27. Secunda pars nominis comparatio. Comparatio dicta, quia
ex alterius comparatione alterum praeferc. Cuius gradus tres sunt:
positiuus 5 comparatiuus , et superlatiuus. Positiuus dictus, quia pii-
mus ponitur in comparationis gradu, vt doctus . Comparatiuus ab
eo , quod comparatus positiuo, praefertur illi, vt doctior: plus enim
nouit, quam doctus .Superlatiuus eo quod comparatiuo superfera-
tur, vt doctissimus: plus enim scit,quam doctior.
28. Genera dicta sunt, eo quod generent: vt masculinum, fe -
mininum. Cetera non sunt genera : sed hoe hominum ratio , et au-
ctoritas volu it. Neutrum dictum, quia nee hoc est, nee illud , id
est, nee masculinum, nee femininum . Commune dictum, quod duo-
bus generibus nomen vnum communicat : vt hic, et haec cants.
29. Cui contrarium est Epicoenum : quia vtrumque sexum sub
,vno genere enunciat, vt hic piscis. Est enim incerti sexus, quod
nee natura, nee oculis discernitur, sed sensus tantum peritia. Omne
genus dictum, quia cunctis generibus seruit: masculino, et femini-
n o , neutro , et communi, et omni.
30. Numerus vocatus,quia per eum vel singularia, vel pluralia
nomina ostenduntur . Figura, quia vel simplicia, vel composita
sunt. .
31. Casus a cadendo dicti: per eos enim inflexa nomina va-
riantur, et cadunt. Nominatiuus casus dictus, quia per eum aliquid
nominamus , vt hic magister. Genitiuus , quia per eum genus cuius-
cumque quaerimus : vt huius magistri filius : vel quod rem significamus
: Vt huius magistri liber .
32. Datiuus , quia per eum alicui aliquid nos dare demonstramus:
27. Secunda pars nom. Quam pri-
mam d ix e r it , nisi appellatiuorum , nulla
e s t : praecessit enim : Hae omnes species
a nominura appellatione descendunt.GR.
Ibid, In nonnuliis mss. titulus est,
Secunda p . n. comparatio . AREVALVS .
29. Sed sensus tantum peritia . Aut
sensum pro intellectus arbitrio posuit,
aut male libri omnes sensus tantum
peritia. Nam si neque natura , neque oculis
discernitur genus , quomodo sensus peritia
discernetur ? Itaque suspecta babe-
bat haec verba Chacon . Mirum, ni vsus
tantum peritia Isidorus scr ips it. Qui Seruium
lege rit, de hac scriptura non ad-
mo dum dubitabit . Tiius verba sunt in
art. 2. cap. I n t e r epicoenum, et commune
hoc interest , quod in communi
articulari secernimus sexum , vt hic cams
\ in epicoeno vero vnus articularis
sumitur , et vtrumque sexum intelligi-
mus , vt haec aquila ; eum autem su-
memus articularem, quern auctoritas de-
derit. Nam cum naturaliter non possu-
mus in epicoenis sexum deprehendere,
debemus auctoritate firmari. Sexus -peritia
, quod in vno Rom. c. legitur , ab-
surdum omnino videtur . GRIAL.
mus : v t , da hu'ic magistro . Accusatiuus, quia per eum aliquem ac-
cusamus : v t , accusa hunc magistrum. Vocatiuus, quia per eum aliquem
vocamus, v t , 0 magister . Ablatiuus, quia per eum nos au-
ferre aliquid cuiquam significamüs, vt auferam a magistro.
3 3. Hexaptota nomina dicta, quia per sex casus varietates ha-
bent , vt est vnus . Pentaptota , quod tantum in quinque casibus va-
riantur,vt doctus. Eetraptota, quod tantum in quatuor casibus de-
clinantur, vt latus . Eriptota , quod tantum in tribus , vt templum .
Dip tot a , quod tantum in duobus, vt luppiter. Monoptota , quod
vno tantum casu vtuntur, vt fru g i.
C A P V T V I I I .
De Pronomine.
i.JL ronomen dictum, quia pro vice nominis ponitur, ne fasti -
dium faciat nomen ipsum, dum iteratur . Nam quum dicimus,
Virgilius scripsit Bucolica , addimus pronomen, ipse scripsit et Géorgie
a : sic varietas significations et fastidium to llit, et ornatum in-
ducit.
2. Pronomina autem aut finita sunt, aut infinita . Finita pronomina
dicta , eo quod definiunt certam personam : vt ego : me
enim statim intelligis. Infinita dicuntur : quia non sunt certae personae
. De absentibus enim dicuntur, et incertis : vt quis , quae,
quod. Minus quam finita appellantur, quia commemorationem fa-
ciunt notae personae , v t , ipse , iste : certum est enim , de quo
dicitur.
33. Diptota, v t luppiter. Duobus in
casibui luppiter d id etiam, Charisius ait,
et Sergius . Varietates duas habere, nemo
dixerit , nam ne accentum quidem
variât luppiter in vocatiuo , et nomina-
tiuo . Ergo varie ta tern a casu cum Sergio
d is t in x it. GRIAL .
lb. Monoptota . Haec Sergius aptota
appellari mauult. GRIAL.
Ibidem . Grialius inficiatur , luppiter
varietates duas habere. At Isidorus auctoritate
Prisciani se tuetur , qui lib. 6.
pag. 695. edit. Putsch, a i t , luppiter ha-
Eom.lll.
bere genitiuuna proprium Iuppiteris, vel
luppitris : nam Iouis est ab antiquo no-
minatiuo Iouis . Hodie hic tantum genitiuus
Iouis in vsu e s t . AREVALVS .
Gap.viii. n .i. Pro vice nominis . Sic
infra c. 36. Antonomasia pro vice nominis
ponitur . Donatus , Sergius , et Beda'.
Pro nomine ponitur. Posset leg t9
Pro nomine , id est, vies nominis,v t eod.
cap. 36. Antonomasia est pro nomine,,
id e s t, vice nominis posita. GRIAL .
2. Finita eo quod def. c. p. Seruius
ad A r t. Donat, GRIAL . c