Can. I . et 6«
cflu.3S, g u .5 .
nis;etenim apud Iuonem canon memoratus sub nomine Concilii Manticenj
describitur in parte 9. cap. 44. , deinde in cap.45;. subsequitur haec in.
scriptio : Item ex dictis Isidori : ex particula Item , quae coniunctioneu
facere videtur , arbitratus est Gratianus, etiam praecedenti canoni posse
Isidori nomen adscribi.
50. Supersunt adhuc canones 1. et 6. cau .j;. qu.J., in quibus nonlsi.
dori verba referuntur, sed tantum ideo Isidori nomen laudatur, quod multi
ad hanc rem Isidores tradidit in Iib.9. Etymologiarum cap. 5 ., et sequtn.
tibus) imo canon 6. totus est lulii Paulli in libro 4. Sententiarum tit. 1 r,;
de Gradibus. Hunc canone.m descripsit Iuo in parte 9. Decreti cap. 64,,
nullo adiecto auctoris nomine , vbi tamen notatum Fait ad margineirql
multa de ea re ab Isidore tractari, quod censeo occasionem dedisse Gra-
tiano putandi, IsiJorum fuisse canonis auctorem . Hinc palam faciam Isidorij
-Verba in dicto cap.5. et seqq. , ad quae Gratianea monumenta exigan-
tur , atque emendentur. Ait ille : ! Pater est , a quo nascitur initiun
generis : itaque is Paterfamilias vocitatur . Pater autem dictus eo quoit
patratione peracta filium procreet . . . . Mater dicitur, quod exinde eft
ciatur aiiquid ; mater enim est, quasi materia, nam pater caussa est ....
Auus patris pater e s t, ab aeuo dictus , id est, ab antiquitate . Proauus aiij
pater est , quasi prope auum . Abauus proaui pater , iam longe ab auo|
Atauus abaui pater . Tritauus ataui pater , quasi tretauus, id e s t, quart#
supra abauum . Sed tritauus vltimum cognationis nomen est . Pamilil;
autem oritur a patre , terminatur in tritauo • Filius, et filia a familia dicti,
ipsi enim primi in ordine nascentium existunt . . . . Nepos e s t, qui ex fibo;
natus e s t, dictus autem nepos, quasi natus post . . . . Pronepos est, qui
ex nepote conceptus , natusque est ; et dictus pronepos , quasi natui
porro post . . . . Pronepos dictus, quia prope nepotem • Abnepos, quill
seiungitur ab nepote • Est enim inter ilium , et nepotem pronepos'
Adnepos abnepotis filius , Trinepos adnepotis filius, quia post nepote«
quartus in ordine est , quasi tetranepos . Minores autem non dicimus(
nisi quoties graduum deficit nomen, vt puta , filius , nepos, pronepos,
abnepos , adnepos , trinepos. Vbi isti gradus defecerint, merito iam 0®
mus minores , sicut et maiores dicimus post patris , aui , proaui, auS“1),
ataui, tritaui vocabulum ,, • Post haec transit Isidores in capitibus su »
quentibus ad explicanda cognatorum , agnatorumque nomina , quos co
laterales appellamus , ibi : ,, Fratres dicti eo , quod sint ex eodem fructu,
id est, ex eodem semine nati . . . . Soror autem , vt frater, nam soror ci
ex eodem semine dicta, quod sola cum fratribus in sorte agnatioms *
beatur . Fratrum filii patrueles dicti , eo quod patres eorum gertnani 1»
tres inter se fuerunt. Consobrini vero vocati, qui aut ex sorore, et fratrt’;
aut ex duabus sororibus stint nati , quasi consororini • Fratueles autt
materterae filii sunt: sobrini conscbrinorum filii. Tius Graecum nomen ey
Patruus frater patris est quasi pater alius , vnde decedente patre fop
lum prior patruus suscipit , et quasi filium lege tuetur • -Auunculus ■
matris frater , cuius nomen formam diminutiui habere videtur, quia a
venire monstratur . Amita est soror patris, quasi alia mater. Matwte
L t soror matris, quasi altera mater . Socer e s t , qui filiam dedit • Ge-
■ est qui filiam duxit; gener autem dicitur , quod adsctscatur ad au-
icendum genus - Socer autem, et socrus, quod greerum , vel nurum sibt
fcsociauit. Vitricus autem, qui vxorem ex alio viro filium , aut filiam ha-
Ibentem duxit, et dictus vitricus, quasi nouitricius , quod a matre superdu-
B J nouus. Priuignus e s t, qui ex alio patre natus est, et priuignus dici
Lutatur , quasi priuigenus, quia prius genitus, vnde et vulgo ante natus .
