i i r r a
(i) Bor
Nederl.
Beroerten.
V.boek, '
fol.131.
verfo.
(to Bentiv.
Nederl.
Hift. pag.
liS .
door de Spaanfche Inquifitie g c v c ld , niet
aan geheel Nederland, als hadde het maar
eencn hais, eensilaags werkftellig maakte.
Doch g e lyk h y door alle deeze ftrafheden
geenszins bemind, maar wel te meer alom
gevreefd w ie rd t , wclkc vrees doorgaans
niet langer duurt als dc overmagt uyt
welke ze voortkomt; zoo befloot h y , om
u y t te wifTchcn, den haat, dicn ieder tegens
z o o hard ecu ilaatsbewind had opgevat,
eenen ilraal zyncr goedheyd te doen door-
fch yn en , met eene algemeene vergiffe-
n is , die men den Aartshertoge voorheen
beloofd had , ten voordeele der g en e ,
welke binnen twee maandcn met oprecht
leedweezen z ich kinderen ( i ) der Kerke
verklaardcn, en voor des Pauzen gemagtigden
hunne dwaalingen afzwb eren, te
laaten afkondigen. T e r verrichtinge van
hec zelv c deed h y , op den zestienden van
Hooimaand , te Antwerpen v o o r ’t Stad-
huys eene hooge ilellaadje oprechten,
wier trappen met rood laken bekleed en
z yn e ly fwa cht b ezet waaren. H y z e lf
was daarop in ( i ) eenen verheeven en K o ninglyken
troon van goudlaaken gezeeten',
cn aan alle zyd en met groote pracht van
koitelyken toeilcl omringd; te rw y l door
eencn , flaande in lange klccderen, tui'-
fclicn twee hcrouten, de vergunde qiiyt-
fchelding (3) den omftaanderen wierdt (3) Meter,
vooigeleezen. Doch zeer weynig vreug-
de en kleynen dank (4) befpeiirde men verfo.’
deswegen by dc ingezeeceneii, mids hen Ked^Huf
dezelve door zeer veele uytzonderingen foi. 214.
geheel dubbelzinnig voorkwam. Hoog
nogtans wierdt ’cr door de Spanjaards van
geroemd, die des Konings goedheyd allerwegen
als verwonderens waardig uytgalm-
den; even als o f z y n V o r ftc lyk g e z a g ,
eertyds met de uyterfte wederwaardigheyd
d oo rd e weeripannigcn a ls vertreedcn, nu
onder het beleyd van zo o wakkeren Landvoogd
weder re weeldriger cn tegens alle
verhinderingen opwics ; zood at nu
ook dc zon zyn e r genade, naa hec verdryven
van de wolken der voorige op-
roeren, de verquikkcnde ftraalen haarer
toegeneegenheyd over deeze landen te
helderder uytfchoot. Z yn d e dit de zin-
fpccling van deezen legpenning, die te
Antwerpen in dit jaar , ter gedachtenis
deezer verkondigde vergifFeniife, gemunt
is.
Opdeeenezyde ziet men een gewapend vtouwebeeld,(betekenendede kracht der aangevoerdc
wapenen) ’t welke eenig weeldrig kruyd en bloemgewas vertrcedt onder dit opfchrift:
A T T R I T A R E C R E S C O .
V E R T R J P T Z I N D E HERTVAS IK TE S TE RKE R.
(s) Joach. Lene eygenfchap, die de natuurfchryvers de (f) krokus o f faffraanplant voornaamlyk toefchiy-
Cameraru v en , welke voor haar bloeijen met voeten getrceden zynde te fterker en fchooner bloemcn voort-
Cem^j brengt.
eS i’.75. andere zyde vertoont eene helderfchynende Zon, die met haare ftraalen door eenen dikken
nevel en zwaare wolken breekt , en het onderverbeelde land alom verlieht 5 binnen het randfchrift
deezer woorden:
C L A R I O R E N E B Ü L I S . lyyo.
K L A A R D E R N A A 'T V E R D R Y V E N D E R WOL K E N . lyyo.
