cura Lucae Holstenii' eisdem fere verbis , scilicet aliqua quidem cum va-
• rietate. vocularum, quae tamen sententias non immutant. Exinde deprom-
ptus est canon 18. c a u .u .q .3 ., quem more suo Gratianus tanquam ge-
neralis ecclesiasticae disciplinae monumentum exhibuit, nonnullis praeter-
ea adiectis, quae aliunde exhuusit . In capite 18. Isidorianae regulae ita
legitur de Monacho, a communione ceterorum Monachorum excluso. Cure
excommunicato neque o ycîyc , necktie loqui cuilibet licebit . Gum excommu-
’ nicato nulls penitus vesci liceat, ne ipsi quidem , qui alimenta victui prie-
bet. Addiderunt Collectores, Gratiano antiquiores, verba ilia , nisi quas ai
eandem excommunicationem pertinent . Praeterea Gratianus adiecit ea , quae
subsequuntur in vers- Siquis enim , et quae ad Isidorum minime pertinent
.. Errandi occasionem Gratiano- praebuit Iuo , qui, descriptis Isidori
verbis in parte 14. decreti cap.9 3., ita subdidit in cap. 96. Vnde supn\
Si quit prater, aut palam » aut absconse cum excommunicato fuerit locutm,
communem statim cum eo excommunicationis contrabet poenamCVerba ilia
<unde supra ita ille intellexit, vt putaret : subiectum fragmentum ad eun-
forte zrferrl. dem Isidorum praecedentis capitis auctorem referretur , quod tamen fal-;
sum est ;■ nam potius erat referendum ad auctorem capitis 92-, et 94.,m-
mirum ad Concilium Moguntinum anni 888-, in quo canon legitur aduer-
sus raptores ita conceptus : Siquis autem post banc sententiam a nobts pn
latam scions cum eis communicauerit, vno eodemque mucrone cum if sis scisl
se a nobis esse percussumfj Hanc Moguntinorum Patrum sententiamj al||
verbis Iuo descripserat in laudato capite 96.,atque ita descriptam in suum
codicem Collector noster transduxit . Itaque quicumque velit Gratianeum
canonem. recteînterpretari,primo intelliget ,:apud Monachos cautum fuisse,
vt ob certa crimina Monachi a ceterorum consortio separarentur ; dein-
de intelliget, eos , qui raptoribus communicauissent, ex definitione Mo-
guntinorum Patrum simili poena fuisse damnandos ■ Hanc ipsam definiuo-
nem sub nomine octauae Synodi legimus in canone 28. eadem caussa,
et quaestione ; quamquam in nuilo Concilio, quod octauum dicitur,repe
riatur. Sunt haec emblemataGratiani, qui corruptis vsus codicibus, uM
semel sub nomine octauae Synodi laudauit ea, quae Isidori esse putaban-
tur , vti animaduertendum niihi fuit in prima parte capit. jd . principioi
et: in hac ipsa parte 3. cap. 9.
De. Libris Sententiarum, seu de Summo Bona.
16. Libri Isidori , qui Sententiarum: dicuntur , appellantur etiam d*
Summo Bono, quia prima operis verba haec sunt :: Summum Bonum vt
est etc. Tribus Iibellis distributum illud est , pulcherrimum sane, et a
• bene dirigendos humanos affectus recte accommodatum . Ex cap.6. libri Ï-
in fine depromptus est canon 3. dist. 6.ibi 1 Non esse peccatum, qua» 0
Cap.-, dht. 6. lentes imaginibus nocturnisilludimur ;; sed tunc esse peccatum, si anteq ■
illudamur , cogitationum affectibus praeueniamur . Luxiiriae qutppe m 1
nes etc. Reliqua cum Gratianeo canone consonant., g ,jj
17. In eodem libro 3. cap. j u legitur canon a. d ist.9., vbi noun
C A P V T X X X I I . 219
llsidori Codices pro illis verbis nec in se conuenit posse damndre iura , Can. 2. diet.*).
habent nec in se conuenit frustrari iura 4 in editione autem Breuliana : ne-
lane in se posse danmare iura .
s 18. Item in lib.3. c.i2- habentur verba canonis 13. dist.27., vbi priera
verba ita legenda sunt ex Breuliana editione, Ideo prohibetur Christia- Crm.14.dist.^.
