[ 4 3 1 ]
revolutions diurna loci cujufvis F, affluxus erit maximus in F, hora
tertia poft appulium Lunæ ad Meridianum fupra Horizontem ; po-
ftea defluxus maximus in j^hora tertia poft occaium Lunæ; dein
affluxus maximus in / hora tertia poft appulium Lunæ ad Meridianum
infra Horizontem ; ultimò defluxus maximus in J^hora tertia
poft ortum Lunæ ,• Se affluxus pofterior in / erit minor quàm
affluxus prior in F. Diftinguitur enim Mare totum in duos omni-
no flubbus Hemiiphæricos, unum in Hemiiphærio A C ad Bo-
ream vergentem, alterum in Hæmifphærio oppofito KJi k C ; quos
igitur flubbum Borealem & flubtum Auftralem nominare licet. Hi
flubbus femper fibi mutuò oppofiti veniunt per vices ad Meridianos
locorum fingulorum, interpoiito intervallo horarumLunariuin duo-
decim. Cumque regiones Boreales magis participant flubbum Borealem,
Sc Auftrales magis Auftralem, inde oriuntur æftus alternis
vicibus majores 8c minores, in locis fingulis extra æquatorem. Æftus
autem major, Luna in verticem loci declinante, incidet in horam
circiter tertiam poft appulium Lunæ ad Meridianum ibpra Horizontem
, Se Lunâ declinationem mutante vertetur in minorem. Et
fluxuum differentia maxima incidet in tempora Solftitiorum ; præ-
lèrtim fi Lunæ Nodus afcendens verfatur in principio Arietis. Sic
experientia compertum eft, quod æftus matutini tempore hyberno
fuperent vefpertinos &. veipertini tempore æftivo matutinos,ad Tly-
muthum quidem altitudine quail pedis unius, ad tBriftoliam vero altitudine
quindecim digitorum : Obièrvantibus Coleprejjio Sc S tur mio.
Motus autem habbenus deicripti mutantur aliquantulum per vim
illam reciprocations aquarum, qua Maris æftus, etiam ceflàntibus
luminarium abbionibus, poflet aliquamdiu perieverare. Confer-
vatio hæcce motus impreffi minuit difterentiamæftuum.alternorum ;
Sc æftus proximè poft Syzygias .majores rcddit, eoique proximè
poft Quadraturas, minuit. Unde fit ut æftus alterni ad Tiymutbum Sc
iBrïfioliam non multo magis-différant ab in vicem quàm altitudine
pedis unius vel digitorum quindecim; utque æftus omnium maximi
in iifdem portfbus non fint primi à Syzygiis fed tertii. Retardan-
_ tur
. ¥WBb tur etiam motus omnes in tranfitu per vada, adeò ut æftus omnium
maximi, in fretis quibufdam Se Fluvioram oftiis, fint quarti vel etiam
quinti à Syzygiis.
Porrò fieri poteft ut æftus propagete ab Oceano per fréta diver-
fa ad eundem portum, Se citius tranfeat per aliqua fréta quàm per
alia, quo in cafu æftus idem, in duos vel plures fucceffive ad veni-
entes diviius, componere poffit motus novos diveriorum generum.
Fingamus æftus duos æquales à diverfis locis in eundem portum venire,
quorum prior præcedat alterum fpatio horarum fex, încidat-
que in horam tertiam ab appulfu Lunæ ad Meridianum portus.
Si Luna in hocce fuo ad Meridianum appullu veriabatur in æqua-
tore, venient fingulis horis fenis æquales affluxus, qui in mutuos re-
fluxus incidendo eofdem affluxibus æquabunt, & fie fpatio dici il-
lius efficient ut aqua tranquille ftagnet. Si Luna tunc declinabat
ab Æquatore, fient æftus in Oceano vicibus alternis majores Se
minores, uti dibbum eft ; Se inde propagabuntur in hunc portum
affluxus bini majores Se bini minores, vicibus alternis. Affluxus
autem bini majores component aquam altiffimam in medio inter
utrumqué, affluxus major Se minor faciet ut aqua aieendat ad me-
diocrem. altitudinem in Medio ipiorum, & inter affluxus binos minores.
aqua aieendet ad altitudinem minimam. Sic ipàtio viginti
quatuor horarum, aqua non bis ut fieri iòlet, fed femel tantum per-
veniet ad maximam altitudinem Se ièmel adminimarh ; Se altitu-
do maxima, fi Luna déclinât in polum iùpra Horizontem loci, incidet
in horam vel ièxtam vel tricefimam ab appuliu Lunæ ad Meridianum,
atque Luna declinationem mutante mutabitur in defili-
xum. Quorum omnium exemplum, inportu regni Tunquini ad
Batfham^ fub latitudine Boreali 2 0 ^ . 50 min. Hallems ex Nauta-
rum Oblervationibus patefecit. Ibi aqua- die tranfitum Lunæ per
Æquatorem ièquente ftagnat, dein Luna ad Boream declinante incipit
fluere Se refluere, non bis, ut in aliis portubus, fed femel
fingulis diebus ; Se æftus incidit in occafum Lunæ, defluxus maximus
in ortum. Cum Lunæ declinatione augetur hic æftus,uique ad
E e e • diem