Den Nederlanderen, die tegens de ver-
(to Strada wachting ( 6 ) der Spanjaarden geen de min-
fieig.^Dec. blydichap wegens de afgekondigde verl
pag- 54- giffenis getoond hadden, ontmoette eerlang
becere fto f 0111 over des Konings vierde
huuwelyk in ongemeene vreugdeblyken
uyc te munten. Weynige maanden naa
het ongelukkig omkomen van den Spaanfchen
(7 ) Er^rins, was ook Izabelle van
Vrankryk, die Philips naa hec fluyten van fol. i91.' ’
den Vreede te Chateau in Cambrcfis, in
den jaare zestig, getrouwd had, in dat van
achtenzescig overleeden, zonder u y t dit
o f zyn e voorige huuwclyken eenen m aniyken
ken etfgenaam, die hem, b y z y n ov e rly den,
in z yn e ftaaten zoude können op-
volgen , ce hebben overgehouden. Dierhalven
lier h y z yn e gedachten gaanopeene
vierdetrouw, en zondc aan zyn en Gezant
beve l, om b y K e y ze r Maximiliaan, die
met Philips Zuftcr getrouwd w a s , zyn e
Dochter Anna van Ooftenryk voor hem
ter vrouwe te verzoeken. Dit was reeds
gefchied in het jaar n^enenzestig, en door
z yn e K e y ze r ly k e Majefte yt het verzochte
huuwelyk haarer Dochter toegeftemd;
W^HjDoft verleencnde de Paus ( i ) de brieven van ont-
Hiii.^fol. flag toc hec aangaan van cen huuwelyk tuf-
2i6. ichen twee onderling z o o na in bloedver-
wantfchap bcftaanden, mids de Bruyde-
NldS goJTi voile Oom van de Bfuyd was. Den
Beroerten, vierdcn van Bloeimaand des jaars (x ) vyf-
fbiSj.' tienhonderdzeventig gefchiedde met zeer
verfo. groote ftaatfie de ondertrouw in de groote
kerk re Praag en de tegenwoordigheyd der
Gezanten van den Paus, vau de Koningin
van V ran k ryk , van Poolen, van Vcneet-
fie en van Spanje; welke laatftgenoemde,
naadat de plcgtigheden verricht waaren ,
aan de ondertrouwde Koningin; u y t den
naame zyn s Meefters , veelerleye edcl
geftecnte en kleynoodien j nevens eenen
brief van den zelven ter hand ftelde j in
welken h y haar z yn e Gemaalin en Koningin
van Spanje noemde. En dewy l z y
door dit geflooten huuwelyk eenen troon
beklom, welks rykdommen, volgens den
gemeenen waan , onuytputtelyk wa aren,
wiens magt door Ke y ze r Karels laatfte oorlogen
alom gevreefd w a s ,e n welks Kroonen
in getal verre haare jaaren overtrofien,
zoo is ’c geen wonder dat men deezen leg*
penning ffraks op haare verhooging in Nederland
heefc zien i n ’t licht komein
Op de voorzyde wordt het gehamafte borftbeeld des Spaanfchen Konings gezien; binnen dit
omfchrift:
G E C T O i r P O U R L A C H A m b r e E N G ü E L d r e .
R E K E N P E N N I N G VOOR D E K AM E R I N G E L D E R L A N D .
Vooitszynop de zelfde zyde aan te merken de jaargetallen en iyOpj van welke het
eerfte, ftaande achter Philips rug, den tydftip van het overlyden zyner laatfte Huysvrouwe Izabclle
van Vrankryk, het tweede dien van het veixoeken en toeftaan van’t nieuwe trouwver-'
bond, gelyk het derde 15-70, ftaande op de tegenzyde voor het borftftuk der nieuwe Koningin-
ne, den tyd van het voltrekken van’t huwelyk occekcnen: bOven haar hoofd ziet men twee handen
eene Koninglyke kroon houden; tuifchen het randfchi'ifc deezer woorden, genomcn uyt v,« 1»
(3) den Evangelifchiyver Lukas: > ^ '
E T E X A L T A V I T H U M t L E S .
E N DE N E D E R I G E N H E E F T H Y VERHOOGD.
Naadat de ondcrtfouw op de verhaalde
W3Tze te Praag voltrokken w a s , verfcheen
n P«/., de (♦) Voorzitcer des Ho%erichts van H o lland
denachrentwintigften vanHooimaand
in de vergadering dier Staaten, welke geenszins
, als nu , o p ’c H o f , maar toenmaals
nog iu eene zaal van der Predikheeren
kloofter in ’c Voorhout iu ’s Graavenhaage
gehouden w ie rd t , te kennen geevende,
hoe ’s Konings ondertrouwde Gemaalin
door Nederland en vandaar te water haare
reys naar Spanje meende voort te zetcen,
en de Hertog van A lv a des (4) redelyk te
z y n , dat door de Landen van herwaart derStaaten
over een gefchenk van fyne lywaatoii,
vorftlyken huysraad en Nederlandfche ta- 1570.^fol.
p y ten , verfierd met de wapens der b y zon-
dere Staaten,ter waarde van honderdduy-
zend kroonen aan haare Majefte yt i n ’t
doorreyzen van Niemeege, den negentienden
van Oogftmaand (als wanneer z y aldaar
dacht te weezen) u y t der zelver naame
gedaan, en door die van Holland achcen-
twintigduyzend guldens in de gemeldelbm-
K k X me
ri