esse dixerunt, vt Dionysius Stoicus. Alii vero spiritualiter inteile1-
xerunt, mentem esse Denm, vt Thaies Milesius .
19. Quidam animum in omnibus commeantem, et lucidum,
vt Pythagoras . Quidam Deum sine tempore incommutabilem, vt
Plato . Quidam mentem solutam , vt Cicero. Quidam et spiritum ,
et mentem, vt Maro . Inuentum enim solummodo Deum non , vt
inuenerunt, exposuerunt, quia eitanuerunt in cogitationibus suis:
dicentes enim, se esse sapientes, stulti facti sunt.
ao. Platonici quidem Deum curatorem, et arbitrum, et iudi-
cem asserunt. Epicurei otiosum, et inexercitatum . De mundo au-
tem Platonici affirmant incorporalem , Stoici corpo ralem , Epicurus
ex atomis, Pythagoras ex numeris, Heraclitus ex igne .
21. Vnde et Varro ignem mundi animum dicit, proinde quod
in mundo ignis omnia gubernet, sieut animus in nobis. Quam va-
nissime : Qui quum cst, inquit, in nobis , ipsi sumus : quum e x it ,
emorimur. Ergo et ignis quum de mundo per fulgura proficisci-
tu r, mundus emoritur .
2 a. Hi Philosophorum errores etiam apud ecclesiam induxe-
runthaereses. Inde « Ä s , etformae, nescio quae, et trinitas hominis
apud Valentinum: Platonicus fuerat.
19. Commeantem, et lucidum. Cic.i.
de nat. Deor. Nam Pythagoras, qui cen-
suit, Deum animum esse per naturam
rerum omnem intentum * et commeantem
. Et Minutius in Octauio: Pythago-
rae Deus est animus per vniuersam naturam
rerum commeans , et intentus .
Lucidum fortasse appeïlaiêt, quia apud
Ciceronem non intentum , sed nitentem
legcrat. GRIAL .
Ibid. Inuentum enim sotummodo .
Tertull. in apologet. Inuentum enim solummodo
Deum , non vt inuenerunt,
disputauerunt. Isid. exposuerunt. Vuig.
glorificauerunt: «Te£ct enim et gloria est,
et opinio . GRIAL .
20. Et inexercitatum. Tertull. inexer-
citum . GRIAL .
21. Ignis quum de mundo . ld e s t»
caelo , v t sup. lib. 3. cap. 63. GRIAL J
22. Hi philosophor. errores . Omnia
vsque ad finem ex Tertull. praescript. ,
ex quo aliqua correximus, non repugnantibus
libris mss.
Inde Aeones, et formae neseio quae ,
inde apud Arium trinitas nominis, et apud
Valentinum. GRIAL.
Ib. Platonicus furor . Non discessimus
a veteribus lib. ,. quorum magnus hoc loco
consensus . Chacon ita ex Tertull. Inde
aeon. e. f. n. q. et trinitas hominis apud
Valentinum, Platonicus fuerat. Nos vero
naminis retinuimus Nam quamuis vtrum-
que in Valentinum cadat , quia tria ho-
minum genera induxit, nviv^ctTixov , 4 t'"
%inov , itj cctpKiitdv , v t est in lib., contra
Valentinianos 9 tarnen si Arium cum Valentino
copulauit Isidorus,Aeonem primum
trinomium fuisse suspicemur . Ita enim
eodem in libro praescript. Sed et qaurn
genealogias indeterminatas nominat, Valentinus
agnoscitur , apud quern Aeon
ille , nescio qui , noui 9 et non vnius nominis
generat e sua charitate sensum >
et veritatem , etc. GRIAL .
Ib. Religio mihi sit non scripturam
23. Inde Marcionis Deus melior de tranquillitate: a Stoicis
enim veneratiet vt anima interire dicatur, Epicurus obseruatur :
et vt carnis restitutio negetur , de vna omnium philosophorum scho-
la sumitur : et vbi materia cum Deo aequatur, Zenonis disciplina
est : et vbi quid de igneo Deo legitur, Heraclitus interuenit. Ea-
dem materia apud haereticos, et philosophos volutatur, iidem re-
tractatus implicantur.
C A P V T V IL
De Po et is .
I. L oetae vnde sint dicti, sic ait Tranquillus : Quum primum h*~
mines, exuta feritate 3 rationem vitae habere coepissent> sequelae
deos suos nosse 3 cultum modicum > ac sermonem necessarium comment}
sibi vtriusque magnijicentiam ad religionem deorum suorum
excogitauerunt.
2. Igitur vt templa illis domibus pulchriora 3 et simulacra cor-
poribus ampliora faciebant 5 ita eloquio etiam quasi augustiore honor
andos putauerunt 3 laudes que e or urn et verbis illustrioribus , et
iucundioribus numeris extulerunt. Id genus quia forma quadam ef-
ficitur 5 quae poësis dicitur y poema vocitatum est 3 eiusque fictores
poetae .
Tertulliani cum Chacone restituere:
adeo clara sunt Tertulliani verba c. 7.
libri De prescription. Inde aeones 9 et
formae nescio quae , et trinitas hominis
apud Valentinum : Platonicus fuerat. Inde
Marcionis deus melior de tranquillitate
: a Stoicis venerat. Et v t anima in-
terire dicatur,ab Epicureis obseruatur etc.
Arii nomen ab aliquo imperito intrusum
fuit apud Isidorum , quod trinitas hominis
quid esset, ignoraret. In Isidori
exemplaribus excusis, et mss. ita legitur;
Inde aiatvec, et formae nescio quae: inde
apud Arium trinitas nominis 9 et apud
Valentinum 9 Platonicus furor . Quod mu-
tare noluit Grialius $ quantumuis a Chacone
admonitixs ,. De trinilate, quam Valentinus
fin gebat, he min is materialis, animalis
, et spiritualis consuli potest Irenaeus
lib. 1. adaers. haeres. cap. 1. AREV.
23. Melius hie quoque esset ex Ter-
tulliano ab Epicureis obseruatur t et mox
et vbi aliquid de igneo deo ■ allegatur
turn eaedem materiae . . . volutantur ►
Verum tolerari ytcumque possunt ea ,
quae in exemplaribus Isidori extant. Restitutio
carnis, a Tertullian© pro resur-
rectione carnis adhibetur. AREVALVS .
Cap. v i i . n. 2. Quod poesis idolola-
triam auxerit, euineit etiam Prudentius
lib. 2. contra Symmach. v. 45. seqq. Sic
vnum sectantur ite r , et inania rerum -
Somnia concipiunt et Homerus , et acer
Apelles, - Et Numa, coguatumque malum,
pigmenta , camoenae, - Idola , conualuit
fallendi trims potestas. Confer comment,
in Prudentium , et not. in Sedulium
lib. 1. Carm. paschal, v , 280., et infra