amplisslma, « e c c l e s i a c a t h o l i c a o r i e n t a l ! j e t o c c i d e n t a l i v n q u a m e x î i t e r u t t t , a m p l i s s i m
tndinathsima. o s t , p u r i s s i m a , e t o r d i n a t i s s i m a . C o n s t a t p r i m o l o c o i n s t i t u t i o n e c a n o n i -
c a , q u a m d i x i , a b A g u i r r i o , e t C e n n i o é d i t a , i n d é c e m l i b r o s d i u i s a , cu i
i n m s s . c o d i c i b u s t i t u l u s e s t , Excsrpta Canontim : q u o d o p u s d u o b u s d i u e t
s i s m o d i s d i s p o s i t u m r e p e r i t n r , e t , v t e g o p u t o , r e c e n t i u s e s t I s i d o r e ,
S e q u i t u r g e n u i n a p r a e f a t i o , a M a r c a e x c u s a , e t a b A g u i r r i o r e ç u s a : q u a tn
e t i a m c o r r e c t o r e s r o m a n i D e c r e t i G r a t i a n i T o l e t o a b A l u a r o G o m e z dt
C h s t r o p û s s a m p r a e o c u l i s h a b t i e r u n t .
dtscribitur. a i . S u c c e d i t I n d e x C o n c i l i o r u m , e t p o s t i n d i c e m , n u l l a h a b i t a m e t'
t i o n e c a n o n u m a p o s t o l i c o r u m , q u i p p e q u i i n p r a e f a t i o n e , v t a p o c r y p h i ,
e t a b h a e r e t i c i s c o n f i c t i , r e i i c i u n t u r c o n c e p t i s i l l i s v e r b i s , q u a e G r a t ia n iis
d e s c r i p s i t , q u a m u i s o m n i n o c o n t r a r i a a l i i s , q u a e p a r i t e r e x s u p p o s i t i t i ï
p r a e f a t i o n e d e s u m p s i t , p o s t i n d i c e m , i n q u a m , i l l i c o C o n c i l i u m N i c a e n t u t
c o l l o c a t u r , s o l i s x x . c a n o n i b u s c o n s t a n s , i l l i s i p s i s , q u a e d e i n d e i n co t-
c i l i o C a r t h a g i n i e n s i ( v i . ) r e p e t u n t u r , e x a u t h e n t i c i s r e g e s t i s C o n s t a n t s ;
n o p o l i t a n i s t u n e e x t r a c t a , q u u m d e c a n o n u m N i c a e n o r u m , e t S a r d k e n . j
s i u m d i s t i n c t i o n e c o n t r o u e r s i a e x o r t a f u i t , q u i a D i o n y s i u s E x i g u u s s u b e o -
d e m n u m e r o r u m o r d i n e , e t s e r i e c o n f u s o s c o a c e r u a u e r a t . S e q u u n t u r »
n o n e s a l i o r u m c o n c i l i o r u m g r a e c o r u m , m o n v e r s i o n e l a t i n a D i o n y s i i Exi-
g u i j s e d a l i a d i u e r s a , q u a m p s e u d o - l s i d o r u s m a x i m a e x p a r t e r e t 'i n u i t , et
H a r d u i n u s i n s u a M a x i m a c o l l e c t i o n e e i u s d e m p s e u d o - I s i d o r i n o m i n e it
s e p a r a t a m c o l u m n a m c o n i e c i t .
pars 'seconda 22 . P o s t s y n o d o s g r a e c a s s u n t A f r i c a n a e , s e d i n o r d i n e m r e d a c ta e ,' .
coltectionîs. e t s i n e i l i a p e r t u r b a t i o n e , q u a e a p u d D i o n y s i u m E x i g u u m n o t a t u r e p o s t
A f r i c a n à s G a l l i c a n a e , p o s t G a l l i c a n a s H i s p a n i c a e ' . A t q u e i t a p r i m a x o lf e t
c t i o n i s p a r s a b s o J u i t u r . S e c u n d a p a r s p o s t b r e u e m p r o l o g u m , e t in d ic e »
e p i s t o l a s d e c r e t a l e s 102. e x b i b e t . P r i m a e d u a e e p i s t o l a e s u n t S . D a m a »
a d P a u l i n u m A n t i o c h e n u m : t r e s d e i n d e S i r i c i i : t u m v i g i n t i d u a e In n o c
e n t a I . ; d u a e Z o s i m i : q u a t u o r B o n i f a c i i : t r e s C a e l e s t i n i ; t r i g i n t a n o u e »
L e o n i s M a g n i , c o m p r e h e n s i s s c i l i c e t v n a F l a u i a n i Ç o n s t a n t i n o p o l i t a n r ,
e t a l i a P e t r i R a u e n n a t i s : t r e s H y l a r i : d u a e S i m p l i c i i , q u a c u m a l t é r a est
S i m p l i c i i a d Z e n o i r e m H i s p a l e n s e m , a l t e r a A c a c i i C o n s t a n t i n o p o l i t a n i a i
S i m p l i c i u m : t r e s F e l i c i s ; d u a e G e l a s i i : v n a À n a s t a s i i : v n a S y m m a c h i t i e -
c e m H o r m i s d a e , i n t e r q u a s v n a e s t I u s t i n i I m p e r a t o r i s , a l i a I o a n n i s C o n -
mls!t aliam ad s t a n t i n o p o l i t a n i a d e u n d e m H o r m i s d a m : v n a V i g i l i i : a c d e n i q u e quatuor
çiàudium . i l l a é , q u a s S . G r e g o r i u s M a g n u s a d H i s p a n i a m m i s i t , n e m p e t r e s a d S . Le»
d r u m , e t v n a a d r e g e m R e c c a r e d u m .
