. . . 44. Denique fundamenta monarchiae nostrae , cum religione intime
arum u icum connexae ^ sunt ]eges gothicae , et historia . Forum Iudicum gothorum
latinum in Hispania nunquam typis commissum est . Editiones extra Hi-
spaniam procuratae ad codices, quos antiquissimos habemus, recognosci,
et castigari possunt. In bibliotheca huius ecclesiae Toletanae très exi.1
stunt, quorum vnus gothicus cum notis arabicis, quales in codicibus quo.
que eollectionis canonicae,et bibliorum inueniuntur: alius vetus anno-
rum 600. in Conuentu S. Ioannis Regum : alius recentior in hoc colie.
gio Societatis . Praeterea alia exemplaria gothica bibliotheca Escurialen-
sis possidet.
„ 4 j. Diuinus rex noster S. Ferdinandus statim atque Cordubam expuhhpamce
rcidt- gnaujt ^ et prjUSqUam ingens opus, cui Panitarum titulum fecit , adum-
braret, prudentissima arte iussit, leges vulgi lingua publicari, atque vnas,
easdemque in toto regno seruari , quantum quidem nationis Studium,
et amor erga sua iara municipalia pateretur . Hunc ad vsum Forum In-
dicum latinum , quod Toleti praeualebat , ( quamquam in vsu quoque
erat Forum Castellanum, ) quia gubernator Muzarabum , quibus , vt Ü-
turgia gothica , ita etiam leges gothicae conseruatae fuerant , ciuitatis,
et eius territorii iudex praecipuus erat , in castellanum idioma conuerd
iussit ; quod ita conuersum pro municipali iure Cordubae assignait,
et Forum Cordubense vocari praecepit. Idem Forum iudicum vulgari lingua
Hispali, a se expugnatae, illico tradidit : idem Murciae,et Alonae,
statim atque Alfonso sapienti filio suo , tunc Infanti , deinde Regi, se
submiserunt«
46. Versio haec Castellana Fori Iudicum sémel tantum typis édita est,
’aria' “ ° et Pess'me quidem , atque innumeris erroribus , quamuis in editionis fron-
ecess n . a notarius solemni iuridico testimonio affirmet , earn cuidara volumsu
ms. ecclesiae Toletanae conformatam esse . Non vnum , sed tria sunt egre-
gia huius versionis mss,exemplaria in huius ecclesiae bibliothecae alia comer,
uanturin bibliotheca Escurialensi : aliud Colmenares possidebat ,vtin sua Se-
gouiae historia testatur. vrbs Murcia autographum exemplar,ab Expugnatore
donatum , adhuc seruatealia alibi reperiuntur. Consentaneum rationi videtur,
has leges , quibus tamquam fundamentis monarchia nostra Hispana in»
titur , per tot secula obseruatas , a multis regibus confirmatas , et a nul- :
lo hactenus abrogatas , vtraque lingua, quam fieri possit , correctissim®
edi . Praeter innumeràs alias vtilitates conspicua est e a , quae in religio-
nem redundat , mirandum in modum ab his legibus confirmatarti .
u inelsïJoroha ec 47» Quocumque id modo expedietur, Isidorum certe silentio praete-
îUustmrï nr- rire non possum us; ipse enim eiusmodi eollectionis legum prineeps auctor
fuettnt. e s t, si Lucae Tudensi fidem praebemus ; collectio ipsa in Concilio îy.w
letano, cui Isidorus praefuit, formata , et Dublicata fuit , si inscriptw-
nés , et prologus versionis castellanae non fallunt. Profecto nihil pi-01"'
b et,quïn eti-amsi Eruigius, Leouigildus, et ali'i regesgothi codices legu™
formauerint, vti antea Aîaricus breuiarium , et codicem Anianum pno
cauerat , nihilominus Sisenandus Isidoro vsus fuerit, vt nouam f°rnia
codici, augmentumque redderet : quem rursus Chindasuindus, aliique w
secuti reges mutauerint , correxerint , auxerint . Praeterea interpretatio
plurimarum rerum eiusdem eollectionis apud Isidorum quoque similiter
quaerenda est . # .
