ipsa nota appa-
ret 9 sed aliquantulum diuersa forma , vt
©bseruatur in perquam erudita praefa-
tione ad nouam editionem breuiarii Isi-
doriani 1 siue Mozarabici, pag.xx. AREV.
26. Coronis . Varie in libris pingitur,
a quibus diuersa est Hephaestionis nota .
Sed placet Cation apud Aristophanem:
tjç sç*/ fcpa.’xe*'*' nvac vvro
Kura iyjèreL • GRIAL .
27. Alogus. Varie pingitur . Fig. 26.
GRIAL .
Cap.xxii. n .i. Vulgares notas Ennius
primus . Posteriorem intelligo 9 qui de literis
9 et syllabis duos libros scripsit, v t
ait Sueton. in proem, lib. de illustribus
Gramm. GRIAL .
Ib. Romae primus Tull. Tiro . Verba
Hieronymi in Chronic. Euseb. Sed
quonam modo primus, si Ennius quoque
primus ? Nondum haec concinnarat Is idorus
. GRIAL .
Ib. De notis vulgaribus multi mul-
ta scripserunt : quaedam ego proferam,
quae ad Isidorum illustrandum, defen-
dendumue maxime pertinent • Lipsius in
epistola ad Leonardum Lessium de notis
, et notariis veterum lib.i. epist. 27.
aduertit primum , has notas ab Isidoro
vulgares dici, vt a iuridicis , et- militari-
bus distinguante . Deinde putat, Isidorum
non scripsisse Ennius primus 9 sed
Fersannius primus : nam de Ennio nihil
huiusmodi legitur. Sed fortasse de :poNotarum
vsus erat, vt quidquid pro condone, aut In iudiciis di-
ceretur, librarii scriberent complures simul astantes , diuisis inter
se partibus, quot quisque verba, et quo ordine exciperet .Romae
primus Tullius Tiro-, Ciceronis libertus, commentants est notas,
sed tantum praepositionum.
2. Post eum Vipsanius, Philargius, et Aquila, libertus Maecesteriori
Ennio non cogitauit s de quo
Grialius . Nomen autem Persannii Lipsius
ex veteribus editionibus sumpsit :
sic enim legit, commentus est notas, sed
tantum praepositionum. Post eum Tertius
Fersannius 9 Philargyrus , et Aquila. e t c .,
et corrigit , Post eum Fersannius etc. 9
abest enim a mss. vox Tertius . Pro
astantes idem Lipsius suspicatur legen-
diira audientes : nam in quodam ms. in-
uenerat addentes : non tamen damnat
astantes. Immo hoc solum ego verum
puto : videtur enim proprium fuisse no-
tariorum, vt colligi potest ex hymno
Prudentii in honorem S.Cassiani : quem
pueri 9 qui stilis fodiebant, ita alloque-
bantur Peristeph. hymn. 9. v. 71. Red-
dirnus ecce tibi tarn milia multa notarum
9 - Quam^stando ,fen d o , te docente,
excepimus . Nisi dicamus , pueros, quia
sub magistri disciplina erant , stantes
excipere solitps notas . Samuel Petitus
obseruat. lib. 2. cap. 1. ita distinguen-
dum censet : commentât us est notas .S e d
praepositionum tantum post eum tertius
Fersannius : P h ila rg y ru s e t Aquila etc.
Scilicet Tiro notas characterum inue-.
nit distinctas a vulgaribus Ennii per li-
teras . Tironem exceperunt Philargyrus,
et Aquila . Persannius tertius post Tironem
notas praepositionum tantum ad—
ïe c it. Notas, quas Tironi Grutherus ascri-
p sit, supposititias esse censebat Peuera-
tus , qui veras Tironis notas penes se
esse asserebat,vt dixi in comment. a4
Prudent, hymn. 9. Perist. v . 23. Fortasse
Isidorus ita intellexit , vt Ennius
primus ( Iunior scilicet) 1100. notas
diuersarum vocum inuenerit : primus
quoque Tiro notas praepositionum tantum
, de quibus Ennius tacuerat, commentus
fuerit . Post Tironem Vipsanius,
seu Persannius , vt alii editi, aut Sam-
nius, vel Saninius , vt nonnulli mss.,
Philargius , siue Philargyrus , et Aquila ,
alius alias addiderunt . Neque male es-
set alii alias addiderunt. Grialius vnum,
eundemque hominem facere videtur.
Vispsanium Philargium 1 sed melius dis-
tinguemus ; Vipsanius, Philargius . Cete-
rum quum veteres ipsi multum inter
se varient de inuentoribus notarum,
opinor, Isidorum ex alicuius sententia
primum Ennium auctorem fecisse, de-
inde ex alterius opinione Tironem . Facile
autem fuit, vt librarii nomina scri-
ptorum ad marginem indicata praeter-
mitterent, vt iam in Isidorianis animad-
uerti . Alia de notis videri possunt in
Actis Academiae Barcinon. tom.i. pag.
4 2 7 ., tom. 1. prodr. lib. 1. ad Chronic.
Gottwic. , et apud Fabricium in Bibliogr.
cap. 16. nam. 1 5 ., et in Bibl. vet. lat.
cap. 9. lib. 2. num.8., et lib. 4. cap.6.,
qui diuersas veterum notarum editio-
nes, explicationesque, necnon auctores,
qui de eis agunt, recenset. Bibliotheca
Vaticana Ottoboniana num. 2971. ser-
uat opus ms. praestantissimum | et quan-
tiuis pretib-, scilicet loannis Baptistae-
Guazzeroni interpretationem in veteres
notas Romanorum etc. Notarum loca
sunt 6400^, expli cation es 10720. In veteribus
membranis Vaticanis nonnulla
occurrunt etiam Isidori nostri opuscu-
la notis antiquis Romanorum exarata.
AREVALVS .
2. Post eum Vipsanius. Confirmauit
coniecturam A . Angustini codex Oueten-
sis collegii , in quo Vipsanius diserte
scriptum e s t . Quod vero Agrippae , qui
e x Vipsania gente f u i t , libertum hunc
fuisse idem suspicabatur , non assentior .
Neque enim arbitrer , liber to patronum