siue antiquiorum operibus, denique de chronicis, siue de veteribus histo.
ricis secularibus, et ecclesiast'icis. His fundamentis, atque his columnists.
dificium hispanae religionis, et mönarchiae innititur : quae ab ipsis initiis
inter se fortunato vinculo connexae fuerunt, e t , volente deo , per longum
seculorum spatium connexae permanebunt .
earn S. Isidoro Ä Ceterum haec omnia, ac singula cum S. Isidoro, atque eius opt.
connexd • ribus arctissime coniuncta sunt. Bibliorum codices habemus mille annis
antiquiores cum versione S. Hieronymi, sed ab Isidoro recognita, qui no-
libiia 3othlca . n“m ptooemium singulis libris adiecit, ex quo Liber Ptooemiorum prodiit,
Singulis vero prophetis narrationem eorum vitae, et obitus adiunxit,«
quo Uber de ortu,et obitu Patram coaluit. Libris Regum seriem chrono-
logicam regum Iuda,et Israel praeiixit, quae eius chronico respondet,
■ ■ Canones Eusebii, quorum Vsum in Etymologiarum libris expliCuit, ad Euangeliorum
Concordiam inteXuit. Ad faciliorem epistolarum Pauli perceptio-
nem , praetèr S. Damasi versus, canones Priscilliani addidit , a quodart
episcopö PeregrinO èmendatos, nondum édites . Argumenta , seu capitoi
titulos fere-omnibus libris, qui alio ordine, atque in vulgata editionedt-
nisi sunt, apposait i -
IMorus proba- ?4\ Oeniqueineam propéndeo Sententiam , Vere in nonnullis Reno
HUter tationis^ S. Braulionis exemplarjbus asseri , S. Doctorem quartam Psalterii
editionem fecisse . Ita sentit P. loaiines de Mariana in not. ad-cap. s;
quartam psalte- *■ Contra Iudaeos : qui Psalterium S. IsidörKllud ipsum esse crediditj
nV editionem fe - 9uo Muzarabes vtüntur, ab eo, qüöd in nostris Bibliis gothicis ex S. Hie-
c!t. ronymi transiatione extat, re vera diuersum . Itaque si nostra Biblia gothica
publici iuris facere velimus, ea cum Isidori scriptis intime esse con-
nexa repefiemus.
UMia yethita | Omitto nunc, diligenti animaduersione obseruanda esse, (v t Ma-
ex Isidoro illw riana in not. ad libros S. Doctoris , quos illustrauit, obseruabat ) illa sa;
stranda . Crae sCripturae loCa, qüae Isidorus passim in omnibus suis operibus, prout
ipse legebat , récitât : quemadmodum etiam ea , quae in conciliis Toleta-
no iv ., et HiSpalensi il», qüibus ille praefuit, atque in vniuersa Miizara-
bica liturgia occurrunt . Neqtfe ea Comrftemörabo, quae Isidorus in ‘bpere
Etymologiarum de libris Canonicis, de eorum versionibus, de explicatif
nibUS nominum veteris , ac noui testamenti scriptum reliqüit. Nihil etiant
dicam de eius libro Allegoriarnm , nihil de quaestionibus, siue commen-
tariis in fere omnes saCfoS libros. Vt vt haec sunt, antiquissimos testes
fundamenti fidei nostrae in publicum proferre non possumus , quin eos
Isidorus comitetur, atque multis rationibiiS custodiat .
colleetio cano- 1 Sunt et*am nobis magno numéro gothicae canOnum collectionis
num hispana. genuinae , et legitimae exemplaria, alia seCulo ix ., alia x . , alia xi., quao
dam xii. exarata : qua quidem collectione ecclesia Hispana fere ad haeC.
postrema secula vsa. est. Opus hoc longe diuersum est ab eö,quod€ar-
dinalis Agüirrius,et post eum Cennius', multis vterque erröribus dece-
ptus, excuderunt, praefixo titulo: Codex oieterum canonum ecclesiae Hispä-
nae. Opus, ab his auctoribiis editum, solum est ïnstitutio quaedam cano-
■ nica, collectioni in mss. codieibus praemissa , cuius auctorem Io. Baptist»
■ Perez S. Iulianum Toletanum esse suspicatus est, Antoftio Augustino non
Krobante :
1 . 17. Differt etiam haec collectio a canonum orientalium collectione non ea , quam
IS. Martini Dumiensis : nam collectio S. Martini , a nonnullis concilium Lu- multi putant.
