CiKi.is.cflB.3s. 23. Ad librum 2. cap. 39. referendus est canon 1 y. cau.32. qu.7., vbi
S“- 7- " Isidorus indicabat, quandonam homo peccati adhuc lubrico inquinetur,
his verbis : Si plus eblectat mentem delectatio fornicationis , quam amor at-
stitatis, adhuc in homine peccatum regnat . Certe si arnplius delectat pul-
chritudo intimae castitatis , iam non regnat peccatum , sed regnat iustitia,
Nam non solum de commissa fornicatione peccatum regnat in homine ; sej
si adhuc delectatur, atque animum teneat, procul duhio regnat . Fornicatio
earnis adulterium est, fortiicatia animae seruitus idolorum e st. Est auten
et spiritualis fornicatio , secundum quod Dominus ait: £%ui viderit mulievn
ad concupiscendam earn, iam moechatus est earn in corde suo . Omnis im-
tnunda pollutio fornicatio dicitur ,quamuis quisque diuersa turpitudinis vs-
luptate prostituatur. Ex delectatione enim fornicandi varia gignuntur fkr
gitia , quibus regnum Dei clauditur, et homo a Deo separatur . Inter cetera
septem vitia fornicatio maxim's est sceleris , quia per earnis immunii-
tiam tempium Dei violat, et tollens membra Christi , facit membra men-
tricis . Quae sequuntur apud Gratianum in vers. Sunt autem quaeiam,
non sunt Isidori, sed potius Origenis ita scribentis in homilia y. in Gene-
sim ad cap. 19. et 20.,, Nonnullae vero mulieres, ( neque enim vniuer-
sas pariter notamus ) , sed sunt quaedam, quae sicut animalia absque vlla
discretione indesinenter libidini seruiunt, quas ego nec mutis pecoribus
comparauerim . Pecora enim et ipsa sciunt, cum conceperint, vltra non
S indulgere maribus copiam sui „ .
Can 9. * pocn. 24. Sub Smaragdi nomine exhibetur apud Gratianum canon 9. de poen.
dht-2- dist. 3. Sane Smaragdus, qui initio noni saeculi apud Monachos floruit)
commentaria scribens in regulam Sancti Benedicti, multas yeterum Patnutt,
ac praesertim Isidori Hispalensis sententias cohgessit . Quando vero sen-
tentia ilia canonis 9. Integra apud Isidorum reperitur, de recentiore Seri-
ptore , quern Colleetorem potius nominauero , minus solliciti esse debe-
mus . Ait Isidorus in lib. 2. cap. 1 3. ,, Ille poenitentiam digne a g it, qui
reatum suum satisfactione legitima plangit condemnando scilicet, ac de-
flendo , quae gessit, tanto in deplorando profusius , quanto extitit in pec-
cando procliuius. Ille poenitentiam digne agit , qui sic praeterita mall
deplorat, vt futura iterum non committat ; nam qui plangit peccatum)
et iterum admittit peccatum, quasi siquis lauet laterem crudum , quern
quanto magis eluerit, tanto arnplius lutum fecit . Plura ex Isidoro tie-
scripsi 3 quam Gratianus ediderit, vt palam explicarem duplicem poemten-
tiae partem iuxta sententiam Isidori, priorem nimirum , quae praeterita
crimina respicit, posteriorem , quae futuris prospiciat.
Can.ix.depotn. 2J. Ad cap. 16. libri 2. exigendus est canon i t . de poenit. dist-I-i
dist. 3 . et his verbis describenduS : ,, Irrisor e s t, non poenitens s qui adhuc agitj.
quod poenitet; nec videtur Deum poscere subditus , sed subsannare superbus
. Canis reuersus ad vomitum5 est poenitens ad peccatum. Multi enim
lacrymas indesinenter fundunt 3 et peccare non desinunt. Quosdam acci
pere lacrymas ad poenitentiam , et effectum poenitentiae non habere con
stat j quia inconstantia mentis nunc recordations peccati lacrymas run-
dunt 3 nunc vero reuiuiscente vsu, ea 3 quae fleu.erant ? iterando committunt'
Qui et praeterita vult plangere , et actionibus saecularibus incubare, iste
: mundationem non habet : quoniam adhuc a g it, quae poenitendo deflere
possit. Isaias peccatoribus dieit : Lauamini, mundi estote : lauatur itaque ,
et mundus est, qui et praeterita plangit, et fienda iterum non admittit.