B/ocabuIa autem a gente haec videntur declinata , genitor, genitrix, agnati,
lagiiatae, cognati, cognatae, progenitors, progenitrices , germani , ger-
Sianae „ . Post haec in aliquibus exemplaribus, vti supenus iam adnota-
I I J est’, leguntur verba canonis 1. caus.jj. qu.4., ac denique in cap-7*
Kxpatiatur Isidores clarius indicans ascendentium , et descendentium gra-
feus", item collateralium , id est, patruorum, amitarum , auunculorum,
K materterarum, his verbis : „ Auctor mei generis, pater mihi est, ego
■ Hi filius, aut filia. Patris mei pater, mihi auus est, ego illi nepos, aut
iieptis • Patris mei auus, mihi proauus e st, ego ilii pronepos , aut pro-
Jieptis . Patris mei proauus, mihi abauus e s t, ego illi abnepos, aut abne-
ptis . Patris mei abauus, mihi atauus e s t, ego illi adnepos , aut adneptis.
Ba tr is mei atauus mihi tritauus e s t, ego illi trinepos, aut trineptis . Pa-
Iris mei frater, mihi patruus e s t , ego illi fratris filius, aut filia. Patrui
|L j pater , mihi pater magnus e s t, ego illi filii fratris filius , aut filia .
Patrui mei auus , mihi propatruus est , ego illi filii , aut filiae nepos,
aut neptis . Patrui mei proauus , mihi adpatruus e s t , ego illi nepotis,
aut neptis filius, aut filia . Matris meae soror , mihi amita e s t , ego illi
fratris filius , aut filia. Amitae meae mater, mihi amita magna e s t , ego
|lli filiae fratris filius , qut filia . Amitae meae auia , mihi proamita est ,
eg° illi neptis filius , aut filia. Amitae meae proauia , mihi abamita est,
ego illi neptis nepos , aut neptis > Matris meae frater ,^mihi auunculus
1st, ego illi sororis filius, aut filia ■ Auunculi mei pater ,"mihi'’auunculus
Siagnus est , ego illi filii sororis filius , aut filia . Auunculi mei auus,
tiihi proauunculus est, ego illi filii nepos, aut neptis. Auunculi mei proa-
ius mihi abauunculus est , ego illi neptis filius , aut filia. Matris meae
Soror mihi matertera est, ego illi sororis filius, aut filia . Materterae meae
joror , mihi matertera magna est , ego illi sororis nepos , aut neptis .
■ Kuiae meae soror, mihi abamatertera e s t , ego’ illi pronepos sororis, aut
froneptis. Proauiae meae soror, mihi promatertera est , ego illi neptis
filius , aut filia ,, .
■ 5 1, Vtilissimam operam Berardum in Gratianeis canonibus ge-
fcuinis ab apocryphis discernendis, corruptis ad emendatiorum co-
ilicum fidem exigendis , difficilioribus interpretatione illustrandis,
posuisse,satis,opinor,vel ex hoc specimine de Isidoro nostro constat
. Eius tamen iudicium de legitimis quibusdam Isidori operibus
jfainus probo , quod ad marginem indicatjim v o lu i. Veilem etiam ,
■ pnones Isidorianos ad editionem potius Grialianam, quam ad Breu-
H h z
Laus B e r a r d l.