cense male existimata, exigua est, et vna ex partibus canonicae collectio-
®iis S- Isidori, ' inter Bracharenses synodos collocata . Neque hie noster co-
^Bex esse potest canonicus ille codex conciliorum generalium, et particu-
larium , in concilio Bracharensi i . lectus : siquidem, vt alia argumenta
bmittam, ille certe breuissimus erat, hie noster est amplîssimus. Distin-
ita etiam est nostra colleetio a collectione canonum conciliarium, et epi-
itolarum synodicarum romanorum praesulum , quam canon i. cancilii ill.
ffoletani, praeside S. Leandro, comprobauit : etenim canon ille profecto
breuem collectionem Dionysii Exigui puram, ac sine Adriani !• additio-
uibus respexit, vt multi alii eiusdem celeberrimi concilii canones .
B 1S. Multo vero magis collectio gothica diuersa est a collectione Isi- omnino diuersa
fori Mercalarh, siue Peccatorh nomine vulgata, quam Gardinalis Aguir- ab Is!d°rl Pec-
lius contra vnanimem orbis literarii consensum a falsitatis , et fletionis cator,s f raadi-
|ota liberare frustra conatus est : qui etiam apocrypham praefatianem fuse ius '
Slustrauit, documenta légitima esse propugnauit ; ac probare voluit, opus
mse legitimum , ac certum S.Isidori • Stupenda sane tarn docti, ac diligents
yiri pertinacia : qui duos praestantissimos codices gothicos verae col-
^ftetionis gothicae in hac primate ecclesia Toletana asseruatos excutere
’debuit, qainque in bibliotheca S. Laurentii Escurialensi, et alios, quosfa-
|le in Hispania reperisset, vt eos in Gotholaunia Archiepiscopus Marca
repent, ex quo veram praefationem descripsit, et quern nihilominus re-
ttllit. Collectionis istius Peccatricis nescio an vel vnicum vetus ms. exemplar
in vniuersa , qua late patet, Hispania existât.
L ! i9'm ? 0ntra Sen“ inae> ac legitimae collectionis,praeter a n t iq u is s im um muitis m
fodicem Lucensem, in bibliotheca Escurialensi combustum , cuius indices.?™»™ comet.
finuc extant, et cuius exemplar descriptum pro correctione Decreti Gra-uata .
f ' 11 ’“ “ “ da Romam transmission fuit,habemus non solum quinque ilia ,
fu e dixi,gothica Escunalensia exem'plaria , duoque ToletaUa,sed aliud
l K;M I,.CU'11,qUO oIiln Archiepiscopi Loaisae fuerat,nunc penes me
Iternm ? f C-e ^ destina‘ “m = duo alia charactere gallico,
les in ecc eslae ytgeliensis , a Mendoza , qui presbyterorum subscriptio-
Hratnm ° r entarl0, ad Concillum Uliberitanum ex eo descripsit , cele-
wndensî2 terUm- ecc eslae Gerundensis , in cuius fine duo ilia Concilia Ge-
fisit h! ’,ePerluntur > qnae Tauernierus de Ardenne ad P- Harduinum re- '
dubensis ! ri?"lnus vero t0™° xn- post indices adiecit : aliud ecclesiae Cor-
^istens in,!! y T ! “ ' Riuipullensis : aliud gothicum Viennae Austriae
ifnouae ’in r . )jdedloIan° delatum : ac denique partem indicis ex alio Cel-
itu r Hrv” , aeCUî quo expetitum concilium Toletanum xvm. contine-
Erezio nnsar 0gr^ hUnl f,'agmentum aPud P- Sarmientum v id i, quod a
qes, qui ?n GamJPIS COmmlssum fu it-Omitto eiusdem collectionis codi-
l f 7! Uallla asseruantur; eos emm P. T . - , v u o CJ-U.UI 1 . VCaoUnnsb tLaani lLtliUu!s recenset.
g ur colleetio nostra canonica gothica earum om n ium , quae in