Lauatur itaque, et non est mundus, qui plangit, quae gessit, nec deserit,
et post lacrymas ea, quae fleuerat, repetit „ .
26. Simul iungendi sunt can.24. de cons. dist.2. ,e t can.i 1 y. de cons. Can.24.de cans.
dist. 4. ; vterque enim depromtus est ex cap. 22. lib. 1 . , vbi Isidorus age- dist. 2. at Can.
bat de Baptismo , et Eucharistica communione, imo verba, quae leguntur «15- dc e'0®î-
in fine canonis 1 iy., eadem sunt cum iis , quae- descripta fuerunt in cano- * Jt-4-
ne 24. Referam heic integrum Isidori monumentum . Ait ipse : „ Qui in
maternis vteris sunt , i ieo cum matre baptizari non possunt, quia qui
natus adhuc secundum Adam non e s t, renasci secundum Christum non
potest. Neque enim dici regeneratio in eo poterit, quern generatio non
praecessit. Qui intra Ecclesiam non ex dignitate Ecclesiae viuunt, sed fi-
dem , quam verbo tenent, operibus destruunt, de ipsis legitur : Multiplica-
ti sunt super nuinerum , vt subaudias , in regno praedestinatorum . Qui
scelerate viuunt in Ecclesia, et communicare non desinunt, putantes, se
tali communione tnundan, discant, nihil ad einundationem proficere sibi ,
dicente Propheta: Quid est, quod dilectus meus in domo mea fecit scele-
ra multa? Numquid carnes sanctae auferent a te malitias tuas ! Et Apostolus
: Probet, inquit , se homo, et sic de pane illo ed a t,e t de calice
bibat „ .
De Libris Etymologiarum.
27. Omnigenae eruditionis virum fuisse Isidorum vel soli Etymologiarum,
qui et Originum dicuntur , libri 20. demonstrare facile possunt ; siqui-
-dem in illis per omnes scientias adeo late Sanctus Vir expatiatus est, vt
smgularum materies , et res vniuersas paucis perstrinxerit, praecipue no-
Itans vocabulorum , quibus disciplinarum Cultores vtuntur, significati’ones,
et_ discrimina . Atque vtinam libros illos perfecisset Isidorus ; turn enim
mirari vehementer deberemus magnam elegantiam cum eximia doctrina con-
iunctam . Nouerat Braulio Caesaraugustanus Episcopus, Isidorum eo gene-
ire laboris defatigari, quo rerum omnium, et vocabulorum origines, ac vires
inuestigaret ; quamobrem nihil impensius ab eo expostulauit, quam vt
Jibelli iidem quam citissime bono publico ederentur. Re nondum omnino
absoluta, morem gessit Sanctus Hispalensis Vir amico suo Braulioni, ad quem
piopterea libellos misit vtut adhuc informes , minimeque perfectos . Hos
;Vt accepit- Caesaraugustanus Episcopus, in certum ordinem redegit, atque
sub Isidori nomine euulgauit. Id testatur ipse Braulio in epistola ad Isidorum
ita scribens : Septimum , nisi fallar, annum tempora girant, ex quo
me memsnt libros a te conditos originum postulasse , et itario diuersoque mode
praesentem vos me frustratum esse, et absenti nihil inde vos rescripsisse,
sed suotili dilatione modo necdum esse perfectos, modo necdum scriptos , mo-
0 meat liter as in tercidisse, aliaque multa opponentes ad hanc vsque diem
peruentmus, et sine petitionis effectu manemus. Ob hoc et ego vertam pre