aS. De historia quid attinet dicere : quum constet 5 historiae nostrae Historia Hispa-
fontes in Isidori chronicis, et historiis potissimum consistere . Postremo mac.
si quaenam fuerit antiquis illis temporibus gentis nostrae doctrina in
omni scientiarum , ac diuinarum , humanarumque disciplinarum genere ,
scire cupimus, praesto est S. Isidorus, qui in suis Etymologiarum libris
encyclopaediam conformauit, omnesque intra, atque extra Hispaniam tune
cognitas facultates in compendium redegit : quod eompendium , quibus-
dam licet naeuis respersum , nihilominus censeri debet praestantissimum
opus eorum omnium , quae ilia quidem secula apud quaslibet alias nationes
protulerunt. . . . . . .
49. Complexio horum omnium venerandae antiquitatis nostrae mo„- rendons oispanumentorum
nae vetera monument
a •
nationi nostrae procul dubio honorificentissimum esset : in-1
uictum traditionis fidei Hispanae argumentum in omnibus dogmatis ca- ]
tholici capitibus a primis ecclesiae seculis praestaret : ac simul supremàm
ecclesiae romanae, et sedis apostolicae auctoritatem a primis euangelii splen-
doribus vsque ad nostra tempora constanter in Hispania receptam serie
ichronologica demonstraret . Egregiae intfuctionis argumento in singulis
his rebus vti possem : sed satis erit quaedam ex his , quae ad sedem apo-
stolicam spectant, indicare : nam cetera in légitima subiectione , et com-
munione fidei huius apostolicae sedis necessario includuntur .
I 50. De SS. Apostolorum Petri, Pauli, et Iacobi in nostram peninsu- r t j g j er3a
lam aduentu, et praedicatione quidquid tenere libeat , certissimum est, 4 p®s,o('« n> “ •
ecclesiam nostram gothicam pro suis apostolis SS. episcopos a Petro Apo- ’
[stolo in Hispaniam missos, ac propterea Apostolicos cognominatos cele-
fbrasse ; qui primo christiano seculo ecclesiam Hispanam Romanae rite
Bubiectam , atque vnitam stabilierunt. Seculo i l l . submissio ergasupremam
[Romae auctoritatem ostenditur tarn ex libellaticorum depositorum appel-
flatione, quam ex angustiis,in quas romani pontificis mandataBasilidem,
[Martialem , ( corrigo Sabinum , Felicem ) ac clerum , et populum , qui hos
relegerant, compulerunt. Ita enim ad incitas redacti sunt , vt in Africa
iconsilium a S. Cypriano exquirere coacti fuerint ; quod non fecissent,
[nisi legitimam potestatem , quae eos compellebat , agnouissent .
1 S1- Hoc ipsum consecutis seculis comprobatur ex appellationibus, pfrpetut> conti-
[ consultationibus , decretis, legationibus, vicariatibus apostolicis , reliquia- nuata .
rum, palliique transmissione , quae in epistoiis continentur Siricii ad Hi-
merium Tarraconensem, S. Leonis ad S. Turibium Asturicensem , Hylari
ad Ascanium ■ Tarraconensem , Simplicii ad Zenonem Hispalensem , Felicis
ad eundem, Hormisdae ad Ioannem Ilicensem , et ceteros Hispaniae epi-
5CPP°.® *n genere , ad Sallustium Hispalensem , et Episcopos Baeticae,
Vigilii ad Profuturum Bracharensem , S. Gregorii ad S. Leandrum, et ad
Keccaredum , denique in epistoiis iam memoratis Leonis, et Benedicti de
subscriptione vi. synodi generalis . Concilio Nicaeno non alius praefuit,
quam magnus Osius episcopus Cordubensis. In concilio Toletano I. cer