opus Je Astris •
lamentant poe-
nitentiae .
liber Tv. senten-
tÏQTUm
an Is i deri opus?
non abhorret ab
eîus stilo
dorum assensum praebuisse Osii lapsui, praesertim cum tam in longaeoj
huius aetate , minacibus Imperatoris literis vrgentibus , pertimescemlum
esset, ne decrepitus senex ad infantiam reuersus decipi , aut verius cogi
potuisset ab Haereticis , vt formae Arrianorum subdolae snbscriberet.
Quid inde, etiam si accidisset ! Diceretmis, defectu perfectae deliberatie
nis in tam decrepita aetate, plenae defectu libertatis , et discussionisfor,
mae, v i , metuque coactum Osium potuisse falli , sed nullatenus a veraj
et recta fide ex animi sententia déclinasse •
54- Rursus conuertimur ad alia opera S. Isidori . In Bibliotheca Do.
mus de Medicis asseruatur- opus S. Isidori de Astris , quod forte idem erjt
cum e o , quod in Regia Bibliotheca Escurialensi custoditur .
Oratio A u d i, Christe, tristem fleturn édita est a Papebrochio t.i|
aprilis, cui deficiunt fere quinquaginta stantiae, seu strophae : constatât ;
etenim centum, et decent, sed earum diuisio forte auxit numerum : hoe
opus non dedecet S- Isidorum , nam licet non omnia plene correxerit, '
tarnen opuscula impolita, incomptaque eius discipuli posteris seruarunt,
' j 6. In discernendis praefatis libris , alios viros doctissimos iudices
habemus, sed nullatenus nobis materiam subministrant ad vindicandini ■
Chirographum JLibri quarti sententiarum , qui hucusque in lucem noü j
fuit editus • Asseruatur in Regia Bibliotheca Escurialensi tam nitide , lif|
cufénter , et Gothicis characteribus exaratus, vt de eo ambigendi loens ;
io n relinquatur . Dignitas materiae quant pertractat, non solum aequat,,
sed exuperat tres priores libros sententiarum , seu de summo bono • Sell- j
tentiae, seu prouerbia ibi passim reperiuntur foecundissima , et ex Mo-
ralibus, Pastoralique S. Gregorii Magni excerpta , quod congruens est te.
stimonio S- Braulionis , asserentis , tres libros sententiarum floribus décorasse
S. Isidorum ex libris moralibus Gregorii Papae dejibatis.
57. Nouum non est apud Auctores,de hac re pertractantes , diibiuii !
excitare, an S. Isidorus libro vno complexus fuerit. totum opus senten-
tiarum, quod appellatum est De summo Bom ab initio primi capitis sic
incipientis : Summum bonum Deus est ; sed haec opinio aperte contraria-
tur auctoritati S. Braulionis , tres libros sententiarum numerantis , et sin®']
asserentis, ipsummet partitum fuisse Etymologiarum Codicem S. Isidori«
viginti libros , quia a sancto Doctore prodierat nimia magnitudine imper-
fectus , distinctus titulis , non libris, Quomodo ergo Nos huiusce difficul- i
tatis vincula dissoluemus , vt libro quarto de summo Bono fides adhibeatur-
58. Quidam ab alio Doctore additum fuisse librum quartum suspica-
buntur. Alii laciniam Pastoralis , seu Moralium S. Gregorii Magni credent
, et nos in hac ancipiti via constituti, judicium proferre non aude-
mus circa auctoris progeniem ; satius sit dicere , librum quartum per pi«'
res annos latuisse , perspicacissimorumque virorüm oculos effugisse ,
neque in Regia Editione Matritensi, neque Parisiensibus proderetur m\
tographum ; et si verum non sit exemplar operis S. Isidori, laudo art -
ficium auctoris, magis assimilantis filium suo Patri, quant ipsum Pâtre®
sibimetipsi : discretio verborum , pcrspicuus sententiarum sensus , stn'
redokns seculum sêptimum, omnia non abortiuus S. Isidori foetus , 56
naturaiis videntur. Alii igitur videant, iudices se constituant, nosque eo-
rum iudicio libenter subiiciemur.
