Eél. I. V. 67.
S. Acn. S6o.
coaluerunt gentem 5 arque ita nomen ex locis sumpserunt : quia cre-
bra per limites habitacula constituta Burgos vulgo vocant. Hi post-
ea rebelles romanis effecti , plusquam octoginta milia armatorum
ripae Rheni fluminis însederiint ,e t nomen gentis obtinuerunt.
i oo. Saxonum gens in oceani litoribus , et paludibus inuiissita,
virtute 3 atque agilitate habilis.Vnde et appellata, quod sit durum,
£t valîdissimum genus hominum | et praestans ceteris piraticis .
loi . Fr ancî a quodam proprio duce vocati putantur. Alii eos
a feritate morum nuncupatos existimant- Sunt enim in illis mores
inconditi 3 naturalis ferocitas animorum.
10 2.. Bntones quidam latine nominates suspicantiir, eo quod
biuti ? gens inter oceanum interfuso mari quasi extra orbem
posira : de quibus Virgilius, 'Toto diuîsos orbe britannos .,
103. Scoti propria lingua nomen habent a picto corpore, eo
quod aculeis ferreis cum atramento yariarum £gurarum stigmate
annotentur*
104. Galli a candore corporis nuncupatî sunt : ya.K* enim grae-
ce lac dicitur. Vnde et Virgilius sic eos appellat, quum ait de iis :
Quum lac te a colla-Auro innectuntur.
105. Secundum diuersitatem enim caeli et facies hominum,
et colores, et corporum quantitates, et animorum diuersitates exictario
tarnen Ducangii briga celtica vox
dicitur, et pontem, vel montem signi-
ficare . Confer idem dictionarium verbo
burgus , et ihfra cap. 4. n. 28. AREV.
101. Barthius üb. 46. Aduers. cap. 1,
feritatem Francoruin ab Isidoro notari
hoc loco ait. Nescio autem , an per er-
rorem , an data opera ediderit a verita-
te morum nuncupatos. In antiquis mss.
saepe v pro ƒ occurrit ob affinitatem :
et hac ratione Iuretus , vt dixi in not. ad
Sedulii prosam üb. 1. post v„ ip j . ,in
oratione Eumenii pro scholis cap. 19.
substituit feritate Francorum pro verita-
te Francorum. Verba Isidori a feritate morum
praeter fidera exemplarium , quae
in hanc scripturam consentiunt, contex-
tus ipse satis tuetur. Gailicae edam fe-
ritatis Isidorus meminit Hb. 15. cap. 1.
Armisque se aduersus Gallicam feritatem
tuentes , Massiliam .condiderunt. Vide et-
iam infr$ n um. 106.. ARE VAL VS .
102. Britannos did edam Britones
aperte Isidorus tradit , et comprobatur
ex Ausonii epigrammate n o . Siluius.hie
bonus e s t . Q uis Siluius ? iste Brit annus .
- A u t Brito hie non est Siluius , aut ma-
lus e s t. Ausonium nonnuili explicant de
Britonibus Galliae : ita enim plerumquc
vocantur populi ad oceanum britannicum
siti, quorum regio Britannia minor di1-
citur. Sed nulla nos ratio cogit* vt hanc
explieationem accipiamus . AREV.
103. Scoda fortasse a <rxor/at dicitur:
quae graeca vox vmbram, aut tenebras
significat. AREVALVS.
104. Galli a candore. Hier. inprooem.
lib. 2. in ep. ad Gal. ex Lactantio, e cuius
verbis Sibylla pro Virgilii nomine in quos-
dam nostros codices irrepsit. GRIAL .
105.. Gallos natura feroces , atque
acriores . E Seru. Aen. 6. ad v. Principio
caeliim, ac terras, quo tamen. loco non
acrioris, sed pigrioris in genii legitur. Et
stunt . Inde romanos graues, graecos lelies, afros versipelles, Gallos
natura feroces, atque acriores ingenio peruidemus, quod natura cli-
matum facit.