Inis etc. Querebatur ibidem Isidorus de iis ,q u i Poetarum fabulis delecta-,
[bantur duplici de caussa, primo, quia in iis obscaena quaedam menti obii-
[cerentur, et legentes inde ad libidinem excitarentur ; secundo, quia Chri-
[stiani quidam ita delicium suum constituebant in illis , vt diuinarum li-
[terarum meditationem fastidirent . Ita enim post verba a Gratiano rela-
[ta prosequitur Isidorus: ,, Quidam plus meditari delectantur gentilium difeta
propter tumentem, et ornatum sermonem-, quam scripturam Sanctam
propter eloquium bumile. Sed quid prodest in mundanis doctrinis per-lege projtcen
Ificere, et inanescere in diuinis i Caduca sequi figmenta, et coelestia fa-
Istidire mysteria ! Cauendi sunt igitur tales libri, et propter amorem Sanctarum
Scripturarum vitandi „ .
19. Quae leguntur in can. 10. dist. 43., integra habentur in I.3. e.32., Can.so.dist.44.
vbi plurima de Iudicum ofiiciis S. Antistes tradebat. Canon 0. dist.81. legitur
in fine capitis 10. lib.2., vbi pro illis verbis, quod saepe ibi vel cogitauit, ç an, „ dht.Zi.
tel gessit, edidit Breulius : quod semper ibi nel cogitauit , vel gessit.
20. In libro 3. cap. 34. aduersus illos Iudices orationem conuertit Isi- Can
[dorus, qui muneribus Corrumpi se a diuitibus patiuntur, proptereaque pan- ' Ca“'JI’
Iperes opprimunt, ita scribens inter cetera : Diues muneribus cito corrum-
pit iudicem . Pauper autem , dum non habet, quod offerat etc. Sunt haec
Everba cum sequentibus relata in can. 72. cau. 11. q. 3.
j 2I-. Multa tradidit de iureinrando Isidorus in cap. 31. lib. 2. Siquidem Can.s^.cau."'-.
[ibi ita praefatur : Shut mentiri non potest, qui non loquitur , sic peierare qu. 1.
won poterit, qui iurare non appétit » Cauenda est igitur iuratio , nec ea Wen- Can.i?J. Mli!1
jdum, nisi in sola necessitate . Non est contra Dei praeceptum iurare , sed 2“ - 4- si Can.9.
mum vsum iurandi facimus, periurii crimen incurrimus . Habentur haec in ï '!“ - a2‘ 4“- Sfcan.
13. cau. 22. qu. 1. Deinde post aliqua ita prosequitur: Quacumqde arte
werborum quisque iuret, Deus tamen, qui conscientiae testis est, ita hoc acicipit,
sicut i l le , cut iuralur , intelligit. Dupliciter autem reus f i t , qui et Dei
women in vanum assumit, et proximum dolo capit. Non est conseruandum
\Sacramentum , quo malum incaule promittilur, veluti si quispiam adulterae
\perpetuo cum ea permanendi fidem polliceatur. Tolerabilius est enim non
fmplere Sacramentum , quam permanere in stupri flagitio . Descripsit haec
prba Gratianus in can. 13. cans. 22. qu.4., et in can. 9. cans. 22. qu.3.,
[quae sane siquis accurate perpendat, statim intelliget, inde euerti illorum
ppinionem , qui mentalibus , vt vocant , restrictionibus mendacia fouere
Non dubitant »
L aa- ln libro 3- cap. 31. paullo post verba superïus relata in can. 2. Can „
pist. 9. leguntur verba canonis 20. cau.33. qu. 5 ., vbi haec, quae sequun-
tur, pro Gratianeis erunt substituenda : Principes saeculi . . . Ceterum in- ^
tra Ecclestam . . . potestas hoc imperet per disciplinae terrorem . . . et vt
yenerationem mereatur, virtute potestatis impertiat etc.
E e £