Gelas;; decrc- 23. F e r e i n o m n i b u s m s s . e x e m p l a r i b u s a d d i t u r D e c r e t a l e D e l i b r i s r e ts
tum. p i e u d i s , e t n o n r e ç i p i e n d i s : e x q u o G r a t i a n u s c a p u t Sancta Romand d e s iiM .
• p s i t . I n o m n i b u s n o s t r i s m s s . H o r m i s d a e , n o n G e l a s i o , t r i b u i t u r . E f f lt
e t i a m i n a l i o d i u e r s o r u m o p u s c u l o r u m c o d i c e g o t h i c o , d e q u o i n f r a . E iu s m 0'
d i e p i s t o l a , s i u e G e l a s i i , s i u e H o r m i s d a e , i n p r i m a e u a c a n o n u m c o l l e c t » *
c u m c e t e r i s i n s e r t a n o n f u i t : a l i o q u i n s u o l o c o c o n s p i c e r e t u r . M i n i m e e r g o » '
h i u m , q n i n c o l l e c t i o n i a d d i t a f u e r i t , i m m o e t i a m p o s t i n s t i t u t i o n e m c *
n o n i c a m , s i u e Excerpta canonum : i n q u i b u s n u l l a i l l i u s m e n t i o f i t , pr°B
f i e r i d e b u i t , s i i n c o l l e c t i o n e p r i m a e u a c o n t i n e r e t u r , E u r u m D é c r é t a l » *
‘ ' “ n u l »
laulla est , quae légitima,et authentica non sit ; nulla, quae ßilsitatis, aut
linterpolationis vitio laboret : atque hae tantum sunt epistolae decretales
lantiquae, aG nullae aliae ( exceptis illis, quae cum Actis v i . synodi con-
iiunctae fuerunt ) ab ecclesia Hispana cognitae, obseruatae , et lectae,do-
Inec aliae a personato Isidoro Mercatore confictae e regioaibus exteris âi
eins Cognitionen deuenerunt.
Bi 24. His positis, etiam si monumenta, quae hac collectione compre- c o i le c t io h h p * -
Jhenduntur, maxima ex parte typis vulgata iam sint, tarnen ecclesiae vti- na oanenum
liita ti, gloriae, et confirmation! fidei Hispanae gentis maximopere condu- S n n j> ï ““
fceret hoc alterum fundamentum, et columnam eius religionis , et discipli-r“r-
Inae ecclesiasticae ita omnino publicare, vt in vetustissimis indubitataeau-
■ ftoritatis exemplaribus, inter se in rei substantia mire consentientibus ,
Ireperitur, atque ea methodo , eo capitum ordine, ea titulorum diuisio-
Ine etc. , quam mss. codices repraesentant .
R 2 J . Oporteret orbi christiano euidens reddere , quod , quurn ex H i s p a - U m t s i
■ nia ad imperium Franco-gallicum huius collectionis canonicae gothicaeeM e c t i o U i i e r i
Igenuinae exemplar delatum fuisset ,-quo tempore illis in locis breues tan- M e r c a t t r i *
it um collectiones, a lustello, et Quesnello pnblicatae , de quibus fuse Con-
«tantius, et collectio Dionysii Exigui , ab Adriano I. aueta , et versibus
■ acrostichis Carolo Magno exhibita, cognitae erant, seculo vm. exeunte ,
b u t ix. ineunte, ad aeternam infamiam ex hoc exemplar! hispano, veluti
je solo , ac fundamento, alia abominanda collectio , fictionibus referta , ere-
i t a fuit, clare nihilominus, et diserte S. Isidoro imputata, asçito nomine-
ilsidori Peccatoris , siue Mercatoris, quae corrupta scriptura praeualuit :
■ quum vellet falsarius perniciosissimis suis fabulis speciem auctoritatis eon-
biliare -ex publica existimatione, quam S. Hispanus Doctor scriptis suis
Iper vniuersam ecclesiam iam disseminatis obtinuerat.
* 26. Manifestum etiam facere oporteret, non solum doctissimum P. Tur- t n im p e f io P r g n *
»■ ianum in canonum apostolicorum , et decretalium ante-Siricianarum de- c o ’3ä^ e o »
Hpnsione deceptum fuisse, quamuis idonea excusatione dignum , sed etiam
■ jieueregium in eorumdem canonum defensione prae ceteris vero doctum
^Kardinalem Aguirrium , qui non solum légitimant esse Isidori Peccatoris
fcdlectionem , sed et verum illius auctorem S. Doctorem Hispanum Isido-
Burn fuisse obstiaato animo propugnauit. Gollatis inter se collectione ca-
Bomca gothica légitima, vt in tot mss. codicibus hispanis conseruatur,
B t collectione Isidori Peccatoris , vt in imperio Franco-galiico conficta
Bu tt, vnde in reliquas regiones permanauit, excepta Hispania, aliud tunc
■ agente, Maurorumque iugo oppressa , in qua eius exemplar ms. nullum
■ pmnino offendimus, liquido appareret quidquid est superadditum , inter-
R>olatum, corruption , mutatum , confictum .
■ 27- At nihil horum sine Isidoro, eiusque operibus perfici potest : de ^ o t t r e tb a is ~
K ° eu!m » tamquam de auetbre , agitur. Necessarium igitur est validis con- n il!n a e I s id o r a s
■ eç uns probare , Isidorum collectionem nostram genuinam instar colle- “ “cfor •
■ ’S Dionysianae confecisse, ac digessisse : multo tarnen meliori metho-
E s t ’ ostP n W’ mal0rique. reram coPia ’ ac varietate . Necessarium pariter
Tom Z16 3 neque fsjdorum , neque vllum alium hispanum collectio-
■ R r