106. Galli autem se nones antiquitus xenones dicebantur, quod
Liberum hospitio recepissent, postea x in s literatn commutata est.
107. Vacca oppidum fuit iuxta Pyrerraeum, a quo sunt cog-
nominati vaccaei, de quibus creditur dixisse poeta : Late que vagan-
tes-Vaccaei. Hi Pyrenaei iugis per amplam montis habitant solitu-
dinem . Iidern et vascones , quasi vaccones, c in s literam demutata.
108. Quos Cn. Pompeius, edomita Hispania, et ad triumphum
redire festinans, de Pyrenaei iugis déposait, et in vnum oppidum
congregauit. Vnde et Conuenarum vrbs nomen accepit .
109. Hispani ab Ibero amne primum iberi, postea ab Hispalo
hispani cognöminati sunt.
n o . Gallaeci a candore- dicti ., vnde et Galll.. Reliquis enim
Julius Finnic, lib. 1. cap. 1., et Hilar. C. vt'
refert loco citato Hieronymus ) Gallos
stolidos vocant. GRIAL .
lb. E varia climatum natura diuersitatem
quamdam in hominum corpori-
bus > moribus, et animis oriri, explora-
tum videtur > atque fere o.mnes ita sen-
tiunt.. In Palaeographia hispana Stephani
de Terreros siue potius Andreae Burrie-
lii * extat quoddam fragmentum Didaci
de Campos y Cancellarii Castellae e prologo
operis , quod Planetam inscripsit,
et Archiepiseopo Toletano D. Roderico
dicauit vbi sic Rodericum célébrât r
Emendat, vel commendat gallaecos in lo-
quela, legionenSes- in eloquentia, campe-
sinos in rnensa , Castellanos in pugna *
sarranos in duritia ,■ aragonenses in con-
stantia , cathalanos in laetitia r nauarros
in leloa narbonenses in inuitatura- Emendat
, vel' commendat brictones in instru-
mentisprouineiales in rhythmis turo-
nens es in'me tris, francos in strenuitate y
anglicos j n calliditate etc* Auctor scribe-
bat anno 12.x 8*. Fàtendum tamen ex.
variis causis interdum accidere-, vt ho-
joinum , et diuersarum prouinciarum
lngenia ex aliis in alios mores transeant.
AREVALVS £
*07» Vacca oppidum iuxta Pyren. A,.
Augustinus Iacca legendum existimabat „
Nam et Strabo lib. 3. de gentibus inter*.
Pyrenaeum, et Idubedam monies Iacceta-
nor. agens, Iaccetanam ngbilissimamprae-
diea t, vbi nunc Iacca vrbs. Itaque dele-
bat idemyquae sequuntur verba , v t alie-
n a , abesse enim a duob. cc. Carmen vero
e Virgilii Aeneid. libro 4. Lateque vagan-
tes Vaccaei, mendosum ,.sed eodem modi?
legitur apud Hier. in ep, ad Dor dan. GR.
lb. Vdccd nomen ffuuii fuit in Lusitania
, de quo Plinius lib. 4. cap. 21. ,
et oppidi in Africa ,,de quo Sallustius in
lug. cap- 51. r et Hirtius de bello africa-
no cap. 74., cuius ciues Vaccenses vocat
Sallustius ib. cap- 70., et 72. De his ali-
quo pacto intelligi posset Virgilianus versus
, vt ab Isidoro, et Hieronymo pro-
fertur, Lateque vagantes - Vaccaei. Exem-
plaria Virgilii exhibent, Lateque fiirentes
- Barcaei .Floras lib. 4. cap. 12. vacceos
cantabris proximos memorat .• Sed. Virgilius.
de-afris loquitur.. AREV.
108. Quos Cn.. Pomper . - .. nomen
accepit .E x Hieronym. aduers. Vigilant.
HodiequeComange dicitur . GRIAL..
109. ' Ab Hispalo hispani . Ab Hispa-
no hispani, Iustin. lib„ 4 4 ., et C. Neap.
GRIAL .
n o . Gallaeci . Exeod. Iustin. Sjtd.il