59. Chirographum, ex quo transcriptus est über quartus sententia- dielatuithoe
rum , specimen , et seculi xii. antiquitatem redolet: ob hoc admiratione ojms.
rapimur,dum perpendimuS, nec in S. Braulionis manus , neque ,1a Sige-
berti Gemblacensis, nec loannis Trithemii, loquentis de opusculis Isidori
, neque in aliorum notitiam täle übri quarti manuscriptum peruenisse,
:cum magna diligentia, et iussu Regis Codices fuissent per vniuersam Hi-
ispaniam , Italiam, et Galliam conquisiti .
j. 60. Vt maior fides huic Editioni exhibeatur, ad calcem huius praefa- nbri Isideri
tionis apponemus Indicenv übrorum S. Isidori , qui typjs excusi fuerunt m iiti.
Parisiis apud Sebastianum Niuellium anno mdci. Studio , opera , et labori-
bus F. lacobi du Breul, Monachi S. Germani a Pratis , et aliorum claris-
simorum virorum,et collata hac ampliori Editione cum praefata du Breul,
adnotantur Libri S. Isidori hucusque inediti, scilicet : Liber quartus sententiarum
, Expositio Missae , quae forte idem est tractatus, quem loannes
Trithemius de scriptoribus ecclesiasticis denominat de Officio Missae :
Liber vnus de Astris , qui forte idem est, ac qui inscribitur a Trithemio
de Astronomia : Sermo de corpore, et sanguine Domini, quem etiam tra-
ctatum commemorat Trithemius inter opera S. Isidori, sicque legentibus
ipatet adituSj vt cuncta eius opera siue certa , siue dubia possint perscru-
itari , et'editiones exterorum emendicare non cogantur .
61. De expositionis Missae tractatu non solum Iudicis , verum nec Expositio mh-
Arbitri partes suscipere audemus , vsquequo clariora argumenta vna ex sae
jparte appareant: Trithemius etenim mentionem facit libri vnius S. Isidori
fde Officio Missae, sed cum superscriptio non conueniat, licet ajiquantu-
Hum discrepent verba expositionis, et Officii, iam in dubietatem mentem
fmducit : aliunde maior militat aduersus praefatum tractatum difficultas ,
Iquia in eo exponitur Missa iisdem orationibus, et eodem.prorsus modo,
[quo hodie celebratur post correctionem Missalis factam a S. Pio V ,e t
Clemente VIII., cum exploratum s i t , et ex Missali Romano antiquo per-
jspicuum fiat, in plurimis-, licet non essentialibus, differre Romanam ve-
iterem Liturgiam a correcta.
[ 02. Cum igitur nec Gregorii Magni temporibus talis ordo Precum non videtur Istfuerit
obseruatus , nec S. Isidorus alium peragendae Missae ritum agnoue- igffl •
jrit, nisi quem idemmet exponit cap. xv. lib. 1. de Officiis Ecclesiasticis,
|vt legentibus patebit , et fusius in nostra Dissertatione ad Breuiarium
; vjothicum declaratur, non est verosimile , S. Isidorum fuisse eius Aucto-
frem , etsi vitro fateamur, Gregorium Magnum ilü Missae ordinem trans-
I misisse.
Q . Cistercienses, Carthusiani , Dominicani , et Carmelitani Calceati ritus vêtus ro—
|proprio ritu , et Missali ante correctionem vtuntur , et omnibus sacrum nianus
i audientibus videtur alius ordo Precum , et Caerempniarum , cum tarnen
S non sit ritus Gothicus, nec Orientalis Ecclesiae , sed tantum vêtus Ro-
mânus post seculum , quo vixit S. Gregorius Magnus, vsitatus. ,
4' Cardinales, et PraesulesToletani, F. Franciscus Ximenius de Cisne